نظارت کامل بر روند بومی گرایی و بومی گزینی درصنایع لنجان/تنها به دنبال ایجاد اشتغال نباشیم

به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان لنجان، درست است که مشکل بیکاری ریشه در سال های طولانی دارد و مختص به چند سال اخیر نیست وحل مشکل بیکاری از دغدغه های مسئولین در همه دولت ها بوده است. از آنجایی که اشتغال جوانان، ارزش محوری جامعه است و رفع بیکاری به عنوان پدیده‌ی مخرب اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، همواره دغدغه‌ اساسی دولت‌ها و برنامه‌ریزان را به خود اختصاص داده از این رو موضوع اشتغال و بهره‌وری کامل و مناسب از نیروی انسانی باید به عنوان یکی از اهداف راهبردی توسعه‌ی کشور در نظر گرفته شود.با توجه به اینکه شهرستان لنجان نیز با نرخ بیکاری بالا دست به گریبان بوده با مهدی کریمی رئیس اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی شهرستان لنجان به گفت و گو نشستیم که  در ادامه ان را خواهید خواهند.

نرخ بالای بیکاری یکی از چالش‌های پیش روی توسعه شهرستان لنجان مطرح است سیاست اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان لنجان در این حوزه چیست؟

شهرستان لنجان یکی از شهرستان های مطرح کشور به دلیل دارا بودن مزیت هایی همچون صنایع مادر، شرکت های اقماری و خدمات و همچنین کشاورزی است که این مهم باعث شده است شهرستان لنجان به شهرستانی مهاجرپذیر مبدل شود و به همین علت نیز از جمعت شناوری برخوردار است. باید توجه داشت این مسائل دست در دست یکدیگر داده تا شهرستان لنجان از لحاظ نرخ بیکاری جزو شهرستان هایی باشد که در استان اصفهان نرخ بالایی را به خود اختصاص دهد.

با توجه به اینکه معضل بیکاری شهرستان لنجان را تحت تاثیر خود قرار داده بود اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان لنجان اقدامات کوتاه مدت و بلند در دستور کار قرار داد و این اداره به عنوان دبیر کارگروه اشتغال شهرستان در اهداف کوتاه مدت خود برآن شد حداکثر ظرفیت اشتغال و بازار کار این شهرستان را در اختیار متقاضیان کار قرار دهد. بر همین اساس با برگزاری جلسات متعدد با صاحبان صنایع و مشاغل و همچنین کاریابی های فعال در شهرستان این اتفاق به خوبی محقق شد و امروز تمامی واحدهای صنعتی و خدمات رسان به خوبی میدانند باید نیروی کار خود را از نیروهای جویای کار در شهرستان و با هماهنگی با این اداره تامین کنند. البته در راستای تحقق این مهم تلاش فراوانی انجام گرفت و از تمام ابزارها، امکانات و توانمندی های مسئولان استفاده شد و نماینده مردم شهرستان لنجان در مجلس شورای اسلامی و فرماندار شهرستان کمک های فراوانی را در این راستا انجام دادند تا این ظرفیت در اختیار اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان لنجان قرار گیرد.

نباید فراموش کرد امروزه به دلیل نرخ بالای بیکاری در همه شهرستان‌ها، هر شهرستان براساس منطق و انصاف سعی دارد در صنایع موجود در آن شهرستان فرصت‌های شغلی که به وجود می‌آید از نیروهای بومی خود استفاده کنند و مجموعه صنایع دفاع در شهرستان لنجان در این حوزه همکاری شایسته ای را با اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان لنجان داشته که این مهم قابل تقدیر است.

با توجه به لزوم بازنگری در به کارگیری نیروهای بومی و غیربومی در منطقه آیا اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان لنجان در این حوزه ورود پیدا کرده است؟

نرخ بیکاری استان اصفهان از سال گذشته ۱۴.۶ درصد بوده و این در حالی است که نرخ متوسط کشور ۱۲.۴ بوده است، این یعنی بیکاری در استان ۲.۲ درصد بیشتر از کشور است و این در حالی است که شهرستان لنجان با توجه به اینکه شهرستان صنعتی محسوب می‌شود سرریز جمعیت استان به این شهرستان است، بالاترین آمار بیکاری را به خود اختصاص داده است.

آماری که در خصوص وضعیت اشتغال کشور اعلام شده است، استان اصفهان نسبت به میانگین کشوری رتبه چهارم را داشته و شهرستان لنجان در استان اصفهان با بیش از ۱۸ درصد در رتبه نخست قرار دارد. با تلاش های نمایندگان مجلس شورای اسلامی بخصوص نماینده مردم شهرستان لنجان مجلس در قانون ۵ ساله ششم، ماده ۴۷ را در نظر گرفت که کلیه دستگاههای اجرائی از جمله وزارتخانه‌های نفت و نیرو و سازمان انرژی اتمی و بنگاههای اقتصادی نهادهای عمومی غیردولتی مکلفند درطول اجرای قانون برنامه، در طرحهای(پروژه‌های) خود و درشرایط برابر به پیمانکاران بومی واجد شرایط استانی اولویت دهند و در قرارداد با کلیه شرکتها و پیمانکاران، اولویت با به‌کارگیری نیروهای بومی استانی (درشرایط برابر از نظر علمی و تجربی و با اولویت محل سکونت نزدیک‌تر) را درج و بر حسن اجرای آن نظارت کنند.

و این مسئله خود یکی از مطالبات مردمی بوده که در گذشته به عنوان یک خواسته اخلاقی مطرح می شد که چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است و تا زمانی که نیروی بیکار در مناطق وجود دارد نیروی کار از بیرون جذب نشود اما امروز طبق ماده ۴۷ قانون ۵ ساله ششم این مسئله به یک تکلیف مبدل شده و چنانچه دستگاهی از بیرون نیروی کار خود را جذب کند خلاف قانون عمل کرده است. استفاده از سرمایه انسانی بومی و توجه به توانمندی آنها به دلیل داشتن حس تعلق و تعهد نسبت به موطن خود مزایای زیادی دارد و حتی نیروی انسانی بومی دارای اثربخشی، دلسوزی و تعهد بالایی نیز هست. لذا نباید فراموش کرد لنجان شهرستانی است که قابلیت زیادی را داشته و جوانان جویای کار منطقه از ظرفیت های علمی و تخصصی بالایی برخوردار هستند و می تواند به این ظرفیت خوبی در اختیار صاحبان صنایع منطقه قرار گیرد و حتی بهره وری بیشتر را نیز شاهد بود. استفاده از نیروهای بومی در صنایع علاوه بر اینکه باعث صرفه جویی های بسیاری خواهد شد باعث می شود به تکالیف اجتماعی که صنایع در قبال مردم منطقه دارند نیز جامع عمل پوشانده شود لذا افرادی که در این منطقه مشغول فعالیت های اقتصادی هستند باید دِین خود را نیز به مردم منطقه ادا کنند و برای ما قابل قبول نیست صاحبان صنایع از مزیتهای این شهرستان بهره مند شوند اما مردم شهرستان با مشکلات متعدد از جمله بیکاری دست و پنجه نرم کنند. همچنین باید توجه داشت که ما ضمن گزینش نیروی انسانی مناسب باید امکان آموزش این افراد را نیز فراهم کنیم تا بتوانیم آن ها را در سطوح مختلف به نیروی کار آموزش دیده بخش تبدیل کنیم؛ به عبارتی این مهم، کلید موفقیت در دست یابی به توسعه منابع انسانی بومی و کارا در بخش صنعت و همچنین اجرای پروژه های عمرانی و خدماتی است.

حفظ فرصت‌های شغلی موجود در کنار تولید اشتغال جدید یکی از مسائلی است که همواره بر روی آن تاکید شده برنامه شما در این خصوص چگونه طراحی و دنبال شده است؟

نامگذاری سال جدید به عنوان اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال توسط رهبر معظم انقلاب، اگرچه ضرورت برنامه ریزی و اقدام فوری تمام دستگاه ها برای افزایش تولید و ایجاد فرصت های جدید شغلی را گوشزد می کند، ولی تاکید ویژه ای نیز بر حفظ ظرفیت های موجود تولیدی و حمایت از اشتغالِ کارگرانِ در حال کار دارد. لذا مردم باید به این نکته توجه داشته باشند که ما تنها نباید به دنبال ایجاد اشتغال جدید باشیم بلکه حفظ اشتغال موجود آن هم در وضعیت کنونی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا تلاش های فراوانی در شهرستان لنجان انجام گرفت تا افرادی که مشغول کار هستند در این چرخه باقی مانده و به آمار بیکارن اضافه نشوند چراکه سهم قابل توجهی از رشد نرخ بیکاری کشور در این سال ها مربوط به افرادی است که فرصت شغلی خود را به دلیل کاهش ظرفیت تولید یا تعطیلی بنگاه ها از دست داده اند.

این ضایعه در میان بنگاه های کوچک و متوسط صنعتی که توان اقتصادی کمتری نسبت به کارخانجات بزرگ دارند نیز حتی بیشتر دیده می شود. در این حوزه با تشکیل کمیسیون های کارگری و تشکیل جلسات متعدد و همچنین پیش بینی مشکلات و طرح آن در ستاد تسهیل و موانع تولید به جهت استفاده از تسهیلات و فرصت هایی که دولت در قالب این ستاد مهیا ساخته در دستور کار قرار گرفت تا با ارائه تخفیف ها و مشوقهای لازم و ...این مسئله را مدیریت کنیم. خوشبختانه در حوزه حفظ اشتغال موجود اتفاقات خوبی رخ داده و نسبت به دیگر شهرستان ها کمتر با تعطیلی دسته جمعی صنایع و یا کارگاه های فعال در شهرستان لنجان در سالهای گذشته مواجه بوده ایم. باید توجه داشت امروز بیش از ۴۰ هزار کارگر بیمه شده داریم که در صنایع وبنگاه های اقتصادی مشغول به فعالیت هستند لذا در حوزه تنظیم روابط بین کارگر و کارفرما نیز اقدامات شایانی انجام گرفته تا معضلات موجو در این حوزه نیز مدیریت شود.

از سوی دیگر در حوزه مشاغل سخت و زیان آور پیشنهادات لازم به واحدهای صنعتی فعال در شهرستان لنجان داده شده که بجای اخراج و یا تعدیل نیرو از مزایای این طرح استفاده کرده و کارگران خود را بازنشسته کنند. لذا کارگری که۲۰ سال در واحدهایی که جزو مشاغل سخت و زیان آور محسوب می شوند مشغول فعالیت بوده اند می توانند از این مزیت بهره مند شوند و بر همین اساس شرکت سهامی ذوب آهن نیز که با مازاد نیروی کار مواجه است می تواند با استفاده از این طرح چابکسازی لازم را در بدنه خود انجام دهد که با مذاکرات انجام گرفته این مهم مورد استقبال این مجموعه قرار گرفته است.

برنامه های بلند مدت شما در حوزه اشتغال کدامند؟

برنامه های بلند مدت ما در حوزه اشتغال در چند محور آغاز شده و یکی از این برنامه ها اجرای طرح اشتغال فارغ‌التحصیلان بیکار دانشگاهی تحت عنوان «طرح کارورزی» است که این طرح با هدف به‌کارگیری و جذب فارغ‌التحصیلان بیکار دوره‌های کاردانی تا دکتری در بازار کار است. باید توجه داشت طرح کارورزی به‌طورکلی در تاریخ پیش از انقلاب صنعتی نیز وجود داشته است. حتی در کشور خودمان هم بی‌سابقه نبوده است. اینکه عده‌ای را در قالب رابطه  «استاد، شاگردی» و یا «کارآموزی» هنر یا حرفه‌ای را فرا می‌گرفتند تا به این روش یا صنعتی را اداره کنند یا با استفاده از این دوره به مهارت و نهایتاً شغل دست پیدا کنند اما در سال‌های اخیر به‌خصوص در کشورهای صنعتی این مسئله در نظام آموزشی دوران متوسطه آغاز می‌شود و افراد در سال‌های پایانی تحصیلات خود ملزم به گذراندن این دوره در صنعت هستند.

در واقع به این مسئله باید به‌عنوان یک امر پذیرفته‌شده فرهنگی در این کشورهای صنعتی نظر کرد. منتها مشخص است در کشور ما علت اصلی اجرای چنین طرحی بحث مبارزه با بیکاری است. در ارزیابی این پرسش که «چرا حتی دانش‌آموختگان دانشگاه‌های ما نمی‌توانند وارد بازار کار شوند» تصور شده است که همه مسئله و نیازهای صنعت تنها  با آموزش نظری فراهم نمی‌شود و ما باید افرادی که در دانشگاه تحصیل می‌کنند علاوه بر تقویت بنیه‌های نظری، به صنعت نیز وارد کنیم تا آن‌ها در عمل مهارت‌های خود را افزایش دهند. وزارت کار برای اینکه بتواند از تمامی ظرفیت‌های ممکن استفاده کند این طرح را مطرح کرد و به ‌عنوان یکی از سازوکارهای کاهش بیکاری دیده شده است و بنگاه های اقتصادی و افراد جویای کار که فارغ التحصیل دانشگاهی  هستند می توانند از این طرح بهره مند شوند و بر همین اساس امسال ۲۲۰ سهمیه به شهرستان اختصاص یافته است. نباید فراموش کرد که تطبیق محیط دانشگاه و صنعت همواره یکی از چالش های ما در شهرستان بوده و برهمین اساس این طرح می تواند چالش های موجود را به خوبی پوشش و کاهش دهد. باید توجه داشت طرح اشتغال فارغ‌التحصیلان بیکار ۶ ماه بوده و دولت کمک هزینه لازم را نیز به فرد کارآموز پرداخت می کند و چنانچه بنگاه های اقتصادی از این افراد استفاده کنند از ۲ سال معافیت های بیمه ای بهره مند خواهند شد لذا متقاضیان می توانند در سامانه کارورزی ثبت نام کنند.

طرح «کارآموزی» نیز یکی از طرح هایی است که توسط فنی و حرفه ای انجام می گیرد و نقش مهمی را در این حوزه ایفا می کند چراکه امروز توسعه و تعالی امر اقتصاد از حیث تولید و اشتغالزایی  یکی از دغدغه های موجود در کشور و بخصوص شهرهای کوچک و بزرگ  ما در شهرستان لنجان به حساب می اید. این مسئله در حالی است که در جهان امروز توسعه به معنی عام بدون توجه به آموزشهای فنی و حرفه ای مفهومی نخواهد داشت و همین امر ضرورت توسعه آموزش های فنی و حرفه ای بر اساس نیاز بازار کار را الزام آور کرده است.

آموزشهای فنی و حرفه ای جوانان ما را برای انتخاب شغل بسیاری یاری می دهد و آنها می تواند با افزایش کارآمدی خود باعث ایجاد اشتغال پایدار شود از این جهت مرکز آموزش فنی و حرفه ای شهرستان لنجان در واقع مهمترین کانون مهارتی و کاربردی شهرستان است که در زمینه آموزش فنی و حرفه ای گام بر می داردیکی از دلایل بیکاری جوانان و نوجوانان فقدان مهارت‌های مورد نیاز بازار کار از سوی جویندگان کار است که انتظار می‌رود مرکز آموزش فنی و حرفه ای با ارائه آموزش های مهارتی بتواند نقش بسزایی را در کاهش میزان بیکاری ایفا کند. مروزه یکی از مهم‌ترین راه های اشتغال‌زایی اصولی و حل معضل بیکاری، آموزش صحیح مهارت های فنی است که به جز بُعد اقتصادی نقش مهمی در ایجاد تغییرات اجتماعی و به خصوص بهبود فرهنگی کار دارد از این جهت آموزش‌های ما باید بازار محور بوده و بستر ایجاد کسب و کار در جامعه را برای افراد مهیا سازد.

با توجه به الزامات و قوانین بالادستی همانند ماده ۳ مصوبه هیئت دولت مبنی بر فراگیری دوره های مهارتی در محیط کار واقعی و مواد ۲۱ و ۸۰ قانون برنامه پنجم توسعه واحد های کارورزی و توسعه مهارت متقاضی مشارکت در اجرای این طرح باید به منظور اخذ مجوز پذیرش کارورزان و اجرای دوره های کارورزی درخواست های خود را به اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان ارائه دهند تا پس از احراز شرایط عمومی، فنی و تخصصی اعم از امکانات سخت و نرم افزاری و تخصص و مهارت نیروی انسانی و صلاحیت های حفاظت، ایمنی و بهداشت محیط کار و کارورزی، مجوز واحد کارورزی و توسعه مهارت را اخذ کنند.در طرح کارورزی دانش آموختگان، متقاضیان و واحدهای پذیرنده (مراکز یادگیری متقاضی) هر دو می‌توانند در سامانه ثبت نام متقاضیان به آدرس karvarzi.mcls.gov.ir مراجعه و نسبت به دریافت اطلاعات تکمیلی و ثبت نام اقدام کنند.

نگاه شما به تقویت مشاغل خانگی در شهرستان چگونه است؟

امروزه کسب و کارهای خانگی به عنوان راهکاری مهم برای ایجاد اشتغال و درآمد در سراسر جهان محسوب می گردند. قابلیت انجام این نوع کسب و کار در «منزل» سبب ایجاد مزایای بسیاری برای شاغلین آن ها می شود، که از جمله می توان به ایجاد توازن بین مسئولیت خانوادگی زنان و اشتغال آنان، حذف هزینه های مربوط به خرید، رهن و اجاره کارگاه و ایاب و ذهاب، استفاده از نیروی کار سایر اعضای خانواده و ایجاد زمینه های کار خانوادگی، امکان انتقال تجارب از طریق آموزش غیررسمی به شیوه استاد- شاگردی بین اعضاء خانواده و... اشاره کرد.

باید توجه داشت که در سالیان اخیر به دلیل تحولات عظیم در بخش فناوری اطلاعات در جهان و ایجاد مشاغل جدید، امکان اشتغال خانگی برای بسیاری از افراد در زمینه های IT  نیز فراهم شده است. این مشاغل که روزانه در سراسر جهان تعداد آن ها رو به فزونی و تنوع است این امکان را فراهم می آورد تا افراد بتوانند در محیط خانه با استفاده از رایانه و وسایل جانبی مورد نیاز، به انجام کسب و کارهای گوناگون در این حوزه بپردازند.

باید توجه داشت مطابق قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، مشاغل خانگی شامل آن دسته از فعالیت هایی است که توسط عضو یا اعضاء خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسب و کار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحد های مسکونی همجوار شکل می گیرد و منجر به تولید و یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می شود. بر اساس مصوبات ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، رشته های مشاغل خانگی در حوزه های صنایع دستی، فرش کشاورزی، دامپروری، شیلات، خدمات، تولیدی صنعت و فناوری اطلاعاتIT است. یکی از پیش‌فرض‌های درازمدت بحث اشغال رونق بحث سرمایه‌گذاری و کارآفرینی است بنابراین علاوه‌ برنامه‌های کوتاه مدت و میان مدت برای توسعه مناطق برنامه‌های درازمدت را نیز در نظر داریم. باید توجه داشت که مشاغل خانگی مزایایی نظیر پایین بودن هزینه راه اندازی نسبت به سایر مشاغل، انعطاف پذیری و امکان اشتغال برای اقشار گوناگون را دارد و در طرح جدید توانمندسازی متقاضیان و تمرکز بر اولویت ها و مزیت های مناطق مد نظر است وهدف نهایی در این الگو آن است که مشاغل خانگی مزیت دار مشخص شوند و افرادی که در مشاغل خانگی فعالیت می کنند دغدغه بازار فروش نداشته باشند.

از سوی دیگر توان افزایی و مهارت آموزی در حوزه زنان از اهمیت بسیاری برخوردار است و توجه به این امر در شهرستان لنجان با هدف ایجاد اشتغال پایدار و تقویت معیشت خانواده باید مورد توجه قرار گیرد چراکه نقش محوری زن در مدیریت خانه، تربیت نسل آتی و به عنوان نیروی مولد جامعه عاملی بوده که باید به آن توجه ویژه داشت. امسال شاهد افزایش پنج برابری اعتبارات اختصاص داده‌شده به حوزه اشتغال مشاغل خانگی هستیم که این مهم بیش از ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان است و ۶ بانک از جمله ملی، ملت، مسکن، رفاه، توسعه وتعاون و کشاورزی این وام ها را پس معرفی به صورت قرض الحسنه پرداخت خواهند کرد. باید توجه داشت ۲۵درصد از این اعتبارات متعلق به واحدهای مستقر و مابقی آن برای پیشتیبانی این واحدهاست و متقاضیان در نظر داشته باشند که ثبت‌نام در سامانه مربوطه برای بررسی پیشرفت و آگاهی از روند کار لازم و ضروری است.