سنگ و چوب در «چاق‌چاقه‌ها» می‌گریند

دهاقان –صدای به هم زدن سنگ ها و چوب ها به گوش می رسد؛ صدای کوبش غمگینانه چاق‌چاقه‌ها است که به آسمان می‌رود و گویا سنگ و چوب نیز در سوگ شهادت امام حسین(ع) اشک می‌ریزند.

به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان دهاقان، محرم با نوای غریبانه روضه ها و اشک عاشقانه زنجیر زنان وسینه زنان در تکایا وحسینیه ها از راه رسیده است، همه خود را برای یک عزاداری تمام عیار مهیا می کنند. در این بین شیوه های سنتی عزاداری هم احیا شده و رنگ و بویی خاص به این مراسم مذهبی می دهد.

در هر کدام از شهرهای ایران آداب و رسوم خاصی برای عزاداری وجود دارد و در این میان شهرستان دهاقان با چاووشی خوانی ریش سفیدان و روضه خوانی طلاب جوان در حسینیه‌ها عزاداری خود را شروع کرد و اکنون حال و هوای شهر دیدنی شده است.

مردم این شهر با آیین چاق‌چاقه‌زنی به استقبال محرم می‌روند. "چک چکو" که به تعبیر زبان امروزی به نام "قچقه زنی" معروف است در دهاقان سنتی ترین گونه عزاداری است.

در این مراسم عزاداران از قبل دو قطعه سنگ یا چوب تهیه می‌کنند و به دور نوحه خوان گرد می‌آیند. به هنگام نوحه خوانی و با اشاره نوحه خوان، عزاداران به جای سینه زدن، سنگ‌ها را در دو دست نگاه داشته و بالا می‌برند و در بالای سر دو سنگ یا دو چوب را به هم می‌زنند و بعد همزمان با ریتم نوحه، خم شده و دوباره سنگها را میان دو پایشان به یکدیگر می‌زنند. سپس به صورت هماهنگ یک گام به جلو و یک گام به عقب برمی دارند و دَم یا بیت اول نوحه را تکرار می‌کنند.                      

البته سنگ این آیین عبارت است از دو تکه چوب استوانه‌ای هشت سانتیمتری که بندی چرمیدر پشت آن تعبیه می‌شود و دست در آن قرار می‌گیرد و بیشتر از چوب درخت عناب یا گردو ساخته می‌شود.

ریش‌سپیدان این شهر معتقدند خواباندن چق‌چقه‌ها در روغن زیتون سبب بهتر شدن صدای آنها در موقع به هم کوبیدنشان می‌شود.

این نوع عزاداری در شهرستان چنان جلوه ای خاص دارد که حرکات آن مورد بررسی قرار گرفته وتعابیر مختلفی برای آن گفته شده است؛ برخی معتقدند زمانی که کاروان کربلا به میدان می رسید عده ای با استفاده از سنگ و چوب صدای پای اسبان را در می آوردند تا دشمن را از تعداد زیاد کاروان به گمراهی بکشانند، عده ای هم می گویند چون در روز عاشورا سنگ وچوب هم عزادار بودند؛ این نوع عزاداری در جای جای کشور رونق گرفته و به آن پرداخته می شود.

این آیین اگرچه مدتی دچار فراموشی شده بود اما در سال های اخیر باتوجه به مطالعه کارشنان اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری شهرستان، این آیین به شماره۱۶۸۱در تاریخ ۲۸ آبان ماه سال گذشته به عنوان یک آیین سنتی مذهبی در فهرست آثار ناملموس ملی به نام این شهرستان ثبت شده و شور دوباره ای به آن بخشیده شد.

کد خبر 387985

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.