به گزارش خبرنگار ایمنا، درمان و ترک اعتیاد همواره دغدغه بسیاری از خانواده‌های معتادان بوده است، دغدغه‌ای که کمتر موفقیت آمیز بوده و همه راهکارهایی که برای درمان آن در نظر گرفته شده به درهای بسته خورده است.
"متادون درمانی" طی دو دهه اخیر برای درمان اعتیاد مطرح شد و این به اصطلاح دارو اوایل سال ۸۲ و با کاربرد درمان به صورت گسترده وارد چرخه پدیده اعتیاد کشور شد، درمانی که به منظور کاهش آسیب و کنترل بیماری‌هایی مانند ایدز و هپاتیت و از بین بردن چهره ناخوشایند استفاده ادوات مختلف توسط معتادان مورد توجه قرار گرفت و دارای اشکال مختلفی از جمله شربت، قرص‌های پنج، ۲۰ و ۴۰ میلی‌گرمی و آمپول‌های پنج و ۱۰ میلی‌گرمی است.
این روزها دسترسی آسان به اشکال مختلف متادون چالشی است که در کمین جامعه نشسته، کودکان زیادی به دلیل استفاده از متادون به صورت ناخواسته مسموم و حتی جان باخته‌اند. شاید باید بپذیریم با این روش، متادون نیز نوعی اعتیاد اما سفید است که افراد معتاد تحت نظر پزشک، پرستار و روانشناس ماده مخدر کنترل شده مصرف می‌کنند، این مسئله را علی اکبر ابراهیمی، کارشناس مسئول معاونت امور پیشگیری و اعتیاد بهزیستی استان اصفهان در حالی تایید می‌کند که از فعالیت ۵۹ مرکز ترک اعتیاد در استان اصفهان با تجویز متادون خبر می‌دهد و می‌گوید: معتادان به صورت داوطلبانه برای ترک اعتیاد مراجعه می‌کنند و در این مراکز تحت نظر پزشک، پرستار، روانشناس و مددکار متادون درمانی را انجام می‌دهند.
وی اظهار می‌کند: مجوز این مراکز از سازمان بهزیستی است و داروی متادون را از علوم پزشکی تامین می‌کنیم.
نظارتی بر توزیع متادون نیست!
همچنین رضا روزبهانی، متخصص پزشکی اجتماعی با اشاره به اینکه ترک اعتیاد با متادون مخالف و موافق دارد به خبرنگار ایمنا می‌گوید: برخی اشخاص استفاده از متادون برای درمان اعتیاد را با نام "اعتیاد سفید" معرفی می‌کنند و با دلایل علمی و اجتماعی مخالف استفاده از این روش درمانی هستند.
وی اضافه می‌کند: نیروی انتظامی با اعتیاد سفید مخالف است و اگر محموله‌های شربت و قرص متادون را کشف کند آن را معدوم می‌کند.
این متخصص پزشکی اجتماعی می‌افزاید: مصرف متادون باید تحت نظارت بهزیستی و علوم پزشکی انجام شود و چنانچه این دارو در بازار آزاد به فروش برسد آسیب‌های فراوانی را به دنبال دارد.
این عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اضافه می‌کند: اکنون حدود هشت هزار مرکز ترک اعتیاد در کشور وجود دارد و با آمار تقریبی اگر هر مرکزی تعداد ۱۰۰ نفر را برای درمان ثبت‌نام کرده باشد، اکنون بیش از ۸۰۰ تا یک میلیون نفر در کشور در حال مصرف متادون برای درمان اعتیادشان هستند.
وی معتقد است که متادون برای درمان اعتیاد داروی خوبی است، اما بعضی اوقات بیماران از آن استفاده بیجا کرده و زمانی که مصرف دارو باید کم شده و با دوز پایین‌تری استفاده شود معمولا این اتفاق نمی‌افتد و مصرف متادون قطع نمی‌شود.
وی ادامه می‌دهد: اکنون در کشور در زمینه توزیع متادون در بازار نظارت دقیقی وجود ندارد، افرادی که مواد مخدر سنتی استفاده می‌کنند برای ترک این مواد به مصرف متادون روی می‌آورند و این ماده اعتیاد آور به منظور درمان بیمار است و هر گونه سوء استفاده در این زمینه آسیب‌هایی را به دنبال دارد.
مصرف متادون گرایش معتادان به مواد مخدر را کاهش می‌دهد
روزبهانی اظهار می‌کند: انتخاب بیمار و اداره کردن او در طول درمان بسیار مهم است، که گاهی اوقات این موارد به درستی و کامل انجام نمی‌شود و در نتیجه بیمار درمان نمی‌شود.
این متخصص پزشکی اجتماعی ادامه می‌دهد: داروی متادون را برای درمان اعتیاد بیماران توصیه می‌کنم و با مصرف داروی متادون برای درمان اعتیاد و کاهش گرایش معتادان به مصرف مواد مخدر سنتی موافق هستم.
وی تاکید می‌کند: اعتقادم این است که بیمار با مصرف این دارو تحت نظارت مراکز ترک اعتیاد می‌تواند گرایش کمتری به مصرف مواد مخدر سنتی داشته باشد. متادون به صورت شربت و قرص است و در استفاده از این مواد برای فرد معتاد محدودیت زمانی وجود ندارد.
متادون معتادان را دوگانه‌سوز می‌کند
همچنین مرتضی پدریان، آسیب شناس اجتماعی در این ارتباط به خبرنگار ایمنا می‌گوید: استفاده از متادون را به این دلیل "اعتیاد سفید" می‌نامند که با این روش میزان آسیب‌های اجتماعی حضور معتادان در جامعه کاهش یافته و افراد را از چرخه اعتیاد به موادمخدر آسیب‌زا و مضر دور کرده و به سمت مواد نگهدارنده پیش می‌برد.
وی این نگهدارنده‌ها را به دو نوع آگونیست و آنتاگونیست تقسیم کرده و ادامه می‌دهد: هدف از تجویز این مواد در واقع جلوگیری و کنترل گرایش به سمت مصرف مواد مخدر زیان آوری مثل هرویئن، شیشه و تریاک است.
به گفته پدریان، طرح این دیدگاه بر این اساس بوده که متخصصان معتقد هستند که اعتیاد پدیده درمان شدنی نیست، با تکیه بر این دیدگاه هدف این است فرد مصرف کننده به سمت یک چرخه مصرف مواد کمتر آسیب‌زا هدایت شود.
این جامعه شناس تاکید می‌کند: متادون درمانی شبه افیون است و نوعی آگونیست ساختاری مواد مخدر سنتی به خصوص تریاک را دارد که با حالت تسکین دهندگی سندرم محرومیتی را از بین می‌برد.
وی ادامه می‌دهد: دسته دیگر اعتیادهای سفید استفاده از آنتاگونیست‌ها مثل نالترکسون و نالوکسان یا استفاده از بوپر یا بوپرنورفین یا ب ۲ است که جزء مواد مخدری هستند که سیستم رسمی کشور به وسیله مراکزی در اختیار مصرف کنندگان مواد مخدر قرار می‌دهد تا میزان خطرات آسیب‌های ناشی از مصرف مواد مخدر را کاهش دهد.
به گفته این آسیب شناس اجتماعی؛ سن خاصی برای مصرف این نوع مواد وجود ندارد، همه افرادی که به سمت مراکز ام ام تی (MMT) هدایت شدند احتمال ابتلا به این عارضه را دارند و معتقدم که این اشخاص دوگانه سوز شده که علاوه بر مصرف متادون یا بوپر یا نالترکسون مواد مخدر را هم استفاده می‌کنند.
این استاد دانشگاه اصفهان درباره آسیب‌های اعتیاد سفید، اظهار می‌کند: میزان ماندگاری این نوع مواد مخدر در بدن معتادان بالاتر از دیگر مواد مخدر است و افراد معتاد به این نوع مواد معمولا درمان سخت‌تری خواهند داشت و میزان سندرم محرومیت آن قوی‌تر از مواد مخدری مثل تریاک و هروئین است.
کاهش اعتیاد سفید با تغییر ساختار فکری جامعه
پدریان ادامه می‌دهد: سیستم متادون درمانی تحت نظارت سازمان‌های غذا و دارو و بهزیستی کشور انجام می‌شود، در اصل باید در متادون درمانی و مصرف این نوع مواد کنترل صورت گیرد.
این جامعه شناس تصریح می‌کند: عده‌ای معتقد هستند که اعتیاد درمان شدنی نیست و به سمت چرخه نگهدارندگی روی آوردند و در ایران شکل قالب بیش از ۹۹ درصد مصرف کنندگان و نظریه‌های حاکم برمصرف اعتیاد سفید ساختار نگهدارندگی را داشته و ساختار درمانی ندارد.
وی درباره راه حل برای کاهش این نوع اعتیاد در جامعه می گوید: با ساختار فکری کنونی جامعه نمی‌توان این نوع اعتیاد را کاهش داد، اما اگر تغییر ساختار فکری جامعه رخ دهد می‌توان به کاهش آن در جامعه امیدوار بود.
پدریان توضیح می دهد: ساختار نگرشی مسئولان جامعه به اعتیاد یک ساختار نگرشی درمان ناپذیر است و اعتیاد را درمان پذیر نمی‌دانند. در واقع اشخاص فعال این حوزه که تصمیم گیر هستند آشنایی کاملی با چرخه اعتیاد ندارند و نگرش آنها به این مشکلات جامعه سنتی است.
گزارش از: اکرم کیانی - خبرنگار سرویس جامعه ایمنا
نظر شما