به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرضا، بارها از کمی سرانه مطالعه در کشور سخن گفته شده و متولیان این حوزه، نگرانی خود را از آن ابراز کرده‌اند؛ شهرضا نیز از این قاعده مستثنی نیست، اما به راستی چرا مردم تمایلی به مطالعه ندارند؟! برای پاسخ به این پرسش، نخست باید وضعیت مطالعه و امانت کتاب را بررسی کنیم.
فاطمه پورخاقان، رییس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرضا در حالی از عضویت هفت هزار و ۲۶۶ نفر در کتابخانه‌های عمومی این شهرستان خبر می‌دهد که معتقد است: «آمار دقیقی از شمار اعضای کتابخانه‌هایی که زیر نظر نهاد کتابخانه‌های عمومی نیستند، وجود ندارد و همین مسئله آگاهی از سرانه مطالعه را با چالش مواجه کرده است.»
پورخاقان می‌گوید: در حال حاضر ۱۲۹ هزار و ۴۳۵ نسخه کتاب در کتابخانه‌های نهادی و مشارکتی این شهرستان وجود دارد و در یک سال گذشته ۱۰۳ هزار و ۵۱۵ نسخه از این تعداد، از سوی اعضا به امانت گرفته شده است.
بررسی این آمار نشان می‌دهد، کمتر از ۱۰ درصد از مردم این شهرستان عضو کتابخانه‌های نهادی و مشارکتی هستند، این آمار در حالی است که شهرضا با داشتن دو آموزشکده فنی خوارزمی، یک واحد دانشگاه آزاد، یک مرکز پیام نور و دانشگاه دولتی، شهری دانشگاهی محسوب می‌شود، از سوی دیگر بیش از ۲۶ هزار دانش آموز و چهار هزار معلم و کارمند آموزش و پرورش در این شهرستان وجود دارد، پس مشخصا باید شمار کتابخوانان آن نیز بیش از این باشد.
مدیران فرهنگی بیشتر به دنبال ساحل آرامش هستند
مرتضی فخاران، کارشناس آموزشی و مدرس دانشگاه در این باره به ایمنا می‌گوید: وقتی از مسائل فرهنگی سخن می‌گوییم، باید به دو نکته توجه داشته باشیم، نخست آنکه فرهنگ بر همه چیز تأثیر می‌گذارد و از همه چیز هم تأثیر می‌پذیرد و دوم آنکه تغییر در فرهنگ به سرعت و آسانی رخ نمی‌دهد؛ اما وقتی یک معضل فرهنگی مدتی طولانی ادامه داشته باشد باید برای آن چاره‌اندیشی کرد.
وی تأکید می‌کند: متأسفانه برخی متولیان فرهنگی کشور که گاه، نقش کلیدی در رویدادهای فرهنگی دارند، تخصص کافی ندارند و از سوی دیگر آنقدر مسائل دست و پا گیری در حوزه فرهنگ وجود دارد که کمتر مدیری، دردسر ایجاد تحولاتی هر چند کوچک را به خود می‌دهد.
این مدرس دانشگاه اضافه می‌کند: متولیان فرهنگی باید از کسانی باشند که پیشرفت فرهنگ با درآمد و جایگاه شغلی آنان، ارتباط مستقیم داشته باشد، اما در حال حاضر چه فرهنگ پیشرفت کند و چه پیشرفت نکند، حقوق ماهیانه کارکنان این حوزه پرداخت و ارتقاء اداری اعمال می‌شود.
فخاران می‌گوید: برخی افراد فرهنگ و هنر ایران را با قبل از انقلاب یا دیگر کشورها مقایسه می‌کنند که این مسئله هم آسیب‌زا است؛ فرهنگ ایران در بخش‌های مختلف را باید با پیشینه فرهنگی و جایگاه آن در تاریخ فرهنگ مقایسه کنیم.
یادگرفتن از دیگر کشورها تهدید فرهنگی نیست
وی با اشاره به سرانه مطالعه، تصریح می‌کند: کشور فنلاند کمترین ساعات آموزشی و بیشترین پیشرفت تحصیلی را دارد، ما نباید در استفاده از تجارب دیگر کشورها مقاومت کنیم، قرار نیست چیزی به دین و اعتقادات و هویت ملی ما آسیب بزند، فقط قرار است کاری کنیم که مردم ما بیشتر بخوانند و بیشتر بدانند.
این کارشناس آموزشی اظهار می‌کند: اساسا تمایل به مطالعه از ذهن پرسشگر نشأت می‌گیرد، هر اندازه مردم یک جامعه بیشتر مطالبه‌گر باشند برای یافتن پاسخ سؤالات خود کارهایی می‌کنند که یکی از آن‌ها مطالعه است؛ متأسفانه سیستم آموزشی کشور ما هنوز نتوانسته نسلی پرسشگر و مطالبه‌گر تربیت کند.
وی خاطرنشان می‌کند: در مهدهای کودک و پیش دبستانی‌ها کمتر از متخصصان حوزه کودک استفاده می‌شود، بدتر از همه اینکه رویکرد غالبی که در سالیان اخیر تنها بر پایه اشتغالزایی و افزایش آمار به کار گماشته شدگان ایجاد شده، باعث می‌شود تا شرایط تأسیس این مراکز و اشتغال در آن‌ها ساده‌تر شود، این در حالی است که این مراکز بنیاد فکری یک شخصیت دوستدار مطالعه را ایجاد می‌کنند.
این مدرس دانشگاه اضافه می‌کند: در شهرضا یا بعضی از شهرهای دیگر دانشگاه‌های زیادی وجود دارد، اما باید از خود بپرسیم که چند درصد از دانشجویان این مراکز در رشته مورد علاقه خود تحصیل می‌کنند و چند درصد از آنان به آینده شغلی خود امید دارند؟ این مسائل ارتباط مستقیم با ساعات مطالعه شهروندان دارد.
فخاران می‌گوید: برای برخی دیگر از مردم، معضلات اقتصادی فرصتی برای مطالعه باقی نگذاشته و برای برخی دیگر تأمین آینده مالی خود و فرزندانشان، مهمتر از کتابخوانی است.
پراکندگی کتابخانه‌ها کسب آمار را مشکل می‌کند
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که پورخاقان، رییس کتابخانه‌های شهرضا از نبود تمرکز در اداره کتابخانه‌های این شهرستان این گونه می‌گوید: در حال حاضر در حوزه‌های علمیه و کانون‌های فرهنگی مساجد و مدارس، کتابخانه‌هایی است که زیر نظر نهاد کتابخانه‌ها نیست و طبیعتا آماری هم از سرانه مطالعه آن‌ها در دست نیست.
وی تصریح می‌کند: تلاش‌های محسوسی در مدارس برای افزایش گرایش دانش‌آموزان به مطالعه آغاز شده است.
وی ادامه می‌دهد: در مناطقی از شهرستان که کتابخانه ایجاد شده، استقبال شهروندان خوب بوده است و در کتابخانه مرکزی شهرستان هم مراجعات زیادی از مناطق اطراف وجود دارد که مجموعه این موارد نشان می‌دهد سرانه مطالعه شهرضا بیش از مقدار میانگینی است که در کشور اعلام می‌شود، هرچند تا کنون مطالعه دقیقی در این زمینه انجام نشده است.
نظر شما