به گزارش خبرنگار ایمنا، نفت که بی شک یکی از مهمترین مواد اولیه انرژی جهانی است و همبستگی زیادی با رشد اقتصادی در دنیا دارد، این روزها بهای آن تحت تأثیر شیوع گسترده ویروس کرونا با رکود چشمگیری مواجه شده بود که در هفته گذشته تحت تأثیر عوامل مهمی نوسان‌های قابل توجهی را تجربه کرد که بیشترین دامنه این نوسانات تحت تأثیر یک پیام توئیتری شکل گرفت، اما به طور کلی، "نگرانی جهانی از تبعات شیوع کووید ۱۹ و کاهش چشمگیر رشد اقتصاد جهانی" و "دعوای نفتی روسیه و عربستان" تکانه‌های بسیاری بر مبادلات بازارهای جهانی تحمیل کرد.
در حالی که شیوع ویروس کرونا در کشورهای مختلف سرعت بیشتری گرفته و همزمان جنگ قیمت نیز در بازار نفت بین عربستان و روسیه ادامه دارد، قیمت نفت روز دوشنبه به‌شدت کاهش یافت و بهای نفت برنت با ۲۳ دلار و ۲۵ سنت به پایین‌ترین رقم از نوامبر ۲۰۰۲ تاکنون رسید.
افت شدید تقاضا به دلیل شیوع جهانی کووید ۱۹ و همچنین جنگ قیمت بین عربستان و روسیه که با توافق نکردن بر سر کاهش تولیدات خود باعث سرازیر شدن میلیون‌ها بشکه نفت بیشتر به بازار شد، از عوامل اصلی سقوط بی سابقه قیمت جهانی نفت است.
در این میان آمریکا به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر نفتی و همچنین صادرکننده نفت سعی کرد با افزایش فشار برای متوقف کردن جنگ قیمت در بحبوحه شیوع کرونا به این کابوس نفتی پایان داده یا حداقل آن را تعدیل کند اما عربستان روز جمعه مذاکره با روسیه برای برقراری توازن در بازار نفت را رد کرد. یک مقام ارشد روس پیش‌تر گفته بود تعداد بیشتری از تولیدکنندگان نفت ممکن است با اوپک و روسیه برای تقویت قیمت‌ها همکاری کنند.
در همین خصوص لاچلان شاو، تحلیلگر بانک ملی استرالیا گفت: «اوپک، عربستان و روسیه ممکن است اختلافات خود را حل کنند اما کار زیادی از اوپک ساخته نیست؛زیرا شوک کاهش تقاضا به‌دلیل شیوع ویروس کرونا بسیار عظیم بوده است. واقعیت این است که اگر اوضاع تغییر نکند ظرفیت مخازن ذخیره نفت جهان در چند ماه آینده پر خواهد شد و این تأثیر بسیار مخربی بر قیمت نفت خواهد گذاشت.»
در حالی که پیش‌بینی‌ها حکایت از کاهش ۱۵ تا ۲۰ میلیون بشکه‌ای (۲۰ درصدی) تقاضا برای نفت نسبت به سال گذشته دارد، تحلیلگران معتقدند برای برقراری توازن در بازار باید تولید نفت نه‌تنها از سوی اوپک بلکه از سوی سایر تولیدکنندگان نیز به‌شکل گسترده‌ای کاهش یابد.
بر اساس این نظریه، کاهش تولید نفت شامل دو کشور بزرگ تولیدکننده یعنی ایالات متحده آمریکا و روسیه نیز می‌شود. برخی از شایعات هم اکنون خبر از خاموشی چاه‌های نفت در بخشی از آمریکا می‌دهند که بر اساس آن تولید این کشور به میزان دو میلیون بشکه در روز کاهش پیدا می‌کند. (از ۱۳ میلیون بشکه تولید روزانه اخیر)
۱۲ فروردین‌ماه اما قیمت هر بشکه نفت برنت با ۴۳ سنت معادل ۱.۹ درصد افزایش به ۲۳ دلار و ۱۹ سنت رسید. پوتین و ترامپ روز دوشنبه _۳۱ مارچ برابر با ۱۱ فروردین_ در گفت وگویی تلفنی توافق کردند که مقامات ارشد انرژی دو کشور درباره تثبیت بازار نفت با یکدیگر گفت‌وگو کنند.
ادوارد مویا تحلیلگر بازار نفت در مؤسسه اوآندا در این باره گفت: «امیدواری ها به متوقف شدن روند افزایش عرضه موجب شده تا قیمت نفت نسبت به پایین‌ترین رقم‌های ۱۸ سال گذشته اندکی ترمیم شود.» در حالی که قیمت جهانی نفت از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون حدود ۶۰ درصد کاهش یافته یک کمیسیونر رگولاتور انرژی ایالت تگزاس بار دیگر خواستار محدود شدن تولید نفت به دلیل مازاد عرضه شد.
در این بین یک مقام ارشد وزارت انرژی عربستان گفت، به دلیل کاهش مصرف داخلی بزرگترین تولید کننده نفت، اوپک قصد دارد صادرات نفت خود را از ماه می به ۱۰.۶ میلیون بشکه در روز افزایش دهد. مسئله‌ای که می‌تواند با افزایش عرضه در بازار طلای سیاه، فشار بیشتری بر قیمت در جهت کاهش آن وارد کند.
چهارشنبه _۱۳ فروردین_ قیمت هر بشکه نفت برنت با ۴۷ سنت معادل ۱.۸ درصد افت به ۲۵ دلار و ۸۸ سنت رسید. آمارهای انستیتوی نفت آمریکا تا این روز نشان می‌دهد میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته گذشته ۱۰.۵ میلیون بشکه رشد داشته که بسیار بیشتر از پیش بینی چهار میلیون بشکه‌ای تحلیلگران بوده است. پیش‌تر دونالد ترامپ طی دستوری به مقامات دولت خود، خواستار خرید نفت برای جایگزین کردن و افزایش ذخایر استراتژیک این کشور شده بود.
بر اساس جدیدترین آمارها بیش از ۸۰۰ هزار نفر در سراسر جهان به کرونا مبتلا شده‌اند که از این تعداد بیش از ۴۰ هزار نفر نیز جان خود را از دست داده‌اند.
اختلافات بین اعضای اوپک هم مزید بر علت شده تا روند کاهشی حاکم بر بازار همچنان تداوم یابد. روز سه شنبه عربستان و دیگر اعضای اوپک نتوانستند بر سر برگزاری نشستی در ماه آوریل برای بحث در مورد کاهش قیمت‌ها به توافق برسند. هری تچینگوئیریان تحلیلگر مؤسسه بی ان پی پاریبا نیز اظهار کرد: "خیلی بعید است اوپک با یا بدون روسیه یا آمریکا بتوانند به اندازه کافی تولید خود را کاهش دهند تا بتوانند افت تقاضا را جبران کنند. "
در این میان به نظر می‌رسد عربستان به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت اوپک، به منظور مقاصد سیاسی و مخرب خود در تلاش است تا بهای نفت را در مقادیر پایین نگه دارد. از همین رو بدون فشارهای جدی دیپلماتیک، کاهش تولید و عرضه این غول نفتی امکان پذیر به نظر نمی‌رسد.
افزایش ۱۶ درصد بهای نفت پس از توئیت ترامپ
در دو روز پایانی این هفته بازار نفت، اتفاق دیگری رخ داد که بازار نفت را به شدت تحت تأثیر قرار داد. همانطور که پیش‌تر نیز اشاره شد به جز عواقب ناشی از شیوع کرونا بر اقتصاد جهانی و کاهش تقاضای نفتی به این علت، جنگ نفتی روسیه و عربستان نیز از مهمترین عوامل مؤثر بر کاهش قیمت نفت بشمار می‌رود. بسیاری از فعالان این بازار به دلیل نگرانی از عواقب کاهش چشمگیر نفت بر اقتصاد جهانی، از سران کشورهای صاحب نفوذ می‌خواستند تا با مداخله به این موضوع، کابوس نفتی را پایان دهند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، نیز پیش‌تر گفته بود در زمان مناسب به دعوای نفتی روسیه و عربستان وارد می‌شود. پیرو همین صحبت، وی روز پنج شنبه با انتشار توئیتی مدعی شد واسطه توافقی بین روسیه و عربستان شده و این جنگ نفتی به زودی پایان می‌یابد. همین موضوع با تأثیر مثبت بیش از ۱۶ درصدی بر قیمت نفت، نرخ هر بشکه نفت برنت را به حدود ۳۳ دلار رساند.
در ادامه ترامپ در کنفرانس کاخ سفید پیشنهادی مبنی بر کاهش تولید نفت آمریکا ارائه نکرد و همین امر باعث کاهش اندک بهای نفت در بازارهای جهانی شد. با این حال روند قیمت نفت از ابتدای ماه چهارم میلادی (آوریل) تا کنون صعودی بوده و بهای هر بشکه نفت برنت را تا لحظه تنظیم این گزارش به ۳۵ دلار رسانده است، البته باید توجه داشت قیمت نفت به شدت وابسته به متغیرهای سیاسی بوده و نمی‌توان چندان توجهی به رشد قابل توجه طلای سیاه در یک هفته اخیر داشت.
تحلیلگران رویال بانک کانادا در این باره نوشتند: «هم ریاض و هم مسکو به دنبال مشارکت تولید کنندگان آمریکایی در کاهش تولید خواهند بود و این احتمالاً بزرگترین مانع پیش روی رسیدن به یک توافق باشد.»
ترامپ گفت که روز پنجشنبه با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه گفت‌وگو کرده و انتظار دارد دو کشور تولید نفت خود را ۱۰ تا ۱۵ میلیون بشکه در روز کاهش دهند. در این میان تحلیلگران معتقدند حتی اگر روسیه و عربستان بر سر کاهش ۱.۵ میلیون بشکه تولید نفت به توافق برسند، این میزان کاهش برای برقراری توازن در بازار که با رکود اقتصادی عمیق ناشی از ویروس کرونا مواجه است کافی نخواهد بود.
فارغ از موارد ذکر شده و نا اطمینانی‌هایی که هم اکنون در بازارهای جهانی وجود دارد، قیمت نفت در هفته گذشته تقریباً ۳۰ درصد افزایش داشت و از حوالی ۲۷ دلار به ازای هر بشکه به ۳۵ دلار رسید که اگرچه کوتاه مدت به نظر می‌رسد اما تأثیر مثبتی بر کشورهای صادرکننده آن خواهد گذاشت.
یادداشت از: محمد رضایی فرد- خبرنگار سرویس اقتصادی ایمنا
نظر شما