۲۳ فروردین ۱۳۹۷ - ۰۱:۲۱
۳۰ سال با یک کرسی

زمان زیادی از انتشار خبر حیرت‌انگیز مرگ مشهورترین دانشمند جهان "استیون هاوکینگ" نمی‌گذرد، دانشمندی که با وجود معلولیت جسمی فراوان مفاهیم فیزیک را رمزگشایی کرد، مرکز نجوم ادیب به همین مناسبت موضوع اصلی یکصد و هفتاد و هشتمین باشگاه نجوم این ماه را "مروری بر جهان استیون هاوکینگ" قرار داده است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، دکتر شهرام صالحی، پژوهشگر و دکترای فیزیک ریاضی شامگاه چهارشنبه 22 فروردین در باشگاه نجوم با اشاره به سالروز تولد هاوکینگ، گفت: استیون هاوکینگ فیزیکدان بزرگ انگلیسی، هشتم ژانویه سال ۱۹۴۲ مصادف با سیصدمین سالگرد مرگ گالیله به دنیا آمد، در سن ۲۱ سالگی بود که به بیماری ALS مبتلا شد و با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته توانست با دیگران ارتباط برقرار کند و سرانجام پس از کسب موفقیت‌های زیادی در زمینه علم فیزیک در سن ۷۶ سالگی در چهاردهم مارس ۲۰۱۸ مصادف با ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ به علت بیماری دار فانی را وداع گفت.

وی با اشاره به بیماری هاوکینگ و قطع امید پزشکان از او، اظهار کرد: با وجودیکه پزشکان به او گفته بودند تنها چند هفته زنده خواهد ماند، هاوکینگ با حفظ روحیه توانست با بیماری بجنگد و موفقیت‌های زیادی را کسب کند، به عبارتی معلولیت شدید او مانعی برای تلاش در راستای فراگیری و پیشبرد علم نشد و به عنوان یکی از مشهورترین فیزیکدانان و نظریه‌پردازان جهان تبدیل شد.

زمینه‌های پژوهشی استیون هاوکینگ

صالحی با اشاره به اینکه استیون هاوکینگ فیزیکدان نظری، کیهان شناس و مدیر تحقیقات مرکز کیهان‌شناسی نظری در دانشگاه کمبریج با ۴۰ سال سابقه فعالیت علمی بود، خاطرنشان کرد: رساله دکترای وی با عنوان "ویژگی‌های عالم انبساط" در سال ۱۹۶۶ نوشته و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.

وی زمینه پژوهش اصلی هاوکینگ را "کیهان‌شناسی و گرانش کوانتومی" عنوان کرد و افزود: از مهم‌ترین دستاوردهای او مقاله‌ای است که به رابطه سیاه چاله‌ها و قانون‌های ترمودینامیک می‌پردازد، این دانشمند به ما نشان داد که سیاهچاله‌ها پس از مدتی به وسیله زوج‌های ذرات مجازی که در افق رویداد آن تشکیل می‌شود، نابود می‌شوند که همین زوج ذرات پیش‌بینی می‌کند که سیاهچاله‌ها باید امواجی از خود تابش کنند که امروزه این امواج به نام "تابش هاوکینگ" خوانده می‌شود.

این پژوهشگر ریاضی و فیزیک به مقاله مشترک استیون هاوکینگ با راجر پنروز که در سال ۱۹۷۰ منتشر شد اشاره کرد و گفت: در این مقاله هاوکینگ ثابت کرد در صورتی نسبیت عام درست است و جهان دارای آن مقدار ماده‌ای که مشاهده می‌کنیم خواهد بود که یک انفجار بزرگ در گذشته رخ داده باشد.

سیاهچاله‌ها

این پژوهشگر فیزیک در مورد چگونگی تشکیل سیاهچاله‌ها، گفت: در کهکشان ستارگان بسیار غول پیکر وجود دارد که جرم برخی از آنان چند صد برابر خورشید است، در نتیجه از گرانش فوق‌العاده‌ قوی برخوردار هستند و تا زمانی که ستاره سوخت هسته‌ای دارد با سوزاندن انرژی در قلب خود بر گرانش فوق العاده‌اش چیره می‌شود، در حقیقت بین نیروی جاذبه و انرژی درونی ستاره تناسبی وجود دارد که به ستاره اجازه انفجار و یا فرو ریختن را نمی‌دهد.

وی ادامه داد: پس از آنکه سوخت هسته‌ای ستاره غول‌پیکر به پایان رسید، قادر نیست تا در برابر نیروی عظیم جاذبه خود مقاومت کند و ستاره در خود فرو می‌ریزد که در نتیجه سیاهچاله ایجاد می‌شود، جاذبه سیاهچاله آنقدر قوی است که حتی نور هم نمی‌تواند از آن فرار کند و چون هیچ نوری از سیاهچاله بیرون نمی‌آید کاملا سیاه به نظر می‌رسد.

صالحی با اشاره به نظریه هاوکینگ مبنی بر سیاه نبودن سیاهچاله‌ها که در سال ۱۹۷۵ منتشر شد، خاطرنشان کرد: در این نظریه آمده است که از سیاهچاله‌ها پرتوهای انرژی ساطع می‌شود یا به اصطلاح سیاهچاله‌ها بخار می‌شوند و اطلاعاتی که به درون سیاهچاله فرو می‌ریزند برای همیشه از بین می‌روند که این ایده در تضاد با قوانین مکانیک کوانتومی بود.

وی به سال۱۹۹۷ و کشف فیزیکدان نظری آمریکایی "جان پرسکیل" در مورد سیاهچاله‌ها، گفت: این دانشمند به این نتیجه رسید که اطلاعات قادر به فرار کردن از درون سیاهچاله هستند و در نتیجه قوانین فیزیک کوانتوم صحیح است، هاوکینگ پس از گذشت هفت سال در یک کنفرانس علمی،  اعتراف کرد که آن زمان اشتباه کرده است و چون در سیاهچاله‌ها بیشتر از یک توپولوژی وجود دارد و یکی از این توپولوژی‌ها می‌تواند اطلاعاتی را که بقیه توپولوژی‌ها کسب کرده‌اند منتشر کند بنابراین اطلاعات در سیاهچاله از بین نخواهد رفت.

انواع سیاهچاله

این پژوهشگر به دسته‌بندی سیاهچاله‌ها پرداخت و اظهار کرد: سیاهچاله‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند: ستاره‌ای، فوق سنگین و مینیاتوری که هر کدام دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند.

وی در مورد ویژگی‌های سیاهچاله ستاره‌ای، گفت: سیاهچاله‌های ستاره‌ای در جریان فروپاشی ستاره‌های بزرگ در یک انفجار در پایان چرخه زندگیشان به وجود می‌آیند، جرم یک سیاهچاله پس از شکل‌گیری می‌تواند با دریافت جرم از پیرامونش افزایش یابد این کار با جذب ستارگان پیرامون و به هم پیوستن سیاهچاله‌های کلان جرمی میلیون‌ها برابر خورشید تشکیل می‌شود.

صالحی با اشاره به سیاهچاله فوق سنگین، گفت: این سیاهچاله‌ها فوق‌العاده نیرومند و نورانی هستند و در هسته کهکشان‌های فعال نزدیک ما قرار دارند این یافته‌ها کاملا با حساسیت پرتوی ایکس کشف شدند.

وی با بیان اینکه در کائنات میلیاردها سیاهچاله مینیاتوری وجود دارد در مورد آنها، گفت: این سیاهچاله‌ها پیوسته با سرعت‌های عجیبی با یکدیگر برخورد می‌کنند، جرم بسیار کوچکی دارند که سنگین‌ترین آنها تقریبا هم‌وزن ماه و کوچکترین آنها اندازه یک دنباله‌دار است.

جوایز متعدد استیون هاوکینگ

این پژوهشگر با اشاره به کسب جوایز متعدد و پربار علمی هاوکینگ، بیان‌کرد: هاوکینگ در سال ۱۹۷۴ به عضویت آکادمی سلطنتی علوم انگلستان که قدمتی حدود ۴۰۰ سال دارد رسید و یک سال بعد پاپ ششم، مدال طلای علوم را به وی اهدا کرد، او همچنان موفق به دریافت مدال آلبرت انیشتین و هیوز از انجمن سلطنتی شد و در سال ۱۹۷۹ کرسی استاد ریاضیات را در دانشگاه کمبریج که زمانی متعلق به نیوتن بود دریافت کرد و به مدت ۳۰ سال این صندلی در اختیار او بود.

کد خبر 341272

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.