به گزارش ایمنا، اواخر اسفند سال گذشته تا پایان فروردین‌ماه امسال، بارش‌های سیل‌آسا در نواحی مختلف ایران باعث رخداد سیلاب‌های بسیاری شد. استان‌های گستان، لرستان و خوزستان در این میان با سیل‌های ویرانگرتری مواجه شدند. از بامداد ۷۲ اسفند این بارش‌ها در گلستان به اوج رسید. در دو روز بارندگی در بندر ترکمن ۹۴۱ میلی‌متر، در گرگان ۵۵۱ میلی‌متر، در گنبد کاووس ۷۳۱ میلی‌متر گزارش شد. این بارش‌ها حدود ۱/۸ میلیارد متر مکعب آب را در حوضه آبریز گرگان رود و قره سو به پهنه دشت گلستان سرازیر کرد، منطقه‌ای که شهرهای گنبد، آق‌قلا و گمیشان را در خود دارد. طی مطلبی که آن را در ادامه می‌خوانید؛ وضعیت بارشی آق‌قلا پیش از سیل و هنگام آن بررسی و به علل زمان‌بر بوده تخلیه آن منطقه از سیلاب پرداخته شده است. در نهایت هم میزان بارش‌های دوروزه در حوضه گرگانرود و ظرفیت سدهای آن با هم مقایسه شده. این مطالب پیش‌تر در ویژه‌نامه سیل مجله الکترونیک «شهرگاه»؛ که نشریه‌ای تخصصی در مدیریت شهری است انتشار یافته است.
گراف‌های زیر روند وقوع سیل در آق‌قلا را در ۲۶ اسفندماه ۹۷، ۴،۹ و ۲۱ فروردین ۹۸ نشان می‌دهند
از لحاظ ماندگاری سیلاب در منطقه؛ سیل اخیر در استان گلستان قابل مطالعه است. به سبب دشت هموار و با شیب بسیار اندک، خروج آب از دشت به دریای مازندران، زمان‌بر است. زه‌کش‌ها آب را به آق‌قلا باز گردانده و نیز تبخیر آب سیل در منطقه در این بازه زمانی چیزی در حدود روزانه تنها ۱/۵ سانتی‌متر بوده است.
در پروفایل ارتفاعی دریا - گمیشان - آق قلا - کوهستان‌های جنوب شرقی گلستان؛ از دریای مازندران تا ۷۵ کیلومتر از این مسیر، شیب حتی از ۰/۲ درصد هم کمتر است. این شیب ناچیز یکی از دلایل ماندگاری طولانی مدت سیلاب در منطقه بود.
گراف زیر پروفایل ارتفاعی کمیشان- آق‌قلا- کوهستان جنوب شرقی گلستان از دریاست
در مجموع حدود ۸۰۰ کیلومتر مربع از مساحت استان گلستان در فروردین‌ماه امسال درگیر سیل شد.
طی بارش های ۲۶ و ۲۷ اسفند ماه در حوضه گرگانرود ۱۸۴۴ میلیون متر مکعب (میلیون تُن) بارندگی در این منطقه صورت گرفت که نسبت به ظرفیت سدهای این حوضه بسیار بیشتر بود. البته لزوما تنها بخشی از بارش‌ها به صورت رواناب به سمت رودخانه جاری می‌شوند که به هر روی این میزان را در این حوضه شاید بتوان حدود ۴۰۰ میلیون متر مکعب تخمین زد. ظرفیت سدها در حوضه گرگانرود ۲۳۳ میلیون متر مکعب است که در شرایط وقوع سیلاب تنها ۱۴۴ میلیون متر مکعب ازین مخازن ظرفیت مفید آنها به حساب می آمد و از این میزان نیز کمتر از ۱۰ میلیون متر مکعب پیش از بارش ها خالی و قابل دسترس بود.
یک روز پیش از وقوع بارندگی در پی اخطار هواشناسی، مخزن سد گلستان با سرعت ۵۰ متر مکعب در ثانیه تخلیه شد که چیزی حدود کمتر از ۵ میلیون متر مکعب در ۲۴ ساعت بود. حال آنکه ساعاتی بعد در اوج بارش سیلاب ورودی سد به ۷۰۰ متر مکعب بر ثانیه رسید و خروجی از آن با دبی ۵۴۵ متر مکعب بر ثانیه از روی سد سر ریز می شد. با وقوع این بارش اندوخته برف زمستانی کوه‌های خراسان شمالی نیز رفته رفته آب شد و به جریان سیل پیوست.
تهیه کننده تصاویر و گراف‌ها گروه نقشه‌نگاری شهرگاه است
source : GIBS, NASA, Terra/MODIS
نظر شما