به گزارش خبرنگار ایمنا، قطع به‌یقین، هیچ‌کس نخواهد دانست که فردوسی بزرگ در لحظات پیش از مرگش، در چه اندیشه‌ای بوده یا اگر کمی پا را از گلیم فراتر بگذاریم، می‌توان ادعا کرد که هیچ‌کس نخواهد دانست که او از چنین خدمتی که به قیمت جوانی و ثروت خندانش تمام شد، خشنود بوده است یا خیر، اما می‌توان یقین داشت که در شرایطی خیالی، اگر فردوسی در میان ما بود، با دیدن خیل عظیم علاقه‌مندان و بهره‌وران اثر سترگ خویش، شاهنامه، تمامی زحمات گذشته و فداکاری‌هایش را با لبخندی بر لب به فراموشی می‌سپرد.
۲۴ اردیبهشت‌ماه، به‌رسم نیکوی هرسال، بزرگداشتی با حضور اساتید و همچنین علاقه‌مندان به شاهنامه در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان برگزار شد که خوشبختانه برخلاف بسیاری از نشست‌های ادبی طول سال، با مخاطبان بسیاری مواجه شد که در نوع خود، کم‌نظیر بود.
این نشست با یادواره‌ای از استاد جمشید مظاهری که برای بسیاری از اهالی فرهنگ، با نام جمشید سروشیار شناخته‌شده بود، برگزار شد و فضای آن، از ابتدا تا لحظات آخر، با یاد نیک و پرآوازه این استاد فقید همراه بود. به‌رسم معمول بسیاری از نشست‌های ادبی اصفهان، این نشست نیز با نبود هماهنگی صحیح در زمان‌بندی اعلام‌شده همراه بود که البته خوشبختانه با توجه به علاقه حاضران به مباحث مطروحه در آن، با اعتراض و دل‌زدگی عموم همراه نشد.
در آغاز این گردهمایی فرهنگی، حضار با گوش سپردن به صوتی که از استاد سروشیار به‌جامانده، یاد و خاطره او را زنده کردند و پس‌ازآن، توجه خود را به سخنرانی جویا جهانبخش، محقق و پژوهشگر غیردانشگاهی و بااین‌حال پرآوازه و تأثیرگذار در حوزه شاهنامه‌پژوهی معطوف کردند.
در کمال شگفتی، برخلاف انتظار عمومی حضار، جهانبخش صرفاً به بازگو کردن خاطرات شخصی با مرحوم سروشیار پرداخت که بااین‌حال، خالی از لطف نبود. او با ذکر خاطره‌ای، حضور استاد نواب در کتابخانه آکسفورد و مسامحتا، قیاس معلومات آن استاد فقید با این کتابخانه، ارج و اعتبار او را در حوزه ادبیات فارسی به حضار خاطرنشان کرد.
سخنرانی بعدی که بیشتر با موضوع محوری جلسه همخوانی داشت که البته این مؤلفه، لزوماً به معنی موافقت جمعی حضار با مفاد این سخنرانی نبود، به دکتر علی‌اشرف صادقی اختصاص داشت. این استاد به‌رغم حضور بسیاری از فعالان و اساتید بزرگ حوزه شاهنامه‌پژوهی، ازجمله مصطفی جیحونی، دکتر سجاد آیدنلو و دکتر رضا ضیا در این جلسه، به ذکر نکاتی پرداخت که یا برای متخصصان این حوزه، بدیهی و مبرهن بود یا محل بسیاری از مناقشات. در این خصوص، نارضایتی بسیاری از این حضار از چهره‌هایشان به‌سادگی قابل‌درک بود.
در پایان این سخنرانی، خسرو احتشامی به دعوت مجری برنامه روی صحنه آمد تا با خوانش شعر قابل‌ستایشی با مضمون مدح استاد طوس به ادای دین نسبت به این قله ادبیات حماسی بپردازد. این شعر که به قیاس حکیم طوس با سخنوران نامی جهان پرداخته بود، از دقتی در بلاغت و صناعات ادبی برخوردار بود که رضایت این قشر فرهیخته از جامعه را به دست آورد.
در ادامه، دکتر نغمه دادور با ایراد سخنرانی غرایی در خصوص رفتار حکام در طول تاریخ در قبال شاهنامه، اطلاعات ارزشمندی را از پژوهش‌های اخیرش در اختیار مخاطبان خود قرارداد. نکات بسیار ارزشمندی در این سخنرانی مطرح شد که مشتمل بر رفتار ضدونقیض حکام در دوره‌های مختلف تاریخی در قبال این شاهکار هنری بود.
بر اساس صلاح‌دید برگزارکنندگان این نشست، بزرگداشت، سخنرانی‌ها و اجراهای هنری به‌گونه‌ای طراحی‌شده بود که در مخاطب، ایجاد انبساط خاطر کند و همچنین منجر به خستگی و دل‌زدگی شنوندگان نیز نشود، اما بر اساس نظرسنجی خبرنگار ایمنا از حضار و همچنین واکنش‌های آنان در حین مراسم، در خصوص تأثیر واقعی این اجراهای شبه‌هنری، محل شک و بحث بسیاری بود.
ازجمله این اجراها می‌توان به خوانش غریبی از شاهنامه با عنوان نقالی از داستان رستم و اشکبوس توسط ابراهیم احمدی اشاره کرد که اجرایی پراسترس و ناموزون قلمداد می‌شد. پس‌ازاین اجرای دلسردکننده از شاهنامه، جمعیت، پذیرای مظفر احمدی، محقق شاهنامه شد. این سخنرانی نیز نتوانست به اقناع جمعیت ادب‌دوست اصفهانی کمکی کند و علت این مطلب را می‌توان به تلاشی ناموفق در تطبیق شاهنامه با نظریاتی برخاسته از دیگر فرهنگ‌ها بدون ارائه دلایل موثق و متقن برای این هم‌پوشانی‌ها جست.
پس‌ازاین سخنرانی نیز مسئولان برنامه، ترتیب یک نقالی دیگر را برای حضار داده بودند که این مهم بر دوش ماندانا رضایی، هنرمند نوجوان قرارگرفته بود. این اجرا نیز با توجه به تجربه این هنرمند جوان با استرس بسیاری همراه بود و درنهایت به جلب رضایت حاضران منجر نشد.
درنهایت مسئولان، دکتر سجاد آیدنلو را برای ایراد سخن به صحنه دعوت کردند. آیدنلو با ایراد نطقی پرشور، مستند و مستدل توانست شورونشاط ازدست‌رفته حضار و همچنین افت شدید جلسه پس از نقالی نخستین را تا حد چشمگیری جبران کند.
این محقق پرآوازه در اقدامی جالب به انتخاب موضوع تازه‌ای در حوزه شاهنامه، تأثیرپذیری شاهنامه از فضای مجازی، با ذکر دلایل بسیار و ارائه مدارکی قابل‌قبول در این زمینه، به بررسی آفات فضای مجازی در انتشار صحیح شاهنامه و به بیانی ساده‌تر تحریف این اثر در باور عامه پرداخت.
با پایان این جلسه، حضار علاوه بر یادی مجدد از اسطوره ادبیات ایران، جمشید سروشیار پرداختند و یادنامه‌هایی که توسط نشریه «دریچه» به چاپ رسیده، در اختیار علاقه‌مندان بسیار این ادیب بزرگ گذارده شد تا به مطالعه هر چه دقیق‌تر آن‌ها و به‌تبع آن، شناخت بهتر از این استاد بپردازند.
نظر شما