به گزارش ایمنا برای هر روز ماه مبارک رمضان ماه مهمانی خداوند که درجات و عظمت بالایی دارد، اعمالی به روزه داران توصیه شده است؛ اعمالی که به جهت نوع و ادا کردنشان در ماه خدا ثواب زیادی به همراه دارند. اعمال مربوط به شب و روز هفدهم ماه مبارک رمضان در ادامه آمده است:
دعای روز هفدهم ماه رمضان
بسم الله الرحمن الرحیم
اللّهم اهدنی فیه لصالح الاعمال و اقض لی فیه الحوائج و الامال یا من لا یحتاج الی التّفسیر و السّؤال یا عالماً بما فی صدور العالمین صلّ علی محمدٍ و آل الطّاهرین
ای خدا، مرا در این روز به اعمال صالحه راهنمایی کن و حاجت‌ها و آرزوهایم را برآورده ساز. ای کسی که نیازمند شرح و سوال بندگان نیستی، ای خدایی که ناگفته به حاجات و به اسرار خلق آگاهی بر محمد و آل اطهار او درود فرست.
صوت این دعا را بشنوید:
غسل در شب هفدهم ماه رمضان (زاد المعاد)
و در شب‌های طاق ماه مبارک رمضان غسل سنت است خصوصاً در شب اول و پانزدهم و هفدهم و نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم در دهه‌ی آخر در شب‌های جفت نیز غسل سنت است خصوصاً شب آخر و در روایتی وارد شده است که در جمیع ماه در هرشب غسل مستحب است.
نماز روز هفدهم ماه رمضان
برای شب هفدهم ماه مبارک رمضان دو رکعت نماز مورد سفارش قرار گرفته که در رکعت اول پس از خواندن سوره حمد هر سوه دلخواه و و در رکعت دوم حمد و صد مرتبه توحید و بعد از سلام صد مرتبه " لا إلهَ إلی الله" خوانده شود.
دعای سید بن باقی در روز هفدهم رمضان
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب الحادی و العشرون فیما نذکره من زیادات و دعوات فی اللیله السابعه عشر منه و یوم‌ها و منها ما نختاره من عده فصول فی الدعوات بعده روایات روایه، فصل فیما یختص بالیوم السابع عشر من دعاء غیر متکرر، دعاء الیوم السابع عشر من إختیار السید ابن باقی رحمه الله
جلد اول، باب‌های احکام ماه رمضان؛ باب بیست و یکم اعمال و دعاهای وارد شده در روایات در شب و روز هفدهم ماه. فصل اول دعاهای مخصوص روز هفدهم ماه (دعای دوم) به نقل از اختیار سید ابن باقی -رحمه الله-:
اللَّهُمَّ قِنِی عَذَابَکَ یَوْمَ تَبْعَثُ عِبَادَکَ وَ أَعِذْنِی مِنْ عِقَابِکَ وَ سُوءِ حِسَابِکَ
خداوندا، مرا از عذاب خود در روزی که بندگانت در آن برانگیخته می‌شوند، نگاه دار و از کیفرت و حسابرسی در پناه خود در آور.
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ حُسْنَ الْمَآبِ وَ حُسْنَ الثَّوَابِ وَ الْأَمْنَ یَوْمَ الْعِقَابِ وَ التَّسَامُحَ یَوْمَ الْحِسَابِ
خدایا، بازگشت و پاداش نیکو و ایمنی در روز کیفر و آسان گرفتن در روز حساب را از تو خواهانم.
یَا مَنْ (خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ جَعَلَ الظُّلُماتِ وَ النُّورَ )[۱] یَا مَنْ یَعْلَمُ السِّرَّ وَ الْجَهْرَ وَ یَعْلَمُ مَا یَکْسِبُونَ [تَکْسِبُونَ ]
ای خدایی که آسمان‌ها و زمین را آفریدی و تاریکی‌ها و نور را مقرّر داشتی، ای خدایی که از نهان و آشکار و از آنچه [بندگان] انجام می‌دهند آگاهی،
یَا مَنْ یَسْکُنُ لَهُ مَا (فِی اللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ )[۲] یَا مَنْ یَقْضِی بِالْحَقِ (وَ هُوَ خَیْرُ الْفاصِلِینَ )[۳]
ای خدایی که آنچه در شب و روز است به تو آرام می‌گیرد و شنوا و دانا هستی، ای خدایی که به حقّ فرمان می‌رانی و بهترین حکمران هستی،
یَا مَنْ (عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ لا یَعْلَمُها إِلَّا هُوَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ )[۴] وَ یَا مَنْ لَهُ الْمُلْکُ (وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبِینَ )[۵]
ای خدایی که کلیدهای غیب نزد تو است و جز تو از آن‌ها آگاه نیست و تو از آنچه در خشکی و دریا است آگاهی، و ای خدایی که فرمانروایی از آن تو است و تو زود حسابرس‌ترین حساب‌رس هستی.
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِمَا مَدَحْتَ بِهِ نَفْسَکَ وَ سَأَلْتُکَ بِهِ أَنْ لَا تَدَعَ لِی ذَنْباً إِلَّا غَفَرْتَهُ وَ لَا عَیْباً إِلَّا سَتَرْتَهُ
خدایا، به آنچه خود را بدان ستوده‌ای از تو درخواست می‌کنم و خواهانم که گناهی برای من مگذاری جز این‌که آمرزیده باشی و نه عیبی جز این‌که پوشانده باشی
وَ لَا غَمّاً إِلَّا فَرَّجْتَهُ وَ لَا هَمّاً إِلَّا کَشَفْتَهُ وَ لَا أَمْراً إِلَّا أَصْلَحْتَهُ وَ لَا حُزْناً إِلَّا أَذْهَبْتَهُ وَ لَا سُقْماً إِلَّا شَفَیْتَهُ
و نه غمی جز این‌که گشوده باشی و نه دلگیری‌ای جز آنکه برطرف نموده باشی و نه کاری جز این‌که سامان داده باشی و نه اندوهی جز آنکه زدوده باشی و نه بیماری‌ای جز آنکه بهبودی بخشیده باشی
وَ لَا حَاجَهً إِلَّا قَضَیْتَهَا وَ لَا أَمَانَهً إِلَّا أَدَّیْتَهَا وَ لَا فَاقَهً إِلَّا سَدَدْتَهَا وَ لَا عَوْرَهً إِلَّا سَتَرْتَهَا وَ لَا ضَیْعَهً إِلَّا حَفِظْتَهَا
و نه حاجتی جز آنکه برآورده باشی و نه امانتی جز این‌که ادا نموده باشی و نیازمندی‌ای جز این‌که بر طرف نموده باشی و نه زشتی‌ای جز آنکه پوشانده باشی و نه ملکی [یا: چیز نابودشونده و از بین‌رونده‌ای] جز آنکه از آن نگهداری نموده باشی
وَ لَا کُرْبَهً إِلَّا فَرَّجْتَهَا وَ لَا عَثْرَهً إِلَّا أَقَلْتَهَا وَ اجْعَلْنِی مِنْ عُتَقَائِکَ فِی هَذَا الْیَوْمِ وَ فِی هَذَا الشَّهْرِ مِنَ النَّارِ
و نه ناراحتی‌ای جز آنکه گشوده باشی و نه لغزشی مگر این‌که نادیده گرفته باشی و مرا در این روز و در این ماه از آزاد شدگان از آتش جهنّم قرار ده،
بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ
به رحمتت ای مهربان‌ترین مهربانان. درود خداوند بر سرورمان حضرت محمّد و خاندان پاک او.
[۱]) سوره الانعام، آیه ۱
[۲]) همان، آیه ۱۳
[۳]) همان، آیه ۵۷
[۴]) همان، آیه ۵۹
[۵]) همان، آیه ۶۲
دعای اللهم لا تکلنی إلی نفسی طرفه عین أبدا در شب هفدهم رمضان
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب الحادی و العشرون فیما نذکره من زیادات و دعوات فی اللیله السابعه عشر منه و یوم‌ها و منها ما نختاره من عده فصول فی الدعوات بعده روایات روایه، فصل فیما یختص بالیوم السابع عشر من دعاء غیر متکرر، دعاء الیوم السابع عشر من شهر رمضان
جلد اول، باب‌های احکام ماه رمضان؛ باب بیست و یکم اعمال و دعاهای وارد شده در روایات در شب و روز هفدهم ماه. فصل اول دعاهای مخصوص روز هفدهم ماه (دعای اول):
اللَّهُمَّ لَا تَکِلْنِی إِلَی نَفْسِی طَرْفَهَ عَیْنٍ أَبَداً وَ لَا تُحْوِجْنِی إِلَی أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ وَ ثَبِّتْ [أَثْبِتْ ] قَلْبِی عَلَی طَاعَتِکَ
خداوندا، هیچ‌گاه مرا به اندازه‌ی یک چشم برهم زدن به خود وامگذار و به هیچ‌یک از آفریده‌هایت محتاج مگردان و دلم را بر [انجام] طاعتت استوار بدار.
اللَّهُمَّ اعْصِمْنِی بِحَبْلِکَ وَ ارْزُقْنِی مِنْ فَضْلِکَ وَ نَجِّنِی مِنَ النَّارِ بِعَفْوِکَ
خدایا، مرا به چنگ زدن به ریسمانت موفق بدار و از روزی افزون خود روزی بخش و به گذشت خود از آتش جهنّم رهایی‌ام ده.
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ تَعْجِیلَ مَا تَعْجِیلُهُ خَیْرٌ لِی وَ تَأْخِیرَ مَا تَأْخِیرُهُ خَیْرٌ لِی
خدایا، شتاب کردن آنچه را که شتاب در آن به خیر من است و به تأخیر انداختن آنچه را که تأخیر آن به خیر من است، از تو خواهانم.
اللَّهُمَّ مَا رَزَقْتَنِی مِنْ رِزْقٍ فَاجْعَلْهُ حَلَالًا طَیِّباً فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَهٍ
خدایا، هر روزی‌ای را که به من عطا کردی، حلال و پاکیزه و همراه با آسانی و فراوانی و عافیت از جانب خود، قرار ده.
اللَّهُمَّ سُدَّ فَقْرِی فِی الدُّنْیَا وَ اجْعَلْ غِنَایَ فِی نَفْسِی وَ اجْعَلْ رَغْبَتِی فِیمَا عِنْدَکَ
خداوندا، ناداری مرا در دنیا برطرف کن و بی‌نیازی را در جانم و گرایشم را به آنچه نزد تو است، قرار ده.
اللَّهُمَّ ثَبِّتْ رَجَاءَکَ فِی قَلْبِی وَ اقْطَعْ رَجَائِی عَنْ خَلْقِکَ حَتَّی لَا أَرْجُوَ أَحَداً غَیْرَکَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ
خداوندا، امیدت را در دلم استوار بدار و امیدم را از آفریده‌هایت قطع کن تا این‌که به جز تو امید نبندم ای پروردگار جهانیان.
اللَّهُمَّ وَ فِی سَفَرِی فَاحْفَظْنِی وَ فِی أَهْلِی فَاخْلُفْنِی وَ فِیمَا رَزَقْتَنِی فَبَارِکْ لِی
خدایا، در سفرم مرا نگاه دار و در رابطه با خانواده‌ام جانشین من باش و آنچه را که به من روزی داده‌ای مبارک گردان
وَ فِی نَفْسِی فَذَلِّلْنِی وَ فِی أَعْیُنِ النَّاسِ فَعَظِّمْنِی وَ إِلَیْکَ یَا رَبِّ فَحَبِّبْنِی
و مرا در نزد خود (نفسم) خوار و در چشم مردم بزرگ بدار و نیز-ای پروردگار من-مرا محبوب خودت قرار ده
وَ فِی صَالِحِ الْأَعْمَالِ فَقَوِّنِی وَ بِسُوءِ عَمَلِی فَلَا تُسْلِمْنِی [تُبْسِلْنِی ] وَ بِسَرِیرَتِی فَلَا تَفْضَحْنِی وَ بِقَدْرِ ذُنُوبِی فَلَا تُخْزِنِی [تَخْذُلْنِی ]
و بر انجام اعمال شایسته یاری کن و به اعمال زشت مسپار [دچار مکن] و به واسطه‌ی درون و باطنم رسوا مکن و به اندازه‌ی گناهانم رسوا و خوارم مکن.
وَ إِلَیْکَ یَا رَبِّ أَشْکُو غُرْبَتِی وَ بُعْدَ دَارِی وَ قِلَّهَ مَعْرِفَتِی وَ هَوَانِی عَلَی النَّاسِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین
ای پروردگار من، به تو از غربت خود و دوری خانه و جایگاه [از قرب تو] و اندکی شناختم و خواری در نزد مردم، گله می‌گذارم، ای مهربان‌ترین مهربانان.
دعای پیامبر (ص) در شب هفدهم رمضان (اقبال الاعمال)
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب الحادی و العشرون فیما نذکره من زیادات و دعوات فی اللیله السابعه عشر منه و یوم‌ها و منها ما نختاره من عده فصول فی الدعوات بعده روایات روایه، دعاء آخر فی اللیله السابعه عشر مروی عن النبی ص
جلد اول، باب‌های احکام ماه رمضان؛ باب بیست و یکم اعمال و دعاهای وارد شده در روایات در شب و روز هفدهم ماه. دعاهای این شب عبارت است از (دعای سوم) منقول از پیامبر اکرم-صلّی اللّه علیه و آله و سلّم-:
اللَّهُمَّ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ
خداوندا، این همان ماه رمضانی است که قرآن را در آن فروفرستاده
وَ أَمَرْتَ فِیهِ بِعِمَارَهِ الْمَسَاجِدِ وَ الدُّعَاءِ وَ الصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ وَ ضَمِنْتَ [حَتَمْتَ ] لَنَا فِیهِ الِاسْتِجَابَهَ فَقَدِ اجْتَهَدْنَا وَ أَنْتَ أَعَنْتَنَا
و فرمان آبادانی مسجدها و دعا و روزه‌داری و شب‌خیزی در آن را داده‌ای و اجابت دعا را در آن ضمانت [حتمی، قطعی] کرده‌ای و ما [در انجام عبادات] کوشیدیم و تو ما را بر آن یاری کردی،
فَاغْفِرْ لَنَا فِیهِ وَ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنَّا وَ اعْفُ عَنَّا فَإِنَّکَ رَبُّنَا وَ ارْحَمْنَا فَإِنَّکَ سَیِّدُنَا
پس ما را در این ماه بیامرز و این دیدار ما با ماه رمضان را آخرین دیدار با آن قرار مده و از ما درگذر، که تو پروردگار مایی و بر ما رحم کن، که تو سرور مایی
وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ یَنْقَلِبُ إِلَی مَغْفِرَتِکَ وَ رِضْوَانِکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ إِنَّکَ أَنْتَ الْأَجَلُّ الْأَعْظَم
و ما را از کسانی قرار ده که به‌سوی آمرزش و خشنودی‌ات باز می‌گردند، [به حق محمّد و خاندان او]، به راستی که تو والاترین و بزرگ‌ترین هستی.
دعای پیامبر (ص) در شب هفدهم رمضان (بلدالامین)
وَ ذَکَرَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الصَّفْوَانِیُّ فِی کِتَابِ بُلْغَهِ الْمُقِیمِ وَ زَادِ الْمُسَافِرِ
در کتاب‌های بلغه المقیم و زاد المسافر، عبد الله الصفوانی نقل کرده است که:
أَنَّ النَّبِیَّ ص کَانَ یَدْعُو بِهَذِهِ الْأَدْعِیَهِ فِی لَیَالِی شَهْرِ رَمَضَانَ اَللَّیْلَهِ اَلسَّابِعَهَ عَشْرَهَ
پیامبر صلی الله علیه و آله به این دعاها را در شب‌های ماه رمضان می‌خواندند. شب هفدهم:
اَللَّهُمَّ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ اَلَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ اَلْقُرْآنَ هُدیً لِلنّٰاسِ وَ بَیِّنٰاتٍ مِنَ اَلْهُدیٰ وَ اَلْفُرْقٰانِ
أَمَرْتَنَا فِیهِ بِعِمَارَهِ اَلْمَسَاجِدِ وَ اَلدُّعَاءِ وَ اَلصِّیَامِ وَ اَلْقِیَامِ وَ ضَمِنْتَ لَنَا فِیهِ اَلْإِجَابَهَ وَ قَدِ اِجْتَهَدْنَا وَ أَنْتَ أَعَنْتَنَا
فَاغْفِرْ لَنَا فِیهِ وَ لاَ تَجْعَلْهُ آخِرَ اَلْعَهْدِ مِنْهُ وَ اُعْفُ عَنَّا فَإِنَّکَ رَبُّنَا وَ اِرْحَمْنَا فَأَنْتَ سَیِّدُنَا
وَ اِجْعَلْنَا مِمَّنْ یَنْقَلِبُ إِلَی مَغْفِرَتِکَ وَ رِضْوَانِکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ إِنَّکَ أَنْتَ اَلْأَجَلُّ اَلْأَعْظَمُ
دعای سبحان العزیز بقدرته المالک بغلبته در شب هفدهم رمضان
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب الحادی و العشرون فیما نذکره من زیادات و دعوات فی اللیله السابعه عشر منه و یوم‌ها و منها ما نختاره من عده فصول فی الدعوات بعده روایات روایه
جلد اول، باب‌های احکام ماه رمضان؛ باب بیست و یکم اعمال و دعاهای وارد شده در روایات در شب و روز هفدهم ماه. دعاهای این شب عبارت است از (دعای اول):
مِنْهَا مَا وَجَدْنَاهُ فِی کُتُبِ أَصْحَابِنَا الْعَتِیقَهِ وَ هِیَ فِی اللَّیْلَهِ السَّابِعَهَ عَشَرَ
دعای شب هفدهم براساس کتاب‌های کهن راویان امامیّه-رحمهم اللّه-
سُبْحَانَ الْعَزِیزِ بِقُدْرَتِهِ الْمَالِکِ بِغَلَبَتِهِ الَّذِی لَا یَخْرُجُ شَیْءٌ عَنْ قَبَضْتِهِ وَ لَا أَمْرٌ إِلَّا بِیَدِهِ
منزّه باد خدایی که به قدرت خود سربلند و به چیرگی خود مالک است و هیچ‌چیز از قبضه‌ی اختیار او خارج نیست و هیچ امری نیست جز آنکه به دست او است،
الَّذِی یَجُودُ مُبْتَدِئاً وَ مَسْئُولًا وَ یُنْعِمُ مُعِیداً هُوَ الْحَمِیدُ الْمَجِیدُ نَحْمَدُهُ بِتَوْفِیقِهِ
خدایی که ابتدائا [بدون درخواست] و با درخواست می‌بخشد و نعمت خود را بازگشت داده و ادامه می‌دهد و ستوده و والا است و ما به توفیق او، او را ستایش می‌کنیم،
فَنِعَمُهُ بِذَلِکَ جُدُدٌ لَا تُحْصَی وَ نُمَجِّدُهُ بِآلَائِهِ وَ بِدِلَالاتِهِ فَأَیَادِیهِ لَا تُکَافَی
از این‌رو نعمت‌های او نو و غیر قابل شمارش است و به واسطه‌ی نعمت‌ها و راهنمایی‌هایش او را به بزرگی یاد می‌کنیم، از این‌رو عطاهای او را نمی‌توان جبران نمود
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی یُمَلِّکُ [یَمْلِکُ ] الْمَالِکِینَ وَ یُعِزُّ الْأَعِزَّاءَ وَ یُذِلُّ الْأَذَلِّینَ
و ستایش خدا را که مالک مالکان است و به عزّتمندان عزّت می‌بخشد و خواران را خوار می‌گرداند.
اللَّهُمَّ إِنَّ هَذِهِ اللَّیْلَهَ لَیْلَهُ سَبْعَ عَشْرَهَ وَ هِیَ أَوَّلُ عُقُودِ الْأَعْدَادِ وَ سَبْعٌ وَ هِیَ شَرِیفَهُ الْآحَادِ لَاحِقَهٌ تَبِعَتْ سَابِقَهُ [بِنَعْتِ سَابِقِهِ]
خداوندا، این شب، شب هفدهم ماه رمضان است، ده که اولین عدد دهگان است و هفت که بهترین عدد از میان اعداد یگان می‌باشد که در پی عدد سابق [ده] آمده است [به صفت عدد سابق پیوسته است].
وَیْلٌ لِمَنْ أَمْضَاهُنَّ بِغَیْرِ حَقٍّ لَکَ یَا مَوْلَاهُ قَضَاکَ وَ لَا بِقُرْبٍ إِلَیْکَ أَرْضَاکَ
ای مولای من، وای بر کسی که آن‌ها را با غیر حق تو به‌سر آورد و یا با غیر نزدیکی به درگاهت بخواهد تو را خشنود سازد
وَ أَنَا أَحَدُ أَهْلِ الْوَیْلِ صَدَّتْنِی عَنْکَ بِطْنَهُ الْمَآکِلِ وَ الْمَشَارِبِ
و من نیز باید وای بگویم، زیرا پرخوری حاصل از خوردن خوراکی‌ها و نوشیدن نوشیدنی‌ها مرا از تو بازداشت
وَ غَرَّنِی بِکَ أَمْرُ الْمَسَارِبِ وَ سَعَهُ الْمَذَاهِبِ وَ اجْتَذَبَتْنِی إِلَی لَذَّاتِهَا سِنَتِی
و تعدّد راه‌ها و گستردگی روش‌ها مرا فریفت و خواب‌آلودگی‌ام مرا به‌سوی لذّت‌های آن [راه و روش‌ها، یا دنیا] کشاند
وَ رَکِبْتُ الْوَطِیئَهَ اللَّذِیذَهَ مِنْ غَفْلَتِی فَاطْرُدْ عَنِّی الِاغْتِرَارَ وَ أَنْقِذْنِی وَ آنِفْ بِی عَلَی الِاسْتِبْصَارِ
و از غفلت، مرکب لذیذ را سوار شدم، پس فریفتگی را از من دور کن و مرا نجات ده و بر بصیرت و روشنگری‌ام بدار
وَ احْفَظْنِی مِنْ یَدِ الْغَفْلَهِ وَ سَلِّمْنِی إِلَی الْیَقَظَهِ بِسَعَادَهٍ مِنْکَ تُمْضِیهَا وَ تَقْضِیهَا لِی وَ تُبَیِّضُ وَجْهِی لَدَیْکَ وَ تُزْلِفُنِی عِنْدَکَ
و از دست غفلت محافظم باش و به بیداری و هوشیاری بسپار، به سعادتی از خود که امضا و به‌صورت قطعی مقرّر می‌داری و رویم را نزد خود سپید می‌گردانی و به خود نزدیک می‌کنی،
یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی [سَیِّدِنَا] مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ وَ آلِهِ وَ سَلَّم
ای مهربان‌ترین مهربانان. درود و سلام خداوند بر [سرورمان] حضرت محمّد، پیامبر خدا و خاندان او.
دعای امام کاظم (ع) در شب هفدهم رمضان
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب الحادی و العشرون فیما نذکره من زیادات و دعوات فی اللیله السابعه عشر منه و یوم‌ها و منها ما نختاره من عده فصول فی الدعوات بعده روایات روایه، دعاء آخر فی اللیله السابعه عشر منه
جلد اول، باب‌های احکام ماه رمضان؛ باب بیست و یکم اعمال و دعاهای وارد شده در روایات در شب و روز هفدهم ماه. دعاهای این شب عبارت است از (دعای دوم):
رَوَیْنَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَی الْعَالِمِ ع أَنَّهُ قَالَ
دعای دیگر در شب هفدهم که در روایت است حضرت امام کاظم-علیه السّلام- فرمود:
إِنَّ هَذِهِ اللَّیْلَهَ هِیَ اللَّیْلَهُ الَّتِی الْتَقَی فِیهَا الْجَمْعَانِ یَوْمَ بَدْرٍ وَ أَظْهَرَ اللَّهُ تَعَالَی آیَاتِهِ الْعِظَامَ فِی أَوْلِیَائِهِ وَ أَعْدَائِهِ الدُّعَاءُ فِیهَا
این شب همان شبی است که در آن دو گروه (لشکر حقّ و باطل) در جنگ بدر جنگیدند و خداوند متعال معجزات بزرگ خود را درباره‌ی دوستان و دشمنانش آشکار نمود. متن دعا به این صورت است:
یَا صَاحِبَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَوْمَ حُنَیْنٍ وَ یَا مُبِیرَ الْجَبَّارِینَ وَ یَا عَاصِمَ النَّبِیِّینَ
ای یاور حضرت محمّد-درود و سلام خدا بر او و خاندان او-در جنگ «حنین» و ای نابودکننده‌ی سرکشان و ای نگاه دارنده‌ی پیامبران،
أَسْأَلُکَ بِ (یس وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ )[۱] وَ بِ (طه )[۲] وَ سَائِرِ الْقُرْآنِ الْعَظِیمِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
به حق «یس» و قرآن استوار و به حق «طه» و سایر سوره‌های قرآن بزرگ، از تو درخواست می‌کنم که بر محمّد و آل محمّد درود فرستی
وَ أَنْ تَهَبَ لِیَ اللَّیْلَهَ تَأْیِیداً تَشُدُّ بِهِ عَضُدِی وَ تَسُدُّ بِهِ خَلَّتِی یَا کَرِیمُ أَنَا الْمُقِرُّ بِالذُّنُوبِ
و در این شب چنان نیرویی به من ببخشی که بازویم را بدان سخت و نیازم را برآورده سازی. ای بزرگوار، من به گناهانم اعتراف می‌کنم،
فَافْعَلْ بِی مَا تَشَاءُ لَنْ یُصِیبَنِی إِلَّا مَا کَتَبْتَ لِی عَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ وَ أَنْتَ حَسْبِی وَ أَنْتَ رَبُّ الْعَرْشِ الْکَرِیمِ
پس هرچه خواهی با من بکن، که جز آنچه مقرّر نموده‌ای به من نخواهد رسید، تنها بر تو توکّل نمودم و تو برای من کافی هستی و تو پروردگار عرش باکرامت می‌باشی.
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ خبر [خَیْرَ] الْمَعِیشَهِ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی بُلْغَهً إِلَی انْقِضَاءِ أَجَلِی أَتَقَوَّی بِهَا عَلَی جَمِیعِ حَوَائِجِی
خداوندا، از تو خواستارم تا زمانی که زنده‌ام داشتی برای همیشه بهترین روزی را به من ارزانی داری تا مرا به پایان سرآمد عمرم برساند و به واسطه‌ی آن بر تمام خواسته‌هایم نیرو گیرم
وَ أَتَوَصَّلُ بِهَا إِلَیْکَ مِنْ غَیْرِ أَنْ تَفْتِنَنِی بِإِکْثَارٍ فَأَطْغَی أَوْ بِتَقْتِیرٍ عَلَیَّ فَأَشْقَی وَ لَا تَشْغَلْنِی عَنْ شُکْرِ نِعْمَتِکَ
و به تو نزدیکی جویم، بی‌آنکه با روزی فراوان امتحانم کنی تا مبادا طغیان کنم یا با کم دادن بیاموزی تا مبادا به زحمت بیفتم و مرا از سپاسگزاری نعمتت به چیز دیگر مشغول مساز
وَ أَعْطِنِی غِنًی عَنْ شِرَارِ خَلْقِکَ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ الدُّنْیَا وَ شَرِّ مَا فِیهَا
و بی‌نیازی از مردمان بد را به من عطا کن و به تو پناه می‌برم از شرّ دنیا و آنچه در آن است.
اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلِ الدُّنْیَا لِی سِجْناً وَ لَا تَجْعَلْ فِرَاقَهَا لِی حُزْناً أَخْرِجْنِی عَنْ فِتْنَتِهَا إِذَا کَانَتِ الْوَفَاهُ خَیْراً لِی مِنْ حَیَاتِی مَقْبُولًا عَمَلِی
خدایا، دنیا را زندان من و جدایی از آن را مایه‌ی اندوه قرار مده، بلکه هرگاه که مرگ برای من بهتر از زندگانی است و درحالی‌که عملم را پذیرفته‌ای،
إِلَی دَارِ الْحَیَوَانِ وَ مَسَاکِنِ الْأَخْیَارِ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ أَزْلِهَا وَ زِلْزَالِهَا وَ سَطَوَاتِ سُلْطَانِهَا وَ بَغْیِ بُغَاتِهَا
از فتنه‌های دنیا به‌سوی سرای زندگانی و جایگاه نیکان بیرون بر و از تنگی و سختی و زلزله‌ها و تاخت و تازها و تسلّط دنیا و تجاوز تجاوزکاران آن به تو پناه می‌برم.
اللَّهُمَّ مَنْ أَرَادَنِی بِخَیْرٍ فَأَرِدْهُ وَ مَنْ کَادَنِی فَکِدْهُ وَ اکْفِنِی هَمَّ مَنْ أَدْخَلَ عَلَیَّ هَمَّهُ
خداوندا، هرکس آهنگ [رساندن خیر] به من را داشته باشد، به او خیر برسان و هرکس بخواهد مرا نیرنگ بزند، نیرنگش بزن و مرا از اندوه هرکس که اندوه خود را بر من وارد کند، کفایت کن
وَ صَدِّقْ قَوْلِی بِفِعْلِی وَ أَصْلِحْ لِی حَالِی وَ بَارِکْ لِی فِی أَهْلِی وَ مَالِی وَ وُلْدِی وَ إِخْوَانِی
و گفتار مرا با کردارم تصدیق و حالم را اصلاح کن و خانواده و دارایی و فرزندان و برادرانم را برای من خجسته بدار.
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا مَضَی مِنْ ذُنُوبِی وَ اعْصِمْنِی فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِی حَتَّی أَلْقَاکَ وَ أَنْتَ عَنِّی رَاضٍ وَ تَسْأَلُ حَاجَتَکَ
خداوندا، گناهان گذشته‌ام را بیامرز و در مقدار باقی‌مانده از عمرم [از گناه] نگاه دار تا درحالی‌که از من خشنودی، با تو ملاقات کنم.
ثُمَّ تَسْجُدُ عَقِیبَ الدُّعَاءِ وَ تَقُولُ فِی سُجُودِکَ
بعد از خواندن دعای فوق سجده کن و در سجده بگو:
سَجَدَ وَجْهِیَ الْبَالِی الْفَانِی الْمَوْقُوفُ الْمُحَاسَبُ الْمُذْنِبُ الْخَاطِئُ
وجود ناپایدار و از بین‌رونده‌ام که به‌صورت ایستاده نگاه می‌دارند و از او حساب می‌کشند و گناه‌کار و خطاکار است،
لِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ الْبَاقِی الدَّائِمِ الْقَائِمِ الْغَفُورِ الرَّحِیمِ سُبْحَانَ رَبِّیَ الْأَعْلَی وَ بِحَمْدِهِ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ
در برابر روی [اسماً و صفات، یا ذات] گرامی و پاینده و جاودانی [و پایدار] و بسیار آمرزنده و مهربان تو به سجده افتاده است. پاکا پروردگار برترم و ستایش او را، از خدا آمرزش می‌خواهم و به درگاه او توبه می‌کنم.
زیَادَهٌ
ادامه‌ی دعا [از نسخه‌های دیگر]:
اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ اللَّیْلَهِ الْعَظِیمَهِ لَکَ الْحَمْدُ کَمَا عَصَمْتَنِی مِنْ مَهَاوِی الْهَلَکَهِ وَ التَّمَسُّکِ بِحِبَالِ الظَّلَمَهِ
خداوندا، ای پروردگار این شب بزرگ، ستایش تو را همان گونه که مرا از پرتگاه‌های نابودی و چنگ زدن به رشته‌های تاریکی
وَ الْجُحُودِ لِطَاعَتِکَ وَ الرَّدِّ عَلَیْکَ أَمْرَکَ وَ التَّوَجُّهِ إِلَی غَیْرِکَ وَ الزُّهْدِ فِیمَا عِنْدَکَ وَ الرَّغْبَهِ فِیمَا عِنْدَ غَیْرِکَ
و انکار طاعت و ردّ دستوراتت و توجه به غیر تو و عدم تمایل به آنچه نزد تو است و گرایش به آنچه نزد غیر تو است، نگاه داشتی؛
مَنّاً مَنَنْتَ بِهِ عَلَیَّ وَ رَحْمَهً رَحِمْتَنِی بِهَا مِنْ غَیْرِ عَمَلٍ سَالِفٍ مِنِّی وَ لَا اسْتِحْقَاقٍ لِمَا صَنَعْتَ بِی وَ اسْتَوْجَبْتَ مِنِّی
بخششی که به من ارزانی داشتی و رحمتی که مرا مورد رحمت خود قرار دادی، نه به واسطه‌ی عمل گذشته‌ی من و یا آنکه مستحق و مستوجب نیکی تو باشم.
الْحَمْدَ عَلَی الدَّلَالَهِ عَلَی الْحَمْدِ وَ اتِّبَاعِ أَهْلِ الْفَضْلِ وَ الْمَعْرِفَهِ وَ التَّبَصُّرِ بِأَبْوَابِ الْهُدَی وَ لَوْلَاکَ مَا اهْتَدَیْتُ إِلَی طَاعَتِکَ
ستایش خدا را بر راهنمایی او به ستایش و پیروی از اهل دانش و معرفت و بصیرت به درهای هدایت و اگر تو نبودی، نه به طاعتت رهنمون می‌شدم
وَ لَا عَرَفْتُ أَمْرَکَ وَ لَا سَلَکْتُ سَبِیلَکَ فَلَکَ الْحَمْدُ کَثِیراً وَ لَکَ الْمَنُّ فَاضِلًا وَ بِنِعْمَتِکَ تَتِمُّ الصَّالِحَات
و نه دستورت را می‌شناختم و نه راه تو را می‌پیمودم. پس ستایش بسیار تو را و منّت برتر برای تو، به نعمت تو همه‌ی کارهای شایسته کامل می‌گردد.
[۱]) سوره یس، آیات ۱-۲[۲]) سوره طه، آیه ۱
نظر شما