تاثیر "برگزیت" بر پوند و یورو چه خواهد بود؟

به گزارش خبرنگار ایمنا، در آخرین ساعات جمعه _۱۱ بهمن‌ماه_ سال جاری، بریتانیا سرانجام پس از حدود سه سال بحث و گمانه زنی بر سر خروج از اتحادیه اروپا، رسماً از آن خارج شد. "برگزیت" واژه‌ای مشتق شده از بریتانیا و اگزیت (Exit) که در لاتین به معنای خروج است، چالشی نام آشناست که در سال‌های اخیر ابهامات زیادی را در ذهن هر شنونده و دنبال کننده اخبار سیاسی- اقتصادی جهان ایجاد می‌کند. سیاست سیاس بزرگ جهان از این خروج چیست؟ تبعات برگزیت برای اتحادیه اروپا، بریتانیای بزرگ و جهان چه خواهد بود؟ و این پیر کهنه سیاست دقیقاً برای دست یافتن به برگزیت، چه رویایی را دنبال می‌کند؟ و سوال‌های سیاسی و اقتصادی دیگر که ذهن را درگیر می کند…

اگرچه بر اساس توافق انجام شده با اتحادیه اروپا، قراردادهای این جمع "چند کشوری اروپایی" با بریتانیا تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی حفظ خواهد شد اما پس از آن باید دید نقشه راه انگلیس و اتحادیه اروپا برای دست یافتن به توافقاتی بلند مدت و درست که منافع طرفین را به طور کامل حفظ کند، به چالشی جدید تبدیل شده یا آنقدر حساب شده برگزیت اتفاق افتاده است که شرایط از این نیز بهتر خواهد شد؟!

بریتانیا حدود ۱۵ درصد از اقتصاد اتحادیه اروپا را در اختیار داشت و تقریباً به عنوان دروازه‌ای برای حضور شرکت‌های خارجی در اتحادیه اروپا فعالیت می‌کرد، بنابراین خروج این "اتحادیه پادشاهی" از جمع ۲۶ عضو حاضر اتحادیه اروپا می‌تواند آینده مبهمی را برای شرکت‌های چندملیتی موجود در آن رقم بزند. البته این چالش در صورتی که بریتانیا موفق به انعقاد قراردادهای موفق تجارت آزاد میان خود و اتحادیه اروپا نشود به معضلی بزرگ برای این کشور نیز مبدل می‌شود.

از سوی دیگر با خروج بریتانیا و کاسته شدن از تعداد اعضای اتحادیه اروپا، با کاهش یا افزایش قدرت اقتصادی این دو، ارزش پول دو طرف محتمل تغییراتی است که با توجه به نقش هر دو واحد یورو و پوند در ذخیره بانک‌های مرکزی کشورها، بسیار حائز اهمیت است. در همین ارتباط با هوشنگ شجری، کارشناس اقتصادی و عضو سابق هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا می‌تواند چه تأثیری بر ارزش دو واحد پولی یورو و پوند داشته باشد؟

باید اشاره کرد چنین تصمیماتی (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) هم اثر کوتاه مدت و هم اثر بلند مدت دارد. در کوتاه مدت به دلیل مسائل هیجانی و تبلیغات مبنی بر تصمیم‌گیری مستقل بریتانیا در مسائل اقتصادی مانند کنترل ارزش پول بدون نظارت بانک مرکزی اتحادیه اروپا، باعث می‌شود ارزش پوند کمی افزایش پیدا کند اما در بلند مدت این اثرات معکوس می‌شود.

در بلند مدت، واقعیات جایگزین هیجانات و تبلیغات خروج شده و بریتانیا به این واقعیت پی خواهد برد که چه مزایای بزرگی را با خروج از این اتحادیه از دست داده است. بریتانیا به ازای چیزی که به عنوان استقلال در تصمیم‌گیری پولی یاد می‌شود، تمامی دستاوردهای ۴۰ ساله خود که از عضویت در اتحادیه اروپا به دست آورده بود را از دست خواهد داد، همچنین با خروج پادشاهی متحده بریتانیا از اتحادیه اروپا، ارزش یورو بیش از پیش در مقابل دلار تضعیف می‌شود و تمام اعضای اتحادیه اروپا از این تصمیم زیان خواهند دید.

با توجه به اینکه بریتانیا تنها ۱۱ ماه فرصت دارد تا با اتحادیه اروپا و دیگر شرکای خود به قراردادهای تجاری به ویژه قراردادهای تجارت آزاد دست یابد، چه قدر انعقاد قراردادهای درست که منافع دو طرف را تأمین کند محتمل است؟

پس از گذر دوره یک ساله خروج بریتانیا و نزدیک شدن به پایان مدت قراردادها، این اتحادیه به سختیِ انعقاد قراردادهای تجاری جدید که به درستی منافع دو طرف را تأمین کند، پی خواهد برد. به طور مسلم مزایای زیادی را از دست خواهد داد.

از سوی دیگر آمریکا اعلام کرده است که حاضر به انعقاد قراردادهای دوجانبه ویژه‌ای با بریتانیا است. این مسئله با توجه به شرایط نامعلوم سیاسی حزب جمهوریخواه در این کشور، ممکن است به وقوع نپیوندد یا آنگونه که بریتانیا انتظار دارد پیش نرود بنابراین در بلند مدت جنبه‌های مثبت ناشی از هیجانات خروج از بین می‌رود و واقعیات تلخ و پنهان، آشکار می‌شود؛ این مسئله در کنار سختی انعقاد قراردادهای جدید و درست به نفع بریتانیا، ارزش پوند در بلندمدت را تضعیف خواهد کرد.

با این تغییرات ارزش دو واحد پولی یورو و پوند، به نظر شما بانک‌های مرکزی باید چه دیدگاهی نسبت به ذخیره آن‌ها داشته باشند؟

بانک‌های مرکزی که دید ذخیره‌ای به این واحد پولی دارند باید در سیاست خود نسبت به این ارز تجدید نظر کرده و به مرور سهم این ارز در پرتفوی بانک مرکزی را کاهش دهند.

احتمالاً یورو، به دلیل اینکه اتحادیه اروپا یکی از اعضای قدَر خود را از دست داده است، با تزلزل روبرو خواهد شد و این مسئله علاوه بر کاهش ارزش آن می‌تواند به انگیزه‌ای برای خروج سایر اعضای این اتحادیه که تاکنون برای این تصمیم خود مردد بوده‌اند، تبدیل شود.

با توجه به شرایط پیش آمده جایگزین مناسب این دو واحد پولی در ذخیره بانک مرکزی چیست؟

از آنجا که دلار به دلیل حداقل شدن نرخ بیکاری در آمریکا در دوره مستحکمی قرار دارد می‌تواند به عنوان ارزی جایگزین برای پوند مطرح شود با این حال متغیرهای مختلفی در این زمینه وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.

آیا این مسئله تأثیری نیز بر ذخیره طلا در بانک‌های مرکزی دارد؟

ارزش طلا در حال حاضر تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. قیمت انس متأثر از شوک‌های اخیر افزایش زیادی را تجربه کرده است، بنابراین زمانی که بحران فروکش کند قیمت طلا کاهش یافته و دلار تثبیت می‌شود.

با این حال به نظر می‌رسد ارزش طلا به مقدار کمی رشد داشته باشد. در هر حال طلا به میزان کمی در پرتفوی بانک مرکزی وجود دارد اما باید توجه داشت تقریباً از این به بعد ریسک وجود طلا در پرتفوی بانک مرکزی، افزایش خواهد داشت بنابراین باید به این ریسک نیز توجه شود.