به گزارش خبرنگار ایمنا، در اولین بخش برنامه هفت محمد حسین لطیفی و محمد حمیدی مقدم (دبیر جشنواره سینما حقیقت) پیرامون این جشنواره به صحبت نشستند.
حمیدی مقدم در مورد جشنواره امسال گفت: امسال اتفاق‌های زیادی در حوزه سینمای مستند رخ داده است. سینمایی که در سایه بوده و بسیار قدرتمند در حال حرکت است. به نظر من باید یک نگاه جدیدی به این بخش داشت. خوشبختانه به گفته بسیاری از کارشناسان باید خوشحال باشیم که سینمای مستند قدرتمند شده است. با توجه به همه نابسامانی هایی که داشتیم امسال رشد فیلم های مستند را شاهد بودیم. ۷۱۰ عنوان فیلم متقاضی حضور در جشنواره شدند. ۳۳۵ عنوان توسط فیلمسازان شهرستانی ساخته شده است. این رشد و پراکندگی اتفاق‌هایی را برای رشد سینمای مستند رقم می‌زند که باید جدی گرفته شود.
وی با اشاره به بخش های جشنواره سینما حقیقت افزود: در بخش ملی و شهید آوینی برخی از فیلم ها مشترک هستند و ۲۹ فیلم برای این بخش انتخاب میشود. در بخش کارآفرینی هم فیلم های جذابی برای حضور در جشنواره متقاضی شدند. نهاد و اصلی ترین پایگاه عرضه مستند تلوزیون است. اکران های سینمایی نیز آن نیاز را نمی‌تواند برطرف کند. پس ما باید به مهمترین مرکز پخش مستند یعنی تلویزیون روی بیاوریم و تلویزیون باید از این حوزه حمایت کند. متاسفانه در چنین وضعیتی برخی آثار فقط تولید و دپو میشوند. فیلم ها باید به چرخه تولید دوباره وارد بشوند. ما به شدت جشنواره زده شدیم چون فیلمساز ما دوست دارد فیلم ها در جشنواره های خارجی اکران شود اما حلقه های بعدی را پیدا نکردیم. مشکل سینمای ایران عدم ورود به چرخه اقتصادی سینمای جهان است. هم مفهومی منتقل نکردیم هم از نظر اقتصادی سودی نداشتیم.
دبیر جشنواره سینما حقیت در آخرین بخش صحبت های خود گفت: امسال فکرکردیم که باید هویت بصری خود را یکپارچه کنیم و وارد استاندارد سازی شیوه های اجرایی جشنواره شدیم. جشنواره محل عبور و مرور عمومی نیست. یک محل انتخاب هدفمنداست. در این برهه چند روزه این مخاطب کیفی هدفمند را انتخاب میکنیم. کارتهای هویت دار مشخص شد. برای اولین بار ما برای فیلم های مستند بلیط فروشی کردیم. سینمای مستند ارزش دارد و هرکس این ارزش ها را درک کند بهایی میدهد. مخالفت ها زیاد بود اما اینکار انجام شد. از روز دوم تمام سانس های ما با تعادل فروش رفت و رزرو شد. این نکته مهم تغییر امسال بود. امسال یک عده از مخاطبان فقط بخش بین‌الملل جشنواره را انتخاب میکنند چون میدانند که دیگر قابل دیدن نیست. خوشبختانه فقط یک نفر از مهمان های خارجی ما به خاطر کار امکان حضور نداشت. میهمان هایی خارجی که کارگاه های آموزشی دارند.
مستند بخشی از هویت ملی است
دومین میز گرد برنامه هفت با حضور دو مستند ساز آقایان رضا فرهمند و صادق داوری فر با موضوع بررسی وضعیت و جایگاه سینما مستند ادامه یافت.
رضا فرهمند به عنوان آغاز کننده بحث گفت: واقعیت امر این است که قطعا بودجه ها و مسائل مربوط به بودجه هیج وقت نتوانسته عامل جدی برای تولید یک مستند باشد جز اینکه دغدغه های شخصی مستندسازان باعث تولید یک اثر شده است. چون واقعا از درون آنها نشات میگیرد اثرگذار بوده است. در چندماه اخیر مستند های ایرانی نماینده ایران در جشنواره های مختلف دنیا بوده است. میبینم که این شکل آبروی سینمای ایران در جهان بوده است. این اتفاق خیلی خوبی است که سینمای مستند ما جهانی شده است. امیدوارم که در وضعیتی که زندگی کردن برای مردم سخت شده دوستان خسته نشوند و ادامه دهند چون مستند بخشی از هویت ملی است که اگر خدشه دار شود هویت ملی هم خدشه دار میشود.
صادق داوری فر خاطر نشان کرد: سینمای مستند نسبت به سینمای داستانی اکثرا در ورود به برخی از مسائل پیشتاز بوده است. اما امروزه دوربین به دست زیاد داریم. الان آمار تولید مستند زیاد شده است. مشکل اصلی ما جدا از بودجه، پخش مستند است. فیلم مستند یک کتاب مصور است. اگر جشنواره ای بخواهیم نگاه کنیم که مورد علاقه برخی است و برخی نیست. تلویزیون هم خط قرمزهایی دارد که برای مستند بیشتر است. ما در پخش حرفه ای مستند تنها جای معتبر پخش و اکران هنر و تجربه است. اگر مدیران ما اعتماد کنند خیلی درست تر است. خیلی نگاه سلیقه ای به مستند وجود دارد. کدام مسئول ما برای پخش نماینده ما در اسکار الان اقدام کرده است؟
صادق داوری فر صبحت های خود را این گونه به پایان رساند: بلیط فروشی امسال اتفاق خوبی بود. ما امسال ثابت کردیم که مستند فقط حیات وحش نیست و اگر خوب باشد و به آن بها داده شود در بین مخاطبان دیده میشود. اگر بخش خصوصی حمایت کند کار سینمای مستند رونق پیدا میکند چون اگر فقط دولتی باشد میشویم سفارشی ساز که اصلا اتفاق خوبی نیست.
رضا فرهمند در انتهای صحبت های خود گفت: در طول این سیزده سال اتفاقات کلان خوبی در سینمای مستند رخ داده است. بعد از جشنواره سینمای حقیقت تقریبا بخشی از فیلم ها در هنر و تجربه اکران میشود. ای کاش به سبک جشنواره فجر بخشی از درآمد فروش بلیط به صاحبان آثار باز می گشت. این بحث ها برای مستندسازان شهرستان خیلی سخت است چون کسی که از آنجا فیلم میسازد قطعا با دل کار کرده و بودجه خودش، ولی افتخارش برای سینمای ایران است.
این نوع وضعیت در اکران باعث سوخت فیلم‌ها میشود
علی قائم‌مقامی تهیه کننده فیلم سینمایی تیغ و ترمه درباره انصراف این فیلم از چرخه اکران در ارتباط زنده تلفنی با برنامه هفت اعلام کرد: برخی حتی احترام‌موی سفید کیومرث پوراحمد را نگه نداشتند. ما برای اکران، یک نسخه با تدوین جدید آماده کردیم و با دو اکرانی که داشتیم بازخوردهای خوبی دریافت کردیم، اما روز قبل اکران با هشت سالن برای اکران روبه رو شدیم آن هم تک سانس که اصلا برای فیلم ما خوب نبود. ما برای اعتراض به وضعیت اکران این کار را انجام دادیم. ما یکی از سینماهای دولتی را برای اکران میخواستیم که وقتی با مدیر آن سینما صحبت شد حتی یک سانس هم به ما نداد! یعنی کیومرث پوراحمد با ۴۵ سال فیلمسازی حتی حق یک سانس هم نداشته است. این جریان حاکم بر اکران و سینما باعث این نوع وضعیت در اکران شده که باعث سوخت فیلم ها میشود.
فیلم های ما با زبان فارسی قهر کرده اند
سومین بخش برنامه هفت میزرسانه با حضور آقایان آرش فهیم و احسان رستگاری بود.
احسان رستگار در ابتدای صحبت های خود گفت: یکی از اخبار خوب در جشنواره فیلم فجر اضافه شده بخش پاسداشت زبان فارسی است که در جشنواره فیلم فجر اتفاق خوبی است. بحث مهمی که در حال حاضر مطرح است انتخاب کاخ رسانه است که طی یک بیانیه ای خواهان رسیدگی به مکان برگزاری جشنواره فیلم فجر شده است.
رستگار ادامه داد: استفاده از کلمات انگلیسی در فیلم ها انگار نوعی ژست روشن فکری است. امروزه در سریال های نمایش خانگی شاهد ارتباطات، رابطه ها و چیزهایی هستیم که انگار موقع دیدن آن داریم یک شبکه ماهواره ای نگاه میکنیم.
آرش فهیم که دید مثبتی به جشنواره امسال داشت، گفت: جشنواره سینما حقیقت امسال نسبت به سالهای گذشته حواشی کمتری داشت و بازتر از سال های گذشته بود. در مورد بحث اضافه شدن بخش زبان فارسی باید گفت اتفاق مهمی است که جای آن خالی بود. در این چندسال اخیر فیلم های ما با زبان فارسی قهر کرده است.
انصراف فیلم سینمایی تیغ و ترمه از اکران اقدامی عجیب و بی سابقه در سینمای ایران است. ولی از این نظر که برای اعتراض این کار انجام شده است حرکت نمادین بوده است.
مسعود فراستی که بر خلاف شب های گذشته آغاز کننده بحث بود گفت: سینمای مستند ما خصوصا امسال در جشنواره سینما حقیقت بسیار خوب بود . این جشنواره از تمام جشنواره هایی که برگزار میکنیم مهم تر و موثرتر است. سینمای مستند اساسا باید سینمای ملی باشد. ویژگی های ملی در سینمای مستند وجود دارد.
چرا مستندی از کارگران و کشاورزان نداشتیم؟
فراستی ادامه داد: سنت مستند و فیلم‌کوتاه همیشه خوب بوده است اما سنت فیلم کوتاه را متاسفانه از دست دادیم. وضعیت فیلم کوتاه متاسفانه فاجعه بار است. مستند باید وارد مدارس شود. پیشنهاد جدی داریم که مستند ساز را از دبیرستان ها تربیت کنیم. جشنواره مستند سینما حقیقت میتواند سفرهای جدی استانی داشته باشد تا جای نگاه را به مستند سازان نشان دهد. مستند برای رشد و درمان است. من در این جشنواره یک سیل دیدم که فیلم بدی بود. مساله، مساله خوبی بود اما فیلم بدی بود. کارگردان این اثر به خوبی سینما را می شناسد. جای دوربین را به خوبی میفهمد در تمام صحنه ها و به آدم ها احترام میگذارد. حاج حسن که گوینده اثر است این مستند را بسیار شیرین کرده است. راستی و درستی او به همه منتقل شد. مستند را نباید برای طیف خاصی ساخت، مستند باید ملی باشد که این مستند این ویژگی را دارد. مستندساز شعور این مساله را داشته است.
محمدتقی فهیم با بیان اینکه در مستند وضعیت خوبی داریم چون تقریبا سینمای داستانی خوبی نداریم، ولی تا جایگاه مطلوب فاصله داریم، ادامه داد: هنوز عنصر جسارت آنچنان که باید و شاید در مستندسازان وجود ندارد. چون برخی از مستندها از جاهایی هدایت میشود که عنصر جسارت در آن کمتر است. حدودا سالیانه هزار مستند میسازیم که ده اثر هم صدا نمیکند یعنی ایران را به طور کامل معرفی نمیکند. اکنون کشور ما در وضعیت اقتصادی مشکلاتی داشته است. اما مثلا چرا مستندی از کارگران و کشاورزان نداشتیم؟ هرچه فیلتر ها را بیشتر کنیم مستندسازان را محدودتر میکنیم. مستند در کل حوزه مهمی است که باید به آنها توجه کنیم. ما میتوانیم صاحب یک سبک مستند سازی ایرانی باشیم. در سینمای مستند ریتم بسیار مهم است. در مستندسازی گونه فیلم باید مشخص باشد. فیلمساز گاهی فراموش میکند که در چه مورد فیلم میسازد. همچنین باید تحقیق کافی داشته باشد. فیلم موتورسیکلت از ابتدا ما را با خود همراه میکند. تعداد آدمها تغییر نمیکند ولی رفته رفته این‌چند نفر به مردم ایران تبدیل میشود. گرمای اثر از وجود این آدمها می آید. آدمها خودشان هستند اما تا جایی که لازم است. باید ببینیم کدام بخش به واقعیت تبدیل شود. هرچه فیلم جلو میرود آدمها جذاب تر میشود. خصوصا آن فرد تعمیرکار. حماسه در پایان برای من شکل گرفت.
ناصر هاشم زاده منتقد جدید هفت گفت: مستند حال آدم را خوب میکند. اگر از مستندساز بخواهیم که جسارت داشته باشد باید بدانیم که این جسارت تاوان دارد. هرچه هست مستند حال ما را خوب میکند حتی مستندهای ضعیف، چرا؟ چون نسبت انسان را با یک مساله روشن میکند. باید بگوییم که جوانگرایی در مسئولیت پذیری باید وجود داشته باشد. پرداختن به این مساله هم مهم است. مستند مساله ساز است و زود برای بیننده مساله ایجاد میکند چه قدر خوب است که مردم را به دیدن مستند عادت بدهیم.
نظر شما