۲۳ آذر ۱۳۹۸ - ۰۹:۴۸
یک قدم به سوی بازار «ترانه»

این روزها بازار ترانه و موسیقی از دیدگاه اهل فن روزگار خوشی را سپری نمی کند. جدا از وضعیت موسیقی و تنظیم، اشعار و ترانه هایی که برای خوانش انتخاب می شود نیز اکثرا استانداردهای مورد نیاز را ندارد تا جایی که بسیاری از شاعران و ترانه سرایان نیز به این روند معترض و منتقد هستند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، این روزها خانه ترانه اصفهان تبدیل شده است به پاتوق ترانه سرایان دغدغه مند؛ جایی که افراد در آن به دور از جنبه اقتصادی، تنها به دنبال ترانه خوب می گردند.

مهدی ایوبی با همراهی ابراهیم اسماعیلی اراضی، خانه ترانه اصفهان را در دی ماه سال ۱۳۸۳ با افتتاحیه‌ای رسمی تاسیس کرد و این خانه اولین انجمنی بود که در اصفهان به صورت تخصصی به نقد ترانه می‌پرداخت و در طول مدت برگزاری جلسات نقد هر بار به علت وجود مشکلاتی فعالیت های خانه ترانه به صورت موقت تعطیل و پس از مدتی با تغییر مکان دوباره شروع به کار می‌کرد.

کتاب «دستور خط زبان گفتار فارسی» از میان مباحث جلسات همین خانه شکل گرفت که انتشارات فصل پنجم در سال ۱۳۹۰ این کتاب را منتشر کرد. همچنین در سال ۱۳۹۶ مجموعه ترانه‌ای از میان ترانه‌هایی که طی ۱۳ سال در این انجمن خوانده شده بود گردآوری شد که انتشارات نگاه این مجموعه را تحت عنوان «اصفهان پشت میکروفون» منتشر کرد. این خانه در حال حاضر با تیم مدیریت جدید جلسات خود را در باغ غدیر اصفهان برگزار می‌کند.

عاطفه سادات میر سعیدی، عضو تیم اجرایی خانه ترانه اصفهان معتقد است "حضور تیم مدیریتی جدید را می‌توان نفسی تازه و فصلی جدید برای خانه ترانه اصفهان قلمداد کرد چرا که افرادی این مسئولیت را بر عهده گرفته‌اند که به دلیل سن و سالشان، انگیزه و فرصت قابل‌توجهی برای رسیدگی به امور خانه ترانه دارند."

خبرنگار ایمنا با این عضو تیم اجرایی خانه ترانه اصفهان  گفت و گویی داشته است که در ادامه می خوانید:

در رابطه با ترانه و ترانه سرایی توضیح دهید.

در رابطه با ترانه و ترانه سرایی سخنان زیادی وجود دارد که می توان آنها را بیان کرد. من نیز پیرو سخنان اساتیدم مهدی ایوبی و روزبه بمانی باید بگویم که تفاوت ترانه با شعر این است که ترانه روی ملودی نوشته می شود. آن چیزی که شعر را از ترانه جدا می کند همین است؛ زیرا ترانه باید با ملودی و آهنگ پیوند بخورد و همین پیوند با آهنگ، در جزئیات می تواند تفاوت هایی را بین ترانه و شعر ایجاد کند.

آیا خانه ترانه اصفهان پذیرای نوآوری در ترانه ها است یا اینکه پایبند به اصول کلاسیک ترانه سرایی است؟

خانه ترانه اصفهان هیچ محدودیتی برای ترانه و ترانه‌سرا قائل نیست و به شدت از نوآوری استقبال می‌کند. از آنجایی که مخاطب ترانه نسل به نسل تغییر پیدا می کند، ترانه سرا ملزم به روی آوردن به نوآوری است همانطور که در آثار بزرگان این عرصه نظیر روزبه بمانی نیز این نوآوری به چشم می خورد. البته اگر کسی قصد دارد بر اساس قواعد کلاسیک ترانه بنویسد پس باید آن‌ها را به طور کامل رعایت کند. تجربه نیز نشان داده است که نوآوری محصول تسلط کامل بر همه‌ قوانین و قواعد موجود است.

آیا خانه ترانه اصفهان فعالیت های دیگری در سایر زمینه ها به غیر از ترانه سرایی انجام می دهد؟

خانه ترانه اصفهان در تمامی جلسات خود اجرای زنده‌ موسیقی دارد و سعی می‌کند استعدادهای نوظهور موسیقی را در حد توان خود معرفی کند. همچنین هر جلسه خانه ترانه سرفصلی دارد که در آن با حضور یک یا چند مهمان به موضوعاتی از قبیل نقد کتاب، آلبوم و ... پرداخته می‌شود. خانه ترانه اصفهان در هر جلسه برای مخاطبان خود پیشنهاد فیلم و کتاب دارد تا ورودی‌های خوبی در اختیار کارورزان برای تولید خروجی‌های خوب قرار بگیرد. 

از آنجایی که بازار موسیقی و همچنین سلیقه مردم به سمتی خاص در حال حرکت است، خانه ترانه اصفهان اقدامی در جهت بهبود سلیقه عمومی انجام می دهد؟

این وظیفه خانه ترانه است که از ترانه درست در مقابل جریان حاکم بر موسیقی حمایت کند اما بنا ندارد جلسه‌ای بدون انعطاف باشد که گارد خود را در مقابل بازار موسیقی بسته‌ است و در یک محیط بسته به انتقاد بسنده می‌کند. به نوعی دیدگاه تیم مدیریتی جدید خانه ترانه این است که نمی‌شود در یک نقطه ایستاد و انتظار داشت بازار موسیقی به سمت ما بیاید بلکه باید با این سیاست پیش رفت که یک قدم به سوی بازار برداشت و از آن سمت بازار را دو قدم به سوی خود کشاند.

به نظر شما روند تغییر ذائقه مردم را می توان امری طبیعی در طول زمان تلقی کرد و آن را طبیعی دانست یا اینکه نوعی بحران محسوب می شود؟

این روند تغییر سلیقه‌ مردم و حرکت به سمت این سطح را نمی‌توان فقط مختص به کشور ما یا مختص به موسیقی و اساساً هنر دانست. اتفاقی است که کم و بیش در سراسر جهان رخ داده است و این وظیفه جامعه‌شناسان است که این موضوع را مورد بررسی قرار دهند. به هر حال رویکرد خانه ترانه اصفهان همان است که به آن اشاره شد؛ رویکردی که ارتقای قدم به قدم سطح سلیقه مردم را باور دارد.

ترانه بد و تبدیل شدن موسیقی به بازار محض تا چه حد می تواند برجامعه تاثیرگذار باشد؟

اساساً موسیقی بد گوش مردم را مریض و سلیقه آنها را کم‌کم عوض می‌کند. شاهد این مدعا می‌تواند بررسی این روند باشد که در هر یک از سال‌های پنجاه سال اخیر، پرمخاطب‌ترین موسیقی‌های ما چه آثاری بوده‌اند. اگر موسیقی صرفاً به بازار تبدیل شود و هنر را از آن حذف کنند، می تواند تاثیرات سوئی بر محتوای کار بگذارد؛ کما این که یک تهیه‌ کننده موسیقی علناً به این موضوع اشاره کرد. یقیناً کسانی که فقط دیدگاه اقتصادی به هنر دارند بسیار مخرب‌ هستند، اما این که بخشی از موسیقی را بازار دربر بگیرد نه تنها عیب نیست بلکه طبیعی و ضروری است؛ دقیقاً مثل سینما. این امر موجب می‌شود تا هنرمند غیر از تلاش برای حفظ ارزش هنری آثارش، تلاش کند تا مخاطب بیشتری داشته باشد و به نوعی عملش صرفه اقتصادی داشته باشد.

شروع ترانه سیاسی از چه زمانی بود و این سبک از ترانه تا چه حد در ایران و دنیا کارکرد دارد؟

همیشه شعر و ترانه اعتراضی وجود داشته و اساساً ذات هنرمند به اعتراض گره خورده است. ما پیش از ظهور ترانه نوین هم موسیقی اعتراضی داشته‌ایم. برای نمونه می توان به برخی از آثار عارف قزوینی اشاره کرد. موسیقی اعتراضی اگر حاصل مطالعه و فهم مولف باشد و نه یک ادای روشنفکری یا دغدغه‌مندی، می‌تواند توده‌های مردم را با خود همراه کند و بسیار موثر باشد. کما این که از این دست آثار در موسیقی ایران و جهان کم نیستند و خانه ترانه با آغوش باز از این سبک ترانه استقبال می‌کند.

اگر بخواهید نام چند نفر از کسانی را که در عرصه ترانه سرایی همچنان ترانه های فاخر می سرایند را بگویید، به چه کسانی اشاره می کنید؟

فارغ از انتقاداتی که به هر اثری می‌توان وارد کرد، هنوز هم کم نیستند کسانی که دغدغه خوب حرف زدن و حرف خوب زدن دارند، اما از کسانی که امروز درست می‌نویسند و البته به مخاطب زیادی هم دست پیدا کرده‌اند می‌توان به روزبه بمانی، حسین صفا، مونا برزویی، مهدی ایوبی، حسین غیاثی، زهرا عاملی و ... اشاره کرد.

کد خبر 400970

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.