به گزارش خبرنگار ایمنا، زنجان در منطقه سرسبز و زیبا همواره با مراسمات با شکوه ماه محرم خود مشهور است. این شهر اما در کوچه پس کوچه‌های خود رازهایی در دل دارد، رازهایی از دوران قاجار و صفوی که اسرار باستانی را در خود جای داده‌اند. اسراری از جنس نمک که چهره نیاکانمان را نشان می‌دهد و هنوز هیچ اطلاعاتی از آن نداریم. تمام این رازها و اسرار معاصر و باستان در محله "دالان آلتی" و "عمارت ذوالفقاری" زنجان قرار دارند.
خاندان ذوالفقاری از خانواده‌های بزرگ و پرنفوذ شهر بودند که در سده پیش عمارتی برای خود برپا کردند، عمارتی که امروز به موزه‌ای برای به نمایش گذاشتن تاریخ سرزمین زنجان تبدیل شده است. خانه ذوالفقاری را به سردار اسعدالدوله ذوالفقاری و پسرش محمودخان منسوب کرده‌اند. این بنا که در شمال سبزه میدان قرار گرفته در زمان ساخت خود کاربردی حکومتی و مسکونی داشته و با دالان‌های تودرتو و متعدد از معماری منحصر به فردی برخوردار است.
معماری بنا به مانند دیگر ساختمان‌های عهد قاجار در دوطبقه است که ایوانی از طبقه دوم بیرون آمده و بر روی ستون‌هایی که نماد استحکام خانه هستند، سوار شده است. این خانه با سقفی شیربانی یادآور خانه‌های گوتیک و فرانسوی می‌باشد و با تزئینات مختلف از جمله گچ‌بری‌های چشم‌نواز و آیینه کاری مزین شده است. سنگ بخش جدایی نشدنی تزئینات خانه در عهد قاجار است و تزئینات سنگی در خانه ذوالفقاری نیز به کرات به چشم می‌خورد.
کاشی‌کاری برجسته مختلف این خانه در رنگ‌هایی همچون زرد، آبی و بنفش نمایان‌گر تزئینات مدرن در معماری قاجاری است. همچنین آجر چینی نیز از دیگر تزئینات شاخص خانه است، به طوری که ضلع جنوبی خانه به طور یکپارچه با استفاده از آجرچینی و طرح‌ها و نقش‌های گوناگون تزئین شده است. در و پنجره‌های چوبی خانه حس یک خانه کاملا اصیل را به بازدیدکنندگان می دهد.
ملاقات با مرد نمکی در عمارت ذوالفقاری
درحال حاضر عمارت ذوالفقاری زنجان میزبان سه تن از مردان نمکی است که در سال ۱۳۷۲ در معدن نمک چهرآباد کشف شدند. یکی از این مومیایی‌ها مربوط به دوران هخامنشی و دو تن دیگر مربوط به دوران ساسانی است. این مردان با ارزش‌ترین اشیا موزه‌ای کشف شده هستند که تا به حال هیچ قیمت گذاری روی آن‌ها انجام نشده است.
در زمستان سال ۱۳۷۲ زمانی که معدنچیان در هوای سرد زنجان در حال حفاری معدن نمک بودند، ناگهان با جسدی نیم‌تنه مواجه می‌شوند. جسد دارای چکمه، مو و ریش‌های بلند بود و در گوش سمت چپ او حلقه‌ای طلا دیده می‌شد، همچنین در کنار جسد ظروف، قلاب‌ها و آثار مختلفی از طلا پیدا شد. پس از آن کاوش‌ها در معدن ادامه یافت و پنج جسد دیگر نیز یافت شد، اما جنازه ششم به دلیل کمبود امکانات در نگهداری در معدن باقی ماند.
این مردان نمکی با سرنوشت پر راز و رمز خود که هنوز هم از آن پرده‌برداری نشده در موزه ملی ایران و خانه ذوالفقاری زنجان آرام گرفته‌اند. این مومیان طبیعی که پس از صدها سال از دل خاک بیرون آمدند همچنان رازها کشف نشده در استخوان‌های خود دارند که تماشا آن‌ها به مثابه قدم زدن در دنیایی رویایی از عهد باستان است که ناگهان مردگان زنده شده و تاریخ جلو روی شما قد علم می‌کند.
تخریب بلای جان عمارت
عمارت ذوالفقاری علی‌رغم عمر نسبتا کوتاهی که به عنوان یک خانه تاریخی دارد، اما مشکلات زیادی گریبانش را گرفته‌اند. این بخش از شهر که این خانه و بسیاری دیگر از خانه‌های تاریخی زنجان در آن واقع شده، قبل از انقلاب اعیانی نشین و بسیار مجلل بوده است. پس از انقلاب خانه ذوالفقاری در اختیار یکی از نهادهای انقلاب قرار گرفته و تا مرز تخریب پیش می‌رود، سپس این بنا متروکه شده و آسیب فراوانی می‌بیند.
همچنین داغ شهرداری نیز بر دل این بنا می‌ماند، در جریان توسعه و عریض سازی خیابان طالقانی سردر عمارت ذوالفقاری به طور کامل تخریب می‌شود. در سال‌های اخیر نیز احداث خیابانی که از خیاط خانه می‌گذرد بار دیگر آسیبی به این عمارت ثبت ملی شده زد. با تمام این مشکلات این خانه اما همچنان با غرور در مرکز زنجان قدعلم کرده و به عنوان مهم‌ترین موزه و جاذبه شهر شناخته می‌شود.
نظر شما