به گزارش خبرنگار ایمنا، جشنواره فجر از معدود جشنواره های پر رفت و آمد در ایران است که گروه های بزرگی از هنرهای مختلف را به تلاطم و جنب و جوش واداشته و شاید یکی از بزرگترین جریان های هنری در طول سال برای هنرمندان باشد. این جشنواره که مهمترین جشنواره ایران است معمولاً در میانه بهمن ماه هر سال در تهران برگزار می‌شود و تاکنون ۳۷ دوره از این جشنواره برگزار شده‌است. این جشنواره توسط بنیاد سینمایی فارابی و زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به عبارتی دیگر تحت حمایت دولت برگزار می‌شود.
این جشنواره محبوب و پر سر و صدا اما امسال با پدیده انصراف روربرو است که برای اولین بار آن را تجربه می کند. با مشخص شدن علت سقوط هواپیمای اکراینی و تاخیر در بیان واقعیت از سوی مسئولان شوک بزرگی به جامعه ایران وارد شد. با شنیدن چنین خبری موج بزرگی از تسلیت ها و از سوی دیگر انصراف هنرمندان از شرکت در جشنواره های رسمی به ویژه جشنواره فجر در اعتراض به کوتاهی صورت گرفته به راه افتاد.
اولین اعلام انصراف که موجب تشدید این موج شد شاید انصراف مسعود کیمیایی کارگردان نام آشنای سینما بود که انصراف از شرکت در جشنواره فجر با فیلم خون شد را منتشر کرد. او با انتشار ویدئویی با اعلام خارج کردن فیلم "خون شد" از جشنواره فیلم فجر گفت: من امروز خیلی بغض دارم. من هیچ وقت اهل جشنواره نبودم و همیشه سمت و سوی من مردم بوده است و اگر نگاه کنیم، می‌بینیم که مردم روزگار سختی دارند و هر روز خبرهای بدی می‌شنوند. من در این شرایط دوست ندارم فیلمم در جشنواره فیلم فجر نمایش داده شود، به نشانه تسلیتی که به همه آدم‌ها دارم."
حضور داریم، اما بدون کارگردان
با انتشار این خبر حرکتی جمعی آغاز شد که همه ابعاد جشنواره فجر همچون فیلم، تئاتر، موسیقی و هنرهای تجسمی را در بر می گرفت. داورها بخش های مختلف نیز به حرکت جمعی پیوسته و صفحات شبکه های مجازی مانند همیشه بستری برای انتشار و اعلام تصمیم هنرمندان شده بود و این ریزش خودخواسته از جشنواره هر لحظه پررنگ تر شد. در این میان اگرچه جریان رودخانه انصراف هرلحظه بیشتر قدرت می گرفت اما از سویی مخالفان این جریان شروع به حرکت در جهت مخالف و به نوعی جبران این غیبت ها کردند.
با انتشار خبر انصراف مسعود کیمیایی با فیلم خون شد، چیزی نگذشت که تهیه کننده نسبت به این موضوع معترض شد. جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده فیلم «خون شد» که قرار است در بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر رقابت کند از حضور این فیلم خبر داد و اعلام کرد: «فیلم «خون شد» در جشنواره فیلم فجر حضور دارد و نمایش داده می‌شود اما با احترام به نگاه و نظر آقای کیمیایی تقاضای ما این است که فیلم در بخش کارگردانی داوری نشود و در مابقی بخش‌ها مورد قضاوت قرار بگیرد.»
از سینما تا صدا و سیما
با وجود اولین مخالفت و جرقه اولین مخالفت ها اما تعداد انصراف ها هر لحظه بیشتر شد، پگاه آهنگرانی بازیگر سینما گفت: «با وجود این همه مصیبت که در ایام اخیر کام ما مردم را تلخ کرده، با دیگر دوستان و همکارانم همراه می‌شوم و در جشنواره فجر با هیچ عنوانی حضور پیدا نمی‌کنم.». سارا بهرامی برنده سیمرغ بلورین بهترین نقش اول زن جشنواره گذشته نیز با انتشار پستی در اینستاگرام خود اعلام کرد در جشنواره شرکت نخواهد کرد. عبدالرضا کاهانی از کارگردانان سینمای ایران نیز در توئیتر خود نوشت «برای من که سال‌هاست اعلام کرده‌ام به جشنواره دولتی فجر فیلم نمی‌دهم؛ دشوار نیست که به فیلم‌سازان حاضر توصیه کنم به احترام مردم عزادار و به تبعیت از پیشکسوت سینما آقای مسعود کیمیایی از حضور در جشنواره خودداری کنند.» از دیگر هنرمندان، سینماگران و اهالی نمایش مطرح کشور حاضر در این حرکت می‌توان از رخشان بنی‌اعتماد، آتیلا پسیانی، ترانه علیدوستی، رضا درمیشیان، حسن معجونی، مهتاب کرامتی، سارا خوئینی‌ها، امیرمهدی ژوله، نوید محمدزاده و فاطمه معتمدآریا و پیمان معادی بازیگر و کارگردان نام برد.
در همین راستا جمال رحمتی کارتونیست بیانیه‌ای از سوی جمعی از کارتونیست‌ها و طنزپردازان ایران، منتشر کردکه در آن نوشته شده است: ما جمعی از هنرمندان ایران ضمن اعتراض به رخدادهای اخیر، عدم حضور خود را در جشنواره فجر اعلام می‌کنیم. همچنین داوران جشنواره کارتون فجر هم در اقدامی با انتشار بیانیه‌ای از جشنواره امسال انصراف داده‌اند. گروه نمایش بهارشکنی و گروه نمایش «شک» نیز اعلام کرده‌اند در جشنواره تئاتر فجر شرکت نخواهند کرد.
موج کناره‌گیری از جشنواره به اهالی موسیقی هم رسید و کیوان ساکت نوازنده و آهنگساز، علیرضا قربانی و علیرضا عصار خواننده و گروه ارکستر آرکو، نیز از جشنواره موسیقی فجر کناره‌گیری کردند. این در حالی بود که خبر رسید این حرکت به اهالی صداوسیما نیز کشیده شده و زهرا خاتمی راد مجری این سازمان نیز پس از همکاری ۲۱ ساله خود با آن اعلام کرده است که دیگر با این رسانه همکاری نخواهد کرد.
ده نمکی در جریان بازسازی و انکار
مسعود ده نمکی کارگردانی که بیشتر با سینمایی اخراجی ها شناخته می شود و چندی پیش نیز مصاحبه او در صدا و سیما در رابطه با انتشار مقالاتی در سال های پس از جنگ به نام شهدا در هفته نامه شلمچه، سر و صدای زیادی بر پا کرده بود، با انتشار پستی در صفحه شخصی خود درتوییتر به تحریم جشنواره فیلم فجر از سوی بازیگران واکنش نشان داد. او تصاویری از برخی هنرمندان منتشر کرد و نوشت: نباید تنگ نظرانه حلقه خودی ها را تنگ کرد و نباید درون گرایانه نگاه به درون باشد. به عنوان سرباز هنری کوچک انقلاب این لیست پشنهادی داوران جشنواره فجر را شایسته حمایت انقلابی ها می دانم.
کیهان کلهر؛ هنر جدی هیچگاه نباید تعطیل شود
در این جریان اما شاید پررنگ ترین و مهمترین مخالفتی که با انصراف و لغو برنامه های هنری اعلام شد، نظر کیهان کلهر بود که در همین چند روز نیز کنسرت شهر خاموش را در تالار رودکی برگزار کرد و نه تنها کنسرتش را لغو نکرد بلکه در ابتدای این کنسرت دلیل مخالفت خود با این حرکت را چنین مطرح کرد: ماه بسیار سختی را پشت سر گذاشتیم و می‌توان گفت خیلی از این ماجراهایی که دیدیم در اختیار خودمان نبود. از سوی دیگر زمزمه‌هایی از این طرف و آن طرف بود که ما هم باید کار نکرده و کنسرت هم برگزار نکنیم. اما لازم است در اینجا توضیحاتی را پیراموان این مساله ارائه دهم. چهار دهه زمان و تلاش موجب شده تا خانواده موسیقی ایران به جایگاه امروز رسیده است، فکر می‌کنم در این شرایط ما باید در کنار شما باشیم و از نفس هم استفاده کنیم و به جای عصبانی بودن و پرخاشگری، این جو زمخت و خشن را با موسیقی تلطیف کنیم تا برای همه ما قابل تحمل باشد.
موسیقی جدی و هنر جدی هیچگاه نباید تعطیل شود، چرا که کارش به تفکر واداشتن افراد است نه مسائل دیگر. به هر صورت اگر می‌خواهیم به لحاظ اجتماعی هر قدمی برداریم باید در ابتدا به فرهنگ توجه کرده و آن را بارور کنیم. ما باید ریشه تمام مسائل را در فرهنگ بدانیم. به‌طور حتم اگر مسائل فرهنگی رو به تحلیل باشد و ما کار نکنیم، خیلی‌ها از این بابت خوشحال می‌شوند. به هر حال من بازهم خوشحالم که امشب در خدمت شما هستم و این شانس را دارم که شما عزیزان با این همه گرفتاری اینجا جمع شده‌اید، تا در کنارهم برای یک ساعت موسیقی جدی گوش کنیم.
نظر شما