شکرالله فرامرزی در گفتگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه تزیین و زیبا سازی ظروف فلزی را باید هم زمان با کشف فلزات دانست اظهار کرد: پوپ سابقه میناکاری در ایران را متعلق به هزاره اول پیش از میلاد میدانند و اروبین مرگدلیس معتقد است که سابقه این هنر در ایران به زمان اشکانیان و ساسانیان میرسد. از یادگاریهای مینا کاری دوره هخامنشی میتوان به بازوبند طلای میناکاری اشاره کرد. از دوره ساسانی نیز یک تنگ میناکاری شده روی طلا به دست آمده است.
این هنرمند میناکار ادامه داد: در روزگار صفویه زمینه و جهت هنر میناکاری و فلز سازی تغییر کرد. ظروف نقرهای ایران به نقوشی مانند مینیاتور از قبیل مجالس بزم و دربار یا مجالس شکار یا اسب سوار و غیره مزین گشته بود. به طورکلی شیوه میناسازان دوره صفویه نقشهای اسلیمی و گل بود. در موزه ملی ایران از این دوره آفتابه لگن، شمعدانهای متعدد از برنج یا نقره میناکاری شده موجود است.
وی افزود: از نمونههای مینا میتوان به مینای حجرهای، نقاشی، مرصع و مینای روحی اشاره کرد. مینای حجرهای یا خانه بندی نوعی از میناست که به وسیله مفتولهای فلزی که روی سطح کار لحیم میشوند پدید میآید. این مفتولها با کمی نقره در جای خود ثابت شده و در نتیجه به صورت حجرههایی در میآید که داخل آنها را با رنگهای مینایی پر میکنند.
فرامرزی اضافه کرد: در مینای مرصع دانههایی به شکل یاقوت و به رنگهای مختلف بر روی ظرف مینا توسط کمی رنگ لعاب و آب به دانه چسبانده میشود. معمولاً محلهایی که میخواهند دانههای یاقوت رنگ را بچسبانند لعاب نمیدهند بلکه باید به صورت مسی باشد تا دانهها بهتر و زیباتر در آن جای گیرد. این مدل از مینا امروزه کمتر متداول است و در گذشته بیشتر روی حمایلها، غلاف شمشیر، چایخوری و امثالهم کاربرد داشته است.
وی تصریح کرد: در میناکاری طرحهای متنوع و متفاوتی استفاده میشود که در بسیاری از هنرهای دوره اسلامی، به ویژه تذهیب نیز کاربرد داشته است. این طرحها شامل اسلیمی، ختایی، مرغ و ختایی، گل و مرغ، ابنیه و آثار تاریخی، اسلیمی و ختایی، احادیث، اشعار فارسی میشود.
این هنرمند در مورد مشکلات صنعت میناکاری گفت: تهیه مواد اولیه مانند مس، رنگهای نقاشی و لعاب برای کارگاهها بسیار گران تمام میشود و گرانی ارز و دلار نیز سبب تشدید این موضوع شده است. مشکل دیگر این صنعت طرحهای تکراری است که به وفور دیده میشود و با توجه به اینکه اشتغال زایی در این صنعت زیاد است انتظار میرود که همه سبکهای موجود کار شود اما متاسفانه تنها سبک اسلیمی کار میشود و کارگاههای انگشت شماری به سبکهای دیگر علاقه نشان میدهند.
نظر شما