24 جمادی‌الثانی 1414؛ رحلت آيت‏الله گلپايگانی؛ زعيم حوزه‏ی علميه‏ی قم

خبرگزاری ایمنا: آيت‏الله سيدمحمدرضا گلپايگانی عالم بزرگ و زعيم حوزه‏ی علميه‏ی قم در چنين روزی از سال 1414 هجری قمری رحلت نمود. معظم‏له از آغاز نهضت 15 خرداد 1342 تا پيروزی انقلاب اسلامی همراه امام خمينی (ره) بوده و از پشتيبانان حضرت امام محسوب می‏شد. پس از رحلت امام خمينی (ره) از بزرگ‏ترين مراجع تقليد شيعيان به حساب می‏آمد.

● مورخان؛ سالروز درگذشت يحيی بن قاسم ثعلبی ملقب به ابوزكريا؛ اديب و شاعر مشهور عرب (616 هجری قمری)، زادروز آيت‏الله حاج شيخ محمدعلی اراكی؛ فقيه و مرجع بزرگوار تقليد شیعیان (1312 هجری قمری)، رحلت آيت‏الله شيخ‏مرتضی حائری يزدی؛ فقیه و فرزند مؤسس حوزه‏ی علميه‏ی قم (1406 هجری قمری)، رحلت آيت‏الله سيدمحمدرضا گلپايگانی؛ عالم بزرگ و زعيم حوزه‏ی علميه‏ی قم (1414 هجری قمری) را در تاریخ بیست و چهارم جمادی‌الثانی ذکر نموده‌اند.

● 24 جمادی‌الثانی سال 616 هجری:
يحيي بن قاسم ثعلبي ملقب به ابوزكريا اديب و شاعر مشهور عرب در چنين روزي از سال 616 هجري قمري درگذشت.
ابوزكريا، يحيى بن قاسم ثعلبي، فقيه، قاري، مفسر، نحوي، لغوي، عروضي و شاعر ماهر بود. او سال‏ها در مدرسه‏ي نظاميه‏ي بغداد به تدريس اشتغال داشت و شاگردان زيادي پرورش داد. از ابوزكريا كه در ميان اعراب بيش‏تر به‏عنوان اديب و شاعر مطرح مي‏باشد، ديوان شعري به‏جاي مانده است. سرانجام ابوزكريا در سال 616 ق در سن 95 سالگي بدرود حيات گفت.

● 24 جمادی‌الثانی سال 1312 هجری:
فقيه و مرجع بزرگوار تقليد، آيت‏الله حاج شيخ محمدعلي اراكي در چنين روزي از سال 1312 هجري قمري زاده شد.
حضرت آيت‏الله العظمي حاج شيخ محمدعلي اراکي در 24 جمادي‏الثاني 1312ق در اراك ديده به جهان گشود. پدرش، حجت‏الاسلام حاج احمد آقا، مشهور به ميرزاآقا فراهاني از علماي مشهور آن سامان بود. مادرش نيز از نوادگان امامزاده سيدحسن واقف است. وي پس از يادگيري خواندن و نوشتن در نوجواني وارد حوزه‏ي علميه‏ي اراك شد و در درس استاد سيدجعفر شيثي حضور يافت و مقدمات علوم اسلامي را از او فراگرفت.
دروس سطح حوزه را نزد آيت‏الله العظمي سيدمحمدتقي خوانساري به‏خوبي پشت سر گذراند. آيت‏الله اراكي هم‏زمان با تحصيل دوره‏ي سطح، در درس شرح منظومه‏ي آيت‏الله شيخ محمدباقر اراكي معروف به سلطان‏آبادي شركت كرد و از دانش آن حكيم فرزانه خوشه‎ها چيد.
وي سال‏ها در درس آيت‏الله العظمي آقا نورالدين اراكي و آيت‏الله العظمي شيخ عبدالكريم حائري يزدي شركت كرد و از دانش و تقواي آن دو مرجع بزرگ تقليد شيعيان، بهره‎ها برد. آيت‏الله حائري علاقه‏ي زيادي به او داشت. نبوغ فكري آيت‏الله اراكي مورد توجه استاد قرار گرفت. آيته‏الله اراكي به سفارش استاد معمم شد و با يكي از بستگان ازدواج نمود.
آيت‏الله اراكي در طول بيش از 35 سال تدريس در حوزه‏ي علميه‏ي قم، پيچيده‎ترين مباحث علمي را با گفتاري شيوا و بياني رسا مطرح مي‎كرد. از ويژگي‎هاي درس وي پرهيز از تكرار و زياده‏گويي بود. كلام را گزيده و پرمعني اداء مي‎كرد. اعتقادش بر اين بود كه طالب علم بايد قبل از حضور در درس، مطالعه نمايد.
آيت‏الله اراكي پس از وفات آيت‏الله سيدمحمدتقي خوانساري (متوفاي 1371) به درخواست شماري از شاگردان او، به تدريس خارج فقه و اصول پرداخت. بسيار از استادان برجسته‏ي حوزه‏ي علميه‏ي قم و مسئولان نظام جمهوري اسلامي سال‏ها از محضر وي كسب فيض نمودند.
مرجع بزرگ تقليد شيعيان در طول عمر پربركت خويش، كتاب‏هايي نيز در علم فقه و اصول نوشت. آثارش عبارتند از:
1. تقريرات درس آيت‏الله شيخ‏محمد سلطان‏العلما
2. تقريرات درس فقه آيت‏الله شيخ‏عبدالكريم حائري يزدي
3. تقريرات درس اصول فقه آيت‏الله شيخ‏عبدالكريم حائري يزدي
4. حاشيه بر "درر الاصول" نوشته‏ي آيت‏الله شيخ‏عبدالكريم حائري يزدي
5. تقريرات درس فقه آيت‏الله سيدمحمدتقي خوانساري
6. حاشيه بر "عروةالوثقي"
7. شرح "عروةالوثقي"
8. توضيح‏المسائل
9. مناسك حج
10. رساله‏ي استفتائات
11. مقدمه بر كتاب "القرآن و العقل" نوشته‏ي آيت‏الله سيدنورالدين اراكي
12. النكاح و الطلاق
سرانجام در شامگاه روز سه‏شنبه هشتم آذرماه 1373 تاريخ زنده‏ي فقاهت قرن به صفحه‏ي آخر رسيد و مرجع جهان تشيع، حضرت آيت‏الله اراکي پس از يک قرن زندگي افتخارآميز به ملکوت اعلي پيوست. با شنيدن خبر ارتحال اين مرجع عالي‏قدر، ايران اسلامي به سوگ نشست. پس از مراسم تشييع پرشکوه و کم‏نظيري در تهران و قم بعدازظهر روز پنج‏شنبه دهم آذرماه 73 در مسجد بالاسر، در جوار مرقد مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.

● 24 جمادی‌الثانی سال 1406 هجری:
آيت‏الله شيخ‏مرتضي حائري يزدي فرزند مؤسس حوزه‏ي علميه‏ي قم در چنين روزي از سال 1406 هجري قمري رحلت نمود.
شيخ‏مرتضي فرزند ارشد آيت‏الله شيخ‏عبدالكريم حائري يزدي مؤسس حوزه‏ي علميه‏ي قم در 1334 ق در اراك به‏دنيا آمد. وي پس از اتمام دروس مقدماتي، به محضر درس اساتيد بزرگ حوزه از جمله آيات عظام: گلپايگاني، سيدمحمدتقي خوانساري، محقق داماد، حجت كوه‏كمره‏اي، بروجردي و امام خميني (ره) راه يافت و نيز از درس والد خود، خوشه‏ها چيد. وي بيش از چهل سال در حوزه‏ي علميه‏ي قم به تدريس پرداخت و شاگردان زيادي تربيت نمود و در زمان حكومت طاغوت، با قوانين ضد خدايي شاه مخالفت مي‏ورزيد و با آن مبارزه مي‏كرد.
آيت‏الله شيخ‏مرتضي حائري يزدي در ساليان پاياني حيات، پس از عمري تلاش و کوشش در راه احياي دين مبين اسلام و تربيت شاگرداني والامقام دچار کسالت قلبي شده و اين موجب گرديده بود گاهي در کار تدريسشان وقفه‏اي به وجود آيد. خصوصاً در ماه‏هاي اخير عمر که با سختي تدريس مي‏نمود، اما عنايت و توجه و اهميت درس برايش به‏اندازه‏اي بود که با همان حال بيماري به خود اجازه نمي‏داد که درس را تعطيل کند.
بالاخره در شب 24 جمادي‏الثاني 1406 مصادف با 25 اسفند 1364 روح پاکش به ملکوت اعلي پيوست. صبح روز بعد، جنازه‏ي آن زاهد عالم را از مدرسه‏ي روبه‏روي منزلش تشييع کردند و به صحن حرم مطهر حضرت معصومه (س) آوردند. آيت‏الله حاج سيدمحمدرضا گلپايگاني بر پيکر پاک آن مرحوم نماز خواند و جنازه را به سوي مسجد بالاسر حضرت معصومه (س) بردند و پايين پاي پدر بزرگوارش به خاک سپردند.
امام خميني (ره) پيام تسليتي براي حوزه‏هاي علميه و خانواده‏ي اين بزرگوار ارسال کردند که متن آن چنين است:
«رحلت اسف‏انگيز حضرت آيةالله حاج آقا مرتضي حائري (رحمةالله عليه) موجب کمال تأثر و تأسف گرديد. ايشان در علم و عمل، به‏حق، خلف بزرگوار مرحوم آيةالله العظمي استاد معظم حضرت آقاي شيخ عبدالکريم (ره) بودند و کفي به شرفا وسعاده.
اين‏جانب از اوائل تأسيس حوزه‏ي علميه‏ي پربرکت قم که به دست مبارک پدربزرگوارشان تأسيس شد و موجب آن‏همه برکات شد، آشنايي با ايشان داشته و پس از مدتي از نزديک، معاشر و دوست صميمي بوديم و در تمام مدت طولاني معاشرت جز خير و سعي در انجام وظيفه‏ي علميه و دينيه از ايشان مشاهده ننمودم.
اين بزرگوار علاوه بر مقام فقاهت و عدالت از صفاي باطن، به‏طور شايسته برخوردار بودند و از اوائل نهضت اسلامي ايران از اشخاص پيش‏قدم در اين نهضت مقدس بودند فجزاه الله عن الاسلام خيرا.
اين‏جانب به ملت محترم ايران به‏ويژه اهالي وفادار قم و حضرات علماي اعلام مدرسين معظم حوزه‏ي علميه‏ي قم تسليت عرض مي‏کنم و براي خاندان معظم ايشان و فاميل محترمشان خصوصاً حضرت حجة‏الاسلام آقاي حاج‏آقا مهدي حائري (اعزه‏الله) از خداوندتعالي طلب صبر جميل و اجر جزيل مي‏نمايم.
اميد است عنايت حضرت بقيةالله (روحي و ارواح العالمين لمقده الفداء) شامل حال همه‏ي آنان و همه‏ي ملت مسلمان باشد والسلام علي عبادالله الصالحين، 15 اسفند 64، برابر با 24 جمادي‏الثاني سال 1406ه.ق روح‏الله الموسوي الخميني.» در همين تاريخ، پيام تسليتي نيز از آيةالله سيدمحمدرضا گلپايگاني به همين مضامين صادر گرديد و ابلاغ شد.

● 24 جمادی‌الثانی سال 1414 هجری:
عالم بزرگ آيت‏الله سيدمحمدرضا گلپايگاني زعيم حوزه‏ي علميه‏ي قم در چنين روزي از سال 1414 هجري قمري وفات يافت.
سيدمحمدرضا فرزند سيدمحمدباقر موسوي گلپايگاني در سال 1316 قمري در گوگد گلپايگان ديده به جان گشود. پس از چندي جهت فراگيري علوم اسلامي به اراك عزيمت نمود و از محضر آيت‏الله شيخ‏عبدالكريم حائري بهره جست. پس از تأسيس حوزه‏ي علميه‏ي قم، به اين شهر مهاجرت نمود و بعد از درگذشت آيت‏الله حائري، به تدريس خارج فقه و اصول پرداخت.
معظم‏له از آغاز نهضت 15 خرداد 1342 تا پيروزي انقلاب اسلامي همراه امام خميني (ره) بوده و از پشتيبانان آن امام محسوب مي‏شد. پس از رحلت امام خميني (ره) از بزرگ‏ترين مراجع تقليد شيعيان به حساب مي‏آمد. آيت‏الله گلپايگاني بيش از هفتاد و پنج سال بر مسند تدريس تكيه زد و شاگردان بي‏شماري را به جامعه‏ي اسلامي عرضه نمود. حضرات آيات مرتضي حائري يزدي، عبدالرحيم رباني شيرازي، مرتضي مطهري، محمدعلي قاضي طباطبايى، سيداسدالله مدني، محمد مفتح، سيدمحمد بهشتي، علي مشكيني، ناصر مكارم شيرازي، جعفر سبحاني، لطف‏الله صافي گلپايگاني، احمد جنتي و ده‏ها نفر از علما و فضلاي حوزه، از جمله شاگردان اين مرجع بزرگوار تقليد مي‏باشند.
آيت‏الله گلپايگاني داراي تأليفات و تقريرات متعددي نيز مي‏باشند كه كتاب الحج، كتاب القضا و الطهاره و... از آن جمله‏اند. اولين مدرسه‏ي علوم ديني به سبك جديد، اولين مؤسسه‏ي بزرگ قرآني در قم، اولين فهرست بزرگ فقهي و حديثي با استفاده از دانش و اختراعات جديد بشري و تأسيس و ساخت صدها مدرسه، مسجد، مؤسسه‏ي ديني در كشور و خارج از كشور از جمله خدمات اين عالم رباني مي‏باشند.
سرانجام اين فقيه جليل و مرجع كبير در 24 جمادي‏الثاني سال 1414ه.ق مطابق با 18 آذر 1372ه.ش در سن 96 سالگي بدرود حيات گفت و در كنار اساتيد بزرگ خود در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه (س) مدفون شد.

کد خبر 40967

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.