۷ اسفند ۱۳۹۷ - ۱۱:۲۷
ردپای مادرانه در سینمای ایران

در میان تمام تصاویر تکان دهنده سینما، زنی وجود دارد که آغوشش بوی خستگی می‌دهد، بوی لحظه به لحظه مادرانگی‌هایی که تا انتهای فیلم در پس ذهن همراهت باشد زنی که پا برهنه با چادری خاکی در جنوب بدود یا یک زن در نت‌های موسیقی که با نوای "مادر من" فریاد زده می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا، مادر، موضوعی تمام نشدنی در فیلم‌های دنیا است زنی که نماد فداکاری و ایثار است در ایران نیز از همان دهه‌های درخشان سینما مادر نقش زیبا و پررنگی در فیلم‌ها داشت فیلم‌هایی که اگر بر محور مادر نمی‌چرخید احساسات یک مادر درون آن جلوه نمایی می‌کرد.

امروز به پاس ارج نهادن به مقام مادر نگاهی به فیلم هایی که در آن ها مادران درخشیدند می‌کنیم فیلم هایی که به بهانه مادران این سرزمین ساخته شدند و در لحظه به لحظه با احساسات مخاطبان درگیر شدند.

باشو، غریبه کوچک فیلمی به کارگردانی بهرام بیضایی است که در آن سوسن تسلیمی، پرویز پورحسینی، عدنان عفراویان نقش آفرینی کردند. این فیلم سال ۱۳۶۵ ساخته شد. در میان فیلم‌های ضدجنگ که آن سال‌ها به اسم فیلم جنگی ساخته می‌شدند «باشو، غریبه کوچک» بیضایی متفاوت‌ترین و یکی از ظریف‌ترین‌هایشان است.

 در جریان جنگ پسر بچه‌ای تنها از جنوب متواری شده و به شمال کشور می‌رسد. پسرک فقط بلد است عربی صحبت کند و زن شمالی که او را پیدا می‌کند احساسات مادری‌اش بیدار می‌شود و می‌خواهد از پسر در مقابل هجوم زمانه و البته زبان نیش‌دار همسایه‌ها دفاع کند. تا سال‌ها سوسن تسلیمی این فیلم تنها نماد واقعاً مادرانه سینمای ایران بود که در ذهن‌مان داشتیم و البته به جز خاک میهن برای همه (چیزی شبیه همان آغوش مادرانه سوسن تسلیمی) مساله مهم دیگر بیضایی در این فیلم، زبان است. زن و بچه‌ای که زبان یکدیگر را نمی‌فهمند و به حکم انسانیت و مهر همزبان می‌شوند.

در سال ۱۳۶۸ علی حاتمی فیلمی درخشان را در وصف مادر به سینما هدیه کرد فیلمی که هنوز هم دیدن آن خالی از لطف نیست.

 "مادر" با بازی رقیه چهره‌آزاد، محمدعلی کشاورز، اکبر عبدی، امین تارخ، حمید جبلی، اکرم محمدی، فریماه فرجامی، جمشید هاشم‌پور یکی از تغزلی‌ترین فیلم‌های علی حاتمی است. کارگردان خانواده‌ ایرانی سنتی را روایت می‌کند که اعضایش با هم اختلافات فرهنگی و روحی زیادی دارند اما مادرشان آنها را دور هم جمع می‌کند چون می‌داند که مرگش نزدیک است.

 یک‌جور پاسداشت روحیه ایرانی و احترام به مادر و خانواده همراه با قاب‌بندی‌های زیبا که شبیه مینیاتورهای ایرانی ظریف و خوش آب و رنگ از کار درآمده‌اند. از مولفه‌های مهم فیلم باید به دیالوگ‌نویسی علی حاتمی و موسیقی دل‌انگیز ارسلان کامکار اشاره کرد. مادر یک دیالوگ محبوب از قول مادر به بچه‌هایش دارد که درس صفا و صمیمیت می‌شود: «سفره از صفای میزبان خرم میشه نه از مرصع‌پلو. حرمت زنیت مادرتون را حفظ کنین».

خواهران غریب کیومرث پوراحمد با بازی خسرو شکیبایی، افسانه بایگان، پروین‌دخت یزدانیان در سال ۱۳۷۴ روی پرده رفت فیلمی که پیش از هر چیز به زندگی خواهران غریب می‌پردازد اما موسیقی ناصر چشم آذر چنان در دل مخاطبان نشست که هنوز هم نوای دلنشین خسرو شکیبایی وقتی مادر من را می‌خواند به دل می‌نشیند «خواهران غریب» بعد از این بیست و چند سال هنوز هم فیلمی دیدنی است.

رسول ملاقلی پور در سال ۱۳۸۵ فیلم دیگری در وصف مادر به سینمای ایران هدیه کرد "میم مثل مادر" در این فیلم گلشیفته فراهانی، حسین یاری، سحر دولتشاهی و شراره دولت‌آبادی ایفای نقش کرده‌اند.

این فیلم نماد ایثار و فداکاری یک زن نسبت به فرزندش است؛ سپیده با بازی گلشیفته فراهانی در زمان جنگ ایران و عراق، از پرستاران شهر سردشت بود و در بمباران شیمیایی سردشت، دچار تأثیرات شیمیایی شد. سال‌ها بعد سهیل و سپیده در انتظار فرزند خود هستند. پس از سونوگرافی، پزشکان می‌گویند فرزند سپیده دچار مشکلات تنفسی و معلولیت است و این وضعیت ناشی از گازهای شیمیایی زمان جنگ است. سهیل اصرار دارد تا فرزندشان را سقط کنند اما سپیده مخالفت می‌کند و سهیل، سپیده را طلاق می‌دهد. پس از زایمان، در طی چک آپ‌های ماهیانه، پزشک به سپیده می‌گوید که این وضعیت سعید، ناشی از مشکلات ژنتیکی است و گازهای عصبی روی سعید تأثیری نداشته است. این فیلم به عنوان نماینده ایران در هشتادمین دوره جوایز اسکار از سوی بنیاد فارابی انتخاب شد.

این فیلم نیز با موسیقی بی نظیر خود توانست احساسات مخاطب خود را در سینما به لرزه در آورد کودکی که در سکانس آخر با وجود معلولیتش برای مادر خود می‌خواند.

ویلایی‌ها اثری از منیر قیدی با بازی طناز طباطبایی، پریناز ایزدیار، آناهیتا افشار، ثریا قاسمی، علی شادمان و صابر ابر در سال ۱۳۹۶ ساخته شد این فیلم ایستادگی‌های زنان و مادران را در زمان جنگ به تصویر کشید صحنه‌های کمتر دیده شده از زنانی که در پشت جبهه‌های جنگ مادرانه برای وطن ایستادند.

این فقط چشم اندازی از صحنه‌های کوچک سینمای ایران بود که مادران را به تصویر کشید چه کسی فراموش می‌کند لحظه‌هایی را که در قاب تلویزیون بر چادر مادران بوسه زدند چه کسی فراموش می‌کند دستان لرزان و نگران مادرانی که پشت سر فرزندانش آب ریختند و هیچ وقت برگشتنشان را نظاره نکردند گویی مادران همیشه باید در قاب لحظه‌ها باشند تا صحنه‌های ناب و تکان دهند را خلق کنند صحنه‌هایی از جنس مادرانگی‌هایشان....

کد خبر 368777

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.