پارک‌های پساکرونا

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، با گسترش ویروس کرونا مقامات رسمی در بسیاری از نقاط جهان از شهروندان خود خواسته‌اند در خانه‌های خود بمانند و تنها برای انجام کارهای ضروری منزل را ترک کنند. بر اساس گزارشات ارائه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی رعایت فاصله اجتماعی یکی از مهم‌ترین اصولی است که به مهار ویروس کرونا کم می‌کند. اعمال محدودیت‌ها بسیاری از معماران و حتی مردم عادی را به تأمل در مورد این موضوع سوق داده است که آیا اگر طراحی شهری متفاوت با امروز بود باز هم به این همه محدودیت و دور ماندن از فضاهای بیرونی نیازی بود؟ اگر خیابان‌ها، فضاهای عمومی، پارک‌ها، مکان‌های تفریحی، رستوران‌ها و غیره به گونه‌ای متفاوت طراحی شده بود باز هم لازم بود مردم از رفتن به این مکان‌ها برای خودداری از انتشار ویروس منع شوند؟

فضاهای عمومی و پارک‌ها در این بین از توجه بیشتری برخوردار هستند چرا که گرایش مردم به گذراندن اوقات در این فضاها بیش از سایر مکان‌های عمومی است. پارک‌های مدرن امروزی به گونه‌ای طراحی شده است که بیشترین حس نزدیکی را بین بازدیدکنندگان به وجود می‌آورد؛ در واقع تا قبل از گسترش بیماری کووید -۱۹ طراحان و معماران شهری پارک‌ها را با هدف افزایش هرچه بیشتر تعامل اجتماعی بین شهروندان احداث می‌کردند. به عنوان مثال، نیمکت‌ها در مقابل یکدیگر قرار گرفته است تا مردم حین نشستن با افراد روبروی خود، هر چند تنها در حد تماس چشمی، با هم ارتباط برقرار کنند. اما ویروس کرونا نگرش مردم را نسبت به طراحی این فضاهای عمومی تغییر داده است؛ بسیاری از آن‌ها آرزو می‌کنند که ای کاش پارک‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شد که بتوان بدون تماس با سایرین سختی‌های دوران قرنطینه کرونایی را در آن‌ها سپری کرد.

تاریخ نشان داده است که همیشه شیوع یک بیماری واگیر باعث ایجاد تحولاتی در معماری شهری، به خصوص در بخش فضاهای عمومی، شده است. سرویس‌های بهداشتی، سیستم‌های تهویه هوا، طراحی فضاهای داخلی خانه‌ها و آب و فاضلاب همه و همه متأثر از شیوع بیماری‌های واگیر مختلف به تدریج تکامل پیدا کرده است و شکل امروزی را به خود گرفته است. بدون شک ویروس کرونا نیز نقص‌های طراحی‌های شهری را بیش از پیش آشکار خواهد کرد و معماران را به سمت رفع این نواقص و طراحی فضاهایی ایمن‌تر در آینده سوق خواهد داد. پیش‌بینی می‌شود فضاهای عمومی و پارک‌ها نیز در آینده متحول شود و نکات ایمنی برای حفظ سلامت شهروندان در آن بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

معماران اتریشی پس از پایان محدودیت‌های اعمال شده برای مهار ویروس کرونا فضای سبز اعجاب‌انگیزی به نام "پارک فاصله" در کلانشهر وین طراحی کرده‌اند که تمام اصول ضروری برای پیشگیری از انتقال ویروس بین بازدیدکنندگان در آن رعایت شده است. به نظر می‌رسد که پارک‌هایی با طراحی مارپیچ فعلاً بهترین گزینه برای حفظ فاصله اجتماعی باشد. اگر از بالا به این پارک نگاه شود فضای سبز آن مانند اثر انگشتی پرپیچ و خم است که مسیرهای بسیار زیادی را با ورودی‌های جدا از هم در بر گرفته است. هر مسیر پر پیچ و خم از یک ورودی آغاز می‌شود و تا پایان بدون تماس با سایر مسیرها بازدیدکنندگان را به خارج از پارک هدایت می‌کند. هر مسیر به وسیله یک مانع پوشیده در گل‌ها و گیاهان زیبا به عرض سه فوت از مسیر هم‌جوار خود جدا می‌شود و این فاصله مورد نیاز برای پیشگیری از انتقال ویروس بین افراد در مسیرهای مختلف را فراهم می‌آورد. هر فرد به تنهایی یا فقط با اعضای خانواده خود می‌تواند از یک مسیر جدا، که پیاده‌روی تا انتهای آن حدود ۲۰ دقیقه زمان می‌برد، عبور کند. دروازه‌هایی در قسمت ورودی و خروجی هر مسیر نصب شده است که نشان می‌دهد کسی آن مسیر را اشغال کرده است یا نه.

اگرچه "پارک فاصله" در پایتخت اتریش تا به امروز تنها تحول عظیم شکل گرفته در طراحی فضاهای عمومی متأثر از انتشار ویروس کرونا به شمار می‌رود اما پیش‌بینی می‌شود به زودی در بسیاری از شهرهای جهان فضاهای عمومی به گونه‌ای متفاوت با سابق طراحی شود تا در آن حفظ فاصله اجتماعی بین مردم به حداکثر برسد. هم اینک نیز این فضاها تقریباً در سراسر جهان با تغییراتی هرچند جزئی مواجه بوده است؛ به عنوان مثال، مقامات رسمی پس از پایان محدودیت‌ها و بازگشایی پارک‌ها علائم و تابلوهای زیادی در سراسر پارک‌ها نصب کرده‌اند تا مردم را به حفظ رعایت فاصله یک متر و ۵۰ سانتیمتری از هم سوق دهند. در اغلب این فضاهای عمومی تجمع بیش از ۱۰ و حتی در بعضی از کشورها بیش از پنج نفر ممنوع است.

تاریخ حاکی است که شیوع بیماری دنیای معماری را متحول می‌کند و تغییراتی را تا قرن‌ها بر طراحی‌های شهری به جای می‌گذارد، با این حال، پایداری پارک‌های پیچ در پیچ کمی با روحیه انسان‌های امروزی سازگار نیست. این پارک‌ها در روزهای کرونایی بسیار کارآمد به نظر می‌رسد که مردم را از تنهایی در خانه به فضایی سبز و آرامش‌بخش فرا می‌خواند اما به نظر نمی‌رسد که مردم مایل باشند تا ابد در فضاهای عمومی به دور از تماس یا برقراری ارتباط با دیگران اوقات فراغتشان را سپری کنند.