به گزارش خبرنگار ایمنا، موزه مردم شناسی ارامنه در کلیسای وانک در روز اول تیرماه به دست استاندار اصفهان و با حضور فتح الله معین رییس شورای اسلامی شهر، اسقف اعظم کلیسا و جمعی از هنرمندان و شهروندان ارمنی افتتاح شد. آنچه در این موزه در معرض نمایش گذاشته شده، از ابزار و وسایل شخصی اهالی ارمنی اصفهان است و برای شناخت بهتر تاریخ مردم محله جلفا و چگونگی آداب و رسوم ساکنین ارمنی اصفهان در اختیار این موزه قرار گرفته است.
با انتقال پایتخت به اصفهان توسط شاه عباس صفوی، لازمه ارتقا بخشیدن به اعتبار سیاسی و اقتصادی پایتخت و همچنین رونق بخشیدن به حوزه‌های مختلف زندگی مردم، وجود بازرگانان آگاه و صنعتگرانی با تجربه بود. هم مرز بودن ایران در آن زمان با ایروان، نخجوان و به ویژه شهرستان عالی جلفا، موجب آن شد تا شاه عباس از بازرگانان و صنتعگران ماهر این مناطق برای حضور در ایران، دعوت کند.
در قرن هفدهم میلادی و با جنگی که میان ایران و عثمانی در گرفت، زندگی افرادی که با ایران در ارتباط بودند به خطر افتاد و شاه عباس، ناگزیر به جا به جایی آنان بود. بازرگانان، کشاورزان و صنعتگران ارمنی با عبور از رود ارس، قدم به سمت آینده‌ای نامعلوم گذاشتند.
محله جلفای نو به طور رسمی در سال ۱۶۰۶ به ثبت رسید که نتیجه سکونت ارامنه کوچ کرده از سرزمین خود برای خدمت به دولت صفوی بوده است.
به گفته نماینده شورای خلیفه گری ارامنه اصفهان و جنوب کشور در این موزه، آثاری از مردمانی به نمایش در آمده است که به دور از وطن ولی در سرزمینی با حس و حال وطن به نام اصفهان، عاشقانه زیستند، آفریدند و در خاک خفتند.
موزه مردم شناسی ارامنه شامل گالری‌های متنوعی است که روح حاکم در خانه‌های ارامنه و همچنین تاریخچه‌ای از خدمت آنها را به نمایش می‌گذارد. گالری اول این موزه، به بازرگانان و خواجه‌هایی اختصاص دارد که به مدت دو قرن از حاکمان بلامنازع جاده ابریشم بوده‌اند و حضور تجار انگلیسی را در این جاده کمرنگ کردند. افرادی مانند خواجه پطروس، خواجه نظر و خواجه سَفوَه.
در گالری سوم این موزه به معرفی هنرهای تزیینی، هنر و صنعت جلفا و همچنین محفل خانواده و جایگاه حضور زنان در خانواده ارمنی و درگالری چهارم به معرفی هنر دست زنان در بافتنی‌ها و گلدوزی‌ها پرداخته شده است.
شورای خلیفه گری ارامنه اصفهان و جنوب کشور در خصوص گالری سوم این موزه معتقد است ارمنیان در ارتباط گسترده سیاسی و اقتصادی خود، همواره متمایز عمل کرده‌اند. آموخته‌اند و یاد داده‌اند؛ غنی شده و غنا بخشیده‌اند همچنین این روابط میان هموطنان ایرانی وارمنی، نمود بیشتری پیدا کرده است.
روبرت بگلریان در این مراسم اظهار کرد: شوخ طبعی تاریخ این است که آنچه گذشتگان با ضدیت و با تعارض آرا به دست می‌آورند، نسل‌های بعد به آن احترام می‌گذارند. اشیایی که در این موزه موجود است شاید زمانی یک شی کاربردی بوده است اما اکنون، خاطره انگیز و ارزشمند است.
وی ادامه داد: کلیسای وانک، ترکیبی زیبا از معماری ایرانی، ارمنی، اسلامی و اروپایی است. ساکنین ارمنی ایران به خصوص محله جلفا، حکایت سترگی دارند که ما اکنون، خوشه چین برکات پیشینیان هستیم. فضای فرهنگی که اکنون بر این شهر و در میان مردم حاکم است، نشان دهنده همزیستی نه تنها مسالمت آمیز، بلکه ملاطفت آمیز مردم با یکدیگر است.
نماینده سابق ارامنه اصفهان و جنوب کشور در مجلس اضافه کرد: همزیستی در چنین فضایی که همشهریان ارمنی به خوبی یادگرفته اند با سنت اسلامی ایرانی خو گرفته و با آن زندگی کنند، مثال زدنی است. چنین همزیستی بیانگر ظرفیت‌های نوینی است که می‌تواند به آیندگان معرفی شود و نشان دهنده بار فرهنگی ایرانیان و ارمنیان ایرانی است که باید برجسته شده و به خوبی معرفی شود.
عباس رضایی، استاندار اصفهان در مراسم افتتاح این موزه ضمن ابراز خشنودی از همدلی و آرامشی که میان همشهریان با اهالی ارامنه وجود دارد بیان کرد: همواره به خاطر دارم که همشهریان ارامنه با صلح و نشاط در این شهر زندگی کرده‌اند که این مسئله، نمونه یک جامعه مترقی است. من زمانی که در دانشگاه اصفهان مشغول تحصیل بودم، در واحد ژنتیک، استادی ارمنی داشتم که خاطرات بسیار خوبی از ایشان به یاد داردم. استاد گاسپاریان همواره برای من نمود عدالت بود.
وی ادامه داد: در طول سالیانی که در خارج از کشور تحصیل کردم، کلیساهای بسیار زیادی را دیده‌ام اما نشاطی که در کلیسا و محله جلفای اصفهان حاکم است را هیچ کلیسا و محل دیگری احساس نکردم. شاید علت این نشاط، همین همدلی و همراهی باشد که میان ارامنه و مردم شهر وجود دارد.
استاندار اصفهان افزود: خوشحالم که هموطنان و همشهریان ارامنه همواره در صلح زندگی کرده‌اند و این نشان دهنده آن است که اصفهان، نمونه بارزی از همدلی، همنوایی و هماهنگی خوب میان مردمان است. اسم این موزه، بسیار با مسمی است. موزه‌ها نشان دهنده قدمت تاریخی از صلح وصفایی است که میان مردم حاکم بوده است و عنوان مردم شناسی، این مفهوم را بهتر منتقل می‌کند.
رضایی اظهار کرد: برای احیای زاینده رود، روح زنده شهر اصفهان، عازم سفر خواهد بود تا با رایزنی با مرکز تلاش کند تا آب زاینده رود بازهم جاری شود.
در مراسم افتتاحیه موزه مردم شناسی ارامنه، تار یحیی که تار دست ساز یکی از سازندگان چیره دست ادوات موسیقی یعنی هوهانس آبکاریان بوده است، به صورت نمادین از موزه خارج شد و آهنگی از کومیتاس وارداپت، روحانی و نظریه پرداز موسیقی، توسط مهرداد جیحونی نواخته شد.
در این مراسم، عروسی سنتی جلفایی نیز به صورت نمادین به اجرا درآمد. همچنین از اهدا کنندگان وسایل به موزه تقدیر و تشکر شد. لوح یادبودی نیز توسط عباس نکویی رییس انجمن موزه داران استان اصفهان به نماینده شورای خلیفه گری ارامنه اصفهان و جنوب کشور اهدا شد.
در پایان این مراسم، بیانات اسقف اعظم خوانده شد. اسقف اعظم کلیسا وانک اظهار کرد: این موزه، نمادی از عشق و ارادت ما نسبت به فرهنگ ارمنی و فرهنگ بومی است. از همکاری و همراهی مسئولان شهری کمال تشکر را دارم و همچنین فعالیت بی دریغ افرادی را که برای برپایی این موزه انجام داده‌اند را ارج می‌نهم. در شرایط سخت اقتصاد کنونی، کوششی سخت‌تر لازم است تا ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی نهفته در گوشه و کنار کشور، به دیگران عرضه شود و افکار به آنچه که ماندگار است، سوق داده شود.
نظر شما