به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان سمیرم، هر سال کوچ زودتر از موعد عشایر از قشلاق به ییلاق سبب تخریب و فرسایش و به هم خوردن توازن منابع طبیعی، افزایش هزینه و کاهش علوفه دام در مراتع و افزایش بیماری مشترک دام و انسان می‌شود. اواخر اردیبهشت به علت افزایش ظرفیت مراتع بهترین زمان برای کوچ ییلاق عشایر است که توصیه شده است عشایر در ۲۵ اردیبهشت‌ماه کوچ ییلاقی خود را به مناطق سردسیری و گلوگاه‌های استان آغاز کنند.
این تاریخ به گونه‌ای انتخاب شده است تا طبیعت بتواند خود را با شرایط آب و هوایی وِفق دهد و گیاهان رشد مناسب برای برداشت داشته باشند. اگر دام‌های عشایر زودتر از موعد به این مراتع وارد شوند، نه تنها موجب نابودی طبیعت شده بلکه با ازبین رفتن مراتع آینده کوچ نشینی خود را به خطر خواهند انداخت.
ییلاق زود هنگام عشایر ایل قشقایی به شهرستان سمیرم هر سال انتقادات فراوانی همراه دارد و علاوه بر اینکه ناراحتی مردم محلی را بر می انگیزد موجب انتقاد شدید مسئولان این حوزه نیز می شود. به جرات می‌توان گفت، قرق شکنی که موجب تخریب طبیعت می شود یک نمونه واضح از قانون شکنی است که قانون راهکاری برای مقابله با آن ندارد و هر سال اردیبهشت ماه شاهد تکرار این موضوع هستیم.
"کوچ زود هنگام عشایر ایل قشقایی به شهرستان سمیرم آغاز شد و در دو روز گذشته نخستین خانوارهای عشایر با دام‌هایشان وارد مراتع ییلاقی این شهرستان شدند و قرق را شکستند." این خبری است که هر ساله در خبرگزاری‌ها منتشر می‌شود و مسئولان امر نیز هنوز راهکار مناسبی برای حفظ و دفاع از طبیعت شهرستان سمیرم پیدا نکرده‌اند.
این کوچ زود هنگام به شهرستان سمیرم درحالی انجام می‌شود که هر سال مسئولان به منظور حفظ مراتع و جلوگیری از تخریب و چرای زودرس در مراتع استان زمان ورود مجاز عشایر را ۲۵ اردیبهشت ماه اعلام می‌کنند، اما چند سالی است برخلاف تمام برنامه ریزی‌ها از سوی مسئولان این امر محقق نمی‌شود و عشایر زودتر از موعد مقرر وارد منطقه ییلاقی شهرستان سمیرم می‌شوند.
ایجاد قرق در ورودی‌های ییلاق سمیرم همه ساله برقرار بوده، اما شاهدیم که با توجه به تجمع بالای عشایر کوچ رو پشت قرق و مشکلات ناشی از تجمع و توقف آنان، قرق زودتر از موعد مقرر شکسته می شود و این روند عادتی برای عشایر شده است.
خشکسالی عشایر را مجبور به ییلاق کرده است
در چند سال اخیر خشکسالی و افزایش دما در قشلاق یکی از دلایلی است که عشایر کوچ‌رو را مجبور به عهد شکنی تقویم کوچ می‌کند و برای نجات دام‌های خود راضی به دوچندان شدن سختی کوچ می‌شوند.
این موضوع شاید در کوتاه مدت اثرات منفی بالایی را باعث نشود ولی در بلندمدت نابود کننده است برای این که مراتع شهرستانهایی مانند سمیرم توان پذیرش زود هنگام دام‌ها را ندارد زیرا با توجه به تازه جوانه زدن گیاهان مراتع و چرای دام بر آن‌ها بنیه و توان رویش از آن‌ها گرفته می‌شود.
کوچ زود هنگام عشایر و توجه نکردن به تقویم کوچ باعث حضور بی موقع آنان در مناطق ییلاقی باعث فقر گیاهی مراتع در سال‌های آینده خواهد شد و تمام تلاش مسئولان منابع طبیعی و شهرستان سمیرم در راستای جلوگیری از نابودی مراتع است.
کوچ زود هنگام مشکلات عشایر را دوچندان می‌کند
از دیگر مشکلات کوچ زودهنگام عشایر به منطقه ییلاقی سمیرم سردی هوا و بارش‌های باران و برف است که خسارت های فراوانی را به آنان وارد کرده و همه ساله دستگاه‌های مربوطه همچون هلال احمر را درگیر خود می‌کند زیرا با ورود زود هنگام عشایر مجبور به امداد رسانی به عشایر گرفتار در گل و لای می‌شود که در صورت رعایت تقویم کوچ این مشکلات نیز وجود نخواهد شد بدون شک نخستین کسانی که در برابر نابودی مراتع ییلاقی سمیرم متضرر می‌شوند همان عشایر بهره بردار از این مراتع هستند..
با توجه به اینکه خشکسالی‌های چندین ساله گیاهان کوهستانی سمیرم را ضعیف‌تر کرده است اگر باز هم عشایر زودتر از موعد وارد دشت‌های سمیرم شوند معلوم نیست چه بر سر طبیعت منطقه خواهد آمد. در این راستا نماینده مردم سمیرم در مجلس شورای اسلامی، فرماندار شهرستان سمیرم و مدیر امور عشایر استان اصفهان در سفری که اسفندماه سال گذشته به مناطق قشلاقی داشتند با حضور در جمع عشایر مستقر در قشلاق از آن‌ها خواستند تا تقویم قانونی کوچ را رعایت کنند.
عسگریان در این سفر با اشاره به نزدیکی بهار و موعد ییلاق عشایر متذکر شد: در این فاصله زمانی که هوا رو به گرم‌تر شدن می‌رود، احتمال بارش‌های رگباری نیز وجود دارد که این موضوع خود دلیلی برای کوچ نکردن زود هنگام عشایر به شمار می‌آید.
صحبت‌های فرماندار سمیرم در حالی است که این عشایر سال گذشته با رعایت نکردن تقویم قانونی کوچ در ۲۵ اردیبهشت ماه به علت تجمع بالا در پشت مرزهای شهرستان قرق شکنی کرده و وارد منطقه ییلاق شدند، اما امسال با توجه به بهبود هوا و دمای نسبتا مناسب هوا، عشایر نیازی به حضور زود هنگام در شهرستان ندارند.
ییلاق و چرای بیش از ظرفیت طبیعت سمیرم
عسگریان، فرماندار سمیرم با بیان اینکه هدف از حضور مسئولان استان و شهرستان در استان‌های عشایرنشین گرمسیری تعامل و صحبت با آنان برای رعایت تقویم کوچ بوده است، اظهار کرد: حجم زیاد و پرشمار دام ورودی عشایر به سمیرم که طبق آمارها به بیش از ۷۵۰ هزار رأس دام می‌رسد هر سال آسیب‌های جبران‌ناپذیری به طبیعت و پوشش گیاهی منطقه وارد می‌کند که البته تبعات این ضرر در گام نخست گریبانگیر خود عشایر است..
وی تصریح کرد: دو سوم این دام‌ها مازاد بر وسعت مراتع قابل چرای ییلاق است و همین موضوع علاوه بر درگیر کردن اداره منابع طبیعی، سایر سازمان‌ها مانند دادگستری، فرمانداری و نیروی انتظامی را نیز درگیر پرونده‌های متعدد تخلف دام مازاد، چرای بدون پروانه و سایر مسائل می‌کند.
۸۸۰ میلیون ریال اعتبار برای بازگشایی ایل راه‌ها
علی‌اکبر نادری، سرپرست اداره امور عشایر سمیرم در این باره گفت: مجموع جمعیت عشایر استان اصفهان که بیش از ۵۰ درصد آنان در خطه ییلاقی سمیرم و پادنای بزرگ مستقر می‌شوند، ۹ هزار و ۶۰۵ خانوار هستند.
وی تصریح کرد: این جامعه بزرگ و پراکنده تولیدات متعدد دامی، دستی و حتی کشاورزی و زراعی دارند و تنها در استان اصفهان حدود ۱۱۰ هزار تن در سال انواع محصولات دامی و باغی تولید می‌کنند.
سرپرست اداره امور عشایر سمیرم با اشاره به اهمیت ایل راه‌ها و بازگشایی ۴۴۰ کیلومتر ایل راه در مسیر کوچ و حرکت عشایر ادامه داد: ۸۸۰ میلیون ریال اعتبار برای بازگشایی ایل راه‌ها در بهار سال جاری هزینه شده است.
وی افزود: ایل راه‌های دو بخش دنا کوه در جنوب و وردشت در شمال سمیرم به تعداد و ظرفیت انتقال ۷۰۰ خانوار عشایری در فروردین و اردیبهشت امسال بازگشایی شدند.
نادری اظهار کرد: سرکشی و بازدید از مناطق عشایر استان‌های جنوب کشور به‌منظور رایزنی با عشایر و مدیران مربوطه استان‌های گرمسیری برای رعایت تقویم کوچ و جلوگیری از کوچ زودهنگام عشایر یکی از مصوبه‌های آخرین جلسه ستاد مدیریت بحران شهرستان سمیرم در حضور مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان بود که پیگیری و انجام شد.ه است
وی افزود: اسفندماه سال ۹۷ جلسه‌ای با حضور مسئولان شهرستان سمیرم و معاون استاندار فارس در خصوص مشکلات و مسائل عشایر و ایل راه‌های مرزی دو استان اصفهان و فارس برگزار و موضوعات مربوط به کوچ و ایل راه‌ها بررسی شد.
سرپرست اداره امور عشایر سمیرم گفت: امسال پس از چندین سال خشکسالی میزان بارش‌های شهرستان سمیرم به بیش از ۴۰۰ میلی متر رسیده که بخش اندکی از کاهش آب‌های زیرسطحی شهرستان را جبران کرده، اما تضعیف گیاهان کوهی و دشت‌های چراگاهی عشایر پس از چندین سال هنوز هم به حالت قبل بازنگشته و نیاز به فرصتی برای رشد و نمو طبیعی خود دارد.
به گزارش ایمنا؛ عشایر کوچ رو اصفهان که شامل ایل قشقایی و بختیاری می‌شوند، بیش از شش ماه از سال را در شهرستان ییلاقی و کوهستانی سمیرم و مناطق جنوب و جنوب غربی این استان زندگی می‌کنند، افزون بر چهار هزار و ۷۰۰ خانوار عشایری قشقایی شامل طایفه‌های دره شوری، عمله، فارسیمدان و شش بلوکی هرسال به ییلاق سمیرم کوچ می‌کنند.
همچنین شهرستان سمیرم با افزون بر یک‌صد هزار نفر جمعیت عشایری و ثابت در دامنه‌های دنا و زاگرس میانی واقع شده است، این شهرستان در ۱۶۰ کیلومتری جنوب اصفهان و ۱۶۴ کیلومتری شمال یاسوج قرار دارد.
گزارش از: سید محمد مهدی قائم مقامی، خبرنگار سرویس شهرستان خبرگزاری ایمنا
نظر شما