به گزارش خبرنگار ایمنا، بهمن نامور مطلق در نشست اول شهر سوخته شهر، شهر صلح که شامگاه روز گذشته_ پنج شنبه 14 آذر_ برگزار شد با اشاره به اینکه یکی از عناصر سازنده شهرهای آرمانی صلح است، اظهار کرد: بر عکس آرمان شهرها، جنگ و ستیزه از ویژگی های ویران شهرهاست.
وی گفت: شهر سوخته یکی از محوطه‌های ثبت شده در سال۹۳ در یونسکو و یکی از معروف‌ترین شهرها در فلات شرق ایران محسوب می‌شود. در این منطقه رودخانه هیرمند وجود دارد که ضمن تشکیل دریاچه هامون که یکی از جذابیت‌های طبیعی منطقه به شمار می‌رود، رگ حیاتی این منطقه نیز محسوب می‌شود و سر چشمه‌های آن نیز در فلات افغانستان قرار دارد.
این کارشناس آثار باستانی با اشاره به اینکه دوران طلایی شهر سوخته، پنج هزار سال پیش بوده است، گفت: بر خلاف امروز که این منطقه از خشکسالی تاثیر گرفته است، در گذشته منطقه سرسبزی با پوشش گیاهی متنوع بوده است و دارای سه ویژگی بارز شامل دریاچه هامون، کوه خواجه که تنها بلندی این منطقه محسوب می‌شود و بنابراین مورد توجه است؛ این سه ( کوه خواجه، دریاچه هیرمند، رود هیرمند)، عامل زندگی، تقدس و خیالپردازی در این منطقه بوده است.
شکل‌گیری داستان‌های شاهنامه در شهر سوخته
نامور مطلق اضافه کرد: همچنین با اشاره به اینکه بسیاری از داستان های شاهنامه در این مکان شکل گرفته است به تشریح شهر سوخته پرداخت و گفت: این شهر حداقل سه قسمت اصلی دارد که شامل بخش مرکزی که مرکز حکومت را تشکیل می‌داده است، شمال غربی منطقه صنعتی بوده و بخش جنوبی که گورستان را تشکیل داده است می‌شود؛ البته این بخش از اهمیت بسیاری برای دانشمندان و باستان شناسان برخوردار است زیرا اطلاعات بسیاری را درباره شیوه زندگی مردم یا بیماری‌هایی که افراد در اثر آن از بین رفته‌اند را در اختیار باستان شناسان می‌گذارد.
وی ادامه داد: در حفاری‌های انجام شده در این منطقه کاخی با وسعت ۸۰۰ هکتار کشف شده که خالی از سکنه بوده و تنها بقایای یک پسربچه در آن پیدا شده است. باستان شناسان در تفسیر این کشف، بروز یک بحران را در آن زمان و ناتوان بودن این پسر کوچک برای عبور از بحران را مطرح می‌کنند.
این باستان شناس اظهار کرد: در بررسی‌های دیگری که در شهر سوخته انجام گرفته است، مشخص شد در این شهر حدود ۴۰ هزار جسد تدفین شده اما در کل ۶۰ هزار جسد در آن کشف شده است. همچنین بررسی‌ها نشان از تدفین اجساد در جهت‌های غیر قابل مشخص دارد که در این باره محققان تدفین بر اساس جهت آفتاب را مطرح می‌کنند؛ در این صورت این موضوع از اهمیت خورشید در فرهنگ مردم شهر سوخته حکایت دارد.
دستیابی مردم شهر سوخته به بیانی جدید در زمان خود
نامور مطلق تصریح کرد: همچنین کشف وسایل زندگی در قبور، نشان از اعتقاد این جمعیت به زندگی پس از مرگ و تلاش برای آمادگی در آن زندگی دارد. به علاوه کشف اجسامی نظیر قاشق‌های چوبی از وجود فرهنگ و تمدن بالایی در آن زمان در این شهر خبر می‌دهد که هم اکنون در بسیاری از نقاط جهان همچنان وجود ندارد. علاوه بر این کشف آثاری از صنایع نساجی، ریسندگی و بافندگی و حصیر بافی در شهر نیز از وجود صنایع پیشرفته آن زمان در شهر سوخته حکایت دارد.
وی ادامه داد: از طرفی شهر سوخته به دلایل مختلف شهر هنر نامیده می شود. به عنوان مثال کشف شانه‌های چوبی با تزیینات ظریف یا یافت شدن نشانه‌هایی از خاتم کاری و همچنین سفال‌هایی که نشان از وجود شهرک‌های سفال سازی پیشرفته در نوع خود و منقش به نقش زیبا، همه اثباتی بر این ادعا است؛ برخی از نقوش و موارد کشف شده در شهر سوخته از نظر زیبایی شناختی کم نظیر و حتی در برخی موارد بی نظیر است. علاوه بر نقوش، کشف ظروفی با نماد چرخ های زندگی حکایت از اعتقاد برخی از شهروندان شهر سوخته به زندگی چرخشی دارد؛ نمادهایی که هم اکنون نیز در برخی کشورها نظیر پاکستان دیده می شود.
این باستان شناس افزود: نکته جالب توجه دیگری، وجود سه حیوان مانند پرندگان (حیوان آسمانی)، مار (حیوان زیرزمینی) و قوچ (حیوان زمینی) وجود دارد اما بر روی ظروف به هیچ عنوان تصاویر انسان وجود ندارد در صورتی که روی پیکره‌ها به وفور از نقوش انسان استفاده شده است. محققان به منظور یافتن علت این مسئله، همچنان درحال کار بر روی آن هستند.
نامور مطلق گفت: به علاوه اولین پویانمایی جهان نیز در این منطقه یافت شده است، در واقع در این پویانمایی یک روایت با تصویر بیان شده است، موردی که در زمان‌های بسیار قبل و بعد از آن تکرار نشده و وجود نداشته است؛ از این موضوع می‌توان اینگونه برداشت کرد که مردم این منطقه به بیانی جدید در زمان خود دست یافته بودند. همچنین این افراد شیوه‌های مختلفی برای بیان یک موضوع واحد داشته‌اند که این مسئله از آثار به جامانده آنها پیداست.
وی با بیان اینکه کلام و قدرت به هم مرتبط هستند گفت: هر فرهنگی که واژه‌های جدید و بیانات جدید به دنیا وارد می‌کند سرآمد دیکر ملل است و مردم این شهر نیز بیان جدید خلق می‌کردند.
این نشان شناس اظهار کرد: شهر سوخته شهر به شهر علم نیز شهرت دارد و بسیاری بر آن تاکید دارند. در این مکان ابزارآلات بسیاری کشف شده است. کشف اولین چشم مصنوعی در این منطقه نیز نشان از وجود دانش در این منطقه است، همچنین آثار اولین عمل جراحی نیز در این منطقه کشف شده است. کشف نمونه‌ای از بازی فکری نیز دلیل دیگری در اثبات این ادعا به شمار می‌رود.
چرا شهر سوخته را به عنوان شهر صلح می‌شناسند؟
نامور مطلق اظهار کرد: دلیل اینکه این شهر به عنوان شهر صلح شناخته می‌شود این است که بر اساس دیگر بررسی‌ها در این منطقه مشخص شده است که بر خلاف دیگر شهرها در این منطقه برج و بارویی وجود ندارد؛ ضمن اینکه سلاح جنگی نیز در آن یافت نشده است. همچنین یکی از ویژگی‌های شهرهای آن زمان، حکاکی خدایان جنگ در ابتدای دروازه به منظور محافظت از شهر بوده است که بر اساس اطلاعات موجود در شهر سوخته دروازه ای موجود نبوده یا تاکنون یافت نشده است و این نشان از تعامل مردم این شهر با شهرهای همجوار دارد.
وی با بیان اینکه سازمان ملل تعداد ۲۶۰ شهر را در سطح جهان به عنوان شهر صلح معرفی کرده است اظهار کرد: متاسفانه در این ۲۶۰ شهر، حتی یک شهر ایرانی نیز وجود ندارد.
این باستان شناس همچنین ضمن اشاره به دو قسمت صلح درون شهری و برون شهری، گفت: عاملی که باعث صلح می‌شود نزدیکی و گفتگو است. البته صلح میان شهر و محیط زیست هم وجود دارد که در حال حاضر به شدت به صلح نیاز داریم. بدون صلح نمی‌توان به رشد پایدار دست یافت و چنین شهرهایی به مرور به ویران شهرها تبدیل می‌شوند.
نامور مطلق در ادامه به تعریف اجتماع کامل و ناقص پرداخت و تصریح کرد: اجتماع کامل اجتماعی است که همبستگی در آن وجود داشته باشد و به مدنیت دست یافته باشد، بر همین اساس اجتماع ناقص خلاف آن تعریف می‌شود.
وی با بیان اینکه صلح یکی از ویژگی‌های شهرهای ایرانی و اسلامی است خاطرنشان کرد: جامعه برای دستیابی به صلح نیازمند رشد اقتصادی پایدار است. همچنین ظلم شدن به افراد باعث می شود فرد در آینده ظالم شود که این خود متضاد صلح است. ضمن اینکه تعامل بین افراد خانواده می‌تواند در مقیاس بزرگ باعث ایجاد صلح شود؛ جریان آزاد دانش و اطلاعات و همچین افزایش صبر و بردباری نیز به صلح منجر می‌شود.
نظر شما