به گزارش ایمنا، اکنون دیگر از صداهای زنگ دلنواز دوچرخه‌ها خبری نیست؛ وسایل نقلیه موتوری هر روز بیشتر از گذشته به خیابان‌های شهر آمده و معابر شهر را تسخیر کرده و کم‌کم فرهنگ دوچرخه‌سواری را به حاشیه راند.
روزگاری اصفهان به شهر دوچرخه‌ها شهرت داشت و به گفته مسئولان در دهه ۶۰ بیش از ۱۵.۴ درصد سفرهای درون شهری با دوچرخه انجام می‌شد. دوچرخه وسیله‌ای کم حجم، تقریبا بدون هزینه و راحت است که در بسیاری از شهرهای کشورهایی همچون چین، هند، هلند، مالزی، فرانسه و ده‌ها کشور دیگر یکی از اصلی‌ترین وسایل حمل و نقل شهری به حساب می‌آید؛ بر این اساس از آنجایی که هجمه آلودگی هوا و صوت شهرداری اصفهان را در برگرفته، مسئولان شهری درصدد برآمده اند تا با اجرای طرح‌های فرهنگی، آموزشی و توسعه زیرساخت‌های استفاده از دوچرخه، بار دیگر شهروندان را با این وسیله کم هزینه اما پر مصرف آشتی دهند.
احداث ایستگاه‌های دوچرخه، افزایش مسیرهای ویژه دوچرخه، اجرای طرح «بفرمایید دوچرخه» از جمله اقداماتی است که برای رونق دوچرخه‌سواری در شهر انجام شده است. اما هنوز در میان دوچرخه سواران شهر نارضایتی‌هایی به گوش می‌رسد، زمزمه‌هایی از جنس انتقاد، اینکه چرا پس از پیمودن مسیری کوتاه مجبور می‌شوند به هیاهوی خودروهای شهر وارد شوند. بر این اساس مدیریت شهری اصفهان در یک طرح جدید در صدد برآمد تا با سه گام مسیرهای دوچرخه کل شهر را دارای شبکه به هم پیوسته کند، گام اول با اولویت محدوده مرکزی شهر و مناطق یک، سه، چهار، پنج و شش است تا معابر اصلی این مناطق برای دوچرخه سواران کاملاً ایمن و مسیرهای ویژه دوچرخه‌سواران به هم متصل شود.
یکی از دوچرخه‌سواران شهر به خبرنگار ایمنا گفت: شهرداری اصفهان در خیابان باغ گلدسته مسیر ویژه به اصطلاح مخصوص دوچرخه سواران را راه‌اندازی کرده که جای تشکر دارد، اما در این مسیر تردد عابران پیاده و موتورسیکلت سواران مانع رفت و آمد ایمن دوچرخه سواران شده است.
این جوان ۲۸ ساله که خود را «احمدرضا» معرفی کرد، افزود: بارها اتفاق افتاده که در مبادی ورودی مسیرهای دوچرخه، خودروهای سواری پارک کرده و مانع ورود دوچرخه‌ها شده‌اند. باید در کنار اقدامات فیزیکی، فرهنگ‌سازی نیز صورت گیرد. این فرهنگ‌سازی می‌تواند از طریق تابلوهای شهری که شهرداری اصفهان هر از گاهی عناوین آنها را به یکی از موضوعات شهر و شهروندی اختصاص می‌دهد، انجام شود.
یکی دیگر از شهروندان اصفهانی نیز معتقد است: مهمترین اشکال مسیرهای دوچرخه شهر اصفهان ناپیوستگی آنها است، اینکه دوچرخه‌سواران شهر اصفهان هنوز با اطمینان خاطر و ایمنی کامل نمی‌توانند رکاب بزنند.
ایمان امینی ادامه داد: علیرغم اینکه دوچرخه ایجاد ترافیک نمی‌کند، وسیله‌ای ارزان و پاک است و به جای پارک کمتری نیاز دارد، اما هنوز بسیاری از شهروندان با آن بیگانه هستند چرا که زیرساخت‌های استفاده آن در شهر به صورت کامل آماده نشده است و این موضوع باید دغدغه مسئولان شهر باشد.
جراحی خیابان‌های شهر
معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار اصفهان افزایش تعداد دوچرخه‌سواران در شهر را نشان از تأثیر فرهنگ‌سازی‌های انجام شده در استفاده از دوچرخه دانست و به ایمنا گفت: در سال‌جاری برای احداث مسیرهای دوچرخه در مناطق یک، سه، چهار، پنج و شش با هدف پیوستگی مسیرهای دوچرخه حدود یک میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده است.
علیرضا صلواتی اظهارکرد: احداث مسیرهای دوچرخه در شهر اصفهان مستلزم کاهش عرض خیابان‌ها است در حالی که خیابان‌ها عرض کمی دارد و از بافت تاریخی عبور می‌کند، بر این اساس کاهش عرض خیابان در نگاه اول با انتقادات و تبعاتی از سوی شهروندان و کسبه‌ای که پیرامون این خیابان‌ها فعالیت می‌کنند، رو به رو می‌شود، اما ناگریز به انجام آن هستیم.
وی ادامه داد: اگر سرعت احداث مسیرهای دوچرخه در شهر کند است به دلیل محدودیت عرض کم و ترافیک سنگین خیابان های شهر است.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار اصفهان با تاکید بر اینکه باید آرام آرام به شهروندان این سیاست را منتقل کنیم که راه حل ترافیکی محدوده مرکزی شهر افزایش عرض خیابان‌ها نیست، تصریح کرد: در واقع هرچه عرض خیابان‌ها بیشتر شود، ترافیک بیشتری خواهیم داشت، بنابراین باید عرض موجود خیابان‌های شهر را برای عابران پیاده، دوچرخه‌سواران، استفاده از حمل و نقل عمومی و در نهایت خودروهای شهر اولویت‌بندی کنیم.
وی ادامه داد: آنچه که تاکنون در شهر اصفهان و شهرهای دیگر اتفاق افتاده، برخلاف این موضوع است، یعنی اولویت در طراحی خیابان‌های شهری معمولاً با خودروهای سواری، بعد عابران پیاده است و در نهایت نقش حمل و نقل عمومی و دوچرخه‌ها فراموش می‌شود و نتیجه آن افزایش آلودگی هوا، تصادفات و مشکلات دیگر بوده است، در حالی که قطعاً باید این سیاست تغییر کند و تنویر افکار عمومی انجام شود.
صلواتی گفت: اگر می‌خواهیم اصفهان هوایی پاک داشته باشد، باید عرض خیابان‌ها کاهش پیدا کند و اولویت به حمل و نقل پاک و عمومی داده شود، چرا که هرچه ظرفیت برای خودروهای شهر افزایش داده شود باز هم کم است، زیرا استفاده از خودروهای شخصی روز به روز در حال افزایش است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۷۰ کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری در شهر اصفهان ایجاد شده است، افزود: این مسیرها در آینده‌ای نزدیک به ۱۰۰ کیلومتر افزایش داده می‌شود تا مشوقی برای دوچرخه‌سواری شهروندان باشد.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار اصفهان اظهارکرد: تاکنون به دلیل محدودیت‌های اجرایی و مالی، سرعت اجرای مسیرهای ویژه دوچرخه کم بوده که امیدواریم امسال هر دو محدودیت برطرف شود و شهروندان نیز همراهی بیشتری با شهرداری داشته باشند چرا که ممکن است عرض خیابان کم و ترافیک سنگین‌تر شود ولی به هرحال این راه حل جراحی خیابان‌های شهر است که باید اولویت را به حمل و نقل عمومی و پاک دهیم.
وی تصریح کرد: مردم باید قبول کنند که اگر مسیر دوچرخه در مرکز شهر احداث، خط پارک حاشیه‌ای حذف و یا عرض خیابان کم می شود به این دلیل است که شهروندان را به استفاده از حمل و نقل پاک بیشتر تشویق کنیم تا جذابیت استفاده از خودروهای شخصی نیز آرام آرام کاهش پیدا کند.
صلواتی با بیان اینکه علیرغم محدودیت‌های مالی که در شهرداری اصفهان وجود دارد، مدیریت شهری اصفهان در صدد افزایش اولویت‌های اجرای مسیرهای دوچرخه در شهر است، گفت: با توجه به شرایط فعلی اولویت با هزینه‌های ضروری از جمله هزینه‌های جاری و ساماندهی و نگهداری فضای سبز است، اما امیدواریم امسال بتوانیم تخصیص بودجه را داشته باشیم تا بتوانیم مسیرهای پیش بینی شده برای دوچرخه سواران را در مرکز شهر احداث کنیم.
ورود سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای احداث مسیرهای دوچرخه
یک دکترای حمل و نقل بر این باور است که برای احداث مسیرهای دوچرخه چند عامل مهم باید با هم اتفاق افتد که مهمترین آنها بحث زیرساخت‌ها است.
امین همدانی در این رابطه به ایمنا گفت: زیرساخت‌های مسیرهای دوچرخه در شهر باید با استانداردهای جهانی همخوانی داشته باشد و اولین و مهمترین زیرساخت احساس امنیت و ایمنی لازم برای دوچرخه‌سواران است.
وی یکپارچگی مسیرهای دوچرخه را بسیار مهم خواند و افزود: مسیرهای دوچرخه باید پیوستگی داشته باشد نه اینکه به صورت مقطعی در یک خیابان اجرا و در پایان آن قطع شود، سپس چند کیلومتر آن طرف‌تر در خیابان دیگری ادامه پیدا کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شیخ بهایی ادامه داد: استانداردسازی شکل ظاهری، ایجاد جذابیت‌های لازم و پایگاه‌های استراحت دوچرخه‌سواران، محل تعمیر و اجاره دادن دوچرخه‌ها باید مطابق با بحث‌های روز و هوشمندسازی اتفاق افتد تا جذابیت لازم را داشته باشد، همچنین امتیازات ویژه‌ای برای دوچرخه‌سواران شهر پیش‌بینی شود.
وی با بیان اینکه در نظر گرفتن المان‌های مخصوص برای مسیرهای دوچرخه ضروری است، گفت: به عنوان مثال رنگ مسیرهای دوچرخه باید شاخص بوده یا حفاظ‌ها و سایبان‌های ویژه‌ای مرتبط با اقلیم شهر در آنها قرار گیرد تا در تمام فصول قابل استفاده باشد.
همدانی افزود: موضوع دیگری که در مورد زیرساخت‌ها می‌توان به آن اشاره کرد اهمیت مسیر دوچرخه برای رانندگان خودروها مشخص و در مسیر سواره آرام‌سازی در شهر انجام شود تا دوچرخه‌سواران امنیت داشته باشد.
وی با اشاره به اهمیت فرهنگ‌سازی و تبلیغات در افزایش رغبت شهروندان برای استفاده از دوچرخه، گفت: تا زمانی که به فرهنگ‌سازی و تبلیغات آن‌گونه که باید پرداخته نشود، دوچرخه‌سواری در شهر نهادینه نخواهد شد و البته معتقدم که این آموزش‌ها باید از مقطع دبستان با همکاری آموزش و پرورش انجام شود و در کنار آن رسانه‌ها و شهرداری نیز باید تبلیغات لازم را انجام دهند.
این دکترای حمل و نقل ورود سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای احداث مسیرهای دوچرخه را راهکاری منطقی خواند و گفت: باید احداث مسیرهای دوچرخه از دوش شهرداری برداشته شود و این اقدام را به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی واگذار کرد تا این مسیرها را سرمایه‌گذاری، برنامه‌ریزی و طراحی کنند و البته شهرداری تنها نقش مدیریت آن را داشته باشد.
وی تصریح کرد: سود ایجاد زیرساختی مثل مسیرهای دوچرخه در دراز مدت است و برای ارگان دولتی مثل شهرداری خیلی جذابیتی ندارد، اما نهادها و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی می‌توانند از سودهای کوتاه مدت به سودهای بلندمدت دست پیدا کنند.
همدانی با بیان اینکه سرمایه گذاران داخلی حتی می‌توانند در مسیرهای دوچرخه امتیازات ویژه‌ای به دوچرخه‌سواران شهر بدهند، خاطرنشان کرد: از جمله این اقدامات می‌تواند ارایه بلیت مجانی اتوبوس یا مترو به دوچرخه‌سوارانی که در طول روز یک مسیر مشخص را با دوچرخه پیموده‌اند، باشد و یا به روش‌های مختلف دیگر مردم را راغب کنند تا سفرهای درون شهری خود را با استفاده از دوچرخه و در مسیرهای ویژه انجام دهند تا هم برای سلامت خودشان و هم برای سلامت شهر مفید باشد.
وی اظهارکرد: امروزه زیرساخت‌های شهری به سمتی رفته که اکثر شهرداری‌ها با صرف هزینه‌های کلان اتوبان‌ها را دوطبقه می‌کند، بزرگراه و رینگ‌های اول، دوم و سوم می‌سازد ولی اصلاًتفکری وجود ندارد که با نصف این هزینه‌ها می‌توانند تمام مسیرهای دوچرخه شهر را بسازند، چرا که اولویت به سواره‌ها داده شده و احساس می‌شود اگر خودروها در شهر با سرعت حرکت کنند، موفق عمل کرده‌اند و این در حالی است که نتیجه این سیاست اشتباه چیزی جز افزایش معضل آلودگی‌ها و تعطیلی‌های پی در پی مدارس در فصل زمستان نبوده است.
به گزارش ایمنا، با توجه به اینکه کارشناسان ترافیک بر این باور هستند که حدود ۴۰ درصد از مشکلات ترافیک ناشی از عدم آشنایی شهروندان با فرهنگ رفت و آمد در شهر است، توسعه فرهنگ دوچرخه‌سواری به لحاظ کمک به رفع مسائل ترافیکی، زیست محیطی و توسعه همگانی استفاده از دوچرخه اهمیت ویژه‌ای در تامین سلامتی فرد و اجتماع دارد؛ در واقع برای رهایی از آلایندگی‌ها، راهی جز رفتن به سمت افزایش سهم دوچرخه‌سواری در حمل ونقل درون شهری نداریم، اما در این میان بخش خصوصی نیز باید به کمک مدیریت شهری آید.
گزارش از: راضیه کشاورز- خبرنگار سرویس شهر خبرگزاری ایمنا
نظر شما