همایون نورایی در گفت وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: آمایش به معنای تنظیم و ساماندهی عقلانی فعالیت‌ها روی زمین است بر مبنای این تعریف، مکان یابی کاربری ها در مقیاس ها و سطوح مختلف باید به نحوی انجام شود که بهترین فایده را داشته و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کند.
وی افزود: آمایش سرزمین در مقیاسهای مختلف از جمله مقیاس ملی، منطقه ای، استانی، شهرستانی، شهرها، روستاها و آمایش محلی معنا و مفهوم پیدا می‌کند، اما آمایش سرزمین در مقیاس ملی و منطقه‌ای بیشترین تاثیر را برای مقابله با سیل و تاثیرات مخرب آن دارد.
این کارشناس شهرسازی با اشاره به مفهوم برنامه‌ریزی آمایش سرزمین تصریح کرد: مکان یابی کاربری‌های کشاورزی و مرتع داری، صنعت و خدمات معیارهایی دارد و باید برنامه ریزی مناسبی برای مکان‌یابی این کاربری‌ها لحاظ شود.
نورایی با اشاره به مکان یابی کاربری‌های کشاورزی در قالب آمایش سرزمین ادامه داد: باید از تغییر کابری مسیل ها و تغییر کاربری اراضی با قابلیت کشاورزی و مرتع داری جلوگیری کرد؛ تبصره سه ماده دو قانون توزیع آب نیز به این موضوع مهم اشاره کرده و بستر قانونی آن را فراهم می‌کند؛ طبق این قانون باید از ایجاد هرگونه دخل و تصرف در بستر و حرایم مسیل‌ها جلوگیری شود، بنابراین مسیل‌ها، بسترها و حوزه های آبریز و آبخیز باید به درستی شناخته شده و از تغییر کاربری جلوگیری شود؛ این درحالی است که برخلاف قانون ذکر شده، زمین های کشاورزی در حاشیه شهرها و در شهرها بدون توجه به اصول آمایش سرزمین تغییر کاربری داده شده و تبدیل به راه، پل، بازارچه یا پارکینگ می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: ایجاد راه در شهر شیراز، ایجاد پل همت و پل نیایش در تهران، تبدیل مسیل به مکان فعالیت‌های خرده فروشی در قم از جمله موارد نقض تبصره سه ماده دو قانون توزیع آب است؛ مسیل‌ها یا ارضی کشاورزی تغییر کاربری داده شده و به جای آن مکان‌هایی که مطلوب کشاورزی نبوده با صرف هزینه بالا و به کارگیری صرف تکنولوژی به کاربری کشاورزی تبدیل می‌شود در حالی که اراضی کشاورزی اطراف شهرها تبدیل به کاربری های مسکونی شده است.
این کارشناس شهرسازی افزود: این تغییر کاربری غیراصولی موجب شده تا در زمان بارش باران و برف، طبیعت محیط‌های مسکونی یا هر نوع کاربری را که در مسیل‌ها و اراضی کشاورزی قرار گرفته اند تخریب و ایجاد خسارت کند مانند مواردی که اخیرا برای شهرهای کشور اتفاق افتاد.
نورایی با اشاره به بارش‌های اخیر و تاثیر آن بر مناطق شهری و روستایی گفت: این موارد نشان می دهد برنامه ریزی آمایش سرزمین اندیشمندانه پیگیری نشده است به علاوه تخریب جنگلها و فرسایش خاک نیز از جمله موارد دیگر است که به غیر از سیل تبعاتی همچون گرد و غبار را نیز برای شهرها دنبال دارد.
وی با اشاره به تاثیرات بلند مدت تخریب محیط زیست تاکید کرد: چنانچه برنامه ریزی آمایش در کاربری‌های کشاورزی، صنعتی و خدماتی مورد توجه قرار گیرد قطعا کمک دهنده است و در این راستا شاخص ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه ها تحت عنوان EIA "Enviromental Empact Assesment “ باید مورد توجه قرار بگیرد.
این کارشناس شهرسازی افزود: بستر قانونی برای ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح‌ها و انجام آن وجود دارد به طور مثال چنانچه قصد ایجاد یک کاربری صنعتی در مکانی وجود دارد باید همه تاثیرات زیست محیطی این صنعت لحاظ شود همینطور برای ایجاد کاربری خدماتی یا ایجاد شهر و یا شهرک جدید باید ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح ها مدنظر قرار گیرد، اما با وجود فراهم بودن بستر قانونی برای این ارزیابی در این راستا، ساده انگاری شده و برنامه ریزی آمایش سرزمین انجام نمی‌شود.
وی تاکید کرد: نگرش برنامه‌ریزان در سطوح مختلف بخصوص سطح ملی باید نسبت به آمایش اصلاح و این برنامه ریزی راهبردی به عنوان اولویت اصلی کشور مد نظر قرار بگیرد تا از ایجاد حوادث و خسارات ناشی از آن در محل تجمع انسان‌ها از جمله شهرها و روستاها جلوگیری شود.
نظر شما