به گزارش خبرگزاری ایمنا، در ادبیات ما کم نیست شعرهایی که در آن از نی سخن رفته، مثل نی‌نامه‌ی حضرت مولانا که سرآمد این اشعار است. شاید ساز نی از لحاظ ساختار، سازی ساده باشد، اما صدای این ساز بی‌شک جزء تأثیرگذارترین‌ها است؛ بی‌دلیل نیست که شاعران این سرزمین همواره از سوز نی، عارفانه و عاشقانه سروده‌اند.
در کتاب تاریخ موسیقی ایران، تنها نام چند استاد نی‌نواز یاد شده است اما بدون شک بزرگترین نی‌نواز تاریخ معاصر ما، استاد حسن کسایی است. وی در مهر ۱۳۰۷ در شهر هنرپرور اصفهان چشم به جهان گشود. به واسطه پدر هنردوستی که داشت هنرمندان بزرگی به خانه‌شان رفت و آمد می‌کردند او نیز با استادان بزرگ موسیقی آشنا شد. در ابتدا با علاقه به آواز به شاگردی استاد "تاج اصفهانی" و "ادیب خوانساری" درآمد اما بعد شیفته نوای نی شد و پدرش او را به شاگردی "مهدی نوایی" استاد نی فرستاد.
وی بعدها به شاگردی استاد ابوالحسن صبا درآمد و می‌گفت "ما هر چه داریم از استاد صبا داریم. " ۱۵ ساله بود که همکاری‌اش با رادیو ایران آغاز شد و وقتی تنها ۲۲ سال سن داشت که برای اولین بار نی را به ارکستر رادیو ارتشِ اصفهان برد. حسن کسایی ابتدا با ایجاد تغییراتی در تکنیک نوازندگی، توانست صدای شفاف و واضح‌تری از نی به وجود بیاورد و پس از این اصلاحات بود که برای اولین بار، نی به ارکستر راه پیدا کرد و پس از آن در اجراهای متعدد در کنار سازهای غیرایرانی، نواخته شد. به همین دلیل است که بسیاری از وی به عنوان احیاء کننده ساز نی در موسیقی ایرانی نام می‌برند.
در سال ۱۳۳۵ همکاری‌اش را با برنامه‌ی "گلها" آغاز کرد که تا ۲۲ سال بعد ادامه پیدا کرد. ۳۷ ساله بود که ازدواج کرد. او که همچنان به همکاری مستمرش با رادیو اصفهان ادامه می‌داد، ریاست شورای موسیقی این رادیو را بر عهده گرفت و به تدریس در مرکز فرهنگی رادیو اصفهان و نیز تدریس در دانشگاه فارابی اصفهان نیز پرداخت.
کسایی، پس از انقلاب اســلامی، چندان فعالیتی در کشور نداشــت، اما با اجراهای متعدد در خارج از ایران توانست نی ایرانی را به جهانیان بشناساند. در سال ۷۸ استاد حسن کسایی، مجدداً با ضبط نواخته‌ها و ساخته‌هایش به عالم موسیقی بازگشت و در سال ۸۷ به عنوان نخستین هنرمند موسیقی، نشان درجه یک فرهنگ و هنر و در سال ۸۱ اولین تندیس چهره ماندگار را در رشته موسیقی دریافت نمود.
حسن کسایی با اینکه خود استاد مسلم موسیقی سنتی بودند، اما اندیشه‌ای نوگرایانه داشتند و معتقد بودند می‌توان به ردیف موسیقی سنتی گوشه‌هایی افزود یا چیزهایی کاست. چراکه هنر باید به فراخور زمانه و مخاطبش پیش برود. به عقیده وی اگر قرار باشد گوشه‌های مرسوم موسیقی سنتی امروز با گوشه‌های مرسوم دو هزار سال پیش یکی باشد پس زبان ما نیز باید متعلق به دو هزار سال پیش باشد!
به باور استاد کسایی، موسیقی پیوندی است میان خلاقیت و تکنیک، و تکنیک باید ابزاری در خدمت خلاقیت باشد. ایشان خواننده سالاری را مشکلی در موسیقی سنتی امروز می‌دیدند و فقدان تنوع در موسیقی سنتی را ناشی از مرکز محور شدن آن می‌دانستند. به اعتقاد ایشان، در قدیم هر منطقه سبک و ردیف مخصوص خود را داشته است که همین امر موسیقی سنتی را از یکنواختی خارج می‌کرده است.
حسن کسایی خداوندگار نی و موسیقی ایرانی در ۸۴ سالگی در اصفهان از دنیا رفت و بنا بر وصیت‌ش در کنار مزار جلال تاج اصفهانی در تخت پولاد به خاک سپرده شد. به تعبیر همایون خرم، با رفتن استاد حسن کسایی، ساز نی در موسیقی ایرانی نفسی گرم و انگشتانی سحر انگیز و ماهر را از دست داد.
نظر شما