به گزارش خبرنگار ایمنا، برگزاری مراسم سوگواری برای عزیزان از دست رفته، از سنت‌هایی است که کارکردهای روانی، اجتماعی و خانوادگی متعددی دارد اما این روزها به دلیل شیوع کرونا، خانواده‌های داغدیده از برگزاری این مراسم محروم شده‌اند لذا آرام یافتن داغ‌دیدگان نیازمند همدردی بیشتر افراد جامعه است.
خانواده‌هایی که به دلیل مخاطرات و ناقل بودن این ویروس کشنده، به اجبار در تنهایی در فراق عزیز درگذشته خود به سوگ نشسته‌اند و به طور حتم جای خالی نزدیکان برای تسلی دادن به خانواده داغدار و همراهی با آنان برای رها شدن از غم و تحمل این داغ بزرگ بسیار محسوس است.
هنوز رفتن مادرم را باور ندارم
مینا دختری است که مادرش بر اثر ابتلا به کرونا فوت شد، او از بیماری قلبی و ریوی مادرش گفت و اینکه سال‌ها بود تنگی نفس آزارش می‌داد، اما هرگز فکر نمی‌کرده که مادرش بر اثر کرونا فوت کند و هنوز نتوانسته رفتن او را باور کند. مادرش دو هفته تمام در آی سی یو بیمارستان با کرونا جنگید گاهی بعضی روزها کمی روبه بهبودی می‌رفت اما دوباره حال او وخیم می‌شد و بالاخره بعد از دو هفته شمع وجودش خاموش شد و سایه بی‌مادری بر سر آنها افتاد.
او می‌گوید: در مراسم خاکسپاری خودمان و تنها حدود ۱۰ نفر از اقوام نزدیک مانند خاله، عمه و عموها شرکت کردند که همگی دور ایستاده بودند، انگار اقوام دورتر یا همسایه‌ها هم تمایلی به شرکت نداشتند، هر چند آنها را درک می‌کنیم خیلی از اقوام تلفنی تسلیت گفتند اما حال و حوصله‌ای هم برای جواب دادن به همه تماس‌ها نداشتیم. خانه‌مان در سکوت و غم فرو رفته هنوز نمی‌توانم باور کنم که مادرم دیگر نیست انگار من، پدرم و برادرانم مبهوت مانده‌ایم و دیگر رمقی برای ادامه زندگی نداریم.
سوگواری نکردن منجر به سوگ ابراز نشده یا حل نشده می‌شود
احسان کاظمی، روانشناس در این باره به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: سوگ حالتی است که وقتی فرد عزیزی را از دست می‌دهیم دچار این حالت می‌شویم و سوگواری، تجربه شخصی اندوهناک برای از دست دادن فردی است که به او تعلق خاطر داشته‌ایم، البته فرایند سوگواری بسته به ویژگی‌های شخصیتی، فرهنگی و نیز کیفیت رابطه ما با فرد از دست رفته متفاوت خواهد بود، برای برخی از افراد گریستن و مرور خاطرات گذشته برای مدتی کوتاه خواهد بود ولی برخی دیگر ماه‌ها و سال‌ها دچار غم و انفعال روحی و عاطفی می‌شوند و به تدریج اختلال سوگ پیدا می‌کنند.
وی با بیان اینکه شرایط سوگواری در وضعیت کرونا بسیار متفاوت از گذشته است، تصریح می‌کند: در شرایط معمول زندگی، برگزاری مراسم ترحیم و یادبود، دلداری دادن و همدلی کردن اطرافیان با خانواده و نزدیکان داغدار و رفتن بر سر مزار فرد درگذشته، تا حدود زیادی سنگینی و فشار روانی ناشی از فراق را کاهش می‌دهد اما در شرایط غیرمعمول، مانند همین موقعیت بحرانی ناشی از شیوع بیماری کووید ۱۹، به دلیل اینکه کل جامعه در شرایط سختی بسر می‌برند و وضعیت اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی مردم هم نامساعد است روابط بین فردی به شدت محدود شده که در این شرایط تحمل سوگ و عبور از مراحل آن با مشکلات جدی روبرو خواهد بود.
این روانشناس در خصوص مشکلات خانواده‌هایی که فوت شده‌ای از بیماری کرونا دارند، می‌افزاید: متاسفانه این خانواده‌ها امکان برگزاری مراسم تشییع با حضور همه اقوام خود را دارند و چندان هم از حمایت اطرافیان به شکل اساسی برخوردار نیستند.
وی با اشاره به اینکه سوگواری برای یک عزیز اهمیت زیادی دارد، در خصوص اثرات سوگواری، می‌گوید: سوگواری باعث تخلیه احساسات غم، خشم و ناراحتی می‌شود ولی اگر به هر دلیلی این امکان وجود نداشته باشد، احساس غم و حالت سوگ در وجود فرد باقی می‌ماند و می‌تواند آسیب جدی بر ساختار شخصیت، رفتار، عملکرد شغلی، اجتماعی و ویژگی‌های عاطفی، روانی فرد وارد کند.
لزوم حمایت عاطفی و روانی از خانواده متوفیان
کاظمی با تاکید بر اینکه در این حالت با سوگ ابراز نشده یا سوگ حل نشده روبرو هستیم، اظهار می‌کند: این افراد به دلایل شخصیتی یا شوک ناشی از فوت عزیزشان نمی‌توانند به شکل مناسب سوگواری کنند و در محدودیت‌های مربوط به کرونا این امکان وجود ندارد تا به شیوه دلخواه و کامل به سوگ بنشینند.
وی با بیان اینکه این افراد ممکن است دچار علائم فیزیکی عجیب یا دوره‌های مکرر افسردگی در سال‌های آینده شوند، می‌گوید: برخی که فرصتی برای سوگواری مناسب نداشته‌اند در آینده دچار علائمی می‌شوند همچنان که توجه شدید به مراقبت از خانواده یا امور شغلی می‌تواند از علائم عدم توجه به سوگواری کردن باشد.
این روانشناس در انتقاد به نحوه برگزاری مراسم سوگواری در سال‌های اخیر، خاطرنشان می‌کند: در سال‌های اخیر متاسفانه مراسم ترحیم و بزرگداشت درگذشتگان در جامعه ما به نوعی جنبه تشریفات به خود گرفته است و تبدیل به مناسک دست و پاگیری شده که گمان می‌رود اگر خانواده‌ای نتواند برای عزیز از دست رفته خود مراسم آنچنانی بگیرد به معنای آن است که حق مطلب را خوب ادا نکرده و نوعی شرم اجتماعی را برای آنها همراه خواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه باید برای حمایت از خانواده‌هایی که عضوی از خود را به دلیل بیماری کرونا از دست داده‌اند تمهیداتی اندیشیده شود، اظهار می‌کند: هم جامعه باید به سبک و روشی جدید برای بزرگداشت و یادبود این عزیزان دست یابد و هم اطرافیان و نزدیکان لازم است برای کاهش آلام و دردهای خانواده عزیز از دست داده حمایت عاطفی و روانی مناسبی از خود نشان دهند.
کاظمی در خصوص نحوه برگزاری مراسم سوگواری و همدردی با این خانواده‌ها، می‌گوید: برگزاری مراسم در فضای مجازی، انجام کارهای خیر و نیک به نیت درگذشته، گفتگوی تلفنی و استفاده از فضای مجازی برای ارتباط تصویری با خانواده متوفی، حمایت مالی در صورت نیاز، کمک کردن و بر عهده گرفتن برخی از کارها و امور خانواده داغدار و در صورت نیاز ارتباط با یک مشاور متخصص در این زمینه برای پیشگیری از افسردگی و احساس درماندگی می‌تواند مفید حال این خانواده‌ها باشد.
باید با خانواده‌های داغدار همدردی شود
حجت‌الاسلام علی صغیرا در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص شیوه برگزاری مراسم سوگواری برای از دست رفتگان بیماری کرونا، اظهار می‌کند: باید مراسم عزاداری را به صورت محدود برگزار کرد و تنها اقوام نزدیک متوفی آن هم با رعایت همه موارد بهداشتی یا در فضای باز و یا با فاصله کامل این مراسم را به صورت محدود برگزار کنند.
وی با بیان اینکه باید با خانواده‌های داغدار همدردی کرد، می‌گوید: اقوام و همسایگان با تماس تلفنی در این شرایط می‌توانند جویای احوال این خانواده‌ها شوند و همدردی خود را به آنها ابراز کنند.
این کارشناس مذهبی در خصوص تبعات برگزار نکردن مراسم سوگواری، تصریح می‌کند: انباشت مشکلات روحی و روانی خانواده متوفی باعث افسردگی می‌شود در صورتی که هر ارگانی در حیطه وظایف خود می‌تواند برای تسلی خاطر این خانواده‌ها اقدام کند.
وی می‌افزاید: در صورت رعایت همه موازین بهداشتی می‌توان مناسک سوگواری را به جا آورد و باید با توجه لازم به رعایت فاصله گذاری و عدم تجمع بیش از حد، مراسم را برگزار کرد.
حجت الاسلام صغیرا در خصوص برگزاری دیگر مراسمات مذهبی می‌گوید: در صورتی که هوا مساعد باشد می‌توان در حیاط مساجد مراسم را البته با تعداد محدود برگزار کرد، در حال حاضر هم خوشبختانه کمبودی برای اقلام ضدعفونی کننده، ماسک و دستکش وجود ندارد و همه مردم باید در صورت شرکت در سوگواری‌ها رعایت همه اصول بهداشتی را داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه نمی‌توان همه مراسم‌ها را تعطیل کرد، اظهار می‌کند: با بکارگیری تدابیر لازم دولت توانست بدون افراط و تفریط با توجه مردم و رعایت دستورات بهداشتی تا حدودی شیوع بیماری را کنترل کند تا حدی که حتی دیگر کشورهای دنیا به اندازه ایران موفق نبوده‌اند و به مرور زمان باید مراسمات را به صورت محدود و بدون تجمع زیاد برگزار کرد.
دستور کار سازمان آرامستان‌ها تکریم خانواده‌های متوفی از کرونا بوده است
احمدرضا مرادی مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان نیز در خصوص تمهیدات لازم برای خاکسپاری فوت شدگان بیماری کرونا، اظهار می‌کند: این سازمان از شروع بیماری کرونا طبق مصوبات ستاد کرونای استان و وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی همه موارد شستشو، غسل و دفن را بر اساس پروتکل‌های لازم انجام داده است و همه موارد بهداشتی و شرعی که بر اساس فتوای مقام رهبری اولویت بر شستشو بوده را رعایت کرده است.
وی در خصوص پروتکل‌های بهداشتی دفن فوت شدگان می‌گوید: عمق حفره قبر باید دو متر باشد که طبقات پایین قبور دو متر و ۲۰ سانت عمق دارد و اکثر این فوت شدگان در طبقات پایین دفن شدند و در این روند تکریم متوفی از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است.
مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان، در خصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی، تصریح می‌کند: ورود افراد به سالن تدفین ممنوع شد و همه بستگان متوفی در فضای باز قرار می‌گیرند و از ۲۹ اسفندماه درب ورودی باغ رضوان بسته و ورود عموم به آن ممنوع شد و برای دفن هر متوفی تنها افراد محدودی ورود می‌کردند.
وی با اشاره به اینکه به دلیل جلوگیری از انتشار ویروس از اجتماع و برگزاری مجالس خودداری شد، اظهار می‌کند: هیچ گونه مراسم و تجمعی در سازمان نبوده و صرفا مراسم خاکسپاری با حداقل افراد انجام شده است.
مرادی با تاکید بر اینکه خانواده‌های متوفیان موارد بهداشتی را رعایت می‌کنند، خاطرنشان می‌کند: در صورت عدم رعایت موارد بهداشتی پرسنل سازمان موارد لازم را تذکر می‌دهند و تاکنون مردم همراهی خوبی با سازمان آرامستان‌ها داشته‌اند.
وی با تاکید بر اینکه سازمان آرامستان‌ها نهایت تلاش خود را برای تکریم خانواده‌های متوفی از کرونا داشته است، می‌گوید: همه موازین شرعی برای این متوفیان انجام می‌شود و نماز میت برای این عزیزان در محوطه روباز البته با حداقل نفرات خوانده می‌شود و دفن آنها هم به محوطه یا قطعه خاصی محدود نشده است و در همه قطعات دفن شده‌اند.
مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان، با تاکید بر اینکه تلاش کردیم رضایتمندی همشهریان را داشته باشیم، می‌افزاید: پرسنل این سازمان حداکثر تلاش خود را برای ضدعفونی کردن محیط، سردخانه‌ها، سرویس‌های بهداشتی و آمبولانس‌های حمل متوفی انجام داده همچنین اقلام بهداشتی مانند ماسک، دستکش و گان در اختیار پرسنل قرار گرفته است و آموزش‌های لازم هم به آنها توسط کارشناسان مرکز بهداشت داده شده و همه عملیات اجرایی تدفین و خاکسپاری توسط نماینده مستقر مرکز بهداشت در سازمان انجام می‌شود.
گزارش از : شهین اصلانی خبرنگار سروریس جامعه ایمنا
نظر شما