به گزارش خبرنگار ایمنا، ۲۰ روز پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، محمد اشرف غنی و عبدالله عبدالله که هریک خود را پیروز کارزار انتخاباتی افغانستان می‌دانند، به عنوان رئیس دولت سوگند یاد کردند. اشرف غنی پیروز انتخابات در ارگ کابل با شدیدترین تدابیر امنیتی سوگند یاد کرد اما انفجار بمب در هنگام سخنرانی رئیس جمهور نشان داد، افغانستان راه طولانی برای رسیدن به آرامش پیش‌رو دارد.
حضور اسکات میلر، فرمانده عمومی نیروهای آمریکایی در افغانستان، سفرای خارجی و نمایندگان سازمان‌های بین المللی در این مراسم تحلیف از به رسمیت شناخته شدن اشرف غنی به عنوان رئیس جمهور افغانستان از سوی جامعه جهانی حکایت دارد. هرچند اشرف غنی بر ادامه کار کابینه فعلی در جهت تفاهم با مخالفان سیاسی خود در جناح مقابل تاکید دارد، اما عبدالله عبدالله همچنان بر تقلب در اعلام نتیجه انتخابات اصرار دارد و به نظر می‌رسد این بار به سادگی از موضع خود عقب نشینی نخواهد کرد. عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی افغانستان در حالی مراسم تحلیف خود را در کاخ سپیدار برگزار کرد که هیچ یک از نمایندگان دیگر کشورها در آن حاضر نبودند. زلمی خلیلزاد، نماینده صلح آمریکا در افغانستان تا آخرین لحظه تلاش کرد با تعویق انداختن مراسم تحلیف رئیس جمهوری، طرفین مدعی را به گفت و گو برای رسیدن به تفاهمی مشابه با انتخابات دوره پیش راضی کند.
در این بین مذاکرات صلح با طالبان کار را سخت‌تر کرده است. دفتر سیاسی طالبان در دوحه تا کنون در مورد اتفاقات اخیرکابل اظهار نظری نکرده، اما ترامپ پیش تر با اشاره به مشکلات سیاسی افغانستان، سقوط دولت فعلی به دست طالبان را پیش بینی کرده و تاکید کرد "رهبران کابل نمی‌توانند همیشه در سایه حمایت آمریکا باشند. "
درباره تشکیل دولت در افغانستان و همچنین مذاکرات صلح با طالبان، با پیر محمد ملازهی، کارشناس مسائل افغانستان به گفت و گو نشسته ایم که در ادامه می‌خوانید:
مبنای اصلی اختلافات در انتخابات افغانستان چیست؟
اختلاف نظری که بر سر انتخابات افغانستان پیش آمد باعث شد انتخابات به سمت اختلافات قومی برود؛ به صورتی که یک طرف درگیری، شمالی‌ها و ائتلاف عبدالله عبدالله بودند و طرف دیگر قوم پشتون‌ها و ائتلاف اشرف غنی بود. از همین رو از روزهای ابتدایی انتخابات روشن بود که نتایج انتخابات به یک بن بست می‌رسد و نهایتاً بعد از اعلام نتایج انتخابات و پیروزی اشرف غنی، عبدالله عبدالله مدعی شد که پیروز انتخابات است. عبدالله عبدالله مدعی بود به میزان ۳۰۰ هزار رأی تقلب شده و در صورت صحت این ادعا عبدالله عبدالله پیروز انتخابات بود. از ابتدای برگزاری انتخابات حدس زده می‌شد با توجه به قومی شدن انتخابات، نامزدهای انتخاباتی نمی‌نتوانند به توافق برسند، از همین رو دو مدعی ریاست جمهوری همزمان مراسم تحلیف ریاست جمهوری برگزار کردند؛ با این تفاوت که مراسم تحلیف اشرف غنی با حضور سفیر آمریکا و فرمانده ناتو و همچنین بعضی از نمایندگان بین المللی برگزار شد، اما عبدالله عبدالله تنها با حضور سران گروه‌های شمالی مراسم تحلیف خود را برگزار کرد؛ بنابراین می‌توان گفت در حال حاضر اشرف غنی در سایه حمایت بین المللی و منطقه‌ای است.
هر دو طرف مدعی ریاست جمهوری، راه مذاکره را باز کردند. از همین رو اشرف غنی پیشنهاد تقسیم قدرت ۶۰، ۴۰ را مطرح کرد اما عبدالله عبدالله این پیشنهاد را رد کرد. در نهایت با توجه به اینکه دو دولت در یک کشور نمی گنجد، عبدالله عبدالله باید به میز مذاکره رضایت دهد. عبدالله عبدالله و طرفدارانش برای تصاحب کامل قدرت دو راه بیشتر ندارند؛ یا باید طرفداران را به خیابان‌ها فرابخواند و خواسته خود را از طریق مردم ادامه دهد و با تسخیر کاخ ریاست جمهوری اشرف غنی را بیرون کنند که نتیجه‌ای جز جنگ داخلی نخواهد داشت و تقابلی مسلحانه میان جهادی‌ها (طرفداران عبدالله عبدالله) و نیروهای مسلح دولت رخ خواهد داد و حتی ممکن است در این اتفاق ارتش و نیروهای امنیتی بر اساس قومی تجهیز شوند، اتفاقی که دقیقاً در زمان نجیب‌الله در افغانستان پیش آمد و زمانی که جهادی‌ها در ۱۶ آوریل ۱۹۹۲ پیروز انتخابات شدند، ارتش افغانستان تجزیه شد و بخشی از پشتون‌ها به ویژه حزب اسلامی گلبدین حکمتیار مقابل غیر پشتوها به رهبری احمد شاه مسعود و برهان الدین ربانی قرار گرفتند که این جنگ داخلی تعداد زیادی کشته و تخریب داشت. راه دیگر عبدالله عبدالله این است که به شمال برود و در آنجا دولت تشکیل دهد که این هم به معنای تضعیف افغانستان خواهد بود، زیرا نیروهای جهادی مسلح هستند و می‌توانند مقاومت کنند و شرایط را به نفع خودشان تغییر بدهند. در کنار این دو دولت، طالبان نیز همزمان به مراسم تحلیف دو مدعی ریاست جمهوری، راکت شلیک کرد و این اقدام به این معناست که طالبان هیچکدام از طرفین مدعی ریاست جمهوری را شایسته ریاست جمهوری افغانستان نمی‌داند؛ بنابراین می‌توان گفت که سه مدعی در افغانستان برای قدرت وجود دارد.
حضور فرمانده عمومی نیروهای آمریکایی در مراسم تحلیف اشرف غنی علی‌رغم ادعای ترامپ مبنی بر محدود بودن حمایت آمریکا چه معنایی دارد؟
با توجه به شخصیت و نگرش تسلط بین المللی ترامپ، توافق آمریکا و طالبان را در اظهارات خود آشکار کرده است؛ زیرا این توافق بین طالبان و آمریکا برای بازگشت طالبان به قدرت انجام شده و نهایتاً این توافق اجرایی خواهد شد و مرحله اول این توافق شریک سازی سازی طالبان در ساختار قدرت است و در این روند در نهایت از طریق ساز و کارهای دموکراتیک و انتخابات، طالبان در موقعیتی قرار بگیرد که اکثریت افغانستان را به دست آورده و از این رو می‌تواند ریاست جمهوری افغانستان را نیز به دست بگیرد؛ بنابراین در مذاکرات دوحه بین طالبان و آمریکا معامله‌ای شده که نطقه عطف تعیین سرنوشت سه قدرت مدعی افغانستان است. اگر طالبان بخواهد با زور کنترل کابل را بدست بگیرد و عمارت اسلامی خود را در آن بنا کند با نیروهای جهادی درگیر می‌شود که باعث رخ دادن جنگ داخلی بلند مدت خواهد شد؛ بنابراین طالبان هم نمی‌تواند به آسانی پیروز این انتخابات باشد. خلیلزاد سعی کرد طالبان را قانع کند که دست به مبارزه نظامی نزند و از طریق سیاسی تلاش کند به قدرت برسد. بین طالبان، آمریکا، عربستان سعودی و آمریکا معامله‌ای چند جانبه شده و قرار است به تدریج عمارت اسلامی طالبان در آینده ظهور کند.
به نظر شما عموم مردم از کدام مدعی قدرت در افغانستان حمایت خواهند کرد؟
در حال حاضر سه تفکر جدید بر افغانستان حاکم است؛ تفکر جهادی به رهبری عبدالله عبدالله، تفکر لیبرال دمکرات به رهبری اشرف غنی که حاکمیت افغانستان را در اختیار دارد و نهایتاً تفکر طالبان. این سه جریان با سه تفکر جداگانه و با سه نگاه نسبت به مسائل در پی رسیدن به قدرت هستند. طالبان با انحصارطلبی خود می‌خواهد همه را زیر نفوذ خود بگیرد.
طبق قانون اساسی افغانستان، زنان وضعیت مناسبی پیدا کرده‌اند و قومیت‌ها و مذاهب مختلف به عنوان مذهبی قانونی در قانون اساسی برای اولین بار ذکر شد و حتی قانون آزادی مطبوعات و رسانه‌ها اجرایی شد و شبکه‌های تلویزیونی آزاد نیز پدید آمدند. همه اینها دستاوردی است که آقای غنی مدعی است در سایه حکومت آنها به وجود آمده است؛ بنابراین این نیرو به اضافه نیروی جهادی در مقایسه با انحصار طلبی طالبان می‌تواند در برابر راه مذاکره سد ایجاد کند هر چند طالبان به مانند قدیم نیست که تلویزیون‌ها را می‌شکست و اینترنت را تحریم می‌کرد. آمریکایی‌ها هنوز در افغانستان حضور دارند و اجازه نمی‌دهند قدرت به صورت انحصاری در اختیار یک قوم و یا جریان خاص قرار گیرد؛ بنابراین باید سه جریان فکری طالبان، دموکرات‌ها و جهادی‌ها به یک تفاهم ملی برسند. آمریکا قصد دارد ساختار قدرت متمرکز در کابل را تغییر دهد و نظام اداری را به نظام فدرال تبدیل کند. طرح آمریکا این است که نظامی فدرالی ایجاد کند تا قومیت‌ها بتوانند در مناطق قومی شان تسلط داشته باشند و دولت مرکزی نیز وجود داشته باشد و وضعیت کشور را مدریت کند.
نظر شما