به گزارش خبرنگار ایمنا، مسخره بازِ همایون غنی زاده که حسابی دل برخی منتقدان را در جشنواره سی و هفتم فیلم فجر برد و در اختتامیه نیز کارگردانش جنجال به پا کرد، این روزها روی پرده نقره‌ای سینما قرار گرفته است. این فیلم تا کنون تواسته تماشاگران را راضی از سالن بدرقه کند و تجربه تماشا یک فیلم متفاوت را به آن‌ها بدهد. "مسخره باز" با ژانری متفاوت پا را از رئالیسم فراتر می‌گذارد و دنیایی ساختگی می‌سازد.
این فیلم اولین تجربه غنی‌زاده در قامت گارکردان یک فیلم سینمایی است، اما نام این کارگردان برای دوستداران تئاتر بسیار آشنا به نظر می‌رسد. این اولین تجربه برای غنی‌زاده سیمرغ بلورین بهترین کارگردان فیلم اول را به ارمغان آورد و اسم او را در محافل سینمایی نیز بر سر زبان‌ها انداخت. پیش از این غنی‌زاده هشت تئاتر از جمله "کالیگولا" و "می‌سی‌سی‌پی نشسته می‌میرد" را به صحنه برده بود که به ترتیب در سال ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ رکورد فروش تئاتر ایران را در اختیار داشت.
از چنین کارگردانی با پیشینه تئاتری انتظار یک فیلم متفاوت را می توان داشت، فیلمی با میزان سنی تئاتری، لوکیشنی ثابت و تکنیک فراوان. مسخره باز فیلمی درباره سه نفر است که در یک سلمانی کار می‌کنند، "کاظم" با بازی علی نصیریان صاحب این سلمانی و مجوز کسبش به جانش بنداست؛ "دانش" با بازی صابر ابر روایت یک پسر پرورشگاهی عشق بازیگری است که خود را هنرپیشه می‌داند و "شاپور" که بابک حمیدیان نقش آن را بازی می‌کند، فردی آدم فروش با دیدگاه‌های سیاسی تند و تیز است!
دنیایی که در این سلمانی خلق شده در تمام طول فیلم تماشاگر را با خود همراه و در پایان فیلم غرق می‌کند. می‌توان گفت این فیلم یک شعبده بازی تئاتری در پرده نقره‌ای سینما است، فیلمی با فیلم‌نامه خلاقانه، شخصیت پردازی دقیق که در اجرا با کارگردانی و طراحی صحنه عالی و بازی‌های بی‌نظیر همراه شده تا به یک فیلم خوب تبدیل شود.
مسخره باز بی فضا و بی مکان است، با صحبت‌های شخصیت‌ها رشته‌ای از خیال در ذهن شکل می‌گیرد و در برخی نقاط جلوه‌های بصری به کمک می‌آید این خیال‌ها را بر پرده نقره‌ای می‌پاشد. بازیگران این مسخره بازی بار مهمی بر دوش دارند، بازی در صحنه‌ای بسته و لوکیشنی ثابت که که هر سه به خصوص علی نصیریان به خوبی از پس آن بر آمدند. بی جهت نیست که اسطوره بازیگری ایران اولین سیمرغ خود را برای بازی در این فیلم به دست آورد.
نکته دیگر در فیلم، آغاز داستان با موی زنانه است؛ مویی که فقدان زن و راز آلود بودن موها را نشان می‌دهد. درواقع همین موی زنانه است که گره فیلم را ایجاد و به مسئله اصلی داستان تبدیل می‌شود. همانگونه که در خلاصه فیلم آمده "مانفرد (داریوش موفق) که دوست و کارچاق‌کن این سلمانی است شبی وارد سلمانی شده و بیان می‌کند که موهای بلند زنانه را به قیمت خوب می‌خرد …"
در بین نکات مثبت مسئله دیگری کمی در فیلم عذاب دهنده است؛ تکنیک، تکنیک و تکنیک. اتفاقی که حس تکنیک زدگی را به مخاطبان القا می‌کند، جملات آشفته سیاسی و سردرگم شدن مخاطبان در دنیایی کلاسیک از نقاط ضعف فیلم هستند. گاهی رضاخان دیده می‌شود، در صحنه‌هایی شخصیت‌های درون فیلم "کازابلانکا" قرار می‌گیرند، در صحنه‌هایی به "دلشدگان" و "لئون" اشاره و در نهایت "بیل را بکش" نیز وارد می‌شود.
"مسخره باز" در کل ارادت کارگردانش به تئاتر و سینما کلاسیک را نشان می‌دهد، ارادتی که در لحظاتی شاهکار و بسیار عمیق است و در لحظاتی بسیار نامفهوم و سردرگم. اولین تجربه سینمایی غنی‌زاده نه می‌توان تجربه‌ای شکست خورده و نه تجربه‌ای کاملا موفق دانست. این فیلم برای عاشقان سینما کلاسیک قطعا مانند قطعه‌ای از بهشت و نوستالژی فراوان است، اما مخاطب عام ممکن است هنگام تماشا فیلم سرگیجه بگیرد.
منتقدان چه گفتند؟
نظرات منتقدان نیز درباره این فیلم بسیار ضد و نقیض بود، برخی فیلم را انبوهی از تکنیک های شکست خورده دانستند و برخی به عنوان فیلم جسورانه از "مسخره باز" یاد کردند. علی رفیعی درباره این فیلم گفته: "مولف با دست به دامن شدن نوستالژی های سینما در پی ایجاد فرم در اثر خود است غافل از اینکه فرم تنها در دست های لرزان کاظم خان خلاصه می شود که به عمد سبیل های مشتریان را می تراشد."
همچنین سعید قطبی زاده نیز برای "مسخره باز" اینگونه نوشته: "کارگردان، محدود به میزانسن‌های تئاتر مانده است. این جلوه‌های بصری که انجام شد، المان بصری نبود، بازی‌گوشی‌های یک کارگردان است. دیدگاه کلی من یک پارادوکس است که یک مدخلی برای ورود همایون غنی‌زاده به سینما است. یک مقدار با تامل بیشتر با ظرفیت سینمایی فیلم بسازد."
مسعود فراستی نیز در اظهار نظری پیرامون "مسخره باز" گفت: "شیطنت وقتی است که تو چیزی را بلدی، اگر بلد نباشی و ادای آن را دربیاوری آن تو را می‌بلعد. فیلمسازی که این را ساخته پشت سینمایی ندارد و یک کلاژ بی معنی و گسسته است. میزانسن این فیلم سینمایی نیست و تئاتری است. این تجربه‌ها باید قبل از ساختن فیلم انجام شود. ما نمی‌خواهیم سیاه مشق تفکری و تکنیکی را ببینیم."
جدا از تمام نقدهای مثبت و منفی، اگر به سینما کلاسیک علاقه دارید فرصت تماشا "مسخره باز" بر روی پرده نقره‌ای را از دست ندهید. اگرچه این فیلم سرشار از تکنیک گاهی تماشاگر را از داستان به بیرون پرت می‌کند، اما تماشای آن تجربه‌ای نو و جذاب است.
نظر شما