به گزارش خبرنگار ایمنا، شطرنج ایران که مدتی بود با فعالیت درخشان جمعی از شطرنج بازان کشور بیش از پیش برسر زبان‌ها افتاد چندی است به دلایلی که حدس آن سخت نیست دچار شوک‌های بزرگی شده است. نخستین شوک این رشته ورزشی، جدایی علیرضا فیروزجا نابغه شطرنج جهان از تیم ملی بود که سقوط هشت پله‌ای شطرنج ایران در رده بندی فدراسیون‌های جهانی را در پی داشت. پس از این جدایی تلخ که فیروزجا را از شطرنج ایران دریغ کرد، شایعات برای پیوستن او به تیم ملی شطرنج فرانسه با توجه به اقامت او در این کشور تقویت شد. فیروزجا با واکنش نسبت به این شایعه اعلام کرد پیوستن او به تیم ملی شطرنج فرانسه قطعی نشده، اما احتمال آن وجود دارد؛ احتمالی که بر اساس اظهار نظر ماکسیم لاوروف، یکی از اسطوره‌های نوین شطرنج جهان، در این باره گفته بعید است. او معتقد است تغییر در تیم ملی این شطرنج باز قهار حدود ۵۰ هزار یورو برای فدراسیون فرانسه هزینه در پی دارد که بعید است فدراسیون چنین هزینه‌ای داشته باشد.
با این حال فارغ از تصمیم فدراسیون فرانسه در پذیرفتن یا رد این بازیکن ارزشمند جامعه شطرنج، با توجه به یک ضرب المثل که می‌گوید "مال خوب روی زمین نمی‌ماند" به احتمال زیاد فرانسه فیروزجا را برای تیم ملی خود انتخاب می‌کند و امکانات خوبی را برای او فراهم خواهد کرد..
تصمیم علیرضا فیروزجا برای خروج از ایران، برای فدراسیون گران تمام شد و انتقادات از شیوه مدیریت ریاست فدراسیون را تقویت کرد. همین امر باعث شد مهرداد پهلوان زاده در نامه‌ای به او خواستار بازگشتش شود. احسان قائم مقامی نیز در نامه‌ای جداگانه چنین تقاضایی از او را از او مطرح کرد.
فیروز جا اگر برگردد می‌تواند برای ایران بازی کند
با این حال مهرداد پهلوان زاده، رئیس فدراسیون شطرنج در این باره به خبرنگار ایمنا، گفت: فیروزجا قصد داشت در ابتدا برای ایران بازی کند، اما شورای برون مرزی تشخیص داد که وی نمی‌تواند با پرچم ایران بازی کند و بنابراین فیروزجا مجبور به تغییر پرچم خود شد. با این حال باید گفت او هر زمان که بخواهد می‌تواند به ایران بازگردد و با تغییر پرچم خود به ایران، برای این کشور بازی کند.
در اینجا باید پرسید واقعاً آیا فیروزجا قصد بازگشت به ایران را دارد یا خیر؟ فارغ از پاسخ این سوال که به تصمیم شخصی علیرضا بستگی دارد، ایران چه امکاناتی را برای شطرنج بازان بزرگی مانند فیروزجا فراهم آورده است که این بازیکنان باید به خاطر آن امکانات، از مزایای بازی برای کشورهای پیشرفته صرفه نظر کنند؟
اما این تنها شوک جامعه شطرنج در ماه اخیر نبود اگرچه بزرگترین آنها محسوب می‌شد. پس از علیرضا فیروزجا، عکس‌های بدون حجاب مبینا علی نسب در جلو دوربین‌ها منتشر شد که درنهایت اخراج او از تیم ملی شطرنج بانوان را به همراه داشت. پس از او نیز، شهره بیات داور بین المللی جامعه شطرنج ایران از ایران خارج شد و اخبار بعدی پیرامون آن از بازنگشتن او به ایران حکایت کرد. همچنین شایعاتی مبنی بر مهاجرت نیما جهانبخت نیز به گوش می‌رسد که داغ شطرنجی ایران را بیش از پیش تازه می‌کند. اگر این شایعات صحت داشته باشد باید دید ماراتون مهاجرت ورزشکاران از ایران تا کجا ادامه پیدا می‌کند.
خادم الشریعه هم مسیر فیروزجا؟
اما با کناره‌گیری سارا سادات خادم الشریعه که در صفحه شخصی خودش در اینستاگرام از تیم ملی خداحافظی کرد، این احتمال وجود دارد که شاید او نیز راه فیروزجا را در پیش بگیرد؛ مسئله‌ای که نمی‌توان از آن به سادگی گذشت و با این اوصاف بازهم ریتینگ شطرنج ایران در آینده پایین‌تر خواهد آمد. البته خادم الشریعه در رابطه با حدس و گمان برای مهاجرتش به کشورهای دیگر واکنش نشان داد و با انتشار متنی در صفحه اینستاگرام شخصی خود نوشت: "در ایران هستم و قصد مهاجرت ندارم."
خادم الشریعه هم چنین در این پست اینستا گرامی از وضعیت خود می‌گوید: "چند سالی است که به صورت انفرادی و با هزینه شخصی در مسابقات مختلف بین المللی به عنوان یک ایرانی شرکت می‌کنم و این روال ادامه خواهد داشت. تعدادی از این مسابقات به صورت ملی است و این اعزام‌ها زیر نظر فدراسیون و وزارت ورزش صورت می‌پذیرد که از این پس از حضور در هرگونه مسابقه ملی که تحت نظر فدراسیون، وزارت ورزش یا کمیته المپیک باشد، به عنوان ملی پوش یا نماینده یا هر چیز دیگری که بنامند، انصراف می‌دهم. این به معنای تغییر ملیتم نیست. شطرنج یک ورزش فکریست و دنیای عجیبی دارد.
من می‌خواهم در فضایی آرام، بدون فشار و استرس و تهدید، فقط و فقط روی کارم تمرکز کنم. نمی‌گذارند، نمی‌فهمند و نخواهند فهمید. دلایل تصمیمم برای کسانی که باید ببینند روشن است، شاید نمی‌خواهند ببینند و این تصمیم آنهاست نه من! من فعلاً قصد مهاجرت ندارم و کسی هم حق ندارد من را وادار به ماندن یا رفتن کند. "
بیانیه‌ای که به وضوح از نارضایتی اعضای جامعه شطرنج از مدیریت ناکارآمد فدراسیون حکایت دارد.
علت نارضایتی اعضای جامعه شطرنج از مدیریت شطرنجی کشور چیست؟
مسائل مختلفی را می‌توان در کاهش نارضایتی شطرنج بازان از عملکرد فدراسیون عنوان کرد که مهران تیموری، مربی و داور مسابقات شطرنج در این باره به خبرنگار ایمنا با بیان اینکه عملکرد و حمایت فدراسیون شطرنج کافی نیست، اظهار کرد: این فدراسیون حمایتی که باید را از شطرنج بازان ندارد.
وی اضافه می‌کند: فدراسیون هر ساله هزینه‌ای را برای حق عضویت از بازیکنان دریافت می‌کند که با توجه به تعداد بیش از ۱۰۰ هزار نفری و هزینه ۵۰ هزار تومانی برای یکسال، مبلغ قابل توجهی جمع آوری شده که باید صرف حمایت از شطرنج، اعزام تیم، استخدام مربی و موارد دیگر شود. با این وجود در حال حاضر اعزام به مسابقات با هزینه شخصی انجام شده و مربی خارجی نیز استخدام نمی‌شود. اگرچه در برخی مقاطع نیز مربی خارجی وجود داشته است، اما این حضور مربی نیز مفید نبوده و به صورت مقطعی انجام می‌شده که بالطبع تأثیر لازم را نداشته است.
استدلال فدراسیون برای کمبودها چیست؟
با وجود تمامی موارد بالا، فدراسیون نیز استدلال‌های مخصوص به خود را در این زمینه دارد. پهلوان زاده رئیس فدراسیون شطرنج درباره همین موضوع به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: شرایط فدراسیون کاملاً تابع شرایط کل کشور است. از نظر شرایط اقتصادی، بودجه فدراسیون در ۱۰ سال گذشته تقریباً دو میلیون یورو بوده در حالی که اکنون ۱۰۰ هزار یورو است. پیشرفت‌هایی نیز که در چهار سال اخیر با وجود این بودجه اندک حاصل شده قابل توجه بوده است. اعتراض برخی شطرنج بازان درست است، اما باید بودجه مناسب برای فدراسیون به منظور حمایت از شطرنج بازان وجود داشته باشد.
وی تصریح می‌کند: چهار سال پیش چنین سرمایه‌هایی در کشور و در چنین سطوحی حتی با وجود حمایت خانواده‌ها، وجود نداشت. در این چهار سال رتبه شطرنج ایران از ۵۱ به ۲۰ افزایش پیدا کرده است و از نظر تعداد بازیکنان هم در رتبه ششم جهان قرار گرفته‌ایم. همچنین باید گفت ما خودمان برای چنین بازیکنانی ارزش قائل هستیم اگرچه ممکن است به دلایلی مانند مسائل اقتصادی مشکلاتی وجود داشته باشد. با این حال به طور پیوسته در حال ایجاد شرایط مناسب برای تربیت بازیکنان با سطوح بالا هستیم.
رئیس فدراسیون شطرنج همچنین می‌گوید: افرادی نظیر آقایان فیرزوجا، طباطبایی، مقصودلو یا خانم خادم‌الشریعه از ورزش شطرنج بین ۲۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان سود خالص کسب می‌کنند که رشد چشمگیری داشته است. اکنون در چه رشته ورزشی به غیر از فوتبال، والیبال و بسکتبال می‌توان چنین درآمدی کسب کرد؟ در اینجا باید اشاره کرد که احسان قائم مقامی تاکنون جایزه ۲۰۰ میلیون تومانی نبرده است، اما خانم خادم الشریعه هم جایزه ۷۰۰ میلیون تومانی برده است و هم از طرف وزیر ورزش و جوانان پنج سکه به عنوان پاداش دریافت کرده است بنابراین به شطرنج بازان کم رسیدگی نشده است.
در نهایت آن‌چه مسلم است ورزشکاران شطرنج از عملکرد فدراسیون رضایت ندارند و فدراسیون نیز همواره از عملکرد خود دفاع می‌کند، با این حال فارغ از نظرات مختلف موجود به نظر می‌رسد فعالیت فدراسیون با تمامی انتقادات موجود زمینه ساز ظهور بازیکنان درخشانی در کشور شده، اما همین عملکرد به قدری ضعیف بوده است که ضمن وجود اعتراضات فراوان باعث خروج دومینو وار (دومینو نوعی بازی است که به وسیلهٔ قطعه‌های مستطیلی کوچکی انجام می‌شود. یک دست دومینو معمولاً از ۲۸ عدد دومینوی مستطیلی تشکیل شده که هرکدام شامل دو مربع کنار هم هستند. بازی دومینو شامل ساختن زنجیره‌ای از دومینوهاست) ستاره‌های کشور شده و با این روند ستاره‌های بیشتری از کف شطرنج ایران خواهند رفت.
گزارش از: محمد رضایی فرد - خبرنگار ایمنا
نظر شما