به گزارش خبرنگار ایمنا، سال‌هاست که تب کنکور و سیل داوطلبان رشته‌های پر متقاضی دانشگاه‌ها باعث شده که تعدادی از افراد سودجو و فرصت‌طلب پول‌های کلانی به جیب زده و از آب گل‌آلود ماهی بگیرند. مؤسساتی که به‌جای انجام‌وظیفه اصلی، تبدیل به بنگاه‌های اقتصادیِ عرصه آموزش در مقاطع مختلف شده و سرمایه‌های فراوانی را به‌سوی خود سرازیر کرده‌اند. و این جریان با شروع تابستان و تعطیلی مدارس، شکلی گسترده‌تر به خود می‌گیرد به‌طوری‌که این دلالان علم و دانش با اطلاعیه‌ها و پخش تراکت‌ها در نقاط مختلف شهر، باعث جذب دانش آموزان و داوطلبان به‌سوی مؤسساتشان می‌شوند البته درهمه این سال‌ها افرادی هم با انتقاد از این فرایند درصدد حذف کنکور بوده‌اند ولی مافیا به حدی قدرتمند است که هنوز اقدامی جدی شکل نگرفته است.
استمرار چنین شرایطی درهمه این سال‌ها موجب شده تا سوالاتی مطرح شود که بسیار پرسیده شده اما تاکنون پاسخی قانع‌کننده درنیافته است. از جمله اینکه چرا اراده‌ای برای متوقف کردن مافیای صنعت کنکور نیست، آیا نمی‌توان کنکور را حذف و روش‌های پذیرش دیگری را که آسیب‌های کمتری دارد، جایگزین کرد؟ چه افرادی در پشت پرده این صنعت قرار گرفته‌اند که هیچ قانون و قدرتی امکان مقابله با آن‌ها را ندارد؟ و درنهایت آنکه نیاز به کلاس‌های کنکور و کتاب‌های کمک‌آموزشی و گاه صرفاً تجاری دقیقا از کجا نشأت می‌گیرد؟
گردش مالی چند هزارمیلیاردی ذی‌نفعان کنکور
دی‌ماه سال ۹۶ بود که فرهاد رهبر، رئیس وقت دانشگاه آزاد از گردش مالی هشت هزارمیلیاردی ذی‌نفعان کنکور خبر داد. سال بعد محمدمهدی زاهدی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات، تجارت مافیای کنکور را بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان عنوان کرد، هرچند این رقم به‌طور غیررسمی تا ۴۰ هزار میلیارد تومان نیز برآورد شده است.
گفتنی است که اگر منافع تولید و فروش وسایل کمک‌آموزشی که هرروز بر انواع و اشکال آن اضافه می‌شود نادیده گرفته شود فقط برگزاری همایش‌هایی مانند مهارت‌های تست‌زنی، تقویت ذهن، مهندسی معکوس و … با مبالغی تا ۵۰۰ هزار تومان و حتی بیشتر، سودهایی فراوان به جیب افرادی وارد می‌کند که از نگرانی و حساسیت دانش آموزان و خانواده‌هایشان برای خود کوه سرمایه ساخته‌اند.
اعداد و ارقامی که بر کسی پوشیده نیست و البته در مقطع متوسطه که دانش‌آموز برای ورود به دانشگاه آماده می‌شود آمار این ارقام بسیار صعودی می‌شود. به‌طوری‌که معمولی‌ترین پکیج درسی آموزشگاه‌های کنکور از نرخ ۴۰۰ هزار تومان شروع می‌شود و به ارقام بسیار بالاتری می‌رسد تا جایی که برخی از این آموزشگاه‌ها جدای از برگزاری کلاس‌ها، تنها از راه فروش بسته‌های آموزشی مبالغ بالایی سود کسب می‌کنند.
مریم ساعی که از مدرسان فعال در اصفهان است دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: خرج این مبالغ کلان برای ورود به دانشگاه در حالی صورت می‌گیرد که سالانه حدود یک‌میلیون نفر در کنکور شرکت می‌کنند و از این تعداد کمتر از ۱۵۰ هزار نفر امکان تحصیل در دوره‌های روزانه دانشگاه‌های سراسر کشور را دارند.
وی می افزاید: لازمه ورود مابقی متقاضیان، پرداخت هزینه‌های هنگفت ورود به دانشگاه است. درصورتی‌که مؤسسات کنکور با تبلیغات جذاب و ایجاد فضایی کاذب آن‌چنان خانواده‌ها را امیدوار می‌کنند که اغلب آن‌ها با خیال قبولی فرزندشان در رشته و دانشگاه برتر، هزینه‌های بالایی را صرف می‌کنند.
ساعی تصریح می‌کند: این خانواده‌ها خلاف تصور خود درنهایت هم شاهد پذیرش فرزندانشان در دانشگاه‌های غیر پولی نیستند.
سودهای کلان مانع اساسی حذف کنکور
با توجه به اینکه ده‌ها موسسه کنکور در پایتخت وجود دارد که هرکدام از این‌ها نمایندگی‌هایی درسطح استان‌ها دارد، همچنین وجود مؤسسات و ناشران کتاب‌های کمک‌درسی فراوان که جای خود را بیش‌ازحد تصور در بین دانش آموزان بازکرده‌اند، گویا حذف کنکور، فرایندی غیرقابل‌باور به نظر می‌آید همان‌طور که بنا به گفته کارشناسان یکی از علل حذف نشدن کنکور، وجود همین بازار حاشیه‌ای پرمنفعت است و البته بارها نیز در رسانه‌ها بیان‌شده که مافیای کنکور ایران رقمی معادل هشت هزار میلیارد تومان با روش‌هایی مختلف سود می‌برند که با توجه به چنین گردش مالی بالایی، مانع حذف کنکور می‌شوند.
ناگفته نماند که در سال‌های اخیر مسئولان آموزش‌وپرورش بر ضرورت حذف کنکور تأکید داشته‌اند اما موضوع قابل‌تأمل در این رابطه نبود عزم واراده واقعی برای دستیابی به این هدف است که لازم است در این فرآیند بر منافع برخی افراد که تعدادشان هم کم نیست پای گذاشته شود زیرا هم‌اکنون کنکور برای افرادی منافع بسیاری دارد و دلیل استمرار آن‌هم باوجود تأکید تمام کارشناسان آموزشی بر تبعات منفی آن، فقدان همین اراده جدی برای حذف است.
کنکور سرابی بیش نیست
بحث کلاس‌های آموزشی کنکور یک‌طرف و کتاب‌های کمک‌آموزشی طرف دیگر این ماجراست. کتاب‌هایی که بر اساس آمار خانه کتاب از مجموع نزدیک به شش هزار و ۶۶۵ عنوان کتاب در شهریور ماه سال گذشته، یک‌هزار و ۵۸۴ عنوانش (نزدیک به ۳۰ درصد این کتاب‌ها) شامل کتب کمک‌درسی است که آمار قابل‌توجهی به‌ویژه با توجه به وضعیت بازار کاغذ و نشر به شمار می‌آید .
واقعیت آن است باوجود چنین آمار و تقاضایی که برای این کتاب‌ها وجود دارد عملاً عرضه آن‌ها به تجارتی پرسود برای ناشران تبدیل شده است، هرچند که کارشناسان و مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش به‌خصوص در چند سال گذشته اصرار زیادی بر حذف استفاده از چنین کتاب‌هایی در مدارس داشته‌اند.
رهنما که از کارشناسان آموزش‌وپرورش است دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در اصفهان مراکز انتشار چنین کتاب‌هایی وجود دارد ولی حجم فعالیت بالایی ندارند زیرا بیشتر متقاضیان از انتشارات معروف کشوری استفاده می‌کنند.
وی می افزاید: هرچند این‌گونه کتاب‌ها برای آماده‌سازی دانش آموزان در راستای فراگیری شیوه‌های تست‌زنی است و ارتباطی با اهداف اصلی آموزش‌وپرورش ندارد ولی ظاهراً که بسیار مورد استقبال قرار دارند.
به گفته این فعال آموزش‌وپرورش با توجه به تأثیر منفی تعدادی از این کتاب‌های کمک‌درسی در فرایند یادگیری، اخیراً دغدغه‌ای برای محدودیت استفاده از آن‌ها ایجادشده اما به دلیل منافع مالی که فروش و آموزش چنین کتاب‌هایی برای برخی به دنبال دارد محدود کردن استفاده از آن‌ها بسیار دشوار است.
در ادامه وی در رابطه با میزان کلاس‌های آموزشی در استان با تأکید بر تقریبی بودن ارقام، می‌گوید: فقط در استان اصفهان ۸۰۰ هزار ساعت کلاس در طول سال در زمینه کلاس‌های آموزشی برگزار می‌شود که حجم بالایی از آن مربوط به کنکور است.
رهنما تصریح می کند: حدود ۵۰۰ میلیارد تومان برای "کنکور" در استان خرج می‌شود درحالی‌که کنکور سرابی بیش نیست و واقعا لزومی برای ورود همه دانش آموزان به دانشگاه نیست.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد- خبرنگار سرویس اقتصادی ایمنا
نظر شما