به گزارش خبرنگار ایمنا، سوریه در روزها و هفته های اخیر به جولانگاه قدرتهای غربی و شرقی تبدیل شده و در حالی که مثلث ایران- روسیه- سوریه، بنا به درخواست دولت قانونی این کشور، همکاری موفقی برای نابودی تروریستها و بازگرداندن امنیت به شهرهای سوریه داشتند، ائتلاف غربی با محوریت رییس جمهور آمریکا تلاش کرد سهم خود را از این کشور استراتژیک غرب آسیا طلب کند. در این شرایط بحرانی، استفاده از سلاح شیمیایی به سناریویی جدید برای محکومیت دولت سوریه تبدیل شد و حمله ای سه جانبه بدون مجوز قانونی، از سوی آمریکا، انگلیس و فرانسه به سوریه صورت گرفت. قبل از آغاز این حملات، روسیه موضع خود را به روشنی مشخص و اعلام کرد برای حفظ جان سربازان خود علاوه بر ساقط کردن هرگونه موشکی که به سمت سوریه شلیک شود، محل پرتاب موشک ها را نیز هدف قرار خواهد داد، ادعایی که البته عملیاتی نشد و روسیه تنها به محکومیت حمله سه جانبه بسنده کرد. در این راستا برای بررسی بیشتر ابعاد این حمله گفت و گویی را با علی منتظری، کارشناس مسائل خاورمیانه انجام دادیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید؛
ارزیابی شما از هدف حمله آمریکا، فرانسه و انگلیس به سوریه چیست؟ آیا آنها به اهداف خود رسیدند؟
حمله موشکی سه کشور غربی به سوریه را می توان از سه دیدگاه مورد ارزیابی قرار داد؛ نخست ائتلاف این سه کشور غربی عضو شورای امنیت که حق وتو نیز دارند در مقابله با روسیه در تحولات سوریه و خاورمیانه می تواند پیامی برای روسیه باشد؛ به این معنا که روسیه در تحولات خاورمیانه و به ویژه سوریه نمی تواند یک جانبه گرایی کند و مسائل مربوطه را به تنهایی حل و فصل کند و لازم است دیدگاه کشور های غربی را نیز لحاظ کند.
دوم، این حمله پیامی جدی به ایران است که موضع آن حمایت از مقاومت اسلامی و مخالفت با اسرائیل در خاورمیانه است و این در امتداد پیام حمله اسرائیل به فرودگاهی در نزدیکی حمص قرار دارد که تعدادی از ایرانیان نیز در آن به شهادت رسیدند، در واقع ائتلاف سه جانبه کوشید نشان دهد تا آمریکایی ها همچنان در کنار اسرائیل حضور دارند.
سوم اینکه؛ هرگاه تحولات نظامی در سوریه منجر به پیروزی ارتش سوریه و همپیمانانش شود، طرف های غربی با ایجاد جنگ و واکنش های نظامی در سوریه بر اساس ساخت سناریوهای جعلی، زمینه‌ای برای حمله به سوریه فراهم می کنند.
دوما که آخرین شهرک غوطه شرقی است، از نگاه نظامی همچون استخوانی در گلوی دمشق بود و از نظر جغرافیایی اگر نقشه دمشق و غوطه شرقی را بررسی کنید، می بینید که این مناطق کاملا به یکدیگر متصل هستند و برای دولت سوریه قابل پذیرش نبود که با وجود حاکمیت و ارتش مستقل در دمشق، غوطه شرقی تحت اشغال نیروهای مخالف باشد، بنابراین با نزدیک شدن به آزاد سازی غوطه، تمام امید و آرزوی آمریکا و عربستان سعودی برای سقوط دمشق از طریق غوطه شرقی، فروریخت.
در نتیجه برای اینکه کشورهای غربی این قضیه را متزلزل و از اثرات آن بکاهند و دولت و ارتش سوریه را تنبیه کنند، سناریوی حملات شیمیایی را در دوما به راه انداختند و حال این سوال برای نه تنها ایرانی ها بلکه آمریکایی ها و انگلیسی ها نیز مطرح است که وقتی دوما در آستانه آزاد شدن بود، چه لزومی داشت ارتش سوریه از سلاح شیمیایی استفاده کند؟
با توجه به تهدیداتی که روسیه برای هدف قرار دادن موشک ها در آسمان دمشق و حتی منهدم کردن منبع و مصدر موشک ها داشت، چه عواملی سبب شد به ادعاهای خود عمل نکند؟
ادعای ترامپ برای حمله به سوریه بسیار شتاب زده بود و آمریکایی ها بعد از گفت و گوی شورای امنیت ملی کشورشان تصمیم به حملات محدود گرفتند که با تهدیداتی از سوی روسیه نیز مواجه شد، اما با این وجود روسیه دست به کار هایی که گفته بود در پی حمله به سوریه انجام می دهد، نزد.
به نظر من، این نتیجه یک توافق پشت پرده بین آمریکایی‌ها و روس‌ها است؛ به عبارت دیگر، مواضعی که از سوی ارتش آمریکا و هم پیمانانش مورد هجوم قرار گرفت، از قبل مشخص شده بود و به همین دلیل هم هست که این حمله هیچ کشته و تلفاتی به جای نگذاشت. آمریکایی ها مراکز مورد حمله را قبلا به اطلاع روس ها رسانده بودند؛ بنابراین واکنش جدی هم از سوی روسیه دیده نشد، ضمن اینکه آمریکایی‌ها از هرگونه رویارویی مستقیم با روسیه در سوریه وحشت دارند؛ چراکه می دانند این امر منجر به یک جنگ بین المللی خواهد شد و حاضر نیستند که به خاطر سوریه وارد جنگ با روسیه شوند.
آنچه که صورت گرفت همانطور که برخی از فرماندهان نظامی، دیپلمات ها و سیاستمداران ما اعلام کردند؛ این حمله برای حفظ آبروی آمریکایی ها در سیاست خارجه و صرفا یک حمله نمایشی بوده که به هیج وجه تاثیر منفی در قدرت نظامی سوریه هم نمی گذارد.
نقش عربستان در این حمله را چگونه ارزیابی می کنید و آیا عربستان سعودی همچنان گاو شیرده باقی می ماند؟
بله، عربستان سعودی به شدت از این حملات ناراحت است و اظهارات سیاستمداران عربستان سعودی حاکی از آن است که سعودی هاج و واج مانده اند که چرا حمله آمریکا به سوریه در این سطح بسیار پایین انجام گرفت و حمله را از قبل اعلام کردند و تلفات نداشته است. درواقع آنها نیز این تعبیر را دارند که این حمله نظامی نبوده و صرفا بصورت نمایشی انجام گرفته است. عربستان سعودی به رغم سرمایه گذاری ها و به قول ترامپ گاو شیرده بودن، در مسائل استراتژیک آمریکا نقشی ندارد و آمریکایی ها بر اساس مسائل و منافع خودشان تصمیم گیری می کنند و هرگز در مسائل استراتژیک و نظامی، با کشور هایی مانند عربستان هماهنگی نمی کنند.
آینده ادامه حمله به سوریه را چگونه می بینید؟
ادعای سه کشور غربی این است که سه مرکز اصلی تولید سلاح شیمیایی سوریه را نابود کردند و حتی نماینده آمریکا مدعی شد، تمام پتانسیل ارتش و دولت سوریه برای تولید سلاح های شیمیایی را از بین برده است؛ این در حالی است که بر اساس توافق سال ۲۰۱۳ بین روسیه و آمریکا، سلاح های شیمیایی در سوریه از بین رفته و برچیده شده است و این ادعا که ارتش سوریه در حال ساخت سلاح شیمیایی است، قابل قبول نیست؛ مگر اینکه نهادها و سازمانهای مستقلی وارد شوند و این امر را تائید کنند، ولی با توجه به شواهد و مدارک و دخالت های مستقیم روسیه، می توان گفت که سلاح های شیمیایی سوریه به طور قطع برچیده شده است.
با این حال، این طبیعی است که کشور هایی که به راحتی حقوق بین الملل را نقض کرده اند، برای اینکه بتوانند اصل حمله به سوریه را توجیه کنند، مدعی حملات آتی به بهانه کاربری سلاح های شیمیایی شوند، اما باید خاطر نشان کرد که از این به بعد، معادلات سوریه به هم خواهد ریخت و اگر دولت روسیه به وعده های خود عمل کرده و ارتش سوریه را به سامانه موشکی اس ۳۰۰ مجهز کند، بحث حمله به سوریه در سالها و ماه های آینده توسط کشور های غربی بسیار سخت تر خواهد شد و خسارت ها و تاوان بسیار سنگینی را به دنبال خواهد داشت.
نظر شما