به گزارش خبرنگار ایمنا، این میزگرد با حضور مرضیه فرشاد مدیرکل بهزیستی استان اصفهان، کوروش محمدی عضو شورای اسلامی شهر اصفهان و رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران، زهرا برومندفر عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، مجتبی ناجی معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان، مسعود مهدویان‌فر رییس اداره اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان و وحیده حمیدی رییس موسسه کاهش آسیب های اجتماعی زنان اصفهان برگزار شد.
آنچه در ذیل می خوانید مشروح این میزگرد است.
فرشاد: قانون گریزی در یک قدمی شهر است
مرضیه فرشاد، مدیرکل بهزیستی استان اصفهان در این نشست اظهار کرد: موضوع زنان و سکونت‌گاه های غیر رسمی یا فضاهایی که تعریف جدی از رفع مشکلات اجتماعی ندارد، مسئله مهمی است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت.
وی افزود: افرادی که در این مناطق زندگی می‌کنند از امنیت روانی، اجتماعی، اقتصادی و ... برخوردار نیستند که همین موضوع آسیبی به ساکنان چنین مناطقی وارد می‌کند.
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان اضافه کرد: با توجه به اینکه محوریت خانواده زن است، هرگونه ناامنی در فضای عمومی، متوجه زنان خواهد شد، البته این تهدیدات برای تمامی رده های سنی امکان پذیر است.
وی تصریح کرد: معمولا حواشی شهر به عنوان سکونت‌گاه‌های غیر رسمی افرادی را در خود جای می دهد که به دور از قوانین به دنبال اقداماتی سوء هستند، به همین دلیل در چنین فضایی شاهد تشدید بحران ها خواهیم بود.
فرشاد با اشاره به عمده ترین آسیب های اجتماعی مناطق حاشیه‌ای افزود: در این خصوص پژوهشی انجام نشده است، اما آسیب‌ها حلقه‌های متصل به هم هستند و بررسی این موضوع کاری سخت و غیرقابل تفکیک است.
وی اضافه کرد: برای تمامی آسیب ها نمی توان نسخه واحدی پیچید، اورژانس اجتماعی تنها خط ارتباطی بهزیستی با آسیب های اجتماعی است.
مدیرکل بهزیستی استان با اشاره به فعالیت اورژانس اجتماعی اضافه کرد: با توجه به اینکه این اورژانس بنا به تقاضای مردم خدمات ارایه می‌دهد و منبع اطلاعاتی موثقی برای بهزیستی است، اما اطلاعات آن کامل نیست، زیرا خدمات بنا به تقاضا ارایه شده است.
فرشاد با اشاره به مهم ترین آسیب ها تصریح کرد: طلاق، اعتیاد، بی بند و باری و حاشیه نشینی از مهم ترین آسیب‌های اجتماعی است که در مناطق حاشیه ای بیشتر شاهد آن هستیم و در سال های اخیر مقام معظم رهبری نیز بارها بر رفع این آسیب ها تاکید داشته اند.
وی با اشاره به ازدواج زودهنگام دختران در حاشیه های شهر افزود: در گذشته اگر در ازدواج های زودهنگام نیز مشکلی وجود داشت خانواده ها مانع بروز آن می‌شدند، اما در دنیای مدرن نگرانی خانواده ها از ازدواج دیر هنگام است.
خیریه ها بلاتکلیف هستند
مدیرکل بهزیستی استان در پاسخ به خبرنگار ایمنا در خصوص خروجی فعالیت خیریه‌ها در مناطق حاشیه ای اضافه کرد: خیریه ها در تامین منابع مالی می‌توانند نقش مهمی داشته باشند، اما باید مدیریت شهری و دستگاه های فرهنگی برنامه لازم را به خیریه ها بدهند تا بر اساس آن فعالیت کنند، البته یک بلاتکلیفی در خیریه ها وجود دارد، اما در صورت تعریف ساختار شاهد اثرگذاری لازم خواهیم دید.
وی گفت: نقش خیریه ها تامین نیازهای فیزیکی است و هیچ دستگاهی به این روال ایرادی نخواهد گرفت، باید مردم به این مناطق ورود کنند، یعنی هر انسانی خود را موظف بداند ارتباطی یکسان با مردم این مناطق و دیگران داشته باشد.
مدیرکل بهزیستی استان با بیان اینکه باید در میان مردم این مناطق فکر کردن و مطالبه گری منطقی را نهادینه کرد، گفت: تداوم این روند منجر به توسعه ساختار مردمی می‌شود و می‌توان با کمک مردم محله خدماتی ارایه کرد.
فرشاد با بیان اینکه کارشناسان بهزیستی در برخورد با مشکلات حاشیه‌ای باید کاملا توجیه شده باشند، خاطرنشان کرد: این افراد باید برخورد یکسانی در برابر حاشیه نشینان داشته باشند تا بتوانند مشکلات آنان را رفع کنند.
محمدی: خود ما عامل آسیب های حاشیه نشینی هستیم
همچنین کوروش محمدی، رییس انجمن آسیب شناسی ایران در این نشست اظهار کرد: موضوع حاشیه نشینی و حاشیه نشین باید از هم تفکیک شود، در اصفهان بسیاری از مناطق حاشیه محسوب می‌شود، اما از خود اصفهان به عنوان استان برخوردار نام برده می شود.
وی با بیان اینکه نباید به آسیب‌های حاشیه نشینی نگاه جنسیتی داشت، افزود: این در حالی است که در بطن حاشیه نشینی آسیب ها صورت و هر دو جنسیت را در بر می‌گیرد.
رییس انجمن آسیب شناسی ایران تصریح کرد: البته زنان نسبت به مردان آسیب پذیرتر هستند، البته در کلان شهری مانند اصفهان هزینه حاشیه نشینی بسیار پایین است و با مبالغ اندکی می‌توان در این مناطق ساکن شد. البته حاشیه نشینی پیوند عمیقی با مهاجر پذیری مناطق خواهد داشت و این یکی از ضعف‌های نظام ساختاری و بافتی مناطق شهر است.
محمدی اضافه کرد: البته این مناطق به صورت سکونت‌گاه غیر رسمی بودند اما امروزه جزو مناطق ۱۵ گانه شهرداری اصفهان محسوب می‌شود. بیشترین خدماتی که به مردم داده شده از سوی مدیریت شهری اما در مناطق مرکزی بوده است، از این رو نه برنامه‌ای برای پیشگیری از حاشیه نشینی و گسترش این مناطق و نه برنامه ای برای اتصال این مناطق به شهر وجود داشته است، از این رو حس شهر نشینی در ساکنان این مناطق از بین رفته و همین زمینه ساز بروز آسیب هاست.
وی با بیان اینکه نیم میلیون حاشیه نشین در اصفهان وجود دارد، گفت: برخی از این افراد برای بهبود زندگی وارد شهر شده اند، اما سوء مدیریت این سالها برای مهاجز پذیری و تولید حاشیه نشینی جای صحبت زیادی دارد.
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران تصریح کرد: البته در این مناطق آسیب پذیرترین فرد زنان هستند اما نباید از آسیب های مردان هم به راحتی عبور کرد. حاشیه نشینی ارتباطی با جغرافیا ندارد بلکه موضوع اصلی در خدمات و نگرش جامعه به این افراد است. از این رو خواه نا خواه جامعه در حال مدیریت آسیبی به این افراد است و خود ما عامل رشد این آسیب ها هستیم.
برنامه‌های فرهنگی نمی‌تواند مشکلات را کاهش دهد
وی با بیان اینکه با برنامه های فرهنگی که در مناطق حاشیه ای شهر انجام می شود نمی‌توان مشکلات را کاهش داد، افزود: مادامی که به حاشیه نشینی به عنوان یک آسیب نگاه شود، تهدیدی برای آن وجود خواهد داشت و باید از رفتارهای هیجانی و تک بعدی دوری کرد و درصدد کاهش آسیب ها با استفاده از برنامه ریزی صحیح برآمد.
محمدی تصریح کرد: فردی که نتوانسته نسبت به شهرش حس تعلق داشته باشد را چطور می‌توان با چند برنامه فرهنگی و جُنگ شادی از آسیب ها دور کرد، البته تمامی آسیب‌ها ناشی از حاشیه نشینی نیست و نمی‌توان آنها را حذف کرد، اما می‌توان یک روال منطقی را پیمود تا پارامترهای پیشگیرانه اجرایی شود.
وی با بیان اینکه امروز سطح اول پیشگیری فراموش شده است، تصریح کرد: نداشتن اولویت بندی برای بررسی و رفع آسیب ها ضعف بزرگی است چراکه آسیب‌ها یک شبکه پیچیده و در هم تنیده‌ای هستند که باید با توجه به شرایط روز جامعه نسبت به هر کدام اقدامی انجام داد.
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران اظهار کرد: آسیب های اجتماعی در شهرها نیز وجود دارند، اما در مناطق حاشیه ای پر رنگ‌تر است پس باید به طور کلی درصدد رفع آسیب های اجتماعی باشیم.
محمدی اضافه کرد: یکی از عوامل موثر در حاشیه نشینی مدیریت شهری است، زیرا تمامی خدمات به مراکز شهر تعلق می‌گیرد و این موضوع با فاصله گرفتن حتی یک کیلومتر از مرکز شهر به خوبی مشخص بوده و همین بی عدالتی در توسعه خدمات منجر به توسعه حاشیه نشینی است.
باور جامعه نسبت به حاشیه‌نشینی تغییر یابد
وی با بیان اینکه نگاه همگان به این مناطق منفی است، اما باید باورهای جامعه به این افراد تغییر داده شود و درجه بندی شهروندی از بین برود، افزود: تا زمانی که به عنوان آسیب به حاشیه‌ها و سکونت‌گاه غیر رسمی نگاه کنیم این مشکلات رفع نمی‌شود.
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران گفت: باید عدالت اجتماعی در ارایه خدمات برای ساکنان حاشیه‌ای نیز دیده شود، سپس انتظار داشته باشیم که این افراد نیز شهروند خوبی باشند، حاشیه نشینان بخشی از شهروندان هستند و باید خدمات خوبی به آن ها ارایه شود.
محمدی با اشاره به معضل روسپی گری تصریح کرد: هیچ زن روسپی وجود ندارد مگر اینکه مرد روسپی از قبل وجود داشته باشد.
باید تربیت جنسی در جامعه صورت بگیرد
وی با اشاره به اینکه بر اساس آموزه‌های دینی باید تربیت جنسی در جامعه صورت بگیرد، افزود: تاکنون برای رفع آسیب ها اقدام خاصی انجام نشده به طوری که آسیب هایی که در سال ۶۳ وجود داشته بدون هیچ برنامه ای برای رفع آن همچنان باقی است.
محمدی با بیان اینکه باید تربیت جنسی در مدارس آموزش داده شود چراکه بعضی رفتارها ریشه در کودکی افراد دارد، تصریح کرد: تنها نباید به آسیب‌های حاشیه‌ای تاکید کرد زیرا مشکلی را رفع نمی کند، اقدامات لازم و برنامه ریزی منسجمی در این خصوص نیاز است.
وی تصریح کرد: نزدیک به ۴۰۰ نقطه بحران شهری وجود دارد و این یعنی جمعیت قابل توجهی در خطر وجود دارند که باید با همتی همه جانبه با کمک مردم و سازمان‌ها مردم نهاد مسائل را به درستی هدایت کرد.
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران با بیان اینکه سازمان های مردم نهاد و خیریه ها باید نخست از پیشگیری به عنوان توانمندسازی استفاده کنند، البته توانمندسازی برای افرادی است که آسیب ندیده باشند، اضافه کرد: آسیب‌های اجتماعی را به عنوان معضل باید نگاه کرد تا بتوان برای آن برنامه درستی ارایه شود.
برومندفر: نگاه جنسیتی به آسیب‌ها ما را به بیراهه می‌برد
زهرا برومندفر، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه نگاه جنسیتی به بحث آسیب‌ها ما را به بیراهه می‌برد، اظهار کرد: به طور قطع باید آسیب‌های حوزه مردان را هم مورد توجه قرار داد در این صورت زنان مصون خواهند بود.
وی در خصوص تعریف سکونت‌گاه‌های غیر رسمی افزود: سلامت اقتصادی و اجتماعی در بروز و ایجاد این نوع سکونت‌گاه‌ها نقش مهمی دارد و در این نوع سکونت‌گاه‌ها زنان، کودکان و سالمندان آسیب بیشتری می‌بینند، اگرچه همواره دوران جنگ دورانی پر آسیب بوده اما در حال حاضر هم که شرایط صلح است زنان در معرض آسیب‌های بسیاری قرار دارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه زنان در سکونت‌گاه‌های غیر رسمی سواد پایین‌تری نسبت به مردان دارند، افزود: موانع بازدارندگی تحصیل دختران نیز در چنین سکونت‌گاه‌هایی بسیار زیاد بوده است. همچنین ازدواج‌های زودرس، عدم وجود مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی و وجود خانواده‌های ناکارآمد از عوامل و زمینه‌های وارد شدن زنان به جرگه بزهکاری است.
زنان در حاشیه‌ها امنیت ندارند
وی با تأکید بر اینکه امنیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای زنان در سکونت‌گاه‌های غیر رسمی وجود ندارد، اظهار کرد: این زنان در قالب روتین شهرها نمی‌گنجند و این خود عامل بروز یک فرهنگ جدید برای این زنان می‌شود. بر این اعتقاد هستم که آموزش‌ها باید برای مردان بیش از زنان در نظر گرفته شود چرا که مردان با آسیب‌های بسیاری روبه‌رو هستند در حالیکه تمام عواقب و ترکش های این آسیب ها به سمت زنان می‌آید.
برومندفر با تأکید بر اینکه اهداف هزاره توسعه انسانی هشت هدف را دنبال می‌کند، تصریح کرد: تنها سه هدف از این اهداف به طور مستقیم به حوزه سلامت زنان مربوط می‌شود و این لزوم توجه به حوزه زنان را مشخص می‌کند.
رییس هیئت مدیره سامان سرای زنان خورشید با اشاره به انجام مصاحبه‌های میدانی بسیار در حوزه زنان آسیب دیده گفت: متأسفانه اولین، آخرین و مهم‌ترین حلقه جرم خیزی و آسیب دیدگی در زنان، سکونت‌گاه‌های غیررسمی خانواده بوده و هیچ چیزی مانند خانواده در آسیب‌پذیری آنان نقش نداشته است. کلماتی چون خانواده بدون امنیت یا خانواده بدون تکیه‌گاه واژه‌هایی است که در مصاحبه‌های میدانی بسیار از آن استفاده کرده‌اند.
برومندفر با تأکید بر اینکه تغییرات اجتماعی در کلان شهرها بیشتر دیده می‌شود، افزود: در روستاها و مناطقی که از نظر فرهنگ اقتصادی شرایط خوبی ندارند رشد بالندگی برای زنان به طور ناقص انجام می‌شود. همچنان زنان در کانون غیرامن خانواده رشد می‌کنند. مردانی که دچار خشونت، خیانت یا اعتیاد هستند را نمی‌توان از چنین خانواده هایی حذف کرد و عامل آسیب دیدگی زنان در بسیاری از موارد این موضوعات است.
توان حذف آسیب‌ها را نداریم
وی با اشاره به اینکه توان حذف آسیب‌ها در جامعه وجود ندارد، اظهار کرد: آیا تا به حال HIV یا آبله با تمام تعهدات کشورها حذف شده است؟ این موضوعات حذف شدنی نیست بلکه باید سامان دهی و کنترل شود. اینها جزئی از افراد این جامعه هستند که نتوانسته اند شرایط زندگی خود را با کلان شهرها تطبیق دهند و باید با ایجاد یک زندگی متوسط به کاهش آسیب در بین آنها کمک کرد.
برومندفر با اشاره به فعالیت دو مرکز تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی و یک مرکز تحت پوشش بهزیستی در حوزه کاهش آسیب زنان، اظهار کرد: این مراکز با استفاده از وجود "همتا" در حال فعالیت هستند. این افراد پاتوق‌ها را شناسایی می‌کنند. افراد شناسایی شده در این مراکز دارای پرونده بوده و خدمات مورد نیاز به صورت رایگان به آنها ارایه می شود.
وی تعداد مراکز فعال در حوزه کاهش آسیب زنان در اصفهان را بسیار کم دانست و گفت: متأسفانه مناطق و سکونت‌گاه‌های غیررسمی شرایط غیرقابل مقایسه‌ای با مناطق برخوردار شهر دارند. امکاناتی که در بالای شهر وجود دارد را در مناطق حاشیه‌ای نداریم.
آموزش تربیت جنسی در مدارس جدی گرفته شود
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تصریح کرد: مردان در حوزه کاهش آسیب‌های روسپیگری دو برابر بیشتر از زنان نیازمند آموزش هستند. آموزش به مردان اهمیت بالایی دارد. البته باید توجه داشت که دسترسی به مردان بسیار سخت است و همواره در برنامه‌های فرهنگسازی غایب هستند.
وی با ابراز تأسف از فضای نامناسب فیزیکی و شهری در نقاط حاشیه‌ای و سکونت‌گاه‌های غیررسمی تصریح کرد: تمیزی محل و مناطق مسکونی در این سکونت‌گاه‌ها می‌تواند در کاهش آسیب‌ها بسیار مؤثر باشد. بهتر است سمن‌ها و خیریه‌ها بیشتر از پرداختن به موضوعات اولیه‌ای چون تأمین غذا و پوشاک به موضوع آموزش بیش از همه توجه کنند و به جای اینکه مردم این مناطق را به کمک گرفتن عادت دهیم آنها را حمایت کنیم تا نیازهای اولیه یک شهروند برای آنها مهیا شود.
برومندفر با تأکید بر وجود عدالت اجتماعی به عنوان موضوعی مهم در مناطق شهری افزود: عدالت اجتماعی در جامعه ما هنوز برای همه نقاط شهری به یک اندازه قابل دسترس نیست، حتی برخی مناطق که از آنها به عنوان مناطق حاشیه‌ای یاد می‌شود را نمی‌توانیم به عنوان حاشیه بدانیم چرا که این مناطق جزء مناطق ۱۵ گانه شهرداری اصفهان محسوب می‌شود و بر این اساس اصل عدالت اجتماعی در شهرها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
این فعال حوزه زنان با تأکید بر آموزش تربیت جنسی در مدارس و دوران کودکی گفت: افرادی که منتقد آموزش جنسی به کودکان هستند باید بدانند که اگر این آموزش‌ها ارایه می‌شد این میزان آمار در حوزه تجاوز نداشتیم.
وی تصریح کرد: هنر ما باید این باشد که در قالب‌های فرهنگی و اسلامی بتوانیم آموزش‌های جنسی را در جامعه مطرح کنیم و مراقبت از فرزندان را به جامعه بیاموزیم.
فضای تصمیم‌گیری برای زنان اصفهان بسیار مردانه است
وی با بیان اینکه خیرین علاقه مند به هزینه کردن برای چنین اقشاری نیستند، گفت: رسیدگی و سامان دهی به چنین خانواده‌هایی چندان مورد توجه خیرین نیست و متأسفانه زنانی که از زندان آزاد می‌شوند بعد از خروج از زندان از خانواده طرد شده یا اینکه خانواده باصلاحیتی برای برگشت ندارند.
رییس هیئت مدیره سامان سرای زنان خورشید در بحث توانمندسازی زنان آسیب دیده گفت: موضوع توانمندسازی زنان آسیب دیده بسیار مهم است اما چگونه زنی که ۲۸ سی سی متادون دریافت می‌کند می‌تواند به اشتغال روی بیاورد حال آنکه درآمد این زنان پس از به کارگیری آنها بسیار پایین است و حتی هزینه های زندگی خود فرد را هم تأمین نمی‌کند و این امر ایجاب می کند که درآمد در نظر گرفته برای آن ها کاملاً معقول باشد.
برومندفر با تأکید بر اینکه سامان دهی زنان آسیب دیده نیازمند عزمی جدی و همکاری دستگاه‌ها است، افزود: دولت، خیران، شهرداری و بهزیستی همگی باید در کنار هم و با همکاری سمن‌ها به ساماندهی این زنان و ایجاد شغل ثابت با بیمه و بازنشستگی اقدام کنند و باید برای محصولات تولید شده به دست این زنان، بازار فروشی ایجاد شود و همه اینها کار یک دستگاه و ارگان نیست، بلکه حمایت همه جانبه دستگاه‌های مربوط را می‌طلبد.
وی با انتقاد از عدم حضور زنان در تصمیم‌گیری‌های حوزه زنان در اتاق فکرهای دستگاه‌ها و مسئولان اظهار کرد: متأسفانه تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی برای زنان در ارگان‌ها و دستگاه‌ها پشت درهای بسته انجام می شود و مسئولان به حضور زنان در تصمیم گیری ها چندان اهمیتی نمی دهند و اعتمادی به زنان برای تصمیم گیری ندارند و از این رو فضای تصمیم‌گیری در حوزه زنان بسیار مردانه است که باید از این امر احتراز کرد.
ناجی: جامعه باید حاشیه‌نشینان را بپذیرد
مجتبی ناجی، معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان نیز در این میزگرد با ابراز خوشحالی از حساسیت این رسانه در خصوص موضوعات اجتماعی، اظهار کرد: از دید روانشناختی تفاوت‌هایی با مواردی که جامعه‌شناسان، اهالی رسانه و آسیب‌شناسان اجتماعی در این زمینه بیان می‌کنند، وجود دارد.
وی ادامه داد: اگر به حاشیه‌نشین یا زنان خارج از متن شهر نگاه کنیم اولین چیزی که به ذهن روانشناسان می‌رسد این است که ویژگی‌های این افراد باعث شده از جامعه عادی دور و به حاشیه‌نشینی روی آورد.
چرا افراد حاشیه‌نشینی را انتخاب می‌کنند؟
ناجی گفت: یکی از ویژگی‌های شخصیتی که باعث می‌شود افراد به این سمت بروند، قانون‌گریزی یا عدم پذیرش هنجارهای اجتماعی است، این افراد نمی‌خواهند معیارها و استانداردهایی که در یک جامعه عادی وجود دارد را بپذیرند. وقتی از ویژگی‌های شخصیتی سخن گفته می‌شود نباید ذهن به سمت مسائل اخلاقی، کاستی، بزهکاری و ... برود.
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان خاطرنشان کرد: بسیاری از افرادی که ویژگی‌های حاشیه‌نشینی را دارند، دانشمند هستند. فیلسوفانی داریم که حاشیه‌نشین بوده‌اند. به طور مثال "دیوژن کلبی" فیلسوف یونانی با طرفداران قابل‌توجه است که در بیابان و جدا از مردم زندگی می‌کرد. در حال حاضر نیز کودکان حاشیه‌نشین هستند که استعداد زیادی دارند و در کنکور بدون استفاده از آموزش‌های جانبی رتبه‌های خوبی به دست می‌آورند.
وی با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی مشترک افراد حاشیه‌نشین، تصریح کرد: افراد حاشیه‌نشین نمی‌خواهند استانداردهای جاری که مردم عادی پذیرفته‌اند را بپذیرند و از قانون‌هایی که در شهر وضع می‌شود پیروی کنند و به همین دلیل حاشیه‌نشین می‌شوند زیرا می‌خواهند آزاد باشند.
لزوم ادغام جامعه عادی و حاشیه‌نشین
ناجی گفت: هنجارهای محیط، رفتارهای افراد را شکل می‌دهد. خواه‌ناخواه افراد حاشیه‌نشین نسبت به جامعه عادی، مسئولان، ارگان‌های دولتی و قوانین بی‌اعتماد و قانون‌گریز می‌شوند و اگر در مناطق زندگی این افراد امکانات رفاهی، شهری، ورزشی، آموزشی و بهداشتی راه‌اندازی شود بازهم این افراد از این منطقه مهاجرت می‌کنند چراکه از دست قانون فرار می‌کنند.
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان با اشاره به دیدگاه آرمانی اظهار کرد: باید ادغام سازی میان جامعه عادی و حاشیه‌نشین صورت گیرد، باید افراد حاشیه‌نشین را در جامعه عادی بپذیریم و در این زمینه نیاز به فرهنگسازی وجود دارد.
ناجی با بیان اینکه جامعه و مردم باید برای فرهنگسازی و ایجاد دیدگاه آرمانی هزینه پرداخت کنند، ادامه داد: جامعه باید افراد حاشیه‌نشین را بپذیرد تا افراد به سمت حاشیه‌نشینی نروند. در حال حاضر با آمار ۲۳.۶ درصدی بیماران مبتلا به اختلالات روانی روبه‌رو هستیم که نیاز به توجه دارند، باید شرایط پذیرش همه افراد در جامعه مهیا شود.
لزوم تغییر تفکر موجود
وی خاطرنشان کرد: با توجه به حساسیتی که بر روی گروه زنان وجود دارد، انتخاب عنوان "زنان خارج از متن شهر" باعث برانگیختگی در خط و مشی‌ای می‌شود که تصمیم گیران و برنامه‌ریزان انتخاب می‌کنند.
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان گفت: باید بپذیریم که مردان نیز به اندازه زنان آسیب‌پذیر هستند. اگر زنی آسیب ببیند نه‌تنها خود او بلکه همسر، فرزند و اعضای خانواده او هم دچار آسیب می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه مشکلات جاری زاییده تفکر موجود است، گفت: با تفکر موجود نمی‌شود مشکلات جاری را حل کرد. باید مطالباتمان فراتر از مسائل معمولی باشد و انتظاراتمان را در مطالبه گری بالا ببریم. اینکه در دهه شصت و در حال حاضر در یک نقطه ایستاده‌ایم به دلیل نوع ساختار موجود و عدم تفاوت آن است. مطالبه گری باید در ساختار و روش برخورد بازنگری صورت گیرد.
تصمیم‌گیری در شهرها به شوراها واگذار شود
وی اضافه کرد: ظاهراً ۲۱ سال گذشته شورای اسلامی شهر و روستا راه‌اندازی شد اما قرار نبود به این صورت باشد. قرار بود تمام امور شهر به‌استثنای کارهای امنیتی و حاکمیتی بر عهده شورای اسلامی شهر باشد، این‌طور نباشد که اعضای شورای اسلامی شهر در مورد برخی مسائل تصمیم‌گیری کنند اما ارگان ذی‌ربط آن را نپذیرد.
ناجی افزود: کشور جمعیت زیاد با تنوع فرهنگی و قومی دارد، نمی‌توان پذیرفت که برای این جمعیت تنها در تهران تصمیم‌گیری شود. اگر شورای اسلامی شهر تشکیل شده است باید اختیارات و قدرت اجرا نیز داشته باشد زیرا پارلمان‌های محلی بهتر از نهادهای متمرکز در پایتخت می‌توانند در مورد موضوعات جزئی تصمیم‌گیری و قوانین را اجرا کنند. البته باید اختیارات را گرفت و حق گرفتنی است و هیچ ارگانی اختیارات خود را واگذار نمی‌کند و هیچ دولتی اختیارات خود را به بخش عمومی واگذار نمی‌کند.
مهدویان‌فر: فضاهای بی دفاع شهری را کاهش دهیم
مسعود مهدویان‌فر، رییس اداره اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در این نشست اظهار کرد: ما درباره یک جامعه ۱۰۰، ۲۰۰ و یا هزار نفره در شهر اصفهان صحبت نمی‌کنیم. سال گذشته خوانده بودم که در حاشیه‌های کلانشهر اصفهان حدوداً بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار سکنه داریم و از جمعیت دو میلیون نفری شهر اصفهان حدوداً ۱۰، ۱۵ درصد جمعیت در حاشیه‌ها ساکن هستند که با مبنا قرار دادن این رقم، قطعاً نیمی از این افراد جامعه زنانی هستند که موضوع این نشست قرار گرفته‌اند.
وی با اشاره به جمعیت ۱۵۰ هزار نفری زنان در حاشیه‌های شهر اصفهان، ادامه داد: بر اساس آمار سرشماری سال ۹۵، در شهر اصفهان ۸۷ هزار زن سرپرست خانوار اعم از خودسرپرست، بی‌سرپرست و بدسرپرست وجود دارد که مستندات و شواهد علمی نشان می‌دهد این افراد عمدتاً در بافت‌های حاشیه‌ای شهر اصفهان زندگی و با مشکلات و مسائل مختلفی دست و پنجه نرم می‌کنند که از این جمعیت، نزدیک به ۱۰ هزار نفر همسر زندانی هستند.
وی افزود: از رسانه‌ها می‌خواهیم تا کمک کنند نگاه‌های حمایتی نخبگان، متولیان و مسئولان به نگاه‌های توانمندسازانه تبدیل شود. تا کی قرار است معلولان، تکدی گران و ... را درمان کنیم؟ اگر قرار است برای جامعه ۱۵۰ هزار نفری ما فکری شود صرفاً مداخلات اجتماعی و رویکردها کاهش آسیب نیست. گام‌های قبلی کاهش آسیب بحث پیشگیری اولیه است و باید به آن توجه شود هم برای جامعه که بعضاً افراد در معرض آسیب هستند و هم برای دو میلیون نفر دیگری که در شهر اصفهان زندگی می‌کنند و باید در حوزه پیشگیری اولیه آموزش‌هایی به آنها داده شود.
رییس اداره اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان تصریح کرد: خوشبختانه با اراده و کار بسیار خوبی که در شورای اسلامی شهر و توسط کمیسیون اجتماعی شورا انجام شده است در سال ۹۷ موفق شدیم لایحه "توانمندسازی زنان در معرض آسیب و آسیب‌دیده شهر اصفهان" را در اردیبهشت ماه به تصویب برسانیم.
مهدویان‌فر با اشاره به محور اصلی لایحه "توانمندسازی زنان در معرض آسیب و آسیب‌دیده شهر اصفهان"، تصریح کرد: هم دستگاه‌ها و هم متولیان، نخبگان و مردم نگاه‌های حمایتی از جمله توزیع غذا، پوشاک و .... را به نگاه توانمندسازی تبدیل کرده تا جوابگوی مسائل باشد.
وی با بیان اینکه توانمندسازی باید همه جانبه باشد و هر چهار بُعد حرفه‌آموزی، اقتصادی، روحی- روانی و فرهنگی توانمندسازی در نظر گرفته شود، تصریح کرد: اگر می‌خواهیم حاشیه‌نشینی و مشکلات ناشی از آن را برای زنان کاهش دهیم باید از مدارس که امکان مداخله و بحث دارد، شروع کنیم.
رییس اداره اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان مطالبه‌گری رسانه‌ها از نهادهای متولی و مسئول را موجب ارتقای امنیت زنان در بافت‌های حاشیه‌نشین دانست و افزود: فضاهای بی دفاع شهری از مسائلی است که در کلانشهرها با آن مواجه هستیم و برآورد ما در شهر اصفهان حدود هزار نقطه فضای بی دفاع شهری است. این فضاها مکانی است که در آن زمینه ناامنی، وقوع جرم و بزه فراهم است. در حاشیه‌نشینی و آسیب‌هایی که برای زنان وجود دارد باید فضاهای بی دفاع شهری را در مناطق حاشیه‌نشین کاهش دهیم چراکه این موضوع به امنیت اجتماعی زنانی که در این بافت‌ها زندگی می‌کنند، کمک می‌کند.
وی در خصوص برنامه های در دستور کار برای کاهش حاشیه‌نشینی گفت: لایحه کاهش حاشیه‌نشینی در شهر اصفهان از طریق حمایت از مناطق مهاجر فرست استان اصفهان ارائه و در شورای شهر به تصویب رسید و بر اساس آن اشتغال زایی در شهرستان های مهاجر فرست انجام می شود که به دنبال آن شاهد توسعه حاشیه نشینی در شهر نباشیم.
مهدویان‌فر ادامه داد: تا کنون بیش از ۲۰۰ نفر از افرادی که به دلیل اشتغال به اصفهان مهاجرت کرده بودند با ایجاد شغل در مبدا توسط سرمایه‌گذار به منطقه خود برگشته‌اند.
وی با تاکید بر اینکه هیچ تحولی در حاشیه‌های شهر و وضعیت زنان جز با خودآگاهی زنان ایجاد نمی شود، اظهار کرد: البته بخش‌های دیگر و نهادهای دولتی هم می‌توانند در این زمینه کمک کنند اما مادامی که جامعه زنان ما و به‌خصوص زنانی که با این مسائل و مشکلات درگیر بوده‌اند که قطعاً در بین آنها نخبگانی هم وجود دارد، به این خودآگاهی و خودباوری نرسند و خودشان مطالبه‌گری نکنند و رسانه‌ها صدای آنها را انعکاس ندهند اتفاق خاصی نمی‌افتد و اگر ده‌ها جلسه دیگر هم به این شکل برگزار شود نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت.
رییس اداره اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان گفت: در بافت‌های حاشیه‌ای باید به سراغ جامعه زنان برویم و به توانمندسازی همه جانبه آنها کمک کنیم تا مشکلات این قشر حل شود.
حمیدی: نگاه مقابله ای به زنان آسیب دیده نداشته باشیم
وحیده حمیدی، مدیرعامل موسسه همراز اظهار کرد: آنچه در بحث زنان اهمیت دارد این است که از دیدگاه جامعه شناختی و روانشناختی تفاوتی بین زنان و مردان وجود ندارد و این بستر را خودمان در جامعه ایجاد می کنیم؛ درحالیکه زنان و مردان تفاوتی در حوزه‌های اجتماعی ندارند.
وی با تأکید بر اینکه در هر جامعه‌ای زنان تحت تأثیر موضوعات سیاسی و اقتصادی قرار می گیرند، افزود: متأسفانه آسیب هایی چون فقر، اعتیاد، تکدی گری و روسپیگری اتفاقاتی است که در حوزه زنان تأثیرگذار بوده و موضوع اصلی نشست امروز این است که برای زنان با روابط و رفتارهای پرخطر چه فعالیتی باید انجام دهیم.
مدیرعامل موسسه همراز با بیان اینکه حاشیه نشینی تنها عامل آسیب پذیری زنان نبوده، اظهار کرد: لازم است آسیب ها را از بحث جنسیتی بیرون بیاوریم؛ چرا که موضوع آسیب ها متأثر از هر دو جنس است، بنابراین مسائل اقتصادی و اجتماعی که باعث آسیب به زنان بوده نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.
ورود جدی سمن ها به بحث زنان آسیب دیده
حمیدی با بیان اینکه وزارت بهداشت از سال ۸۵ ارائه خدمات به زنان آسیب دیده را در دستور کار خود قرار داده، گفت: وزارت بهداشت به ارگان های مردم نهاد اجازه ارائه خدمات به اینگونه زنان را داد و سمن‌ها در این حوزه به طور شفاف و جدی‌تر حضور پیدا کردند و خدمات آموزشی و بهداشتی خود را به گروه هدف ارائه دادند.
وی در خصوص روش ارائه خدمات به زنان آسیب دیده گفت: اولین قدم برای این زنان این است که حقوق شهروندی آنها دیده و رعایت شود و نگاه مقابله‌ای با آن ها نداشته باشیم و بعد از آن باید خدمات درخور وضعیت آنها را ارائه داد.
مدیر موسسه همراز با انتقاد از کمبود مراکز ارائه خدمت به زنان آسیب دیده اظهار کرد: باید تعداد سمن ها در این زمینه بیشتر شود و مهم تر از آن این سمن ها به طور دسته بندی شده خدمات مختلف مورد نیاز گروه هدف را ارائه دهند، در این صورت امکان کاهش آسیب ها بیشتر خواهد بود و حتی بهتر است دولتی‌ها با برنامه ریزی، سمن‌ها با اجرا و خیرین با تأمین مالی این برنامه‌ها به سامان دهی این حوزه بپردازند.
آسیب‌های حوزه زنان دیگر تابو نیست
حمیدی با اشاره به آگاهی نداشتن برخی از زنان به آسیب‌هایی که در کمین آنها است، گفت: امروز دیگر این موضوعات در جامعه تابو نیستند و اگر بتوانیم برنامه را از سطح خیریه‌ها شروع کنیم، قطعاً به نتایج بهتری خواهیم رسید.
مدیرعامل موسسه همراز با بیان اینکه فعالیت در این حوزه در ابتدا کار بسیار سختی است، اظهار کرد: تجربه به ما نشان داده اگر از درون این افراد برای شناسایی آنها کمک بگیریم، به راحتی می توانیم گروه مورد هدف را شناسایی کنیم.
حمیدی با ابراز امیدواری از تداوم چنین نشست‌هایی در حوزه زنان افزود: به نظر می رسد این مباحث باید ادامه داشته باشد و با تقسیم بندی مباحث حوزه زنان در آینده بیشتر به آنها بپردازیم؛ چرا که مشکلات حوزه زنان تا حدودی در اصفهان مغفول مانده و باید اطلاعات این حوزه را به طور دسته بندی شده به مردم برسانیم.
وی ابراز امیدواری کرد با تلاش اصحاب رسانه، در حوزه آسیب‌های زنان و جامعه اتفاقات خوبی رقم بخورد و تنها مباحث به شکل کلیشه‌ای مطرح نشود تا اثرات مثبت آن در جامعه نمودار شود.
نظر شما