به گزارش خبرنگار ایمنا، اعتیاد مهمان ناخوانده‌ای است که مدت زیادی است در کشور ایران پدیدار شده و هر روز چهره جدیدی از خود نشان می‌دهد، به اعتقاد برخی اعتیاد بیماری است که درمان آن تنها برای هشت درصد از مبتلایانش ممکن است، بسیاری آن را بلای خانمانسوز می‌نامند و برخی آن را واقعیتی اجتناب ناپذیر که باید با آن مدارا کرد.
از دیگر معضلات این روزها خارج شدن مصرف مواد مخدر از پستوی خانه‌ها و مصرف آن در ملأ عام است در پارک‌ها، گذرهای قدیمی و مراکز جمعیتی که کودکان ما نیز در آن تردد دارند و همه چیز را آشکارا می‌بینند.
شایع‌ترین مواد مخدر مصرفی زنان چیست؟
علی آگهی، کارشناس پیشگیری از اعتیاد بهزیستی استان اصفهان، اعتیاد را به دو گونه سنتی و صنعتی تقسیم بندی می‌کند و می‌گوید: مواد مخدر سنتی شامل هروئین، کدئین، مرفین و کراک از مشتقات تریاک ساخته شده و موادی مانند هروئین فشرده و سورچه که اکنون بسیار مرسوم است از ترکیبات و مشتقات هروئین بوده و مصرف آن بین زنان معتاد شایع شده است.
وی می‌افزاید: نوع دیگر مواد محرک مانند شیشه و کراک از مشتقات آمفتامین‌ها است، موادی مثل حشیش و گل نیز از گروه حشیش است و در عوام ممکن است عده‌ای حشیش را در گروه مواد مخدر و بعضی در گروه مواد محرک دسته بندی کنند.
کارشناس پیشگیری از اعتیاد بهزیستی استان اصفهان با بیان اینکه افراد در رده‌های سنی متفاوت مصرف کننده مواد هستند، ادامه می‌دهد: در کمپ‌های ترک اعتیاد دو گروه سنی ۱۸ تا ۲۹ سال و۳۰ تا ۵۹ سال پذیرش می‌شوند، قبلاً مصرف مواد صنعتی به خصوص شیشه در بین زنان بسیار شایع بود اما اکنون مدتی است که این شیب فرق کرده و به سمت مخدرهایی مثل هروئین کشیدنی و سورچه پیش رفته است.
وی درخصوص عملکرد سازمان بهزیستی برای ترک این مواد مخدر در بین معتادان، اظهار می‌کند: چرخه درمان اعتیاد به صورت کامل موجود است اما برخی تمایلی به ترک اعتیاد ندارند و تنها قصد کاهش دز مصرف مواد را دارند.
آگاهی با تاکید بر اینکه در حیطه درمان، در مرحله پیشگیری دوم سعی بر این است تا انجام عملکردها برای این افراد در سه حیطه باشد، ادامه می‌دهد: درمان دارویی، نگه دارنده با متادون است که به آن ام ام تی می‌گوئیم. مراکز درمان و سرپایی اعتیاد در سراسر شهر برای مراجعه و ثبت نام افراد و ارائه خدمات دارویی فعال است. معتادان با مراجعه به این مراکز می‌توانند روزانه متادون را از پزشک دریافت و با گرفتن خدمات روانشناسی با همراهی‌های پزشکان و روانشناسان سم زدایی با دارو و درمان را پیش می‌برند.
وی با بیان اینکه روش دیگر درمان‌های بدون دارو است، می‌افزاید: سم زدایی بدن دارو یا پرهیز مدار در مراکز اقامتی بهبود و بازتوانی اعتیاد (کمپ‌ها) و مراکز اجتماع درمان مدار (تی سی) انجام می‌گیرد. تعداد ۹۰ کمپ در استان و دو مرکز اجتماع درمان مدار (زنانه و مردانه) این کار را انجام می‌دهند.
کارشناس پیشگیری از اعتیاد بهزیستی استان اصفهان در مورد اینکه طول دوره روش‌های درمانی متفاوت است، می‌گوید: درمان نگه دارنده با متادون وابسته به تشخیص پزشک بوده و ممکن است یک فرد تا آخر عمر متادون مصرف کند یا اینکه در دروه مصرف متادون پزشک میزان مصرف را کاهش دهد. مصرف شش ماه، یک سال یا یک سال و نیم است و مدت آن به تشخیص پزشک وابسته است و فرد با مراجعه به مرکز متادون را برای مصرف دریافت می‌کند.
آگاهی با بیان اینکه معمولاً در اصفهان در بین گروه‌های خودیار و همتا رایج است که افراد را ۲۱ روز برای درمان نگهداری می‌کنند، اضافه می‌کند: اما دوره درمان‌های سم زدایی ۲۸ روزه با هزینه ۷۴۰ هزار تومان است و حداکثر زمانی که یک فرد معتاد برای ترک اعتیاد می‌تواند در یک کمپ باشد سه دوره درمانی است. به دلیل اینکه کمپ مشمول ماده ۱۵ است و کسانی که داوطلبانه به ماده ۱۵ مراجعه می‌کنند تا سه دوره درمانی در دو کمپ نگهداری می‌شوند.
زنان سریع‌تر به خط پایان می‌رسند
وی درخصوص اعتیاد زنان و مواد مصرفی آنها، اظهار می‌کند: زنان از نظر وضعیت جسمی با مردان متفاوت هستند، خانواده‌ها راحت‌تر با اعتیاد مردان کنار می‌آیند اما زن معتاد در بسیاری از موارد طرد می‌شود چرا که با اعتیاد زنان ساختار خانواده در هم می شکند و همه اعضای خانواده را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
کارشناس پیشگیری از اعتیاد بهزیستی استان اصفهان، تاکید می‌کند: معمولاً خانواده‌ها برای ترک اعتیاد زن دیرتر اقدام می‌کنند و این اتفاق بدی است، هر چقدر که دیرتر برای درمان اقدام کنند روند آن مشکل تر خواهد بود. از نظر جسمی هم زن و مرد تفاوت‌هایی دارند اگر یک زن و یک مرد هم زمان با هم مصرف مواد را شروع کنند یک مرد ممکن است بعد از شش تا هشت سال معتاد تزریقی شود اما یک زن طی دو سال به آخر خط می‌رسد.
توزیع قرص‌هایی با مشتقات شیشه در آرایشگاه‌ها و باشگاه‌های ورزشی
آگاهی در زمینه توزیع مواد مخدر در تعدادی از باشگاه‌های ورزشی و آریشگاه های زنانه، اظهار می‌کند: در پیشگیری از اعتیاد مواقعی یک استراژی وجود دارد و گفته می‌شود باید افراد عوارض و پیامدهای مصرف مواد را بدانند و شناخت کامل داشته باشند. گاهی اوقات نیز به دلیل نبود شناخت و آگاهی افراد این اتفاق رخ می‌دهد.
وی با بیان اینکه معمولاً زنان در باشگاه‌های ورزشی و آرایشگاه‌ها برای زیبایی و لاغری اندام مراجعه می‌کنند، تصریح کرد: افرادی هستند که از شناخت نداشتن بانوانی که به این مراکز مراجعه می‌کنند، سو استفاده کرده و پیشنهاد مصرف قرص‌هایی که حاوی مشتقات شیشه است را برای لاغری و زیبایی آنها می‌دهند و بانوان بعد از مدتی به مصرف این نوع قرص‌ها اعتیاد پیدا می‌کنند. خوشبختانه اکنون با اطلاع رسانی‌هایی که می‌شود آگاهی زنان در این زمینه افزایش پیدا کرده است.
کارشناس پیشگیری از اعتیاد بهزیستی استان اصفهان در زمینه کاهش سن اعتیاد، بیان می‌کند: ممکن است خانواده‌ای که مصرف کننده مواد هستند فرزندشان در سن پایین به سمت اعتیاد رود و یا مادری که اعتیاد دارد نوزاد معتادی را به دنیا آورد. اما این موارد عمومی نیست و نمی‌توان به همه تعمیم داد. اکنون متوسط سن اعتیاد برای زنان و مردان ۲۳ سال است.
کمپ‌ها تأثیری برای درمان اعتیاد ندارند
رضا روزبهانی، متخصص پزشکی و اجتماعی معتقد است درمان اعتیاد در بسیاری از این کمپ‌ها اثر بخشی لازم را برای بیمار ندارد و کمپ‌های بدون مجوز از دانشگاه و بهزیستی به وسیله افرادی اداره می‌شود که اطلاعات و تخصص کافی در خصوص بروز و ترک اعتیاد ندارند و از روش‌های غیر استاندارد مانند استفاده از یخ، بستن و کتک زدن بیمار و استفاده از داروهای دست ساز برای ترک اعتیاد استفاده می‌کنند.
وی درباره روند درمانی این نوع کمپ‌های غیر مجاز به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: در دوره درمانی این نوع کمپ‌ها بیمار مدت زمان ۲۰ روزه را می‌گذراند و طی چهار روز اول سم زدایی و انجام کارهای خاصی صورت می‌گیرد و ادامه درمان نیز به همین منوال است و گاهی اوقات بیمار دو یا سه دوره ۲۰ روزه در این نوع کمپ‌های بدون تخصص و حضور پزشک و روانپزشک نگهداری می‌شود.
عضو هئیت علمی دانشگاه اصفهان انجام این کارها در این نوع کمپ‌های ترک اعتیاد را از نظر دانشگاهیان غیر استاندارد بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: آماری از کمپ‌های مجاز نداریم، تعدادی هم مدعی هستند که از بهزیستی مجوز برای انجام اینکار دارند اما هیچکدام از کمپ‌ها از دانشگاه مجوز برای فعالیت ندارند.
روزبهانی روش ترک بستنی را از ترفندهای این نوع کمپ‌های ترک اعتیاد می‌داند و اظهار می‌کند: با این روش معتاد را از مصرف ماده‌ای بدون توجه به اختلالات خلقی، اضطرابی، عاطفی و اعصاب و روان دور می‌کنند و تنها درصد پایینی از تعدادی زیادی از این افراد که به این نوع کمپ‌ها برای ترک اعتیاد می‌روند می‌توانند تا شش ماه پاک باشند. علاوه بر این از وجود گروه‌های مختلف با شخصیت‌های متفاوت و حضور بزهکاران در این نوع کمپ‌ها که عامل آسیب هستند نباید غافل ماند.
۹۰ کمپ اقامتی فعال در اصفهان
اما ازسوی دیگر کمپ‌های ترک اعتیاد مراکز اقامتی میان مدت برای شروع چرخه درمان اعتیاد وجود دارد و تعدادی از این کمپ‌ها با مجوز بهزیستی ملزم به رعایت قوانین و پروتکل‌های بهزیستی برای درمان اعتیاد هستند و روش‌های مختلفی در درمان اعتیاد در این مراکز مورد استفاده قرار می‌گیرند که این روش‌های درمانی با توجه به ماده اعتیاد آور و شدت اعتیاد فرد مصرف کننده متفاوت است.
اکنون ۹۰ کمپ اقامتی ترک اعتیاد در سطح استان اصفهان وجود دارد و بهزیستی سال گذشته به ازای هر نفر از معتادانی که در کمپ‌ها حضور دارند مبلغ ۱۰۰ هزار تومان پرداخت کرده است و اعتبارات سال جدید در این زمینه هنوز اعلام نشده است. مراکز ترک اعتیاد بین راهی در استان اصفهان فعال است در این مراکز اشخاص به صورت داوطلب برای ترک اعتیاد مراجعه می‌کنند که پزشک، پرستار، روانشناس و مددکار در آنها حضور دارند و درمان با متادون برای آنها انجام می‌شود.
موارد فوق اقدامات بهزیستی در کمپ‌های استان اصفهان است که اردیبهشت ماه امسال علی ابراهیمی کارشناس مسئول معاونت امور پیشگیری اعتیاد بهزیستی استان اصفهان اعلام می‌کند.
او با بیان اینکه مجوز این مراکز از بهزیستی است، می‌گوید: داروی متادون این مراکز از سوی دانشگاه علوم پزشکی تأمین می‌شود و تعرفه سال جدید برای این مراکز ماهانه ۱۵۵ هزار تومان است و برای معتاد بی بضاعت یک یا دو مرتبه یارانه پرداخت می‌کنیم.
این در حالی است که مجموعه خدمات کمپ‌های بهزیستی اصفهان به افرادی که دچار اعتیاد هستند در قالب ارائه خدمات پیشگیری از اعتیاد است که یک سری از خدمات در ارتباط با حوزه درمان معتادان و بخشی در ارتباط با کاهش آسیب است. درمورد بخش درمانی معتادان مجموعه خدماتی در مراکز سرپایی انجام می‌شود و در این مراکز پزشک و روانپزشک با استفاده از خدمات درمانی و روانشناختی برنامه درمان را برای معتادان ادامه می‌دهند.
معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی استان اصفهان فعالیت‌های کمپ‌های دارای مجوز بهزیستی را اینگونه تشریح می‌کند: تعداد ۸۷ کمپ ترک اعتیاد برای مردان و سه کمپ برای زنان در اصفهان وجود دارد و در مجموع تعداد ۹۰ کمپ ترک اعتیاد در استان فعال است. عنوان کمپ‌ها مراکز بهبود و بازتوانی افراد با اختلالات مصرف مواد است. این مراکز به مراکزی اطلاق می‌شود که هدف شان بهبود و بازتوانی معتادین است که از طریق توانایی گروه‌های همتا فعالیت می‌کنند.
هزینه‌های مصوب برای ترک اعتیاد چقدر است؟
سمیه کریمی با بیان اینکه گروه‌های همتا، همان گروه‌های خودیار هستند، می‌افزاید: مراجعه برای درمان به این مراکز باید داوطلبانه باشد. رویکرد اصلی در این مراکز رویکردهای پرهیز مدار است که با مشارکت گروه‌های همتا و خودیار ارائه می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه ترک اعتیاد در مراکز اقامتی و بهبود یک دوره ۲۸ روزه است، ادامه می‌دهد: هزینه‌های ابلاغی در سال ۹۸ در کمپ‌ها ۷۴۰ هزار تومان بوده است برای یک دوره درمانی ۲۸ روزه برای مراجعه کننده ها در نظر گرفته شده است. گروه‌های پرهیز مدار در این مراکز فعال هستند و روش درمانی سم زدایی بدون مصرف دارو صورت می‌گیرد.
به گفته کریمی، ساختار نیروی انسانی این مراکز شامل مسئول فنی پزشک، مدیر داخلی، مددکاری و روانشناس، مددیار و مددیار خانواده است. در زمینه خدمات مراکز ترک اعتیاد بین راهی نیز یک مرکز توانمندسازی و جامع پذیری برای مردان و یک مرکز برای زنان وجود دارد.
معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی استان اصفهان در خصوص خدمات مرکز اجتماع درمان مدار، اظهار می‌کند: مراکز اجتماع درمان مدار (مراکز تی سی) مراکزی هستند که از روش‌های درمان پرهیز مدار استفاده می‌کنند و در اصفهان دو مرکز تی سی برای مردان و زنان وجود دارد. این افراد تا سه ماه می‌توانند در این مراکز خدمات سم زدایی، مشاوره، توانمند سازی را دریافت کنند و برای اشتغال و فعالیت‌های بازگشت به خانواده حدود سه ماه در این مراکز تحت درمان قرار می‌گیرند.
وی تصریح می‌کند: به مراتب هر چقدر این افراد زمان طولانی‌تری را در مراکز تی سی هستند با دریافت خدمات ترکیبی هزینه‌های درمانی آنها نیز افزایش پیدا می‌کند. هزینه دوره درمانی سه ماهه در این مراکز یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است.
خدمات پنج مرکز کاهش آسیب در اصفهان
کریمی از خدمات دهی پنج مرکز کاهش آسیب در استان نام می‌برد و می‌افزاید: این مراکز شامل دو مرکز شلتر و پنج مرکز دی‌ای سی است. خدمات دهی این مراکز برای افراد درگیر اعتیاد بوده و قصد این است که آسیب‌های این افراد را در زمان اعتیاد ناشی از مصرف مواد، کاهش دهیم.
معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی استان اصفهان، تاکید می‌کند: مراکز شلتر مخصوص افرادی است که هنوز اعتیاد دارند و تمایلی به ترک ندارند و به این مراکز مراجعه می‌کنند و سرنگ و سوزن رایگان، لوازم بهداشتی و کاندوم برای پیشگیری از بروز هپاتیت، اچ ای وی، ایدز و بیماری‌هایی که به واسطه مصرف مواد شیوع پیدا می‌کند به صورت رایگان در اختیار معتادان بی سرپناه قرار می‌گیرد.
وی اضافه می‌کند: در مراکز شلتر معتادان بی سرپناه درگیر مصرف مواد می‌توانند از ساعت هفت شب تا هفت صبح اقامت داشته باشند، استحمام کرده و از لوازم بهداشتی استفاده کنند از یک وعده غذای گرم و تختخواب برای استراحت استفاده کنند و به وسیله همکاران بهزیستی در این مراکز برای درمان و ترک اعتیاد ترغیب شوند.
گزارش از: اکرم کیانی خبرنگار سرویس جامعه ایمنا
نظر شما