به گزارش خبرنگار ایمنا، فرونشست بخش مرکزی ایران را به طور خطرناک و بحرانی تهدید می‌کند خطری که ناشی از سوء مدیریت است؛ در اصفهان نیز پس از پدیده آلودگی هوا و کمبود آب شرب، رخ‌نمایی فرونشست یعنی آغاز بیابانی‌شدن و خطری بزرگتر از خشکی زاینده‌رود که زیر زمین در حال رخ دادن است؛ پدیده‌ای شوم که در صورت غفلت از آن راه حلی نخواهد داشت.
بر اساس بررسی‌های انجام شده، فرونشست زمین تاکنون در برخوار، اصفهان و دشت‌های گلپایگان نیز باعث خسارات زیادی به کشاورزان شده است.
سازمان نقشه‌برداری کشور به‌عنوان متولی اعلام نرخ فرونشست، به درخواست وزارت کشور و سازمان مدیریت بحران، به‌طور مستمر اقدام به تهیه نقشه فرونشست دشت‌های کشور کرده است.
اخیرا رییس سازمان نقشه‌برداری کشور در نامه‌ای به ۲۱ مسئول در استان‌ها از جمله اصفهان درباره فرونشست زمین هشدار داده است.
فرونشست ۱۲.۵ سانتی‌متری در ۱۸۰۰ کیلومتر پهنه استان اصفهان
به گفته «مسعود شفیعی»، رییس سازمان نقشه‌برداری کشور، ۱۸۰۰ کیلومترمربع از استان اصفهان در یکسال گذشته تا ۱۲.۵ سانتی متر دچار فرونشست شده و ۱۶۴ هزار نفر در این پهنه زندگی یا کار می‌کنند که در معرض خطر هستند.
وی اظهار می‌کند: تاکنون در شش منطقه استان اصفهان محاسبات تحقیقاتی درباره فرونشست زمین انجام شده که نتیجه مطالعات، تهیه اطلس فرونشست برای اصفهان بوده است.
شفیعی با بیان اینکه در محدوده دشت مهیار نقاط مختلفی تحت تاثیر فرونشست قرار گرفته است، ادامه می‌دهد: در محدوده مناطق صنعتی اصفهان، مجتمع صنعتی رازی در محدوده فرونشست قرار گرفته که روستای مهیار و یک کاروانسرای معروف نیز در آن محدوده قرار گرفته است.
وی تاکید می‌کند: با توجه به اینکه علاوه بر نقاطی در شهر اصفهان، سالانه سه تا چهار سانتی متر فرونشست در شهرهای خمینی‌شهر و نجف آباد اتفاق می‌افتد، باید سیاست‌گذاری جدید برای جلوگیری از خطرات احتمالی اندیشیده و برداشت‌های منابع آب‌های زیرزمینی مدیریت شود.
رییس سازمان نقشه‌برداری کشور با بیان اینکه براساس تصاویر راداری نیز می‌توان برای مقابله و کنترل فرونشست زمین سیاست‌گذاری کرد، می‌گوید: وقتی نرخ فرونشست اعلام می‌شود انتظار می‌رود مسئولان تأمل کنند و با برنامه‌ریزی دقیق نسبت به توسعه ساسیت‌گذاری کنند و کنترل برداشت از منابع آب‌های زیرزمینی را در دستور کار قرار دهند؛ البته سیاست‌گذاری‌ها باید فراتر از استان انجام شود.
وی تصریح می‌کند: وزارت راه و شهرسازی و وزارت نیرو که متولی فعالیت‌های توسعه‌ای هستند، باید موضوع فرونشست را در برنامه‌های توسعه‌ای مورد توجه قرار دهند.
شفیعی معتقد است: «تصمیم‌گیری‌ها باید خارج از ظرفیت اکولوژیکی انجام شود تا زیرساخت‌ها در معرض خطر قرار نگیرد.»
تشدید نظارت‌ها بر برداشت‌های منابع آبی
«منصور شیشه‌فروش»، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در پاسخ به این سؤال که تدبیر استانداری و مدیریت بحران به عنوان مخاطب، نامه رییس سازمان نقشه‌برداری کشور مبنی بر هشدار درباره فرونشست زمین، چیست؟، اظهار می‌کند: اطلس فرونشست اصفهان مردادماه سال‌جاری منتشر و بر اساس آن گزارشی برای استانداری اعلام شده و جلسات متعددی در حوزه فرونشست زمین در استان با حضور استاندار اصفهان تشکیل شده است.
وی ادامه می‌دهد: بر اساس اطلس فرونشست اصفهان، مقرر شده شرکت آب منطقه‌ای تشدید نظارت ویژه بر برداشت‌های منابع آبی در دشت مهیار انجام دهد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان تصریح می‌کند: مناطق بحرانی دشت‌های گلپایگان، دامنه، آران و بیدگل، داران، سگزی و برخوار و منطقه اصفهان با توجه به تهدیدهای فرونشست در سنوات قبل، اعلام و مقرر شد با هدف کاهش برداشت منابع آبی، نصب کنتورهای هوشمند انجام شود؛ همچنین برای تمام این دشت‌ها وزارت نیرو موظف به انجام اقدامات اجرایی شده است.
وی با بیان اینکه از مردادماه سال‌جاری طرح اضطراری برای پیشگیری از پیشرفت پدیده فرونشست در اصفهان اجرا شده است، تاکید می‌کند: طرح «علاج بخشی» نیز برای رفع بخشی از این بحران در نظر گرفته شده است؛ البته فرونشست به ناگهان اتفاق نمی‌افتد و طی ۲۰ سال برداشت بی‌رویه، تاثیر خود را نشان داده است، از این رو باید برنامه متمرکز و همه جانبه برای آن پیش‌بینی کرد.
شیشه‌فروش خاطرنشان می‌کند: تاکنون از اطلاعات اطلس فرونشست اصفهان در جلسات مختلف استفاده شده و به تمام دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله راه آهن، فرودگاه، بنیاد مسکن، راهداری و حمل ونقل جاده‌ای، نظام مهندسی ساختمان و جهادکشاورزی، ابلاغ و اعلام شده که باید متناسب با نرخ فرونشست، سازه‌ها و تاسیسات زیربنایی ایمن شود و طرح‌های علاج بخشی داشته باشد.
وی با بیان اینکه شرکت آب منطقه‌ای برای تغذیه سفره‌ها و پیشگیری از فرونشست اقدام کند، اظهار می‌کند: تیمی برای نظارت بر عملکرد آب منطقه‌ای پیش‌بینی شده است؛ همچنین شورای حفاظت از منابع آب در استان و شهرستان‌ها با محوریت آب منطقه‌ای و با حضور نماینده دستگاه قضایی تشکیل شده تا موارد تخلف برداشت رصد و بررسی شود، با برداشت‌های بی‌رویه برخورد و نسبت به کنترل برداشت‌های منابع آبی اقدام شود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با همکاری دستگاه قضایی تاکنون ۶۰۰ دستگاه حفار توقیف شده و پنج هزار چاه غیرمجاز در اصفهان مسدود شده و این اقدامات استمرار خواهد داشت.
طرح جامع ریزپهنه‌بندی و مدیریت ریسک لرزه‌ای راهکاری برای مقابله با فرونشست
«سید احمد حسینی‌نیا»، معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان می‌گوید: موضوع فرونشست زمین حائز اهمیت است به طوری که در محافل علمی و پژوهش‌ها از فرونشست زمین به عنوان زلزله خاموش یاد می‌شود؛ بنابراین این خطر جدی باید به نحو مقتضی مدیریت شود، یکی از خروجی‌های بسیار مهم این پروژه ارایه یک شناخت دقیق جهت برنامه‌ریزی اقدامات لازم در راستای حفاظت از میراث فرهنگی، تاریخی و سرمایه ملی شهر اصفهان است.
وی با بیان اینکه فرونشست در شهر اصفهان به خصوص به دلیل کم آبی موضوعی است که اخیرا مورد توجه قرار گرفته است، تصریح می‌کند: لایحه طرح جامع ریزپهنه‌بندی و مدیریت ریسک لرزه‌ای با تاکید بر فرونشست زمین سال ۹۵ به شورای اسلامی شهر اصفهان ارسال، در کمیسیون‌های مختلف شورا از جمله کمیسیون شهرسازی، عمران و معماری بررسی کارشناسی انجام و در کمیسیون تلفیق تایید و اجرای آن سال ۹۶ در صحن علنی شورا مصوب شد.
معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان می‌افزاید: پس از آن در تامین اعتبار پروژه طرح جامع ریزپهنه‌بندی و مدیریت ریسک لرزه‌ای به وجود آمد و اجرای آن به تعویق افتاد، اما خوشبختانه در حال حاضر از طرح سر گرفته شده و با همکاری معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی و معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان جلساتی با حضور نمایندگان دانشگاه اصفهان تشکیل شده و طرح در مرحله انعقاد قرارداد است.
وی با اشاره به خروجی‌های پروژه طرح جامع ریزپهنه‌بندی و مدیریت ریسک لرزه‌ای، اظهارمی‌کند: با اجرای پروژه طرح جامع ریزپهنه‌بندی و مدیریت ریسک لرزه‌ای مشکلات شهر اصفهان از جمله خشکی زاینده‌رود و خشکسالی‌ها که باعث فرونشست زمین شده و در محدوده‌های شهر که فرونشست زمین احصاء شده و تبعات جانی و مالی برای مردم به همراه دارد و از سوی دیگر مشکلاتی که برای دستگاه‌های خدمت‌رسان اتفاق می‌افتد، شناسایی دقیق محدوده‌ها و پهنه‌های در محدوده خطر انجام خواهد شد.
حسینی‌نیا تاکید می‌کند: باید تجزیه و تحلیل اطلاعات انجام شود تا محرز شود در کدام محدوده‌های شهر فرونشست زمین وجود دارد و البته پس از به دست آمدن این خروجی‌ها، حوزه‌های سیاست‌گذار، تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر بر اساس نقشه‌های پهنه‌بندی که از پروژه استخراج می‌شود، با راهبردهای شهرسازی و معماری و معیارها، شهر را در مقابله با این بحران مقاوم و کمک می‌کند مردم از نظر اقتصادی و جانی با مشکل مواجه نشوند.
وی خاطرنشان می‌کند: طرح جامع ریزپهنه‌بندی و مدیریت ریسک لرزه‌ای، نقشه‌راهی برای دستگاه‌ها و ارگان‌های خدمت‌رسان در حوزه مدیریت شهری خواهد بود و از سوی دیگر بر مبنای آن برنامه‌ریزی‌ها به صورت علمی انجام می‌شود و خروجی آن می‌تواند در تمام پروژه‌های آینده شهر از جمله برنامه جامع شهر اصفهان با رویکرد نوین و بلندمرتبه‌سازی‌ها بسیار تاثیرگذار و نقشه راه توسعه آینده شهر اصفهان باشد.
نظر شما