به گزارش خبرنگار ایمنا، سیامک مقدم، رییس دفتر اسکان بشر ملل متحد در ایران به معرفی مختصری از این سازمان پرداخت و گفت: این برنامه از سال ۱۹۸۰ در نایروبی (پایتخت کنیا) آغاز به کار کرده است و هدف آن تلاش برای بهبود وضعیت سکونتگاه‌های شهری، اقتصاد شهری و مسائلی از این دست در کشورهای مختلف است.
وی افزود: دفتر هبیتات در ایران در سال ۱۳۸۸ با تمرکز بر موضوع کاهش آثار خطرات و بلایای طبیعی و بر اساس موافقت نامه‌ای بین برنامه اسکان بشر ملل متحد و دولت جمهوری اسلامی ایران تاسیس شد؛ هر چند این سازمان در دولت دهم فعالیت مفید چندانی نداشت، اما در سال های اخیر فعالیت آن گسترده‌تر شده و با نهادهای مختلفی همچون مرکز تحقیقات راه و شهرسازی، سازمان مدیریت بحران کشور و وزارت بهداشت همکاری می کند.
مقدم تأکید کرد: فعالیت ویژه هبیتات در ایران به ویژه درحوزه بهبود تاب آوری ساختمان ها مخصوصاً بیمارستان ها است؛ زلزله سرپل ذهاب و تخریب بیمارستان ها نشان داد که ساختمان ها در ایران از امنیت مناسبی برخوردار نیست. متأسفانه در ایران هرچند از نظر آسیب شناسی و مطالعات علمی وضعیت خوبی داریم، اما در عمل اتفاق خاصی نمی افتد.
رییس دفتر اسکان بشر ملل متحد در ایران افزود: در این راستا سه کشور ایران، نیجریه و میانمار به عنوان کشورهای پایلوت برای تهیه سیاست ملی شهری انتخاب شده اند و در حال حاضر همکاری خوبی بین این سه کشور وجود دارد.
سیاست ملی شهری یک فرآیند است
در ادامه جلسه "رمی سیجپینگ"، رییس واحد برنامه ریزی منطقه ای و کلان شهری برنامه اسکان بشر ملل متحد در کنیا گفت: ما از روز دوشنبه در تهران حضور داریم و بازدیدها و بررسی های مختلف برای بهبود سکونتگاه‌های شهری در ایران انجام داده ایم. هبیتات به مسائلی می پردازد که مشکلات مبتلابه ۱۹۵ کشور عضو سازمان ملل متحد است و از زمانی که این سازمان شروع به کار کرده مسائل شهری اهمیت بیشتری یافته است.
وی افزود:حقوق شهری، حکم روایی، اقتصاد شهری، تأمین خدمات پایه در شهرها، مسکن، کاهش خطرات و بهسازی ساختمان ها پس از خطر و جنبه های پژوهشی از جمله مسائل اصلی است که هبیتات به آن می پردازد.
سیجپینگ اضافه کرد: این برنامه باید بر شواهد و دلایلی مبتنی باشد؛ بنابراین ما در ابتدا برنامه های سیاست شهری در ۲۰ سال گذشته را مطالعه و گزارشی از آن ها تهیه کرده ایم تا کشورهای علاقه مند بتوانند با مطالعه این انتشارات رایگان از تجربیات یکدیگر استفاده کنند. به این ترتیب، برنامه سیاست ملی شهری چتری برای همکاری و توافق دستگاههای مختلف با یکدیگر است؛ چرا که دولت بدون همکاری نهادهای مختلف به جایی نخواهد رسید و یکی از این نهادهای اثرگذار دانشگاهیان هستند.
وی افزود: درحال حاضر شاهد افزایش روند شهرنشینی هستیم، معنی این امر آن است که چالش های جدیدی در این حوزه ایجاد می شود؛ افزایش شهرنشینی به معنای افزایش تبادلات اقتصادی، اجتماعی و... است در نتیجه هبیتات سعی می کند از این موارد به عنوان فرصتی برای توسعه پایدار شهری استفاده کند. در واقع هبیتات که در زمینه سکونتگاه‌های شهری فعالیت می کند خود را موظف می داند به چالش هایی که در اثر عدم مدیریت فرآیند شهرسازی ایجاد شده بپردازد؛ چرا که اگر به این چالش ها نپردازیم نسل های آینده ما را سرزنش خواهند کرد.
سیجپینگ تأکید کرد: سیاست ملی شهری را نباید با طرح های شهری اشتباه گرفت زیرا این دو از نظر مقیاس با یکدیگر تفاوت دارند تفاوت نخست این است که سیاست ملی شهری، روستاها، حومه و خود شهرها را در برمی گیرد و تنها شامل شهرهای بزرگ نیست. نکته دیگر اینکه سیاست ملی شهری مسائل بلندمدت شهر را در افق ۱۰ تا ۱۵ ساله مد نظر دارد.
رییس واحد برنامه ریزی منطقه ای و کلان شهری برنامه اسکان بشر ملل متحد در کنیا افزود: نکته سوم اینکه تمام مسائل شهری از قبیل تغییرات آب و هوایی و نیز مسائل زنان، کودکان و جوانان در سیاست ملی شهری دیده می شود. نکته دیگر اینکه سیاست ملی شهری، بخشی نیست؛ یعنی مثلا فقط حوزه آب، برق یا انرژی را شامل نمی شود بلکه همه بخش ها را در کنار هم می بیند و نکته پنجم اینکه چگونگی رسیدن این سیاست به مرحله اجرا نیز دیده شده است؛ به عنوان نمونه به بحث تأمین مالی شهرداری ها و آگاهی شهروندان در مسیر سکونتگاه های شهری دقت شده است.
وی افزود: نکته مهمی که در رابطه با سیاست ملی شهری به آن باید دقت شود این است که این سیاست یک سند نیست که تصویب و رها شود؛ بلکه یک فرآیند است که باید شفاف باشد و به حل بهبود شرایط شهری کمک کند. سه محور اصلی در سیاست ملی شهری این است که در درجه نخست ممکن است سندی برای آن وجود نداشته باشد، اما این آگاهی وجود دارد که یک سیاست ملی شهری برای بهبود موقعیت شهرها وجود دارد.
سیجپینگ تأکید کرد: نکته دیگر اینکه این فرآیند شامل اقداماتی است که باید به کمک آن ها مسائل شهری کاهش پیدا کند و آینده بهتری را برای شهر رقم بزند و نکته آخر اینکه دانشگاهیان به واسطه اینکه چالش های شهری را به طور مرتب رصد می کنند، می توانند کمک زیادی به اجرایی شدن این سیاست کنند.
شهروندان محور شهرهای هوشمند
مهمان و سخنران دیگر این برنامه که به مناسبت هفته پژوهش در دانشکده معماری و شهر سازی دانشگاه هنر برگزار شد، "کییونگ لی"، مشاور فنی ارشد برنامه ریزی منطقه ای و کلان شهری برنامه اسکان بشر ملل متحد بود که در رابطه با شهرهای هوشمند گفت: سه باور نادرست در مورد اینگونه شهرها وجود دارد؛ اشتباه نخست این است که برخی فکر می کنند شهرهای هوشمند به دنبال حل مسائل کلان شهرهایی با جمعیت بالای ده میلیون نفر هستند؛ در حالیکه این درست نیست امروزه بسیاری از روستاها نیز به پروژه هوشمند سازی پیوسته اند.
لی تأکید کرد: اشتباه رایج دوم این است که برخی گمان می کنند شهرهای هوشمند مختص شهرهای دارا و ثروتمند هستند؛ در حالیکه این ایده نیز درست نیست و امروزه بسیاری از شهرهای کمتر توسعه یافته و بی بضاعت نیز در این پروژه ها دخیل هستند. به عنوان نمونه امروزه در بسیاری از کشورهای اروپایی، چین و هند بسیاری از روستاها هوشمند شده اند و به طور خاص در چین و هند به روستاییان کمک شده است تا محصولات خود را از طریق تجارت الکترونیک به فروش برسانند.
مشاور فنی ارشد برنامه ریزی منطقه ای و کلان شهری برنامه اسکان بشر ملل متحد افزود: اشتباه سوم این است که بحث شهرهای هوشمند فقط مربوط به راه اندازی ابزارهای ارتباطی در شهرها نیست؛ بلکه به شهروند محوری باز می گردد.
وی تأکید کرد: برای اجرای سیاست ملی شهری که یکی از آن ها «شهرهای هوشمند» است، به الزاماتی نیاز داریم که به برخی آن ها اشاره می شود. نکته نخست این است که بخش خصوصی هم باید در ایجاد شهرهای هوشمند درگیر شود؛ چرا که هوشمند شدن شهرها به همکاری بخش دولتی و خصوصی نیاز دارد.
لی افزود: نکته دوم اینکه شهرهوشمند باید با یک پیمایش نیازهای شهر و شهروندان انجام شود و نکته مهم دیگر اینکه حفظ حریم شخصی و اطلاعات خصوصی مردم در هوشمندسازی شهرها باید مد نظر قرار بگیرد به این معنا که نباید اطلاعاتی از افراد گرفته شود که به شناسایی آن ها برخلاف میلشان ختم شود.
وی خاطر نشان کرد: نکته دیگر در بحث اجرا است؛ به این معنا که در بسیاری از کشورها یک نهاد خاص تأسیس شده تا مقدمات و امکانات ایجاد شهرهای هوشمند را فراهم کند. بحث دیگر دسترسی باز و آزادانه به اطلاعات است و نکته آخر بحث پایش و نگهداری است؛ به این معنا که نماگرهای خاصی باید ایجاد شود که میزان پیشرفت شهر در زمینه شاخصه های شهر هوشمند را پایش و رسیدگی کند.
مشاور فنی ارشد برنامه ریزی منطقه ای و کلان شهری برنامه اسکان بشر ملل متحد گفت: برای اجرای شهر هوشمند متکی به ستون‌های مختلفی هستیم یکی از این ستون ها مشارکت مردمی است، ستون دیگر ظرفیت سازی است اینکه از فناوریهایی بهره ببریم که به بهبود زندگی شهروندان کمک کند و نکته دیگر اینکه برای اجرای این برنامه لازم نیست حتماً با پروژه های کلان شروع کنیم؛ بعضی پروژه های خرد نیز می توانند در این زمینه کمک کننده باشند. نکته آخر اینکه برای اجرای طرح شهرهای هوشمند باید برنامه‌های پیشتاز و چابک داشته باشیم که در ظرف مدت کوتاهی به نتیجه برسند.
لی افزود: به طور خلاصه ایجاد شهر هوشمند در قالب سیاست ملی شهری از طریق ایجاد چارچوب راهبردی، گردآوری اطلاعات، تدوین راهبرد شهر هوشمند و شناسایی و اجرای پروژه های نمونه عملیاتی خواهد شد.
شهر جدید پرند، پایلوت شهر هوشمند
در پایان جلسه مهمانان برنامه به سؤالات دانشجویان و خبرنگاران پاسخ دادند. سیامک مقدم، نماینده هبیتات در ایران در پاسخ به سؤال خبرنگار ایمنا در رابطه با اینکه کدام شهرها به عنوان پایلوت اجرای شهر هوشمند در ایران انتخاب شده اند و آیا اصفهان به عنوان یکی از توریستی‌ترین شهرهای ایران در برنامه های شما جایی دارد یا خیر؟ گفت: ما در ایران با همراهی دولت پروژه تدوین سیاست ملی و شهرهای هوشمند را پیش می بریم، در این راستا هنوز شهرهای خاصی به عنوان پایلوت برای اجرا سازی شهرهای هوشمند انتخاب نشده اند، تنها یک سری طرح و برنامه های محدود در سنندج، کرمانشاه و تبریز اجرایی شده که البته اینها هم بسیار محدود است.
وی افزود: از سوی دیگر با همراهی وزارت راه و شهرسازی، شهر پرند در جنوب غربی تهران نیز برای اجرای نمونه شهرهای هوشمند مد نظر هبیتات قرار گرفته که البته این تصمیم هنوز قطعی نشده است.
مقدم در پاسخ به سؤال یکی از دانشجویان در مورد تأثیر تحریم ها بر انتقال تکنولوژی لازم از دیگر کشورها به ایران برای پیاده سازی شهر هوشمند گفت: هبیتات به هیچ عنوان سازمانی سیاسی نیست و تلاش آن بر انتقال دانش علمی و تجربیات مختلف کشورها در زمینه تدوین سیاست ملی شهری و شهر هوشمند متمرکز است، بنابراین بحث تحریمها و مسائل سیاسی نمی تواند فعالیتهای این نهاد را تحت تأثیر قرار دهد.
نظر شما