بریتانیای صغیر

به گزارش ایمنا، روزنامه همدلی در صفحه نخست امروز خود به بررسی رویارویی ایران در دو جبهه دیپلماسی و میدانی با غرب پرداخته و در تیتر یک خود نوشته است:« دیپلماسی اقتدار» روزنامه همدلی در ادامه توضیح داده است: داستان از روز پنجشنبه شروع شد؛ از ادعای ترامپ در سرنگونی پهپاد ایرانی که ساعاتی بعد تکذیب و به ابزاری برای نیشخند آمریکا تبدیل شد. همان روز از خبر توقیف یک شناور خارجی حامل یک میلیون لیتر سوخت قاچاق در تنگه هرمز بهره‌برداری شد. سپاه مدارک خود را مبنی بر سالم بودن تمام پهپادهای خود و موفقیت‌آمیز بودن عملیات‌های شناسایی روز پنجشنبه، رونمایی کرد. رئیس جمهور همچنان بر ادعای خود پافشاری می‌کند؛ هرچند پنتاگون به دنبال رفع رجوع از سوتی پرزیدنت ترامپ است. آخرین خبر جمعه هم مربوط به توقیف نفتکش انگلیسی «استینا ایمپرو» در تنگه هرمز بود نفتکشی که به سمت ایران هدایت شده است. حتی خبر توقیف دومین نفتکش انگلیسی نیز منتشر شد. وزیر امور خارجه انگلیس همین چند روز پیش در موضعی برتر به همتای ایرانی خود گفته بود: اگر بدانیم مقصد نفتکش ایرانی «گریس ۱» سوریه نیست، آن را رفع توقیف خواهیم کرد. حالا از توقیف شدن نفتکش‌های کشورش ابراز ناراحتی و نگرانی می‌کند. ایران اما از توقیف یک نفتکش خبر می‌دهد. ایران بازی را بلد است. طی سال‌ها و دهه‌ها آنقدر بازی خورده است که بالاخره آن را یاد گرفت. برای اینکه اقتدار خود را به اثبات برساند، باید از خود اقتدار نشان دهد و این همان کاری است که این روزها شاهد آن هستیم. برای نمونه، می‌توان به کاهش تعهدات برجامی اشاره کرد. شرکای برجام دست ایران را در امور مختلف بسته‌اند و حالا این چهره اصلی برجام است که «ضرب شست» خود را به دیگران نشان می‌دهد تا نشان دهد رییس کیست. 

روزنامه اعتماد صفحه نخست امروز خود را به بررسی واکنش مقامات کشور های اروپایی به توقیف نفتکش بریتانیایی اختصاص داده و در تیتر یک خود نوشته است: «بریتانیای صغیر» روزنامه اعتماد در ادامه توضیح داده است: آلمان از ایران خواست که هر چه سریع‌تر نفتکش انگلیسی را آزاد کند. در بیانیه‌ای که وزارت خارجه آلمان منتشر کرده، توقیف کشتی که به‌ زعم آنها کشتی تجاری بوده در خلیج‌فارس به‌شدت محکوم شده است. آلمان با اعلام اینکه تنش بیشتر در منطقه بسیار خطرناک خواهد بود، با شریک انگلیسی خود اعلام همبستگی کرده است. وزارت خارجه فرانسه با اشاره به توقیف نفتکش انگلیسی «استینا ایمپرو» در آب‌های خلیج‌فارس از افزایش تنش‌ها در این منطقه ابراز نگرانی کرد. وزارت خارجه فرانسه همچنین گفته، توقیف نفتکش انگلیسی از سوی ایران به تلاش‌ها برای کاهش تنش‌ها در منطقه آسیب می‌زند. دولت پاریس ضمن ابراز همبستگی با دولت لندن از ایران خواسته این نفتکش انگلیسی را آزاد کند وزارت امور خارجه هلند از توقیف نفتکش انگلیسی در تنگه هرمز به‌ شدت ابراز نگرانی کرد. در این بیانیه آمده است: «آزادی ناوبری بدون محدودیت، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار بوده و ایران باید فورا کشتی و خدمه آن را آزاد کند. هلند در کنار بریتانیاست.» «مایا کوتسیانچیچ» سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای گفت که توقیف کشتی از سوی ایران در تنگه هرمز موجب نگرانی عمیق است. مایا کوتسیانچیچ در ادامه این بیانیه اظهار داشت که با توجه به وضعیت کنونی منطقه، این اقدام خطر تنش‌های بیشتر را به همراه دارد و به تلاش‌ها جهت یافتن راهی برای حل تنش‌های کنونی لطمه می‌زند.

روزنامه ایران صفحه نخست امروز خود را به  بررسی طرح آغاز مذاکرات میان ایران و کشورهای عربی معطوف بر اعتماد سازی اختصاص داده و در تیتر خود نوشته است: «گفت وگوهای ایرانی-عربی»روزنامه ایران در ادامه توضیح داده است: لاوروف پس از رایزنی با «یوسف العثیمین»، دبیرکل سازمان همکاری اسلامی در یک کنفرانس خبری در این باره گفت: «ما در طرح پیشنهادی‌مان بر آغاز مذاکرات میان ایران و کشورهای عربی معطوف بر اعتمادسازی، شفافیت در فعالیت‌های نظامی و سرانجام، مذاکره درباره شکل دادن یک ساختار جمعی امنیت تأیید کرده‌ایم.» شهروز برزگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش به این ایده گفته بود که ما از طرح روسیه برای آغاز مذاکرات میان ایران و کشورهای عربی استقبال می‌کنیم چون معتقدیم که گفت‌وگوها هرچه بیشتر مفیدتر خواهد بود. دیروز در همین راستا منابع عراقی از سفر مشاور امنیت ملی این کشور به مصر خبر داده و تأکید کردند که فالح الفیاض در دیدار با مسئولان مصری در راستای بهبود روابط ایرانی-عربی پیام‌هایی به همراه داشته است پیشنهاد نخست بازگشت روابط (ابوظبی- تهران) به حالت عادی، پیشنهاد دوم تأمین امنیت گذرگاه‌های دریایی برای عبور امن نفتکش‌ها از تمام کشورهای مشرف بر خلیج فارس توسط دو کشور و سومین که مهم‌ترین پیشنهاد است، آمادگی ابوظبی برای خروج از یمن بود. اما اماراتی‌ها با شنیدن پاسخ قاطع و منفی ایران، ناامید نشدند و «عبدالله بن زائد» وزیر خارجه امارات هنگام سفر به مسکو در ماه ژوئن از مسکو خواست که تا میان ابوظبی و تهران میانجیگری کند.» روز جمعه هم عبدالله المعلمی، نماینده دائم عربستان در سازمان ملل با بیان اینکه زمان آن رسیده است که جنگ یمن پایان یابد، اعلام کرد که این کشور خواستار جنگ با جمهوری اسلامی ایران نیست.  وی گفت که عربستان نه در یمن و نه در خارج آن خواستار جنگ با ایران نیست. به گفته وی، عربستان آماده تعامل دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران است.

روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود به یادداشت صادق زیبا کلام با عنوان: «چهار دلیل سکوت آمریکا در قبال ایران» پرداخته است. صادق زیبا کلام در یادداشت منتشر شده اش در روزنامه شرق نوشته است: «هر طور که واکنش واشنگتن در قبال رویدادهای اخیر در خلیج فارس را تصور کنیم، به نظر می‌رسد یک عنصر به طور منظم برجسته می‌شود؛ نوعی مدارا و تسامح در برابر ایران؛ اگر نگفته باشیم کوتاه‌آمدن و حتی عقب‌نشینی. اما چرا به نظر می‌رسد که ایالات متحده در برابر ایران، به طور متناوب در حال کوتاه‌ آمدن است؟ حتی زمانی که نفتکش انگلیسی در تنگه هرمز از طرف نیروی دریایی ایران توقیف شد. همچنان از آمریکا واکنش خاصی دیده نمی‌شود. به نظر می‌رسد چهار دلیل برای خودداری ترامپ از درگیر شدن با ایران محتمل است. نخستین احتمال، همان نظر شماری از فرماندهان نظامی کشورمان مبتنی بر این است که ایران دست بالای نظامی را در منطقه دارد و آمریکایی‌ها اصراری برای درگیرشدن در چنین شرایطی ندارند. دلیل دوم، همان است که رئیس‌جمهور ایالات متحده صراحتا عنوان کرده؛ مشارکت دیگر کشورها در هزینه برقراری امنیت کشتی‌رانی در خلیج فارس. او همانطور که به کشورهای عضو پیمان ناتو خاطرنشان کرد که آمریکا دیگر هزینه تأمین امنیت آن‌ها را تقبل نمی‌کند و خود اعضا باید سهم به‌ مراتب بیشتری را در مقایسه با گذشته بپردازند، درباره هزینه برقراری امنیت کشتی‌رانی در خلیج فارس هم ظاهرا همین موضع را اتخاذ کرده است. دلیل سوم هم همچنین اقتصادی است. ناامنی در خلیج فارس باعث افزایش قیمت نفت می‌شود و ایالات متحده به‌ عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان این محصول، خیلی هم از این بابت متضرر نمی‌شود. البته بسته‌شدن تنگه هرمز ممکن است نفت را به بشکه‌ای صد دلار هم برساند که به‌ هیچ‌ روی باب میل ترامپ نیست؛ دلیل چهارم بازمی‌گردد به تجربه تلخ دخالت نظامی آمریکا در افغانستان و عراق. اگر چه آمریکایی‌ها بنا ندارند حتی یک سرباز هم وارد خاک ایران کنند و شکل درگیری احتمالی با ایران کاملا با آنچه در افغانستان و عراق اتفاق افتاد، متفاوت خواهد بود، در هرحال تهران می‌داند درگیری نظامی با ایران با اقبال عمومی در آمریکا روبه‌رو نخواهد شد. جدای از دموکرات‌ها، بسیاری از مردم آمریکا هم با چنین کاری همراهی نمی‌کنند؛ بنابراین ترامپ دارد به گونه‌ای رفتار می‌کند که آمریکا را خویشتن‌دار و گریزان از جنگ و در مقابل، ایران را متمرد و مخل امنیت منطقه به آمریکایی‌ها و افکار عمومی در دنیا معرفی کند؛ پس آمریکا در مقابل همه اتفاقات دو ماه گذشته، نهایت بردباری و خویشتن‌داری را نشان داده و در مقابل سعی کرده ایران را علاقه‌مند به تنش نشان دهد.

روزنامه ابتکار در صفحه نخست امروز خود به بررسی موانع دموکراسی در کشور پرداخته و در تیتر یک خود نوشته است: «حفظ جمهوریت در گرو مشارکت سیاسی» روزنامه ابتکار در ادامه توضیح داده است: کار اصلاح‌طلبان که نسبت به اصولگرایان از پایگاه اجتماعی بالاتری برخوردارند و در چهار انتخابات گذشته پیروز میدان بوده‌اند دشوارتر است چرا که به خاطر عملکرد دولت مورد حمایت آنها و همچنین فراکسیون امید مجلس بدنه اجتماعی رضایت چندانی از آنها ندارد و به گونه‌ای آنها نتواستند مطالبات این بدنه اجتماعی را پاسخگو باشند. خود فعالان و نخبگان سیاسی این جریان سیاسی هنوز در رابطه با چگونگی حضور آنها در انتخابات به جمع‌بندی نرسیده‌اند و نمی‌دانند با چه راهکار و استراتژی‌ دوباره اعتماد پایگاه اجتماعی خود را جلب کرده و مردم را برای مشارکت سیاسی ترغیب کنند. ظریفیان استاد دانشگاه و فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است آنچه که باید مدنظر جریان‌های سیاسی باشد حفظ جمهوریت و مشارکت سیاسی است چرا که بزرگترین خطر برای دموکراسی و جمهوریت نظام همین دوری از صندوق‌های رای و فراموشی حق تعیین سرنوشت است. مهمترین رکن، جمهوریت و حق تعیین سرنوشت است.

روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود به بررسی پایان ممنوع‌ الخروجی کالاهای ایرانی پرداخته و در تیتر یک خود نوشته است: «پایان خود تحریمی صادراتی» روزنامه دنیای اقتصاد در ادامه توضیح داده است: ممنوع‌الخروجی کالاهای ایرانی برچیده می‌شود. ستاد تنظیم بازار در حالی اخیرا از پایان یافتن سناریوی ممنوعیت‌های صادراتی و جایگزینی عوارض به جای ممنوعیت خبر داده که به‌نظر می‌رسد این تغییر سیاست در جهت تسهیل تجاری، از بخش کشاورزی شروع شده است. در واقع تصمیم‌گیری برای ممنوع‌الخروج کردن کالاها سخت‌تر خواهد شد و وضع عوارض به‌عنوان جایگزین مطرح است. اما در صورت ضرورت نیز شروطی ازسوی دولت مدنظر قرار گرفته است. مطابق اظهارنظر جدید معاون امور برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی، ممنوع‌الخروج کردن محصولات کشاورزی منوط به موافقت نمایندگانی از دستگاه‌های مختلف شده که در قالب یک کمیته شش نفره در مورد ممنوعیت یا عدم‌ ممنوعیت صدور کالاها تصمیم‌گیری می‌کنند. به گفته عبدالمهدی بخشنده، تشکیل کمیته مذکور به تایید شورای‌ عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه رسیده است. در گام بعدی، در صورتی که قرار باشد چنین ممنوعیتی اعمال شود، باید از یک ماه قبل از آن، به صادرکنندگان  اعلام شود. بررسی این تصمیم جدید نشان می‌دهد که سیاستگذار در شرایط فعلی، تمایل چندانی به تکرار رویه اعمال ممنوعیت‌های سال گذشته ندارد و بنا دارد سیاست‌ محدودکننده را تنها در برخی موارد خاص به اجرا گذارد و به‌نوعی به خودتحریمی صادراتی پایان داده است.

روزنامه کیهان در سرمقاله امروز این رروزنامه باعنوان«تلافی‌ که تعارف ندارد! » نوشته است: وقتی درباره علت توقیف این نفتکش انگلیسی به تخلفات سه‌گانه آن از مقررات دریایی ‌اشاره می‌کنیم انگار حق قانونی اقدام متقابل را فراموش کرده و نادیده گرفته‌ایم! و این برخورد چه بخواهیم و چه نخواهیم می‌تواند بوی انفعال داشته باشد!  توضیح آنکه مواد ۱۴ تا ۲۳ کنوانسیون ۱۹۵۸ ژنو و مواد ۱۷ تا ۲۳ کنوانسیون ۱۹۸۲ جامائیکا که موضوع آن‌ «حقوق دریای ساحلی و حق عبور کشتی‌ها» است به جمهوری اسلامی ایران اجازه می‌دهد تنگه هرمز را به روی کشتی‌هایی که منافع ملی کشورمان را نادیده گرفته‌اند مسدود کند و رفتار انگلیس مصداق خالی از ابهام این قانون است. اما علاوه بر مفاد کنوانسیون‌های یادشده، در حقوق بین‌الملل نیز حق اقدام متقابل یا تلافی‌جویانه -REPRISAL- برای کشوری که با اقدام خصمانه کشور دیگری روبرو شده است، به رسمیت شناخته شده است. بنابراین با قاطعیت می‌توانیم و باید اعلام کنیم که نفتکش انگلیسی را در یک اقدام متقابل و به تلافی توقیف نفتکش ایران از سوی انگلیس، توقیف کرده‌ایم و نه به علت تخلفات دریایی! و مادام که انگلیس به دزدی دریایی پایان نداده و نفتکش ایران را آزاد نکرده است با استناد به مفاد یاد شده از حقوق بین‌الملل، به توقیف نفتکش مورد ‌اشاره و هر شناور دیگر آن کشور ادامه خواهیم داد. تعارف نفرمایید، این حق قانونی ماست. شتر سواری که دولا دولا نمی‌شود!