مرتضی مکی در مورد برگزاری هفتادمین اجلاس سران پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در لندن به خبرنگار ایمنا گفت: این اجلاس در شرایطی برگزار می شود که کشورهای متحد به امنیت خود می اندیشند اما با چندین بحران بزرگ و چالش برانگیز مواجه اند که هویت و فلسفه وجودی پیمان ناتو را متزلزل کرده است.
وی افزود: پیمان ناتو ۷۰ سال پیش به ابتکار آمریکا برای مواجه با تهدید کمونیسم و شوروی سابق در مقابل پیمان ورشو تشکیل شد. آمریکا و کشورهای اروپایی با پیمانی دسته جمعی در مقابل پیمان ورشو صف آرایی و پیمان ناتو را به وجود آوردند اما بعد از پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی و نظام های کمونیستی اروپای شرقی، فلسفه وجودی ناتو زیر سوال رفت.
این تحلیلگر مسائل اروپا گفت: فرانسوی ها برنامه دفاع مشترک اروپا با عنوان «طرح واکنش اروپایی» که به پیشنهاد رییس جمهور فرانسه، امانوئل ماکرون مطرح شده است و شامل کشورهای فرانسه، آلمان، بلژیک، دانمارک، هلند، استونی، اسپانیا، پرتغال و بریتانیا می شود را در دستور کار قرار داده اند اما هنوز نتوانسته اند این طرح را عملی کنند. این کشورها اعتقاد به تشکیل ارتش مستقل اروپایی دارند اما تاکنون این خواسته و آرزو تحقق نیافته و آمریکا توانسته با برچسب امنیتی برای اروپا و آمریکا پیمان ناتو را حفظ کند.
مکی ادامه داد: ناتو با بحران های خونین و تجزیه طلبانه که برای کشورهای حوزه بالکان روی داد رو به رو شد و از این بحران به عنوان تهدیدی جدید برای تمدن غرب و کشورهای اروپایی استفاده و به آن ها گوشزد کرد که همچنان به پیمان ناتو نیاز دارند. مداخلات آمریکا و ناتو در کشورهای حوزه بالکان، بوسنی و کوزوو نمایشی از قدرت آمریکا بود تا نشان دهد اروپایی ها هنوز به پیمان ناتو نیاز دارند.
وی تصریح کرد: با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا، پیمان ناتو با چالش های جدیدی رو به رو شد که در اجلاس ناتو نمود بیشتری پیدا کرد به این دلیل که ترامپ برخلاف روسای جمهور پیشین آمریکا تلاش می کند در ابتدا رویکردی همسو با منافع ملی آمریکا داشته باشد و بعد به دولت های اروپایی توجه کند. این موضوع که کشورهای اروپایی باید هزینه تامین امنیت خود را به آمریکا پرداخت کنند نیز در نمود پیدا کردن این چالش ها بی تاثیر نبود.
این تحلیلگر مسائل اروپا خاطرنشان کرد: ترامپ با حمایت از احزاب و جریان های راست افراطی و ملی گرای اروپایی و حمایت از برگزیت به اروپایی ها نشان داد که آمریکا براساس منافع خود پیمان ناتور را هدایت می کند. اروپایی ها نباید انتظار داشته باشند که آمریکا به عنوان متحدی سیاسی و امنیتی برخلاف منافع دولت خود موضع گیری کرده و تصمیم بگیرد. دولت های اروپایی بیش از صد سال است که همگرایی اروپایی را با حمایت آمریکا آغاز کرده اند، اکنون این پروژه با چالش های جدی مواجه شده که سیاست های دونالد ترامپ آن را بیشتر نشان داده است.
مکی افزود: اختلافات اروپا و آمریکا باعث شده امانوئل مکرون با صحبت از "مرگ مغزی ناتو" اعتراف کند این پیمان دیگر آن قدرت همیشگی را برای ایجاد همبستگی بین اعضا و ایجاد امنیت در اتحادیه اروپا ندارد. در چنین فضایی که بی اعتمادی در آن موج می زند، اجلاس سران ناتو در لندن درحال برگزاری است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا آمریکا باید نفوذ و تاثیر زیادی برکشورهای عضو ناتو داشته باشد؟ گفت: آمریکا بزرگترین تأمین کننده بودجه نظامی ناتو و تصمیم گیرنده اصلی این پیمان است و بدون این کشور ناتو هیچ معنا و مفهومی نخواهد داشت. آمریکا طرح تشکیل ناتو را مطرح کرد و کشورهای اروپایی که با تهدید کمونیسم رو به رو بودند به آن پیوستند. این کشورها پس از تشکیل ناتو، با تهدید گروه های جدایی طلب و تروریست مواجه شدند و برای حفظ امنیت خود در پایبندی به ناتو تلاش کردند. هرگونه موضع گیری و تلاش برای تضعیف سیاست های ترامپ، موجودیت و فلسفه وجودی این پیمان را زیر سوال خواهد برد.
این تحلیلگر مسائل بین الملل افزود: ناتو با حضور آمریکا تعریف می شود و بدون آن از اهمیت چندانی برخوردار نخواهد بود. آمریکا بزرگترین بودجه نظامی جهان را در دست دارد و بزرگترین تأمین کننده بودجه نظامی ناتو است که در بیش از ۷۰۰ نقطه جهان پایگاه نظامی دارد و نشان دهنده قدرت و توان نظامی آمریکا است. دولت های اروپایی متکی به این توان و ظرفیت های نظامی هستند.
مکی خاطر نشان کرد: هم اکنون رهبران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به رغم اختلاف بر سر شیوه اعمال مخارج نظامی و استراتژیک، در بیانیه‌ای مشترک بر پیوندهای میان اعضا تاکید کردند. در این بیانیه مشترک آمده است: "برای آنکه ایمن بمانیم، باید با درکنار یکدیگر به دنبال آینده باشیم."
نظر شما