جویس باندا؛ نخستین رییس جمهور زن در جنوب آفریقا

به گزارش خبرنگار ایمنا، حاشیه ای کردن نقش زنان در حالی است که بسیاری از جنبش های مهم اجتماعی و سیاسی در نقاط مختلف جهان اساساً با رهبری و هدایت برخی زنان شاخص شکل گرفته، پیش رفته و حتی به تحولی عظیم در جامعه محل رخ دادن آن انجامیده است.

بر این اساس، خبرگزاری ایمنا می‌کوشد در سلسله گزارش هایی به معرفی برخی از این زنان تاثیرگذار بپردازد و نگاهی به حرکت های جسورانه این نخبگان مؤنث داشته باشد تا الهام بخش اعتماد به زنان در بین خود آنها و نیز از سوی کسانی باشد که هنوز به توانایی های بانوان با دید تردید می نگرند.

خانواده و تحصیلات

جویس باندا در ۱۲ آوریل سال ۱۹۵۰ میلادی در مالمیای نیاسالند (مالاوی کنونی) در یک خانواده تقریبا متوسط از لحاظ اقتصادی – اجتماعی به دنیا آمد و پدرش که یک افسر پلیس بود از ابتدا توجه ویژه ای به تحصیلات ابتدایی وی کرد.

توجه پدر "باندا" باعث شد که وی دوران تحصیلات ابتدایی خود را در یکی از معتبر ترین مدارس مالاوی بگذراند و به عنوان یکی از بهترین دانش آموزان کشور شناخته شود، البته تعداد دانش آموزان مالاوی در آن زمان بسیار زیاد هم نبوده است.

وی تحصیلات عالی خود را در تنها دانشگاه لیلونگوه پایتخت مالاوی گذراند و در دوران دانشجویی نیز به دلیل فعالیت‌های حمایتی خود از زنان مورد توجه بسیاری از شخصیت های سیاسی قرار گرفت.

جویس باندا در کتاب خاطرات خویش می گوید که در زمان تحصیلات عالی در دانشگاه، افرادی بوده اند که با پرداخت ۱۰۰ کواچا مدرک تحصیلی خود را بدون گذراندن کلاس‌ها و آزمون‌ها دریافت می کرده‌اند، اما باندا به رغم استطاعت مالی برای پرداخت چنین هزینه‌ای به تحصیلات خود ادامه داده است.

وی در سال ۱۹۷۰ میلادی با همسر اول خود «روی کاچل» ازدواج کرد و هیچ فرزندی از آنها به یادگار نماند؛ تا اینکه کاچل در آستانه یازده سالگی پیوندش با باندا در یک تصادف دردناک در جنوب لیلونگوه جان خود را از دست داد و جویس باندا تا مدت هفت ماه پس از مرگ شوهرش  با هیچ کس صحبت نکرد.

فعالیتهای بشر دوستانه

وی پس از پنج سال از درگذشت همسر اولش با پسرعموی خود که مدتی را برای تحصیلات در ایالات متحده گذرانده بود ازدواج کرد. به این ترتیب «ریچارد باندا» شوهر جویس پس از آن به عنوان یک پشتوانه برای فعالیت های وی قرار گرفت.

خانم باندا پس از ازدواج با پسر عموی خود یک بنیاد نیکوکاری و کمک به بی سرپرستان مالاوی با نام بنیاد «باندا جویس» تاسیس کرد و فعالیت های بشر دوستانه وی در این بنیاد موجب شد تا بارها مورد تشویق سازمان های بین المللی از جمله یونیسیف قرار بگیرد.

یکی دیگر از فعالیت های اجتماعی و اقتصادی وی تا پیش از ورود به عرصه سیاست، بنیانگذاری «انجمن ملی کسب و کار زنان» یا NBAW در مالاوی است که جویس باندا در کنار آن به مدیریت شبکه رهبران زنان جوان پرداخت و یک کارگروه متخصص را برای اجرای طرحی با عنوان «گرسنگی» در مالاوی  راه انداخت که باعث شد از سوی مقامات سیاسی این کشور مورد توجه قرار گیرد.

ورود به دنیای سیاست

وی در سال ۲۰۰۰ میلادی عضو پارلمان مالاوی شد و فعالیت‌های مداوم و تاثیرگذار وی در کمیسیون‌های مختلف این مجلس باعث شد تا روابط دوستانه ای با بینگو وا موتاریکا رییس جمهور وقت داشته باشد و دو سال بعد از عضویت در پارلمان از نمایندگی مجلس مالاوی استعفا داد تا به عنوان وزیر جنسیت، امور کودکان و خدمات اجتماعی وارد کابینه دولت «بینگو وا موتاریکا» شود.

فعالیت وی در وزارتخانه مذکور موجب شد تا کاهش چشمگیری در سطح فقر میان مردم مالاوی صورت پذیرد و مردم مالاوی او را به عنوان یکی از برجسته ترین شخصیت های کشورشان بدانند.

وی چندی پس از فعالیت به عنوان وزیر در کابینه دولت توسط رییس جمهور وقت به سمت معاون اول رییس جمهور دست یافت و در دوره تصدی این سمت اختلافات زیادی میان او و رییس جمهور مالاوی پیش آمد که باعث شد بینگو وا موتاریکا دو ماه پیش از مرگ خود او را از کار برکنار و برادر خود را به جای او منصوب کند.

این اقدام رییس جمهور وقت مالاوی سبب شد تا رای دهندگان مالاوی نسبت به وضعیت فعالیت مناسب او و کابینه اش تردید کنند و خشم مردم برانگیخته شود؛ از دید منتقدان سیاسی مالاوی، انتصاب برادر رییس‌جمهوری در پست معاون وی تلاشی در جهت تمدید حاکمیت بینگو واموتاریکا و انحصار قدرت در خاندان وی تلقی شده بود.

مقتدرترین زن در آفریقا

جویس باندا که از سال ۲۰۰۴ میلادی در حزب متحد دموکراتیک مالاوی فعالیت کرده بود و همزمان فعالیت حزبی در جنبش ترقی خواه دموکراتیک داشت. در سال ۲۰۱۱ میلادی "حزب مردم مالاوی" را تاسیس کرد و با گذشت چند ماه از تشکیل حزب، محبوبیت آن در میان مردم افزایش یافت و سبب شد تا باندا در سال ۲۰۱۲ میلادی وارد انتخابات ریاست جمهوری شود.

به نوشته رویترز، پس از اعلام کاندیداتوری جویس باندا ۲۰ نفر از اعضای اصلی حزب مردم حمایت خود را از باندا اعلام کردند و از سوی دیگر استقبال رهبران مخالف از ریاست جمهوری باندا نشان دهنده اقبال این گروه ها به رییس جمهوری جدید خود و حمایت بالای طیف های سیاسی از نخستین زن رییس جمهور در جنوب آفریقا بوده است.
وی که تا پیش از تصدی سمت معاونت ریاست جمهوری از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ به عنوان وزیر امور خارجه این کشور فعالیت کرده بود در آوریل ۲۰۱۲ میلادی رییس جمهور مالاوی شد و تا ۳۱ مه ۲۰۱۴ میلادی که بر اثر سکته قلبی شبهه‌دار درگذشت عهده دار این سمت بود. جویس باندا نخستین رییس‌جمهور زن مالاوی و دومین رییس‌جمهور زن در آفریقا پس از الن جانسون سیرلیف در لیبریا است. مجله فوربس در سال ۲۰۱۶، باندا را به عنوان هفتاد و یکمین زن قدرتمند جهان و مقتدرترین زن در آفریقا نامید.