به گزارش ایمنا، براساس آمارهای اعلام شده، در حال حاضر ۱۰ تا ۱۲ درصد از جمعیت کشور را افراد دارای معلولیت‌های مختلف و نزدیک به ۳میلیون نفر از شهروندان را کم‌توانان جسمی تشکیل می‌دهند؛ افرادی که حق دارند همانند سایرین از حقوق شهروندی بهره‌مند شوند اما به دلیل نامناسب‌بودن فضاها و محیط‌های شهری، حتی از کمترین حقوق خود بی‌بهره‌اند.
اگرچه بنابر قانون مصوب جامع حمایت از حقوق جانبازان و معلولان، که بیش از ۳۵ ماه از تصویب آن می‌گذرد، کلیه دستگاه‌های اجرایی موظف به رعایت و اجرای مناسب‌سازی معابر و فضاهای شهری شده‌اند و ۱۶ دستگاه مختلف در کشور نیز بر اجرای کامل این قانون دخالت دارند، ولی متأسفانه به دلیل عدم هماهنگی‌های لازم از ضمانت اجرایی برخوردار نیست.
از جمله ملزومات رشد و توسعه جوامع، ایجاد بسترهای فضایی و کالبدی مناسب برای استفاده همه اقشار جامعه از خدمات و امکانات عمومی، به منظور تحرک و جابجایی بهتر و دسترسی آسان تر در سطح شهر است.
ناتوانان جسمی، معلولان و جانبازان، بخشی از افراد جامعه اند که نیازمند دسترسی و استفاده از امکانات و خدمات عمومی هستند اما وجود برخی موانع بویژه در نحوه طراحی، معماری و شهرسازی، بسیاری از فضاهای شهری، به ویژه معابر عمومی، پارکها و فضاهای سبز را فاقد شرایط لازم برای برآورده ساختن نیازهای دسترسی به افراد معلول کرده است.
با توجه به اهمیت مسأله، مراکز تفریحی به خصوص پارکها، فضاهای سبز و خیابان های شهر، باید به گونه ای طراحی و احداث شوند که معلولان جسمی و حرکتی نیز قادر به استفاده از این گونه اماکن باشند.
برای رسیدن به شهر دسترس‌پذیر باید مدل‌های مختلف و مناسب از سوی کارشناسان شهرسازی ارائه شود و الزاماتی در رابطه با معلولان، سالمندان و اقشار خاص جامعه در اجرای پروژه‌های شهری وجود داشته باشد.
در همین زمینه ماده ۲ قانون جامع حمایت از معلولان مصوب سال ۸۳ نیز نسبت به مناسب سازی فضاهای عمومی و ادارات تاکید کرده و تشکیل ستاد مناسب سازی فضاهای شهری را به ریاست استانداران هر شهر قرار داده است.
براساس این قانون تمام وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظف شده اند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی، معابر و وسایل خدماتی به‌نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره‌مندی از آنها را برای معلولان همچون افراد عادی فراهم کنند که تصویب این قانون دستاورد مناسبی برای حمایت از حقوق معلولان است.
از سوی دیگر شهرداری‌ها نیز موظف شدند از صدور پروانه احداث یا پایان کار برای آن تعداد از ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابری که استانداردهای تخصصی مربوط به معلولان را رعایت نکرده باشند، خودداری کنند.
در حقیقت می توان گفت که شهر معلول است نه افراد؛ وقتی یک معلول نمی تواند از پل هوایی استفاده کند، نمی تواند وارد پارک شود یا موارد دیگر، به این معنی است که شهر معلول هم است، زیرا نمی تواند این امکانات را که حق شهروندان است در اختیار آنها قرار دهد.
امروز وضعیت به گونه ای است که هر پله برای یک معلول فاجعه است و اگر جامعه محرومیت را به معلولان تحمیل کند، معلول دیگر ناتوان نخواهد بود.
شهرداری اصفهان برای مناسب سازی جدی تر وارد میدان عمل شده است
مدیر معماری و طراحی شهری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان در این باره اظهارمی کند: برای مناسب سازی شهرها فعالیت نهادهای دیگر غیر از شهرداری هم لازم است تا بتوانند فعالیت های شهرداری را تکمیل کنند.
مسعود کریمیان در گفتگو با خبرنگار ایمنا می گوید: کمیته مناسب سازی استانداری باید بتواند همه نهادهای دست اندرکار را فراخوانده و مسئولیت های هر کدام را همسو کند تا مناسب سازی به طور کامل و مناسب برای معلولان اتفاق افتد.
وی ادامه می دهد: از زاویه دید شهرداری مناسب سازی را اینگونه می توان تعریف کرد که شهرداری در حوزه ماموریت های خود با توجه به قوانین و بخشنامه های موجود در ارتباط با معلولان، فضاهای عمومی شهر را از هر نظر به نحوی آماده سازی می کند که هر فرد معلول بتواند با توجه به شرایط ویژه خود و تا حد امکان بدون کمک دیگران از حقوق شهروندی در ارتباط با برخورداری از امکانات شهر بهره گیری کند.
مدیر معماری و طراحی شهری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه شهرداری ایجاد رمپ های استاندارد را برای حرکت کم توانان جهت تردد ویلچیر نشینان و همچنین برای عبور کالسکه نوزادان در دستور کار خود قرار داده است، تصریح می کند: در حال حاضر مسیرهای حرکت نابینایان در پیاده روها با خطوط شیار دار طبق استانداردها لحاظ شده تا نابینایان بتوانند به راحتی مسیر خود را تشخیص دهند.
وی ادامه می دهد: گیت های ورودی به پارک ها و میادین در دستور کار شهرداری قرار گرفته است و تابلوهایی برای تعیین محل پارک خودروهای معلولان در برخی از خیابان های شهر نصب می شود.
کریمیان استفاده از خط بریل در ایستگاه های BRT و قطار شهری، همچنین اطلاع رسانی های گویا برای نابینایان در اتوبوس های شهری را از دیگر اقدامات انجام شده خوانده و می گوید: در ارتباط با آسانسورها و سایر موارد، شهرداری در حال انجام اقداماتی است و در مناسب سازی بسیار جدی تر وارد میدان عمل شده است.
وی با اشاره به تشکیل ستاد مناسب سازی در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان در سال ۹۰، اضافه می کند: رییس ستاد معاون شهرسازی و معماری و دبیر آن مدیریت معماری و طراحی شهری است.
مدیر معماری و طراحی شهری شهرداری اصفهان یادآور می شود: این ستاد با تشکیل ۴۰ جلسه در ارتباط با تدوین و تصویب برخی طرح ها و ضوابط ویژه در ارتباط با مناسب سازی با توجه به قوانین موجود اقدام کرده است.
وی می افزاید: نمایندگان ستاد مناسب سازی در جلسات استانداری و فرمانداری شرکت کرده اند و آرام آرام این ستاد توانست برندی را در ارتباط با مناسب سازی شهر اصفهان ایجاد کند به طوری که در حال حاضر اگر در رده های اول نباشد، بی شک رده مناسبی از بابت مناسب سازی فضاهای عمومی شهر توانسته به خود اختصاص دهد.
کریمیان با اشاره به اینکه شاخص های ویژه ای برای مناسب سازی تعریف شده که به تایید ستاد مناسب سازی رسیده است، می گوید: اعتبارات ستاد مناسب سازی شهرداری اصفهان از همان سال ۹۰ که به میزان ۵۰۰ میلیون تومان بود، به مرور افزایش یافت تا اینکه در حال حاضر به ۴ و نیم میلیارد تومان رسیده است.
وی با بیان اینکه طرح های مناسب سازی به مناطق پانزده گانه شهرداری اصفهان ابلاغ شده است، ابراز امیدواری کرد با توجه به شرایط اقتصادی موجود تا سال آینده اجرای طرح ها محقق شود.
اجرای ۷۰ پروژه مناسب سازی در دیار نصف جهان
مشاور مناسب سازی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان نیز اعلام می کند: امسال ۷۰ پروژه مناسب سازی برای شهر اصفهان تعریف شده که شامل ۴۴ محور پیاده، ۱۵ بوستان و تعدادی ساختمان های در اختیار شهرداری است.
علیرضا ابراهیمیان در گفتگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به میزان پیشرفت مناسب سازی معابر شهر اصفهان، اظهارمی کند: طی سال های اخیر در شهرداری اصفهان به واسطه تشکیل ستاد مناسب سازی فضاهای شهری که در معاونت شهرسازی و معماری مستقر است، پیشرفت های خوبی در زمینه مناسب سازی حاصل شده است.
وی ادامه می دهد: سعی شده مناسب سازی در ابعاد مختلف مورد توجه قرار گیرد و شرایط حضور معلولان در شهر بهتر فراهم شود.
مشاور مناسب سازی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان تاکید می کند: مناسب سازی به معنای سازگار ساختن محیط و فضای شهری برای معلولان کم توانان ذهنی و حرکتی، سالمندان، جانبازان و کلیه اقشاری که به نوعی برای حرکت در شهر نیاز به تسهیل تردد دارند، است.
به گفته ابراهیمیان، خیابان های اصلی ۱۵ منطقه شهر اصفهان از جمله محورهای حاشیه زاینده رود همچون خیابان شهید مطهری، کمال اسماعیلی و خیابان مشتاق اول، بلوار آیینه خانه، چهارباغ عباسی و خیابان کاوه برای مناسب سازی در اولویت قرار گرفته اند.
وی تاکید می کند: اتفاق خوب دیگر این است که در تمام پروژه های جدید الاحداث اعم از عمرانی، فرهنگسرا یا ساختمان های جدید و پروژه های پیاده روسازی، مباحث مناسب سازی رعایت می شود.
مشاور مناسب سازی شهرداری اصفهان یکی از مظاهر عدالت اجتماعی را رعایت حقوق شهروندی به خصوص حقوق افراد کم توان در جامعه دانسته و از شهروندان خواست حقوق شهروندی معلولان را رعایت و به حقوق آنها احترام بگذارند تا از پتانسیل های اجتماعی این قشر نیز در شهر استفاده شود.
در پایان بزرگترین سؤالی که به ذهن می‌رسد این است که چرا علی‌رغم اهمیت موضوع، وجود این همه قوانین و ضوابط، علاقه‌مندی و برخی تلاش‌های مسئولان، در عمل شاهد موفقیت اجرای طرح‌های مناسب‌سازی فضای شهری برای جانبازان و معلولان نیستیم؟
متأسفانه همه و حتی رسانه‌ها تنها با نزدیکی به روز جهانی معلولان و برگزاری برخی سمینارها و جلسات مقطعی نگاهی گذرا به مشکلات معلولان دارند اما پس از گذشت چند روز، به فراموشی سپرده می‌شود و با وجود اینکه هیأت دولت آیین‌نامه اجرایی قانون جامع حمایت از معلولان را برای حمایت از جانبازان و معلولان تصویب و ابلاغ کرده اما این اقشار امید چندانی به اجرای آن ندارند و تأکید می‌کنند جانبازان و معلولان قوانین تشریفاتی نمی‌خواهند، بلکه ضمانت اجرای قوانین و ضوابط برایشان ارجحیت دارد.
نظر شما