به گزارش خبرنگار ایمنا، رضایت خاطر فرد معمولا با احساس آرامش در ارتباط است، آرامش یک حس درونی و ذهنی است که با فضاهای شهری رابطه تنگاتنگی دارد و امنیت یکی از شاخصه‌های مهم و تعیین کننده در میزان رضایتمندی شهروندان است.
فردی که در یک فضای شهری زندگی می‌کند یا اوقات فراغت خود در آنجا می‌گذراند به دنبال آرامش خاطر است چنانچه این آرامش و امنیت در فضای مذکور تامین شود میزان رضایتمندی و ماندگاری در فضاهای شهری بالا می‌رود، اما در صورتی که شهروندان حس خوبی نسبت به محل زندگی یا گذران اوقات فراغت خود نداشته باشند سعی می‌کنند مکان مورد نظر را ترک کنند
فقدان حس امنیت در فضاهای شهری و نبود توجه کافی مدیران شهر به این فضاها زمینه را برای ایجاد ناهنجاری‌های اجتماعی فراهم می‌کند و زیست پذیری شهرها را تحت تاثر قرار می‌دهد البته مبحث امنیت ابعاد متفاوتی را شامل می‌شود که شامل ابعاد اجتماعی، کالبدی و مدیریتی است.
یک کارشناس شهرسازی معتقد است: "بحث امنیت به دو دسته امنیت اجتماعی و روانی و امنیت جانی تقسیم می‌شود."
فرزاد مومنی می‌گوید: امنیت فضاهای شهری گاهی از نظر تامین امنیت جانی مطرح می‌شود، اما امنیت فضاهای شهری در بیشتر مواقع در حوزه مسائل اجتماعی بررسی می‌شود.
وی می‌افزاید: وجود ناهنجاری‌های اجتماعی در فضاهای شهری، امنیت جامعه شهری را تحت تاثیر قرار داده و موجب آزار و اذیت سایر افراد جامعه می‌شود، برای ایجاد امنیت بیشتر در فضاهای شهری مدیریت شهر باید شرایط را به گونه‌ای مهیا کند که تامین امنیت با مشارکت شهروندان ایجاد شود.
این کارشناس شهرسازی با بیان اینکه حضور شهروندان در فضاهای شهری نقش به سزایی در افزایش امنیت این فضاها دارد، ادامه می‌دهد: هیچ نهاد یا ارگانی به تنهایی توانایی تامین امنیت را ندارد و مشارکت مردم در این زمینه یک ضرورت است، ایجاد فضاهای تجاری، فضاهایی برای مکث و ماندگاری شهروندان همچنین ایجاد پاتوق‌هایی در فضاهای شهری موجب افزایش امنیت می‌شود.
مومنی تصریح می‌کند: سایر ارگان‌ها زمانی وارد عمل می‌شوند که امنیت فضای شهری دچار چالش شده باشد در حالی که نهادی مثل شهرداری باید نقش پیشگیرانه ایفا کند و بسترهای لازم را برای ایجاد فضاهای امن شهر فراهم کند.
وی خاطر نشان می‌کند: نقش شهرداری در تامین امنیت فضاهای شهر بسیار مهم است و مدیریت شهری باید برای تامین هزینه‌های مورد نیاز از مشارکت اجتماعی و عمومی استفاده کند.
رعایت تناسبات کالبدی موجب احساس امنیت شهروندان می‌شود
این کارشناس شهرسازی عنوان می‌کند: چگونگی طراحی یک فضای کالبدی در احساس امنیت شهروندان موثر است به طور مثال زمانی که یک خیابان یا کوچه بیش از اندازه عریض باشد عابران یا ساکنان محله احساس ناامنی می‌کنند از طرفی چنانچه همین معبر بیش از اندازه تنگ باشد نیز حس ناامنی برای شهروندان ایجاد می‌شود.
مومنی می‌افزاید: رعایت تناسب در طراحی فضاهای کالبدی بسیار مهم است، اعداد طلایی به نسبت‌های دو به سه یا یک به سه استفاده می‌شود به طور مثال نسبت‌های طلایی در طراحی میدان نقش جهان در نظر گرفته شده است و افراد با حضور در این مکان احساس نا امنی یا خستگی نمی‌کنند.
وی تاکید می‌کند: چنانچه در طراحی اولیه یک فضای شهری به محصوریت فضایی و تناسب کالبدی به درستی توجه شود، حس ناامنی در بین شهروندان از بین می‌رود و آنان احساس بهتری نسبت به حضور و ماندگاری بیشتر در این فضا دارند.
خوانایی شهر از جمله شاخصه‌های امنیت شهری است
این کارشناس شهرسازی می‌گوید: وجود المان‌ها، سمبل‌ها یا مکان‌های شناخته شده در سطح محلات یا فضاهای شهری، موجب خوانایی و احساس امنیت شهروندان و رهگذران می‌شود زیرا احساس امنیت ابتدا در ذهن افراد شکل می‌گیرد و زمانی که فرد اطلاعات اولیه درباره مکان و فضای شهری را به دست نیاورد، در ذهن خود احساس ناامنی نسبت به محیط پیدا می‌کند.
مومنی با بیان اینکه ناامنی بافت‌های فرسوده نیز ریشه در همین مشکل دارد، می‌گوید: هویت اولیه بافت‌های فرسوده از بین رفته است در حالی که این بافت‌ها در قدیم دارای مرکز محله‌ای پویا بوده است که به خوانایی محله و ایجاد حس امنیت در ساکنان کمک می‌کرده است.
وی ادامه می‌دهد: این مرکز محله مسجد، بازار، مدرسه و حمام وجود داشته است، برخی محلهها نیز دارای نشانه شهری بوده که به حفظ ارتباط بصری از همه زوایا کمک می‌کرده است.
این کارشناس شهرسازی خاطرنشان می‌کند: عناصر یا کاربری‌هایی که در محلات و فضاهای شهری شکل می‌گیرند علاوه بر ایجاد امنیت موجب جذب جمعیت نیز می‌شوند، ورود جمعیت و ماندگاری بیشتر شهروندان در محلات از جمله عواملی است که امنیت فضاهای شهری را افزایش می‌دهد.
رسیدگی به وضعیت زمین‌های خاکستری و بافت‌های حاشیه‌ای برای تامین امنیت شهر ضروری است
مومنی تاکید می کند: زمین‌های خاکستری فضاهای رها شده‌ای در شهر هستند که بستر خوبی برای شکل‌گیری پاتوق‌های نا امن فراهم می‌کنند، بنابراین مدریت شهری باید با برنامه‌ریزی درست و دقیق امنیت این فضاها را تامین کند و در صورت نیاز تعاملات سازنده‌ای را با سایر نهادهای شهری برای تعیین تکلیف این زمین‌ها داشته باشد.
وی ادامه می‌دهد: بافت‌های حاشیه‌ای شهر به دلیل نبود نظارت اجتماعی مناسب به فضاهای نا امنی تبدیل شده در حالی که نظارت اجتماعی در بافت‌های مرکزی شهر بیشتر و به تبع آن امنیت نیز بیشتر است.
این کارشناس شهرسازی اظهار می کند: هویت‌مندی در مراکز شهرها نسبت به بافت‌های حاشیه‌ای بیشتر است زیرا بافت اجتماعی مناطق حاشیه‌ای عمدتا از مهاجرانی تشکیل شده است که ریشه و هویتی در شهر ندارند البته انجام اقدامات فرهنگی و اجتماعی کوتاه مدت و میان مدت در این مناطق به ارتقاء کیفیت زندگی در محلات و تامین امنیت آنها کمک فراوانی می‌کند.
نظر شما