به گزارش خبرنگار ایمنا، نجواهای تدوین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش از سال ۸۱ در ایران به گوش رسید، این طرح از سال ۸۳ در دستور کار کارشناسان قرار گرفت و پس از هفت سال بررسی و تحقیق در سال ۹۰ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید؛ اما اجرایی نشدن این سند پس از تصویب، همواره مورد سوال نمایندگان از وزرای آموزش و پرورش بوده است چرا که بسیاری کارشناسان بر این باورند که طرح تحول بنیادین آموزش و پرورش برای ترسیم ایرانی توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با چشم انداز ۱۴۰۴ تدوین شده و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. به منظور بررسی روند اجرایی این سند در آموزش و پرورش استان اصفهان گفت‌وگویی را با مسعود انصاری مهر، مشاوره کیفیت بخشی به آموزش، مدیریت، توسعه و تعالی منابع انسانی مدیر کل آموزش و پروش استان اصفهان انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
چرا سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در دستور کار قرار گرفت؟
این طرح به دنبال ارائه گزارش ۳۲ نفر از کارشناسان حوزه آموزش و پرورش نزد رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه آموزش و پروش ایران شرایط مناسبی در دنیا ندارد مطرح شد. این کارشناسان معتقد بودند که نظام آموزشی منطبق با سایر تحولات اجتماعی رشد چندانی نداشته تا نیازهای جامعه را تامین کند و از این رو با موافقت رهبر معظم انقلاب زیر بنای "سند تحول بنیادین آموزش و پرورش" از سال ۸۲ گذاشته شد.
بنابراین در سال ۸۳ کارهای اولیه برای ایجاد تغییرات در نظام آموزش و پرورش کلید خورد، زیرا نظام آموزشی در چند دهه گذشته تغییری نکرده بود از طرفی دانش آموزان می‌بایست به جهت تعیین رشته تحصیلی در دبیرستان پایه اول را بگذرانند و سپس وارد رشته‌های تحصیلی می‌شدند، از سویی دوره راهنمای تحصیلی نیز نتوانسته بود در این مسیر کمک شایانی انجام دهد.
علی احمدی، وزیر اسبق آموزش و پرورش این برنامه جدید تحصیلی را در شورای عالی آموزش و پرورش مطرح کرد و سپس حاج بابایی پیشنهاد را به شورای عالی انقلاب فرهنگی برد تا طرح ماندگار شود. لذا نهادهای دیگر نیز بر "سند تحول بنیادین آموزش و پرورش" تغییراتی اعمال کردند و خروجی آن در دولت فعلی توسط کمیته‌هایی زیر نظام های سند در دست بررسی به جهت اجرا است.
چه زیرنظام‌هایی در کمیته‌ها برای "سند تحول بنیادین آموزش و پرورش" تعریف شده است؟
منابع درسی، حجم مطالب، مدل‌های سواد آموزشی و انتقال مفاهیم یادگیری به انضمام عوامل تاثیرگذار بر فرآیندهای کلی آموزش و پرورش باید بر اساس نگاه کلی و فلسفی تغییر پیدا می‌کرد. در حال حاضر شش زیر نظام تربیت معلم و منابع انسانی، فضا و تجهیزات و فناوری، منابع مالی، پژوهش _ارزیابی و راهبری و مدیریت تعریف شده است. بنابراین نهادهای مرکزی در وزارتخانه به ریاست یکی از معاونان و بر اساس زیر نظام‌ها تشکیل شد و هر کدام از زیر نظام‌ها را یکی از معاونان وزیر مسئولیت آن را برعهده گرفتند. هم اکنون چارچوب کلی تصویب و توسط ریاست جمهور امضا و به وزارتخانه ابلاغ شد.
وزارتخانه نیز به تبع آن به سایر استان‌ها ابلاغیه را صادر کرد با این هدف که کمیته زیر نظام‌ها در استان‌ها تشکیل شود. دبیر هماهنگ کننده و مسئول کمیته زیر نظام‌های استان نیز برش‌های استانی را برای زیر نظام‌ها تدوین می‌کند. از طرفی نحوه عملیاتی ساختن برنامه‌های زیر نظام‌ها بر اساس ۱۳۱ راهکار منطبق با "سند تحول بنیادین آموزش و پرورش" ارائه می‌شود.
البته لازم ذکر است که "سند تحول بنیادین آموزش و پرورش" ۳۳۲ برنامه دارد که هر استان نیز بر حسب نیازهای آموزشی خود، برنامه جدیدی را تدوین می‌کند و آن را به کارگروه تشکیل شده در استان اصفهان ارائه خواهد کرد تا برش‌های استانی در زیر نظام‌های استانی پس از استخراج به مرحله اجرا وارد شود.
چه تعداد برنامه از مجموعه برنامه‌های سند تحول در سال ۹۸ تحقق می‌یابد؟
برای سال ۱۳۹۸ وزارت آموزش و پرورش ۷۲ برنامه را در شش زیر نظام مربوطه انتخاب و به استان ها ابلاغ کرده است به نحوی که در زیر نظام برنامه درسی ملی باید هدف آموزش و پرورش هدایت دانش آموزان از طریق تعیین هوش سرآمدی، استعداد، علائق و مهارت‌های مربوطه باشد که در این مورد از سال تحصیلی جاری ۹۸-۹۷ به منظور عملیاتی کردن طرح (ایران مهارت) لازم است در هر پایه تحصیلی در دوره متوسطه اول (هفتم تا نهم) به میزان ۲۰ ساعت مدارس برای آموزش مهارت‌های فنی یا مهارت‌های زندگی برای دانش‌آموزان برنامه‌ریزی کنند و یا با عنایت به توافق وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم مقرر شود ۸۵ درصد رشته‌های موجود دانشگاهی بدون برگزاری کنکور و از طریق دیگر مانند بومی بودن، وضعیت جنسیت، ضریب معدل، ارائه گواهینامه‌های علمی (نظیر جشنواره‌های خوارزمی یا شرکت در المپیادهای علمی) جذب شود.
به نظر شما چه عواملی باعث شد تا به حذف کنکور جدی‌تر نگاه شود؟
به عنوان کارشناس تعلیم و تربیت معتقد هستم زمانی کنکور را برگزار می‌کردیم که حجم تقاضا درخصوص کد رشته‌های دانشگاهی محدود بود و به تدریج حدود هشت مدل دانشگاه در ایران ایجاد شد که در واقع عرضه واحدهای دانشگاهی از میزان تقاضا بالاتر رفت. در سال تحصیلی گذشته نیز چهار هزار کد رشته در ایران حذف شد تا جایی که حتی حذف دانشگاه علمی کاربردی نیز مطرح شد اما به تصویب نرسید. در آموزش و پرورش موضوعی به عنوان مافیای آموزشی وجود ندارد بلکه افرادی سودجو به بهانه ایجاد فرصت مناسب برای دانش‌آموزان تا قبولی در یکی از رشته‌های برتر دانشگاهی از این فرصت به نفع خود استفاده می‌کنند، ازطرفی اگر مافیایی توسط این دست از بنگاه‌های آموزشی به وجود می‌آید ارتباط مستقیمی با آموزش و پروش ندارد و بی شک وابسته به سایر نهادهای خصوصی و شخصی است.
آیا برای به‌روزرسانی تجهیزات علمی مدارس نیز گام‌هایی برداشته شده است؟
زیر نظام فضا و تجهیزات به مدیرکل نوسازی استان اصفهان واگذار شده است، که به تبع آن ابلاغیه مالی مورد نیاز از سوی وزارت آموزش و پرورش به ادارات کل ابلاغ خواهد شد. در سال ۱۳۹۸ نیز مقرر گردید تا واحدهای نوسازی مدارس در زمینه‌های مستحکم سازی مدارس نظرات خود را اعلام کنند تا تلاش لازم در جهت تطبیق پذیر کردن سرانه فضا به دانش آموز نیز رعایت شود. همچنین مجوز ساخت مدرسه جدید صادر نخواهد شد و مگر اینکه تمام قوانین و مقررارت مربوط به استاندارهای فضای آموزشی رعایت شود. در این خصوص اصلاحیه‌ها در حال ابلاغ است که به نوعی کار به زودی آغاز خواهد شد.
در حال حاضر در استان اصفهان کمتر با مشکل کمبود تجهیزات روبه رو هستیم که البته این آمار بی شک با استانداردهای جهانی اختلاف دارد، اما اصفهان همیشه در همه آمارها خود را در تمام بخش‌ها از جمله سیستم سرمایشی و گرمایشی با استانداردهای ملی تطبیق داده است، در این زمینه در جایگاه نسبتاً خوبی قرار داریم، البته باید توجه داشت که در استان اصفهان مدارس عشایری و حاشیه شهر نیز در آمار قرار می گیرد و ازا ین رو مممکن است در برخی از این مدارس وسایل گرمایشی غیر استاندارد استفاده شود که آمار این نوع وسایل را در مدارس اصفهان بالا برده است.
در سال تحصیلی آینده چه برنامه‌های آموزشی اجرا خواهد شد؟
۷۲ برنامه برای "سند تحول بنیادین آموزش و پرورش" در استان اصفهان اجرا خواهد شد. در راستای این برنامه‌ها، برنامه سیاستگذاری و تیم‌های عملیاتی تشکیل شده و شیوه‌های آموزشی نیز ابلاغ شده است. همچنین در آموزش‌ها در زیر نظام راهبری و مدیریت، ماموریت‌های سازمانی نیز برنامه‌ها ادارات آموزش و پرورش و شهرستان‌ها آماده است و تا قبل از پایان سال تحصیلی جاری به آن‌ها ابلاغ می‌شود.
می‌توان اذعان داشت که استان اصفهان جزاستان‌های پیشرو در تدوین برنامه‌های عملیاتی "سند تحول بنیادین آموزش و پرورش" است. البته فراموش نکنیم که استان اصفهان جزء استان های نیمه برخوردار است و به دلیل وجود مشکلات نمی‌توان بودجه ما فوق برنامه به مدارس تزریق کرد. باید در راس برنامه‌های سال تحصیلی آینده به مرتفع کردن مشکلات قبلی و کمبودها بپردازیم. در پایان ذکر این نکته نیز مهم است که باید همه آموزش و پروش‌ها خود را بر اساس اسناد بالا دستی، نقشه‌های راه تعلیم و تربیت، طرح ایران ۱۴۰۴ و در نهایت "سند تحولات بنیادین آموزش و پرورش" کنند.
در نهایت بر اساس نظر وزارت آموزش و پروش از این پس همه برنامه‌های آموزشی کشور درحوزه آموزش و پرورش باید منطبق با اسناد بالا دستی باشد و به ویژه "سند تحولات بنیادین آموزش و پرورش" که از اهمیت بالایی برخوردار است.
نظر شما