به گزارش خبرنگار ایمنا، این روزها بسیاری از مردم نسبت به وضعیت اقتصادی کشور و موج تازه‌ای از گرانی‌ها نگران هستند. برخی عنوان می‌کنند به دلیل اینکه هزینه های دولت بیشتر از درآمد آن است و دولت به ناچار مجبور به افزایش قیمت حامل های انرژی و مالیات است و بعضا با فاینانس‌هایی که برای پروژه‌های خود دریافت می‌کند با مقروض کردن کشور به مرور اقتصاد را به مرز ورشکستگی می‌برد. از سویی برخی، جریانات اخیر کشور و اعتراض مردم به گرانی ها را به شرایط اقتصادی موجود نسبت می‌دهند. اما کمیل طیبی نظری با نظری متفاوت می گوید که اقتصاد ایران در دو سال آینده از رکود نجات می یابد. آنچه در ادامه می خوانید گفتگوی ایمنا با استاد اقتصاد بین‌الملل دانشگاه اصفهان است.
-بسیاری از مردم معتقدند که نرخ تورم اعلام شده توسط دولت مغایر با قیمت‌ها و گرانی اجناس در بازار است. به اعتقاد شما چرا شاهد این تضاد در فضای اقتصاد کشور هستیم؟
شرایط کنونی نرخ تورم و گرانی‌های موجود مربوط به انباشت تورم است. بانک مرکزی نرخ تورم را طی چند سال گذشته کاهشی اعلام کرده و مطابق آخرین آمار به ۱۰ درصد رسیده است اما خود تورم طی ۵ سال گذشته انباشت پیدا کرده و اکنون شاهد نمایان شدن گرانی‌ها در سطح بازار هستیم. متاسفانه در چند سال اخیر قدرت خرید مردم به میزان نرخ تورم افزایش نداشته است. اگر این دو فاکتور با یکدیگر برابر باشد می‌توان ادعا کرد که تورم واقعی جامعه نیز کاهش یافته است اما اگر نرخ تورم کاهش و در مقابل قدرت خرید مردم افزایش نیابد ما دچار انباشت تورم می‌شویم و فشارهای تورمی جامعه در قالب گرانی احساس می شود. در پنج سال اخیر به طور میانگین سالانه نرخ تورم ۱۰ درصد بوده که اکنون تورم انباشته آن در مجموع این سال‌ها به ۵۰ درصد رسیده است.
-یعنی قدرت خرید مردم نسبت به پنج سال قبل ۵۰ درصد رشد نیافته است؟
اگر قدرت خرید مردم در این پنج سال، سالانه حدود ۱۰ درصد رشد داشت امروز شرایط نرمال بود. اما متاسفانه در پنج سال گذشته قدرت خرید مردم نسبت به افزایش نرخ تورم انباشت نداشته و امروز گرانی ها در جامعه به طور میانگین و به ویژه در بخش مسکن، اجاره‌بها و اقلام خوراکی نمود بیشتری پیدا کرده است. البته در برخی بخش‌ها مثل اجاره‌بها و خودرو رشد قیمت‌ها بیشتر بوده از سوی دیگر در برخی بخش‌ها همچون بنزین دچار تورم نیستیم و طی سه سال گذشته قیمت آن ثابت مانده است. با این وجود اختلاف درآمدی در اقشار مختلف جامعه موحب شده برخی تورم را احساس نکنند از سوی دیگر برخی بنگاه‌های اقتصادی وقتی فشارهای هزینه‌ای به آنها تحمیل شود دیگر توان تامین هزینه‌های خود را ندارند و گرانی را بیشتر احساس می‌کنند.
- با تداوم این شرایط آیا اقتصاد ایران به سمت ورشکستگی کشیده می‌شود؟
این گونه نیست که اقتصاد ایران به سمت ورشکستگی می رود به ویژه بعد از برجام؛ چرا که شاهد فرصت فروش و صادرات نفت هستیم. این شرایط به رشد اقتصادی ما کمک کرده و اقتصاد کشور، بعد برجام از سقوط و ورشکستگی نجات پیدا کرده است و شاهد تداوم رشد اقتصادی هستیم. در حال حاضر و به گفته رییس‌جمهور از ابتدای امسال تاکنون نرخ رشد اقتصادی ۶ درصد بوده که این نوید دهنده رشد پایدار است که در سال های آینده می تواند تبدیل به ثروت شود. وقتی پشتوانه های اقتصادی تقویت شود می‌توان پیش بینی کرد که اقتصاد در دو سال آینده از رکود خارج شود چرا که با تداوم شرایط بعد از برجام تمایل به سرمایه گذاری خارجی در کشور بیشتر شده که می‌توان به شرایط باثبات اقتصادی و اجتماعی کشور امیدوار شد.
سیگنال هایی همچون فعال شدن بخش‌هایی از صنعت، رشد سرمایه گذاری خارجی، کاهش التهاب بازار ارز، بهبود نسبی فضای کسب و کار و ... ما را به رشد اقتصاد کشور تا دو سال آینده امیدوار می کند اگر چه مشکلات مزمنی همچون بیکاری و رکود در کشور وجود دارد.
- به اعتقاد شما اتفاقات اخیر بر اقتصاد کشور آثار منفی بر جای می گذارد؟
به طور کلی زمانی که شورشی ایجاد شود ناامنی به وجود می‌آید که ناامنی موجب کُند شدن روند اقتصاد کشور می‌شود و آثار منفی بر جای خواهد گذاشت و سرمایه‌گذار تصمیم گیری خود را برای سرمایه‌گذاری به تعویق می‌اندازد. همچنین با ایجاد نگرانی در سرمایه‌گذاری و تولید، تامین مالی به تعویق می‌افتد و برخی بخش‌های خدماتی نیز دچار مشکل می‌شود. طی دو سال گذشته کشور و به ویژه اصفهان شاهد افزایش ورود گردشگران خارجی بوده است که این ناامنی‌ها آثار منفی در صنعت گردشگری برجای می‌گذارد و رشد گردشگری کشور را منفی می کند. اما در بستری آرام سرمایه‌گذاری رشد پیدا می کند.
- تصور می کنید اتفاقات اخیر و برخی اعتراضات مردمی ریشه‌های اقتصادی دارد؟
نمی توان شرایط موجود اقتصادی را در این اتفاقات کتمان کرد. ما طی دو سال گذشته شاهد تجمعاتی در تولید بودیم و برخی کارخانجات تعطیل و کارگران آن بیکار شدند با این وجود در این شرایط دولت سعی کرد مشکلات نیروی انسانی و واحد تولیدی و صنعتی تعطیل شده را حل کند. اما نمی‌توان ریشه اصلی این مسائل را نمی توان به اقتصاد ربط داد.
-برخی می‌گویند که لایحه بودجه ۹۷ یکی از دلایل نگرانی‌های مردمی است. نظر شما چیست؟
اتفاقا تا پیش از این به دلیل نبود فرهنگ‌سازی، در ساختاری سنتی و غیرعملیاتی بودجه بسته و تصویب می شد. اما امسال یکی از مشخصه های بارز بودجه ۹۷ شفاف سازی و اطلاع‌رسانی است و ردیف های مختلف بودجه مشخص است. با وجودی که شاهد برخی عدم تناسب‌ها در ردیف‌های بودجه هستیم اما برای نخستین بار در کشور دولت دوازدهم سعی کرده به شفاف سازی ردیف های بودجه بپردازد که طبیعتا می‌تواند اعتراضاتی را به همراه داشته باشد. اما به اعتقاد من باید بر روی این شفاف‌سازی‌ها فرهنگ‌سازی کرد و رسانه‌ها تنها نقاط ضعف را بیان نکند و به نقاط قوت بودجه نیز تاکید کند و آگاهی‌های لازم اقتصادی را به جامعه تزریق کنند تا مردم بتواند شرایط اقتصاد کشور را به درستی تجزیه و تحلیل و به آینده امیدوار شوند.
نظر شما