سرنوشت سال سینمای ایران در دستان فجر

به گزارش خبرنگار ایمنا، چهل و هشتمین قسمت برنامه سینمایی هفت با اجرای محمد حسین لطیفی جمعه ۲۷ دی ماه از شبکه سوم سیما به صورت زنده روی آنتن رفت.

اولین مهمان برنامه هفت مسعود نجفی مدیر روابط عمومی سی و هشتمین جشنواره فجر اظهار کرد: امسال افتتاحیه جشنواره را برگزار نمی‌کنیم و به‌جای آن با همراهی اهالی سینما، نسبت به ارسال کمک‌های امدادی به مناطق سیل‌زده کشور اقدام خواهیم کرد.

نجفی همچنین درمورد اهدای تندیس سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در این دوره جشنواره گفت: امسال تمام فیلم‌ها با موضوع جهاد و مقاومت از بخش مستند و فیلم کوتاه تا فیلم‌های بخش نگاه نو و سودای سیمرغ برای دریافت این تندیس بررسی خواهد شد.

نجفی در این برنامه، درباره قیمت‌ بلیت این دوره جشنواره فیلم فجر، گفت: امسال ده هزارتومان برای چهار سینمای جنوب شهر و ۱۵ هزار تومان برای سینماهای باقی مناطق شهر تهران در نظر گرفته شده است.

نجفی در این برنامه درباره وضعیت سینمای رسانه در این دوره جشنواره، گفت: روز پنجشنبه ما برای سومین سال متوالی برای جدول سینمای اهالی رسانه توسط صاحبان آثار و اهالی رسانه قرعه‌کشی انجام دادیم. این قرعه‌کشی باعث می‌شود تا شائبه‌هایی که سال‌های گذشته پیش می‌آمد، از بین برود. در سینمای اهالی رسانه، هر روز چهار سانس فیلم نمایش داده می‌شود، سانس‌ها از ساعت ۱۳:۳۰ آغاز خواهد شد. سانس دو ۱۶:۳۰، سانس سوم ۱۹:۳۰ و سانس آخر ۲۲:۳۰ خواهد بود. هر روز ما سه فیلم سینمایی را در سه سانس و یک فیلم کوتاه و مستند را در سانس آخر اکران خواهیم کرد.

 او ادامه داد: طی دهه اخیر و با افزایش تعداد اهالی رسانه، مشخصاً نیازمند سالن بزرگ‌تری برای اکران فیلم‌ها بودیم. جشنواره سالها در برج میلاد برگزار شد و بعدها با درخواست اهالی رسانه مبنی بر اکران فیلم‌ها در سالن‌ سینما، سینمای رسانه تغییر کرد. امسال در زمان ثبت نام و با توجه به درخواست اهالی رسانه دو گزینه پردیس ملت و برج میلاد را در نظرسنجی گذاشتیم که در انتها با رأی بیشتر، پردیس سینمایی ملت، سینمای رسانه شد.

رسانه‌ها برای حضور در جشنواره ارزیابی شدند

به گفته مسعود نجفی امسال تلاش شده تا مشکلات این پردیس سینمایی حل شود. او گفت: پارکینگ ملت گنجایش ۷۵۰ وسیله نقلیه را دارد و یکی از ویژگی‌هایش این است که از سه نقطه امکان ورود دارد. هم از نیایش غرب به شرق، هم از بزرگراه کردستان و هم از ورودی پردیس ملت که بار ترافیکی که قبلاً پیش می‌آمد، از بین رفته است. بحث اینترنت و آنتن‌دهی تلفن همراه اتفاقات مثبتی افتاده که امیدوارم امسال با مشکلات کم‌تری مواجه باشیم.

نجفی گفت: یکی از بندهایی که ما امسال اضافه کرده بودیم و خیلی روی آن پافشاری کردیم، ارزیابی فعالیت رسانه‌ها بود. خیلی از رسانه‌ها، صرفاً از نزدیک جشنواره فعال می‌شدند و معمولاً هم مطالب بازنشری می‌گذاشتند. ما شرط درصد تولید را گذاشتیم و فعالیت همکاران‌مان را از اسفند سال گذشته تا آذر امسال (شامل گفتگو، خبر و گزارش) مورد ارزیابی قرار دادیم. با همین بند خیلی از رسانه‌هایی که متقاضی حضور در جشنواره بودند اما در طول ماه حتی یک مطلب تولیدی هم نداشتند، حذف شدند.

او همچنین گفت: امسال با ارزیابی دقیق و بازنگری در آیین‌نامه نسبت به متقاضیان حضور در سینمای رسانه‌ها برخورد کردیم و با ارزیابی دوره گذشته، از ماه‌ها پیش به طور دقیق میزان فعالیت افرادی را که سال گذشته در جشنواره حضور داشتند، مورد بررسی قرار دادیم... در نهایت با بازنگری که صورت گرفت، از ۲۱۲۹ نفر، ۱۰۸۵ نفر تأیید شدند و تقریباً نزدیک به پنجاه درصد حذف شدند.

مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر همچنین تأکید کرد: امسال تفاوت مهمی که با سال گذشته داریم این است که عوامل فیلم‌ها در کنار اهالی رسانه در پردیس سینمایی ملت حضور دارند و سایر میهمانان و هنرمندان در پردیس سینمایی چارسو به دیدن فیلم‌ها خواهند نشست. همچنین امسال به‌خاطر این که صاحبان فیلم‌های راه یافته به بخش کوتاه و مستند بتوانند مهمان‌هایی را در زمان اکران فیلم‌شان در سینمای رسانه داشته باشند، سانس آخر را برای این فیلم‌ها در نظر گرفته‌ایم.

او با توجه به شایعه‌های منتشر شده در فضای مجازی، گفت: در مورد هیأت داوران جشنواره فیلم فجر هنوز با هیچ کسی صحبت نشده است.

نجفی در پایان اظهار امیدواری کرد جشنواره با شکوهی را پیش رو داشته باشیم.

فیلم بفروشی در سبد جشنواره وجود ندارد

در دومین بخش برنامه هفت با حضور محمدرضا مقدسیان به بررسی آثار راه یافته به جشنواره فجر پرداخته شد.

مقدسیان در مورد آثار گفت: امسال شاهد فیلم‌های خوبی در بخش نگاه نو خواهیم بود. امسال جواد عزتی بازیگر پرکاری در جشنواره فیلم فجر است. برخی فیلم‌ها روی کاغذ جذاب است.

وی با بیان اینکه هنوز انگار سرنوشت جشنواره را گروه مدیریتی یک جشنواره رقم میزند، ادامه داد: گروهی میگویند این جشنواره سبد سال سینمای ایران را رقم می‌زنند و تنوع فیلم‌های جشنواره باید بیشتر باشند. گروهی میگویند نه باید کیفیت فیلم‌ها خوب باشد این یعنی جشنواره در طی این همه سال به یک نگاه مشخص نرسیده است. باید خط قرمز ما فرهنگ و کیفیت فیلم‌ها باشد.

این منتقد سینما با بیان اینکه در ادوار مختلف بسته به نگاه هیات داوران و انتخاب تنوع فیلم‌ها فرق می‌کند، افزود: هیئت انتخاب ۸۵ فیلم دیدند، ما این فیلم‌ها را ندیدیم حتی از فیلم‌های جا مانده هم خبر نداریم. این درمورد فیلم‌های که هنجارهای سینمای ایران را در خطر می‌اندازد نیست. اما اگر این نگاه باعث کوچک شدن سبد جشنواره شود خوب نیست. در چند سال اخیر بخش عمده اتفاقات در جشنواره، در بخش نگاه نو رخ می‌دهد که هنوز ذوق دارند و درگیر حواشی نشدند. اما این فیلمسازان اول وقتی به فیلم دوم به بعد می‌رسند که اگر برسند، شبیه بقیه فیلمسازان می‌شوند در یک نگاه شاید بگویم فیلم بفروشی در سبد جشنواره شاید نباشد.

مقدسیان با اشاره به اینکه تنوع فیلم‌ها امسال زیاد نیست، گفت: مجموع فیلم‌ها اولویتشان گیشه و مخاطب نیست. فیلم‌هایی که دنبال فروش و گیشه هستند به دلایل مختلف فیلم خود را به جشنواره نمی‌دهند.

این منتقد سینما ادامه داد: من هنوز فیلم‌های موسسه اوج را ندیدم اما به لحاظ محتوا و جریان سازی که در این چندسال رقم زده‌اند توانسته‌اند پای تولید سینمای بزرگ را در ایران باز کنند، فارغ از هرگونه انتقاداتی که به آن می‌شود. بالا بردن سطح کیفی فیلم‌ها نکته مثبتی است که این موسسه رقم زده است. باید فضایی برای کارگردانان رقم زد که تنوع زیادی در سینمای ایران داشته باشیم. مثلاً برادران آرک از خرافه فیلم ساخته‌اند که می‌تواند گیشه خوبی داشته باشد. درمورد فیلم‌های کمدی هم تقریباً فیلم‌ها سخیف شده است. در هر حال امسال جشنواره خوبی خواهیم داشت. باید فارغ از اختلاف سلیقه‌ها سینما را زنده نگاه داشت. جشنواره فیلم فجر نوروز سینمایی است که سرنوشت سال سینمای ایران را رقم میزند.

حضور دو فیلم دفاع مقدس در جشنواره

میز رسانه با حضور احسان سالمی و آرش فهیم سومین بخش برنامه سینمایی هفت بود، احسان سالمی که آغاز کننده بحث بود گفت: این جا به جایی سانس های جشنواره برای فیلم‌های مستند و کوتاه بهتر است. خصوصاً برای دیده شدن و شاید نبود نشست خبری برایشان دلخوری ایجاد کند. اما چون فاصله جشنواره سینما حقیقت و جشنواره ملی فیلم فجر با هم کم است این را باید به فال نیک گرفت. امسال تنوع ژانر در فیلم‌ها وجود دارد ولی باز هم ژانر اجتماعی غالب است و دو فیلم دفاع مقدس حضور دارد.

در ادامه آرش فهیم ضمن تقدیر از برگزار نکردن جشن افتتاحیه گفت: امسال برگزار نکردن افتتاحیه و پرداخت هزینه آن سیل زدگان سیستان و بلوچستان اقدام‌ مثبتی بود که جشنواره انجام داد. جشنواره امسال رویداد مهمی است و نسل جدیدی که چندسال در سینمای ما وارد شده‌اند در این‌جشنواره حضور دارند.

فیلمسازان چندین سال است که انگار خانواده ندیده اند

آخرین بخش برنامه هفت میز نقد این برنامه بود که به دو فیلم جهان با من برقص، جاندار و انیمیشن آخرین داستان پرداخته شد.

منتقدین هفت ابتدا به سراغ انیمیشن آخرین داستان رفته و محمد تقی فهیم با اشاره به اینکه سابقه طولانی در ساخت انیمیشن داریم و میتوان‌گفت انیمیشن برای ایران است اما مطابق معمول در انیمیشن هم پیشرفت زیادی نداشتیم، گفت: قبل از انقلاب انیمیشن چندانی نداشتیم ولی بعد آن پیشرفت خوبی کردیم، اما هنوز تکلیفمان با این پدیده مشخص نیست و سوال این است که چرا دوستان سعی نمی‌کنند در تکنیک حرکت شخصیت‌ها به انیمیشن دنیا نزدیک شوند؟ این فیلم به خاطر پرداختن به تاریخ ایران مهم است ولی مشکل تکنیک حرکت دارد. اگر ما بخواهیم به صنعت انیمیشن دست پیدا کنیم‌ باید دارای کاراکتر شناخته شده شویم. بخش اصلی مخاطبان ما در این ژانر کودک و نوجوان است که این فیلم نتوانسته به آن دست پیدا کند. کاری که در گیشه می‌توانست موفق باشد نتوانسته مخاطب زیادی جذب کند.

ناصر هاشم زاده دیگر منتقد برنامه هفت افزود:شاهنامه فردوسی میراث بزرگ ماست و هر اقتباسی باید به آن نزدیک باشد. در کل فیلم برای من قابل قبول است ولی غفلت از این‌مساله که حکمت داستان چیست و گم کردن ایده اصلی اشتباه است. یکی از ضربه‌هایی که فیلم دیده سهل بودن شخصیت‌هاست چون برای فیلم‌ زحمت کشیده شده است. شخصیت‌های ضحاک و جمشید ناقص هستند. کاوه در این فیلم‌ غایب است. شما وقتی با شخصیت فریدون هم رو به رو می‌شوید یک‌ چهره پرداخت نشده است. ما اگر اسطوره‌ها را می‌خواهیم با زبان انیمیشن بیان کنیم نباید آن‌ها را تقلیل داد.

طبق سنت نانوشته این برنامه مسعود فراستی آخرین کلام را درباره این انیمیشن گفت: در برخی آثار باید کار جدی تحقیقاتی انجام شود و شخصیت‌ها نباید نصف و نیمه باشد. ذات انیمیشن برای کودک است و برای آنها به وجود می‌آید. مشکل ما اول فیلمنامه است و بعد تکنیک. فیلم نامه از پس شخصیت‌ها برنیامده است. دو جنگ ساخته است که در انیمیشن ایران جلو است. چهره‌هایی که ساخته است ویژگی‌های چهره ایرانی دارد که در بیست سال اخیر نداشتیم. شخصیت پردازی خوب نیست خصوصاً فریدون و ضحاک. ما هیچ وقت در انیمیشن بلند موفق نبوده‌ایم. شیاطین و اجنه ما ویژگی‌هایی دیگر دارند که می‌شود به آن پرداخت. موسیقی فیلم جز موسیقی آخر خوب نیست چون حماسی نیست اما موسیقی آخر که شهرام ناظری خوانده است بسیار قوی و حماسی است. 

محمدتقی فهیم در نقد جاندار گفت: افتتاحیه فیلم‌خوب است ولی نقایصی دارد. برای فیلم چندین فراز گذاشتهشده است که اصلاً کار درستی نیست چون داستان روی داستان گیج کننده‌است و پایان ندارد. پیام پایان فیلم به نظر من خطرناک است. این فیلم‌ در پایان به یک‌ جنایت و داستان ضد انسانی تبدیل می‌شود. در آخر فیلم یکی باید کشته شود یا بچه یا زندانی! در چند سال اخیر ۳۰۰ فیلم درمورد خانواده بوده اما خانواده در آن وجود ندارد.

مسعود فراستی با کلمه فیلم فارسی جان جاندار را گرفت: نسبت شخصیت‌ها برقرار نشده است. نسبت این فیلم، فیلم فارسی است. دعواها خیلی بد است. فیلمسازان ما چند سال است که انگار خانواده ندیده‌اند. من بعد از بچه‌های آسمان فیلمی درمورد خانواده ندیده‌ام.

ناصر هاشم زاده هم که همسو با دو منتقد دیگر بود اضافه کرد: ما با فیلمی روبه رو هستیم که می‌خواهد موضوعی را پیش ببرد ولی داستان را گم می‌کند یا تغییر می‌دهد. داستان می‌خواهد غیرت را بگوید ولی به حادثه تبدیل می‌شود. داستان، داستان هیچ کدام از شخصیت‌ها نیست. دختر با خون خواه برای نجات برادرش مجبور است ازدواج کند ولی داستان حتی برای او هم نیست. من هرچی پیش می‌روم‌ می‌بینم قصه هیچ کدام از این شخصیت‌ها نیست ولی همه هستند. مسائل درست پرداخت نمی‌شود. مشکل ما این است که سفره بزرگی می‌خواهیم پهن‌کنیم ولی نمی‌توانیم جمع کنیم. بردن صحنه قتل به کوچه خیلی راه پیش پا افتاده‌ای است. 

جهانی نزدیک با جهان صحت

جهان با من برقص سومین اثری بود که هدف نقد برنامه قرار گرفت. محمد تقی فهیم ضمن تحسین سروش صحت ادامه داد: فیلم به عنوان فیلم اول سروش صحت فیلم خوبی است و راه خودش را رفته است و سعی کرده جهان خود را به فیلم تبدیل کند. سروش صحت در این زمینه گام خوبی برداشته است. سروش صحت یک آدم حرفه‌ای است و چند کار انجام می‌دهد. سروش صحت در آیتم نویسی موفق بوده است. بازی با مرگ هم باور پذیراست و هم تعمیم دهنده. آسیبی که فیلم دارد این است که قصه یکدست ندارد. انقدر داستانک دارد که مساله اصلی به حاشیه می‌رود. قاب‌ها بیشتر تلویزیونی است. حتی طنز هم سقوط می‌کند. در مجموع آسیب فیلم از این ناحیه است. مشکل سریالهایش در سینماییش وجود دارد.

مسعود فراستی جهان با من برقص را فیلمی مفهوم زده خواهد و گفت: فیلم، فیلم بدی است. اشکال اصلی آن هم فیلمنامه است و مفهوم زده است. فیلم‌ با مرگ شروع می‌شود و پس زننده است. کلاً وقتی فیلم با مفهوم شروع می‌شود مشکل اصلی است. مرگ یک مفهوم فسلفی نیست ولی مساله انسانی است. کار ما در هنر حس کردن است. شخصیت ساخته نمی‌شود مشکل این است که می‌خواهی آدم را برای مفهوم انتخاب کنی. ارکستر بی معنی که مشخص نیست از کجا می‌آید. جای دوربین درست نیست. سینما شوخی نیست. داستان نداریم. شخصیت‌ها قبل از تیپ است. ما اصلاً شخصیت جهان که کارکتر اصلی است را نداریم.

ناصر هاشم زاده که زبانی ملایم‌تر در مورد این فیلم داشت این چنین تحلیل خود را ارائه کرد: از یک جهاتی به آقای صحت تبریک میگویم که یک تفکر فلسفی را یا یک کمدی چفت کرده است. کارگردان در این فیلم مساله دارد. اول باید ببینیم ما چه قدر مجازیم مساله شخصی خود را عمومی کنیم. اگر ما آمدیم و یک‌ ما به ازا پیدا کردیم ایراد در همان قدم اول است که مساله مرگ است و شخصیت به یک‌ویلا در روستا رفته که فقط طویله و چند نکته نشان دهنده روستاست. سروش صحت می‌خواهد جهان را با این دغدغه و مرگ و پرسش از بقیه مطرح کند.