به گزارش خبرنگار ایمنا، نوش‌آباد در استان اصفهان و هشت کیلومتری شمال کاشان واقع‌شده است، شهری که ساکنان قدیمی آن‌یک شهر زیرزمینی در آن به ارث گذاشته‌اند. زمانی که انوشیروان ساسانی در هزار و ۴۰۰ سال پیش نوش‌آباد را به‌عنوان پایتخت برگزید در این شهر، شهری زیرزمینی را ساخت تا از جان مردمانش محافظت کند و راهی ارتباطی بین بخش‌‌های مختلف شهر باشد.
کشف این مکان اسرارآمیز داستان جالبی دارد، اولین بار در سال ۱۳۸۰ یکی از اهالی شهر نوش آباد با مراجعه به اداره میراث فرهنگی شهرستان کاشان خبر از وجود شهری در زیرزمین نوش‌آباد داد، پس‌ازاین اظهارنظر مسئولان میراث با حفر چاه دست به کار شدند اما پس از اینکه چیزی نیافتند در چاه را بستند و رفتند. دومین بار و در سال ۱۳۸۲ زمانی که یکی از اهالی روستا نوش آباد در حال حفر چاهی بود به کشفی بزرگ رسید، او پس از حفر چند متر چاه در حیات خانه خود به یکی از اتاقهای شهر زیرزمینی رسید و پس از درمیان گذاشتن این موضوع با مسئولان مرتبط و آغاز دوباره پژوهش نهایتاً در پاییز سال بعد شهر زیرزمینی "اویی" از طریق آب انبار کشف شد.
این شهر زیرزمینی با دالان‌های تودرتو و اتاق‌هایی با ابعاد کوچک ساختار پیچیده و متراکمی دارد. برای رسیدن به شهر پیچیده اویی باید به آب انبار بالاده بروید و از آنجا وارد شهر زیرزمینی شوید. اویی پر است از پله‌ها، راهرو‌های تنگ و باریک و اتاقهای تودرتو که با معماری خاص در کنارهم قرار گرفته است. تمام اتاقهای این شهر با ارتفاع قد یک انسان معمولی یعنی بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ سانتی متر ساخته شده است و در تمام دیوارهای آن و با فواصل کم پیه‌‌سوز دیده می‌شود.
کاربری دفاعی این شهر را میتوان در راه‌های خروج مخفی که در بیرون شهر است و همچنین معماری خاص آن در برخی نقاط مانند ورودی‌ها دید.در دهانک‌های ورودی یک تکه سنگ به اندازه در ورودی و چند قلوه سنگ وجود دارد که در زمان خطرو تهاجم دشمنان درهای ورودی را با قراردادن سنگ آسیاب مسدود می‌کردند تا ضمن عبور اکسیژن از حفره سنگ، دشمنان را نیز گمراه کنند آنها همچنین از قلوه سنگ‌ها برای دفاع از خود بهره می‌بردند.
شهر اویی در سه طبقه ساخته شده و از دو جهت عمودی و افقی گسترش یافته‌است، ساختار راه‌روها و ورودی‌ها بسیار پیچیده است به طوری که اگر فرد نابلدی وارد آنجا شود سریع گیج خواهد شد و راه را گم خواهد کرد. در هنگام پناه بردن به اویی یک سرباز جلوتر از همه پیه‌سوزها را روشن کرده و نفر آخر وظیفه خاموش کردن آنها را برعهده داشته است تا دشمنان نتوانند راه‌ها پیدا کنند.
معماری اتاقهای این شهر زیرزمینی به شیوه‌ای است که دید مستقیم از راه‌روها نداشته باشد، همچنین انبارهایی از جو و گندم نیز در اویی وجود دارد. در طی پژوهش از اتاق‌ها وانبارها کشفیات زیادی بدست آمد از جمله ظروف قلم زنی از قرن هفتم هجری و آبخوری‌های سفالی قرن پنجم هجری.
مهم‌ترین کشف در سال ۹۳ زمانی که تیم پژوهش در نزدیکی‌های مسجد جامع، قنات شهر را پیدا کردند صورت گرفت. این قنات به دلیل قرار گرفتن آن در زیربافت شهر در نوع خود خاص و بینظیر است، این قنات همچنین در کنار تأمین منابع آبی مورد نیاز پناهگاه راهی فرار برای خارج شدن از شهر و رفتن به مکانی امن بوده‌است.
شهر اویی قدیمی‌ترین شهر زیرزمینی و یکی از بزرگ‌ترین آنها در دنیا است. این شهر که کاملاً به صورت دست کن ساخته شده در ایران بی نظیر است. نمونه‌هایی از این مدل شهرها در ترکیه (ایاصوفیه) و فرانسه و ایتالیا میتوان یافت اما "اویی" به دلیل پیچیدگی و قدمت در نوع خود بینظیر است.
شهر زیرزمینی نوش‌آباد در سال ۸۵ به ثبت ملی رسید همچنین از سال ۹۴ با مجوز سازمان میراث فرهنگی این مکان به سایت موزه تبدیل شد تا علاوه بر تعلق گرفتن اعتبارات اجرایی و پژوهشی زمینه برای ثبت جهانی آن فراهم شود. بازدید از این سایت موزه از دو طریق آب‌انبار بالاده و آب‌انبار مرکزی نوش‌آباد امکان پذیر است.
یادداشت از: یزدان روحانی_ خبرنگار ایمنا
نظر شما