به گزارش ایمنا، اگر بخواهیم ردپایی از نامهای ایرانی را در فضا پیدا کنیم، کوهها و گودالهای بسیاری در سیارهها، قمرها و سیارکهای منظومه شمسی مییابیم که به نام دانشمندان، شاعران، پادشاهان و شخصیتهای داستانهای معروف ایرانی نامگذاری شده است، اما با وجود نامگذاری اجرام منظومه شمسی با نامهای مختلف ایرانی، تابه حال ایرانیان سهمی در نامگذاری اجرام ورای منظومه شمسی نداشتند.
عوارض عطارد (پدیدههای جغرافیایی که در این سیاره وجود دارد)، کوچکترین سیاره منظومه شمسی، به یادبود شعرای ایرانی همچون رودکی، فردوسی، نظامی، سعدی، مولوی و بدیع الزمان همدانی نامگذاری شده است. ونوس، ایزدبانوی عشق و زیبایی در اساطیر رومی، سیارهای است که جایگاه نامگذاری زنان در اجرام آسمانی را به خوبی نشان میدهد. الههها و نامهایی با ریشه اساطیری ایرانی مانند آناهیت، آرامایتی و سپندارمز و نامهای دخترانه تهمینه، رکسانا، هنا، میترا و پروین در کنار نام دکتر آذر اندامی (پزشک و باکتری شناس و پژوهشگر انستیتو پاستور)، بر سطح عوارض سیاره زهره میدرخشد.
یکی از نکاتی که در نامگذاری عوارض سیارات و قمرهای آنها اهمیت دارد، هماهنگی نامهای آنها است. برای مثال مریخ، با نام مارس (خدای جنگ در اساطیر روم باستان)، امروزه نامهای مربوط به جنگ و نبرد را از فرهنگهای مختلف در خود جای داده است. با این حال تا به امروز ایرانیان سهمی در نامگذاری اجرام ورای منظومه شمسی نداشتهاند. مشارکت کنونی ایران در "پویش نامگذاری ستاره مادر و سیاره فراخورشیدی"، اولین تلاش جدی، برای نامگذاری جرم یا اجرامی در ورای منظومه شمسی به نامی مفهوم در زبان فارسی و با هویت ایرانی است.
اتحادیه بین المللی نجوم، طی حرکت مبتکرانهای پویشی راهاندازی کرده است که در آن به کشورهایی که طرح خود را به تأیید این اتحادیه رساندهاند، امکان برگزاری یک کمپین ملی، برای نامگذاری یک ستاره و سیاره فراخورشیدی را میدهد. این کشورها نام برگزیده خود را به این اتحادیه ارائه کرده و پس از تصویب، برای همیشه ماندگار میشود. منظومه در نظر گرفته شده برای ایران، ویژگیهای تقریباً مشابهی را با زمین و خورشید دارد. فاصله تقریباً یکسان سیاره از ستاره مادر با فاصله زمین از خورشید و دوره گردش حدوداً ۳۰۰ روزه سیاره به دور ستاره که تقریباً مشابه یک سال زمینی است، از جمله این ویژگیها است.
کمیته ملی پویش نامگذاری ستاره مادر و سیاره فراخورشیدی، از طرف اتحادیه بینالمللی نجوم، امکان یافته است تا در مرحله نخست در قالب پیشنهادهای ۱۰۰ کلمهای، نام ستاره و سیاره پیشنهادی را از عموم شهروندان ایرانی دریافت کند و پس از امتیازدهی در کمیته ملی، ۱۰ نام برگزیده برای سیاره فراخورشیدی و ۱۰ نام برگزیده برای ستاره مادر آن را برای رأیدهی بگذارد. پس از اتمام مهلت رأیدهی، نام برگزیده و دو نام پشتیبان برای ستاره و سیاره مورد نظر به اتحادیه بینالمللی نجوم، اعلام و تا انتهای سال میلادی جاری، نام منتخب مصوب و اعلام میشود.
نظر شما