به گزارش سرویس علم و فناوری ایمنا فضانورد فردی است که پس از گذراندن دوره ویژه کیهان‌نوردی به فضای بیرون از جو کره زمین سفرکرده باشد. این واژه معمولا برای فضانوردان حرفه‌ای به کار می‌رود، اما به طور کلی به افرادی که به نحوی به فضا سفر کرده‌اند نیز گفته می‌شود. بنابراین دانشمندان، پژوهشگران و حتی گردشگران فضایی که تجربه سفر به فضا را داشته باشند، فضانورد تلقی می‌شوند.
این در حالی است که تاکنون بیش از ۵۴۰ فضانورد به فضا سفر کرده‌اند، به گونه ای که پانصدمین فضانوردی که به فضا رفت فضانورد آمریکایی کریستوفر کسیدی بود. همچنین تا تاریخ ۸ ژوئن ۲۰۱۳، در مجموع ۵۳۲ نفر از ۳۶ کشور جهان به ارتفاع ۱۰۰ کیلومتر (۶۲ مایل) یا بیشتر رسیده اند که از آن‌ها ۵۲۹ نفر به مدار پایین زمین یا فراتر از آن دست یافته اند. از این تعداد، ۲۴ نفر فراتر از مدار نزدیک زمین سفر کرده‌اند.
" والنتینا ولادیمیروونا ترشکووا"؛ نخستین زن فضانورد
والنتینا ولادیمیروونا ترشکووا، کیهان‌نورد روس و نخستین زن فضانورد جهان است. وی در سال ۱۹۳۷ در روستای ماسلنیکوو در استان یاروسلاول در روسیه به دنیا آمد. در سال۱۹۴۵ به مدرسه رفت، اما در سال ۱۹۵۳ مدرسه را ترک کرد و به تحصیلات خود از راه مکاتبه ادامه داد. ترشکووا در جوانی به پرش با چتر نجات پرداخت و نخستین پرش با چتر را در ۲۲ سالگی انجام داد.
سابقه او در چتربازی باعث شد تا در سال ۱۹۶۱ در گروه فضانوردان روسیه عضو شود و دوره کامل آمادگی برای پرواز در فضاپیماهای نوع "وستوک" را بگذراند. والنتینا در تاریخ ۱۶ ژوئن ۱۹۶۳ به عنوان اولین زن فضانورد و ششمین فضانورد جهان با سفینه وستوک-۶ از فرودگاه فضایی بایکانور به فضا پرواز کرد و بعد از دو شبانه‌روز و ۲۲ ساعت و ۵۰ دقیقه به زمین بازگشت.
پایان ماموریت سه روزه "وستوک-۶"
وی نخستین فرد غیرنظامی بود که در سال های آغازین عصر فضا به مدار زمین رفت. مأموریت وستوک-۶ سه روز به طول انجامید و در طی این مدت ترشکووا آزمایش های بسیاری را بر روی خود انجام داد و داده‌های پزشکی ارزشمندی را درباره تأثیر بی‌وزنی در محیط فضا برای زنان گردآوری کرد. وی بعد از پرواز، با این‌که به فعالیت در زمینه هوا-فضا ادامه می‌داد، بیشتر اوقات خود را صرف کارهای اجتماعی می‌کرد.
ترشکووا در اواخر سال ۱۹۶۳ با آندریان نیکولایف که وی نیز فضانورد بود، ازدواج کرد. ترشکوا به دریافت نشان‌های بسیاری از جمله نشان قهرمان اتحاد شوروی نایل آمده است و یکی از حفره‌های کره ماه نیز به نام وی نامگذاری شده است.
نخستین گردشگر فضایی
نخستین گردشگر فضایی، دنیس تیتو بازرگان و مهندس آمریکایی بود که با پرداخت حدود ۲۰ میلیون دلار در ۸ آوریل سال ۲۰۰۱ میلادی با فضاپیمای روسی سایوز تی‌ام ۳۲ به فضا رفت و به مدت ۷ روز و ۲۲ ساعت در ایستگاه فضایی بین‌المللی در مدار زمین اقامت داشت.
انوشه انصاری، نخستین زن گردشگر فضایی
نخستین زن گردشگر فضایی و نخستین ایرانی در فضا، کارآفرین و مهندس ایرانی انوشه انصاری است که با پرداخت حدود ۲۰ میلیون دلار با فضاپیمای روسی سایوز تی‌ام‌ای-۹ در روز ۲۷ شهریور ۱۳۸۵ به مدار زمین رفت و اقامت ۱۱ روزه خود را در ایستگاه فضایی بین‌المللی آغاز کرد. انوشه انصاری ترجیح می‌دهد در مورد سفر فضایی خود از عنوان "فضانورد همراه" به جای واژه "گردشگر فضایی" استفاده کند.
انوشه انصاری در کتاب زندگی‌نامه‌اش با عنوان "رویاهای من برای ستارگان" که آن را به کمک یکی از نویسندگان محبوب خود نوشته، توضیح می‌دهد که در دوره آموزشی او را با انواع و اقسام خطرهایی که ممکن است در یک سفر فضایی واقعی با آن‌ها رو در رو شود، آشنا کردند تا اگر ذره‌ای تردید یا ناتوانی در وجودش مشاهده شد، از فهرست مسافران حذف شود.
وی پس از ۹ روز اقامت و پژوهش در ایستگاه بین‌المللی فضایی در سحرگاه ۷ مهر ۱۳۸۵ مصادف با ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۶ میلادی به همراه پاول وینوگرادف روسی و جفری ویلیامز آمریکایی، دو تن از فضانوردان ساکن ایستگاه به زمین بازگشت و پس از فرود وی در ۹۰کیلومتری شمال آرکالیک در قزاقستان با استقبال گرم خانواده‌اش، ازجمله همسر، مقامات محلی و مسئولان سازمان فضایی روسیه مواجه شد.
طولانی‌ترین اقامت در فضا
رکورد طولانی‌ترین اقامت پیوسته در فضا متعلق به والری پولیاکف کیهان‌نورد روسی است که به مدت ۴۳۷ روز متوالی در ایستگاه فضایی میر زندگی و پژوهش کرد.
سرگئی کریکالیوف، دیگر فضانورد روسی رکورد طولانی‌ترین اقامت ناپیوسته در فضا را دارد. وی روی‌هم رفته با ۸۰۳ روز و ۹ ساعت و ۳۹ دقیقه اقامت در فضا طی شش مأموریت فضایی (شامل ۸ راهپیمایی فضایی)، بیشتر از هر انسان دیگری در فضا زندگی کرده است.
نظر شما