به گزارش خبرنگار ایمنا، حمید حبشی امروز پنج شنبه ۲۰ دی‌ماه در همایش چالش‌های بلوغ در خصوص دوران نوجوانی و اهمیت آن اظهار کرد: انسان ۳ دوره تولد، طفولیت و کودکی را برای رسیدن به نوجوانی پشت‌سر می‌گذارد و بعد از آن با جوانی و کهنسالی حلقه حیات او تکمیل می‌شود اما اولین بنای همه رفتارهای انسان از دوران نوجوانی گذاشته می‌شود.
این روانشناس با بیان اینکه ۳ عامل مهم نوجوان را در این دوره با آسیب مواجه می‌کند، افزود: این عوامل والدین، مربیان و محیط است و منظور از مربیان چه معلمان در سیستم رسمی آموزش‌وپرورش و چه مربیان غیررسمی در کلاس‌ها و گروه‌های دیگر است که همگی در تربیت نوجوان نقش دارند.
حبشی در خصوص تعریف محیط گفت: منظور از محیط چه محیط واقعی زندگی و چه محیط مجازی با عنوان ابزارهای رسانه‌ای است که این ابزارها در کنار آسیب‌ها و خطرات می‌توانند عامل رشد هم باشند.
این روانشناس با تاکید بر اینکه به سمت آسیب بردن نوجوان توسط عامل محیط بسته به کیفیت رفتار دو عامل وادین و مربیان است، تصریح کرد: اگر نوجوانی در معرض خطر قرار می‌گیرد باید دو گروه اول را مواخذه کرد چرا که رفتارهای غلط این دو گروه به شدت در معرض آسیب قرار گرفتن نوجوان موثرند.
این مدرس برنامه‌های روانشناسی دوران نوجوانی را دوره التهابات شدید دانست و اظهار کرد: در این سن انقلاب‌ها و تحولات بسیاری بروز می‌کند و در این دوران والدین و مربیان خود از عوامل آسیب هستند چرا که علاقمند به کنترل این بحران‌ها هستند اما این کار آنها وضعیت را پیچیده‌تر می‌کند.
حبشی با اشاره به نابلدی معلمان به رفتار با نوجوانان افزود: متاسفانه در بسیاری موارد دیده شده که والدین هم با تایید رفتار معلمان در مورد نوجوانان باعث تقویت اشتباهات معلمان می‌شوند و باید گفت معلمان و والدین هیچ کدام مدیریت این دوران را بلد نیستند.
بلوغ برای نوجوان یک زلزله است
وی دوران نوجوانی را دوران تغییرات شدید خواند و گفت: نوجوانی دوران بحران است و مسائل این دوره بسیار بزرگتر از امکان تربیت ماست و مسائل این بحران همچون مسائل بحران‌های طبیعی مانند سیل و زلزله تا حدی است که برای این بلایا حتی استان معین برای کمک تعریف می‌شود.
این روانشناس نوجوانی را دارای ۴ بحران مهم دانست و تصریح کرد: بحران‌های هویت، بلوغ، استقلال، و بحران شخصیت ۴ بحران مهم این دوران هستند که یک نوجوان با این بحران‌ها تا پایان این دوران دست به گریبان است.
حبشی بلوغ را برای نوجوان یک زلزله خواند و اظهار کرد: این دوره تغییرات عظیمی از نظر جسمی و روانی برای نوجوان ایجاد می‌کند که در علائم جسمی و جنسی نمود می‌یابد.
وی تغییرات جسمی را در این دوره سریع دانست و گفت: به دلیل وجود هورمون‌های رشد در این سن تغییرات ناگهانی سریع جسمی برای نوجوان رخ می‌دهد که از جمله رشد قد و تارهای صوتی و تغییر در نقاط مختلف بدن است.
این مدرس برنامه‌های روانشناسی با تاکید بر اینکه نباید این تغییرات عامل تخریب نوجوان باشد، افزود: نوجوان نباید تحریک به زشت بودن یا زشت دیدن خود شود و باید به او اطمینان داد که همه تغییرات اعم از جوش و آکنه، اضافه وزن و حجم توده‌ای بدن یا تعریق و ریزش مو همگی به صورت موقتی و تنها مختص دوره نوجوانی است.
حبشی در خصوص علائم جنسی بلوغ گفت: رشدونمو اندام‌های جنسی بدن و تغییرات در آنها در دختران و پسران متفاوت است و این تغییرات در دختران از ۱۲ تا ۱۶ سالگی و در پسران از ۱۳ تا ۱۵ سالگی رخ می‌دهد.
وی بلوغ را دارای دو دسته نشانه فردی و جمعی دانست و گفت: بلوغ فردی به معنای داشتن ویژگی‌های بلوغ در فرد است که در پسران در مواردی مانند شلختگی، آشفتگی و بی‌نظمی نمود می‌یابد.
حبشی آشفتگی را ویژگی این دوران خواند و افزود: والدین نباید با حساسیت‌های خود به تمیزی و نظم وسواس را به نوجوان القا کنند و نباید سعی کنند تحت عنوان نظم آنها را مدیریت کنند.
این روانشناس خانواده انرژی زیاد را علامت بلوغ دانست و گفت: نمی‌توان نظم و ترتیب را با تذکر درست کردو نوجوان اگر ارتباط خوبی با خانواده داشته باشد خانه را میدان عمل خود می‌بیند و هیچ وقت از خانه بیرون نمی‌زند.
سن نوجوانی سن تحریک‌پذیری است
حبشی با بیان اینکه سکوت و سکون در خانه و مدرسه عوارض بسیاری دارد، اظهار کرد: نوجوان امروز نه خانه و نه مدرسه را میدان عمل و فعالیت خود نمی‌داند و این فضاها را تنها محبس و زندان خود فرض می‌کند و به همین خاطر به دنبال بیرون زدن از این فضاهاست.
وی امر و نهی کردن‌های بیش از حد معلم و والدین را نوعی جنگیدن با نوجوان دانست و تصریح کرد: نوجوان در این سن به شدت تحریک‌پذیر است و رفتارهای تحریک‌آمیز والدین و معلم آنها را آزار می‌دهد.
حبشی در خصوص تاثیر نصیحت گفت: نوجوان مشتاق نصیحت است اما نصیحتی که تحریک‌گذار نباشد و باید بدون اینکه ارزش و شخصیت و هویت او را تحت تاثیر قرار داد به او آموخت آن وقت است که نصیحت را با تمام وجود می‌پذیرد.
این روانشناس با بیان اینکه هویت نیاز اصلی نوجوان است، افزود: در این سن چرایی انجام کارها برای او مهم است و سوالاتی چون چرا باید نماز خواند، چرا نباید با فلانی دوست شد، چرا نباید موبایل داشت و سوالاتی نظیر اینها برای او مهم است.
حبشی ویژگی دیگر این دوران علاوه بر تحریک‌پذیری شکنندگی دانست و تصریح کرد: در این سن باید از نوجوان دفاع کرد و او را تحقیر نکرد و هرگونه تحقیر یا توهین و سرزنشی اثرات بسیار مخربی حتی تا حد فکر به خودکشی در او دارد چرا که شکنندگی این سن بسیار زیاد است.
والدین باید علاقمندی خود را به نوجوان ابراز کنند
وی دیگر ویژگی این دوران را کج‌خلقی و بهانه‌جویی خواند و گفت: هیچ وقت نباید با نوجوان رابطه حاکم و محکومی داشته باشید حتی اگر در حاکم بودن خود کاملا محق باشید و معلم و والدین ناشی متاسفانه به رفتار مناسب در این زمان‌ها آگاه نیست.
این مدرس برنامه‌های روانشناسی با بیان اینکه نوجوان طالب دوست داشته شدن است افزود: آنها دائما ارزیابی می‌کنند که چه کسانی آنها را دوست دارند و والدین باید مدام علاقمندی خود را به آنها ابراز کنند و زمینه مشارکت آنها را در تصمیمات خود فراهم کنند.
حبشی با اشاره به مهم بودن مسائل جسمی و جنسی برای نوجوان تصریح کرد: یکی از بزرگترین گودال‌های رشدی برای نوجوان مسئله خودتحریکی جنسی یا خودارضایی است بخصوص اینکه امروزه عوامل تحریکات بسیاری برای این امر وجود دارد.
این روانشناس در خصوص علائم گروهی نوجوانی گفت: رفیق‌پرستی یکی از ویژگی نوجوان است و از رفقای خود آنقدر موضوعات را می‌پذیرند که متوجه آسیب‌ها نیستند.
وی دعوت رفیق را یکی از عوامل اعتیاد خواند و گفت: متخصصین این حوزه گزارش می‌دهند که ۹۰ درصد اعتیادها با دعوت رفقا بوده است و استعمال موادمخدر به ندرت با خواست خود فرد شروع شده بلکه دعوت رفیق تاثیر بسیاری در شروع این امر داشته است.
داشتن دوست ناباب نشانگر عدم وجود شرایط مساعد در یک خانواده است
این روانشناس با اشاره به اینکه نباید والدین برای قطع رفاقت فرزند خود اقدام کنند، افزود: اگر برای قطع ارتباط با رفیق ناباب فرزند خود تلاش کردید بدانید که ادامه ارتباط را از نگاه شما مخفی می‌کند و با این کار سطح تاثیرپذیری فرد ناباب را بیشتر می‌کنیم.
حبشی با بیان اینکه والدین باید قبل از دوستی با افراد ناباب در فرزندشان نفوذ داشته باشند، اظهار کرد: اگر نوجوان دوستان نابابی پیدا کرده این نشانگر عدم وجود شرایط مساعد در یک خانواده است چرا که دوستی با فرد ناباب به نوعی می‌تواند برای جبران محبت‌های از دست رفته به نوجوان از طرف والدین باشد.
وی راهکار عدم دوستی با افراد مشکل‌دار را محبت، توجه و نفوذ در نوجوان دانست و تصریح کرد: خانواده درست می‌تواند در رفیق بد هم نفوذ کند و به صورت ناجی برای نجات یک انسان کمک کند.
حبشی دیگر ویژگی این دوران را تیمی شدن و فعالیت‌های گروهی خواند و اظهار کرد: برای هر موضوع مثبت یا منفی نوجوانان در این سن علاقمند به بودن در گروه و کار تیمی و دور هم بودن هستند.
این روانشناس در این خصوص افزود: معلم خوب کسی است که بتواند از این ویژگی نهایت استفاده را ببرد و موضوعات آموزشی یا تربیتی را به صورت تیمی انجام دهد و بازتاب خوب آن را ببیند.
وی با تاکید بر اینکه حضور در شبکه‌های اجتماعی هم به نوعی تیم‌سازی هستند، گفت: در فضای مجازی هم می‌توان فعالیت‌های مثبت داشت و سازمان‌های فرهنگی باید زمینه حضور افراد را در مکان‌های فرهنگی مهیا کنند همچنانکه در اوایل انقلاب مساجد پایگاهایی برای فعالیت‌های مثبت جوانان بود.
خانواده‌های منفعل میدان عمل برای دوست‌یابی به فرزندان نمی‌دهند
حبشی با بیان اینکه در مدارس نوجوانان بیشتر از رفیق بودن رقیب هم هستند، افزود: متاسفانه برخی تبلیغات والدین باعث بی‌دوستی فرزندان‌شان شده است و این خانواده‌های منفعل میدان عمل برای دوست‌یابی به فرزندان نمی‌دهند.
این روانشناس دوران بلوغ را مهم ترین دوران زندگی خواند و گفت: باید برای بلوغ فرزندان جشن گرفت و این جشن را جشن سلامتی آنها دانست آن وقت است که دیگر نوجوان از این سن برداشت آسیب نمی‌کند.
وی با تاکید بر اینکه باید به نوجوان آگاهی درست داد، اظهار کرد: باید اطلاعات درست و دقیق به نوجوان داد تا اطلاعات خام و غلط را از دیگران نگیرد.
حبشی با بیان اینکه نوجوان و جوان تا زمان زادواج باید خودکنترلی داشته باشد، افزود: خودکنترلی به معنای جنگیدن یا محروم کردن از نیازها نیست بلکه خودکنترلی به رشد منتهی می‌شود و این امر به نوعی آمادگی برای زمان بهره‌برداری است که این زمان همان زمان ازدواج است و عدم خودکنترلی حتی می‌تواند فرد را به سمت تباهی ببرد.
نظر شما