به گزارش خبرنگار ایمنا، جمهوری اسلامی ایران، با دارا بودن بیش از ۶۰۰۰ کیلومتر مرز زمینی و ۲۷۰۰ کیلومتر مرز آبی، با ۱۵ کشور همسایه است که با افغانستان، پاکستان، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، ترکیه، عراق و ارمنستان دارای مرز خاکی و با قزاقستان، روسیه، عمان، قطر، امارات، بحرین، عربستان و کویت دارای مرز آبی است. تعدد همسایگان در کنار مسائل امنیتی و سیاسی متنوع آنها تأثیرات مستقیم بر امنیت و ثبات منطقه و مناسبات این کشورها با جمهوری اسلامی ایران دارد.
خبرگزاری ایمنا بر اساس رسالت خبررسانی و آگاهی بخشی در نظر دارد، آخرین تحولات سیاسی منطقه را به صورت هفتگی، در اختیار مخاطبین خود قرار دهد؛ بر این اساس مهمترین تحولات سیاسی کشورهای همسایه را می‌توانید در روزهای پنجشنبه هر هفته در ایمنا دیپلماتیک مطالعه کنید:
بازداشت رییس جمهور سابق ارمنستان به دلیل خشونت علیه معترضان
روز شنبه- ۱۷ آذرماه- دادگاه عالی ارمنستان دستور داد روبرت کوچاریان ۶۴ ساله بار دیگر باید پشت میله‌های زندان برود. وی تابستان گذشته به اتهام نقض قانون اساسی به دلیل اعزام پلیس برای سرکوب اعتراضات ۲۰۰۸ که منجر به کشته شدن هشت معترض و دو تن از نیروهای پلیس شد، دو هفته بازداشت شده بود.
وکیل کوچاریان اعلام کرد که او بدون منتظر ماندن برای حضور پلیس برای اسکورتش به زندان رفت. کوچاریان اتهامات وارده را رد کرده است و آن را یک اقدام سیاسی از سوی نیکول پاشینیان می‌داند که "به وقوع اعتراضات ۲۰۰۸ کمک کرده بود".
انهدام گروهک تروریستی در عراق
اداره اطلاعات نظامی عراق روز شنبه -۱۷ آذرماه- از شناسایی و انهدام یک گروهک تروریستی که برای هدف قرار دادن شهروندان و نیروهای امنیتی در غرب "الرمادی" برنامه‌ریزی کرده بودند، خبر داد.
اداره اطلاعات نظامی عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد که نیروهای این اداره در تیپ ۲۹ پیاده‌نظام با هماهنگی منابعی در این اداره و بنا بر اطلاعات مقر فرماندهی موفق شدند که یک گروه تروریستی هفت نفره را در شهرستان "هیت" واقع در استان "الانبار" شناسایی و منهدم کنند.
در این بیانیه همچنین آمده است: این گروهک تروریستی به صورت سری و محرمانه فعالیت می‌کرد و اعضای آن برای انجام اقدامات تروریستی و هدف قرار دادن شهروندان عراقی برنامه‌ریزی کرده بودند.
امارات و عربستان هزینه سوخت‌رسانی آمریکا به جنگنده هایشان را نپرداخته‌اند
روز یکشنبه ۱۸ آذرماه- اعلام شد؛ "خطاهای حسابداری" نشان می‌دهد که عربستان و امارات هزینه سوختگیری جنگنده‌های خود در جنگ یمن را به طور کامل به آمریکا پرداخت نکرده‌اند. به این معنا که مالیات‌دهندگان آمریکایی بهای بخش عمده‌ای از کمپین سعودی‌ها علیه یمن را پرداخت کرده‌اند که احتمالا به ده‌ها میلیون دلار می‌رسد.
این مساله که جزییات آن در یکی از اسناد وزارت دفاع آمریکا ذکر شده و مجله آتلانتیک آن را مشاهده کرده، ممکن است سناتورهای آمریکایی را که از نقش عربستان در جنگ یمن و حمایت آمریکا از آن خشمگین هستند، از این هم خشمگین‌تر کند.
آمریکا از آغاز حمله به یمن تا ماه گذشته میلادی، سوخت‌رسانی هوایی جنگنده‌های ائتلاف سعودی را بر عهده داشت که کار بسیار هزینه‌بری است و طرف دریافت کننده بر اساس قانون ملزم است که هزینه آن را پرداخت کند، اما نامه پنتاگون که در تاریخ ۲۷ نوامبر تنظیم شده، اظهار می‌کند، در حالی که وزارت دفاع آمریکا بر این باور است که "عربستان و امارات هزینه سوخت و خدمات سوختگیری خود را پرداخت کرده‌اند، اما در واقع به اندازه کافی بهای آن را نپرداخته‌اند."
نشست شورای همکاری خلیج فارس؛ غیبت امیر قطر، تمرکز بر تحریم‌های ایران
اجلاس سالیانه رهبران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بدون حضور امیر قطر روز یکشنبه- ۱۸ آذرماه- در ریاض، پایتخت عربستان سعودی در حالی برگزار شد که بحران قطر، جنگ ناتمام یمن و رسوایی قتل جمال خاشقچی بر نشست امسال پادشاهی‌های نفت‌خیز حاشیه جنوبی خلیج فارس سایه انداخته بود.
عربستان، بحرین، امارات متحده عربی، مصر و چند کشور عربی دیگر از ژوئن سال ۲۰۱۷ پادشاهی قطر را به اتهام حمایت از تروریسم و داشتن روابط گسترده با ایران تحریم کرده و عملا در محاصره اقتصادی، سیاسی و جغرافیایی قرار دادند. با وجود تلاش‌های کویت و ایالات متحده برای میانجیگری میان دوحه و ریاض، این بحران دیپلماتیک هنوز حل نشده است.
معاون وزارت خارجه قطر به نمایندگی از این کشور در نشست سران شورای همکاری خلیج فارس شرکت کرد. شیخ خالد بن احمد الخلیفه، وزیر خارجه بحرین گفته است قطر تمام پل‌های بازگشت به موقعیت اصلی خود در این نهاد را پشت سر خراب کرده است.
پادشاه عربستان در این نشست خواستار مقابله کشورهای عضو در برابر ایران شد. سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان در نشست اعضای شورای همکاری خلیج فارس اظهار کرد: «حکومت ایران به سیاستهای تهاجمی خود برای مداخله در امور داخلی کشورهای دیگر ادامه می دهد. در همین راستا همه ما باید برای حفظ دستاوردهایمان تلاش کنیم و با شرکایمان برای حفظ امنیت و ثبات در منطقه و جهان همکاری کنیم. باید تضمین هایی بابت برنامه هسته ای ایران و جلوگیری از تولید موشک های بالستیک وجود داشته باشد.»
ملک سلمان در مورد بحران یمن نیز گفت «کشورهای عضو ائتلاف با دقت در حال کمک به دولت مشروع یمن هستند و یمن و مردم آن را از دست گروهی که علیه دولت مشروع شورش کرده و امنیت و ثبات را به بازی گرفته است نجات می دهند.»
ناامیدی ترکیه از پاسخ عربستان
ریاست جمهوری ترکیه روز دوشنبه- ۱۹ آذرماه- ناامیدی خود را نسبت به پاسخ عربستان به درخواست ترکیه مبنی بر تحویل عاملان قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار عربستانی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول در اکتبر گذشته، ابراز کرد. پیشتر عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان تاکید کرد، ریاض هرگز هیچ یک از شهروندان خود را به ترکیه تحویل نخواهد داد و آنکارا باید به تعهدات خود در ارائه تمامی اطلاعاتی که عربستان خواسته است، پایبند باشد.
نهمین پایگاه دریایی ترکیه
وزارت دفاع ترکیه روز سه شنبه -۲۰ آذرماه- اعلام کرد که این کشور ساخت نهمین پایگاه دریایی ترکیه را دریای سیاه در نزدیکی شهر ترابوزون در شمال شرقی این کشور آغاز کرده است و قرار است در این پایگاه ۴۰۰ نظامی و ۲۰۰ غیرنظامی مشغول به کار شوند.
ترکیه هشت پایگاه دریایی دارد که عبارتند از دو پایگاه مرسین و اسکندرون در دریای مدیترانه، دو پایگاه دریایی آکزاس و فوجا در دریای اژه، پایگاه دریایی گولجوک در دریای مرمره، پایگاه دریایی ارگلی در دریای سیاه، دو پایگاه دریایی در استانبول و چاناک قله.
ناکامی ترکیه در اجرای تعهداتش در نشست سوچی
روز سه شنبه- ۲۰ آذرماه- پس از سلسله نقض‌های متوالی در مناطق آتش‌بس در حماه، حلب، لاذقیه و ادلب که روسیه و ترکیه بر سر آن توافق کردند، برخی از این مناطق بار دیگر دچار تنش شده‌اند. یگان‌های ارتش سوریه در حومه شمالی حماه به حملات گروه‌های تروریستی و تلاش آنها برای نفوذ به پایگاه‌های نظامی واکنش نشان داده‌اند که چندین کشته و زخمی داشته است، این پایگاه‌ها از غیرنظامیان در روستاها و شهرهای امن حفاظت می‌کنند.
طبق توافق روسیه و ترکیه، ادلب و حومه آن تحت شرایطی زیر نفوذ آنکارا قرار دارد، اما به نظر می‌رسد، شرایط میدانی به این کشور اجازه نمی‌دهد که این توافق را به صورت کامل اجرا کند. ترکیه متعهد شده ادلب و حومه‌های آن را از گروه‌های تروریستی تخلیه کرده و اجرای توافق‌نامه ایجاد منطقه خالی از سلاح را تضمین کند.
در این راستا، سعد الشارع، تحلیلگر سیاسی معتقد است، ترکیه مسیر اقدامات روس‌ها را در سوریه می‌بندد چرا که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه از همتای روسی خود خواسته بود درباره ادلب با یکدیگر نشستی داشته باشند و احتمال دارد تغییراتی در توافق میان دو طرف به وجود آید.
پیگیری پرونده زنان ربوده شده ایزدی توسط رییس جمهور عراق
برهم صالح، رییس جمهوری عراق روز چهارشنبه-۲۱ آذرماه- در جریان دیدار با نادیا مراد، برنده جایزه صلح نوبل در بغداد، ضمن درخواست پایان دادن به اختلافات و درگیری‌های منطقه‌ای که از افراط‌گری حمایت می‌کنند، در بیانیه‌ای خاطرنشان کرد: شخصا پرونده زنان ایزدی ربوده شده از سوی داعش را دنبال خواهم کرد و مساله نادیا مراد، مساله عراق است و هر مستضعفی که از وحشی‌گری و ظلم و ستم سازمان افراط گر رنج برده است.
صالح بر لزوم پایان دادن به اختلافات و درگیری‌های منطقه‌ای که از افراط گری حمایت می‌کند؛ همچنین دلایلی که اجازه پدیدار شدن سازمان‌های تروریستی را می‌دهد، تاکید کرد.
پاکستان: نیازی به مشورت هیچ کشوری نداریم
در پی سخنان سفیر آمریکا روز چهارشنبه -۲۱ آذرماه- در بنیاد بین‌المللی آزادی مذهب، مبنی بر تصمیم برای قرار دادن نام پاکستان در فهرست کشورهایی که وضع آزادی مذهب در آنها بسیار وخیم است؛ وزارت خارجه پاکستان در بیانیه‌ای اقدام آمریکا را رد کرد.
وزارت خارجه پاکستان در ادامه بیانیه خود آورده است، به نظر می‌رسد که این تصمیم از سوی دولت واشنگتن یکسویه و با انگیزه سیاسی بوده باشد و در کنار تعصبات واضح منعکس شده از چنین اقدامی، سوالات اصلی درباره اعتبار چنین ادعایی وجود دارد.
چنین اقدامی از سوی آمریکا می‌تواند منجر به اعمال تحریم علیه پاکستان شود؛ اگرچه آمریکا اعلام کرده که دست به چنین تحریمی نمی‌زند. وزارت خارجه پاکستان همچنین تاکید کرد که دولت اسلام آباد به رایزنی و مشورت از جانب هیچ کشوری برای حفاظت از قوانین مربوط به اقلیت‌ها نیازی ندارد.
حمله انتحاری طالبان به کابل
روز سه شنبه- ۱۹ آذرماه- در جریان انفجار عامل انتحاری طالبان در نزدیکی یک کاروان نیروهای ارشد اطلاعاتی افغانستان شش نفر کشته و شش تن از جمله دو نیروی ناتو زخمی شدند. عامل انتحاری خودش را در نزدیکی کاروان امنیتی در کابل منفجر کرد.
سخنگوی وزارت کشور افغانستان گفت: مشخص نیست عامل انتحاری داخل خودرو بوده یا خیر.
واکنش "بی‌سابقه" قطر به بیانیه سران شورای همکاری خلیج فارس
احمد الرمیحی، مدیر دفتر رسانه‌ای وزارت خارجه قطر در واکنش به بیانیه پایانی سی‌ونهمین نشست سران شورای همکاری خلیج فارس در ریاض از این بیانیه انتقاد کرد. وی در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: چرا سران شرکت کننده در این نشست به بررسی بحران خلیج (فارس) نپرداختند؟ این چه بیانیه پایانی است که محاصره قطر و راه‌های حل آن را مورد رایزنی و بحث قرار نداد؟
الرمیحی افزود: به چه کسی می‌خندید؟ این "سطحی‌نگری" و "نادیده گرفتن مشکلات واقعی" که این شورا از آن رنج می‌برد، برای شما کافی است.
گردآوری و تنظیم از: پاتریک ساهاکیان-خبرنگار سیاسی ایمنا
نظر شما