گون؛ خاری در چشم بیکاری

به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان فریدن، جنگل ها و مراتع یکی از مهم ترین و با ارزش ترین منابع طبیعی تجدید پذیر، و جزء نعمت های خدادادی هر کشور محسوب می شوند که به سبب اثرات مستقیم و غیر مستقیم خود نقش اساسی را در امر توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع ایفا می نمایند.

نقش جنگل ها و مراتع، خصوصا پوشش گیاهی را باید در ایجاد شرایط مناسب زیست محیطی و تعادل اکولوژیکی بین انسان، آب، خاک و گیاه و در حقیقت ایجاد مبانی لازم به منظور توسعه پایدار دانست. استفاده مطلوب از این نعمت خدادادی ضامن ماندگاری و توسعه پایدار و بقای جامعه بشری و عدم توجه به آن می تواند برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی کشور را با خطرات جدی روبرو نماید.

کشور ایران یکی از بکرترین و مستعدترین مناطق برای پرورش و تولید انواع گیاهان دارویی است. در گذشته از این ظرفیت طبیعی که کارکردی بهداشتی و درمانی دارد، بهره برداری چندانی نمی شد، اما طی 10 سال گذشته کشت، پرورش و تولید اقلام دارویی، بهداشتی و آرایشی، مکمل های دارویی و خوراکی رشد چشمگیری داشته و شرکت های داروسازی به این سمت گرایش پیدا کرده اند.

متکی بودن اقتصاد ایران بر درآمدهای نفتی و تاثیرپذیری درآمدها از مسائل سیاسی و اقتصادی، آسیب پذیری اقتصاد کشور را موجب شده است. یکی از راه های مقابله با این چالش، توسعه تولیداتی است که ضمن بهبود وضع اقتصاد داخلی سبب افزایش صادرات غیرنفتی می شود.

ارزش دارویی، تقاضای بازار و سطح فرآوری از مهم ترین شاخص های سنجش اقتصادی یک گیاه دارویی است. صادرات گیاهان دارویی، حالا کم کم به یکی از سودآورترین شاخه های اقتصاد کشاورزی تبدیل می شود. این موضوع در شرایطی رخ می دهد که موضوع درمان بدون عوارض شیمیایی در کشورهای صنعتی جهان به صورت جدی پیگیری می شود.

در ایران 1300 گونه منحصر به فرد گیاهی وجود دارد اما این مهم چه به لحاظ درمانی و چه به لحاظ اقتصادی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به گرایش مجدد مردم به روش‌های درمانی ساده و طبیعی، شرکت‌های داروسازی بزرگ دنیا تحقیقات علمی وسیعی را در زمینه طب گیاهی انجام داده‌اند. ایران پیشینه بسیار پر باری در زمینه استفاده از گیاهان برای درمان بیماری‌ها داشته و طب سنتی بیش از هزار سال در ایران قدمت دارد.

گیاهان دارویی در باغ خدا می‌رویند. در دشت‌ها، مراتع وسیع، جنگل‌ها پیدا می‌شوند و به دست کسی کاشته نشده و به همت کسی هم آبیاری نشده است. هزاران سال است که بدین منوال در چرخه حیات بوده و طبیعت را آرایش می‌دهند. هر خاکی و هر آب و هوایی، بستر انواعی از گیاهان دارویی است.

خاک فریدن بستر رویش های ارزشمند

شهرستان فریدن نیز به لحاظ اقلیم خاص خود زیستگاه بسیاری از گیاهان دارویی، خوراکی و صنعتی می باشد که از میزان و ارزش اقتصادی بالایی نیز برخورداراست.

فریدن ناحیه ای کوهستانی است، به همین دلیل در فصول سرد سال شاهد بارندگی به ویژه برف است. این عامل در سرسبزی و رویش گیاهان گوناگون موثر بوده و مراتع سرسبز و خرمی را همزمان با فصل بهار و تابستان پدید آورده است.

در کتب تاریخی، این ناحیه را "منطقه علف خیز با آبی فراوان و مراتعی بی پایان" عنوان کرده اند و دلیل آن خصوصیات آب، خاک و نزولات آسمانی است که باعث رویش گیاهان با ارزش دارویی و خوراکی شده است.

فریدن با وجود این مزیت ها و مواهب خدادای توانست با عرضه بیش از ۲۰۰ گونه گیاهی در نمایشگاه "روستا کانون تولید و ارزش آفرینی" که  در سال ۹۴ در محل نمایشگاه های بین المللی تهران برگزار شد، جزء پنج شهرستان برگزیده استان اصفهان جهت تخصیص غرفه قرار گیرد و به "سرزمین گیاهان دارویی " شهرت یابد.

گون؛ یکی از انواع پوشش گیاهی است که از خاک فریدن می روید. گیاهی  از تیره سبزی آساها و از دسته اسپرس ها  و درختچه ای حداکثر با ارتفاع یک متر که دارای خارهای بسیار است و غالبا به حالت خودرو و در نواحی کوهستانی و اراضی بایر می روید.

رنگ گل هایش قرمز و یا بنفش مایل به آبی و یا زرد و سفید می باشد. در مقر ساقه گونه های مختلف این گیاه مواد  صمغی جمع می شود که خودجوش و یا بر اثر ایجاد شکاف به خارج می ریزد و این صمغ را کتیرا نامند.

کتیرا؛  از زخم دشنه تا مرهم درد

صمغ کتیرا بر حسب کیفیت، در صنایع مختلفی از جمله بهداشتی، آرایشی، دارویی، غذایی و چسب سازی مصرف می شود. کتیرا در تابستان بهره برداری می شود؛ برای این کار، خاک اطراف یقه گیاه را خالی می کنند و در قسمت بدون حفاظ با یک چاقوی تیز (شفره) شکاف طولی ایجاد کرده تا صمغ به راحتی بیرون بیاید. این صمغ پس از مدت (ده روز) خشک می شود که آن را جمع کرده به دو صورت روانه بازار می کنند؛ یک نوع آن کتیرای زرد یا کتیرای خرمنی است و نوع دیگر کتیرای سفید یا مفتولی است. کتیرا ماده ای است بی بو که 60 تا 70 درصد آن در آب حل نمی شود ولی با جذب رطوبت به صورت لعاب چسبنده ای در می آید. کتیرا دارای مواد معدنی و سه درصد نشاسته است که ذرات نشاسته در لعاب آن به طور محسوس دیده می شود. کتیرا در طب سنتی، غلیظ کننده خون و در کل نرم کننده است. کمی مُلَیّن و مُسهل است و معده را تقویت می کند.

کتیرا هم چنین برای درمان عفونت دندان، لثه و پاکسازی کبد مورد استفاده سنتی قرار می‌گیرد. از کتیرا در فرآورده‌های سرما خوردگی به عنوان نرم کننده و ضد سرفه استفاده می‌شود. ترکیبب کتیرا یکی از بهترین مواد شوینده موی سر است، به همین دلیل برای حالت دادن و نرم کردن مو بسیار مفید است.

بهره برداری از 8 سامانه عرفی(کتیرا) در فریدن

به گفته حسین کرکوندی رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان فریدن؛ در سال جاری مراتع روستاهای قفر، طرار، نیلاب، گنجه، بادجان، ننادگان، نیلاب و شهر دامنه این شهرستان جهت برداشت دو گونه کتیرای خرمنی و مفتولی با اولویت انعقاد قرار داد با شوراهای اسلامی مورد بهره برداری کتیرا قرار گرفته است.

وی  با بیان این که این طرح در مجموع برای بیش از ۴۰۰ نفر به مدت 90 روز اشتغالزایی داشته است، افزود: در سال جاری 8 سامانه عرفی به مساحتی بالغ بر 2 هزار و 700 هکتار مورد بهره برداری قرار گرفته است.

وی ادامه داد: پیش بینی می شود بیش از 30 هزار کیلوگرم کتیرا در دو نوع مفتولی و خرمنی به ارزش 2 میلیارد و 600 میلیون تومان برداشت شود.

کرکوندی با بیان این که به طور متوسط در هر هکتار حدود یک هزار  بوته گون 5 سال به بالا وجود دارد، اظهار داشت: هر 10 هکتار گون‌زار برای یک نفر به مدت 3 ماه اشتغالزایی دارد و هر بوته  به طور متوسط 50 گرم کتیرا  می دهد.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری فریدن ادامه داد:  مدت زمانی که لازم است  صمغ از ریشه گیاه خارج  شود 8 الی 10روز است.

کرکوندی با بیان این که کتیرا در سه مرحله برداشت می شود، افزود: چین اول (درجه یک) در 10 روز نخست، چین دوم (درجه دو) به فاصله 7 تا 10 روز بعد از چین اول و چین سوم (درجه 3) نیز به فاصله 6 الی 8 روز از چین دوم انجام می شود.

وی  با بیان این که کتیرا  استحصالی بسته به نوع خرمنی و مفتولی و نیز نوسانات بازار و وجود دلالان کیلویی 80 تا 140 هزار تومان، از بهره برداران خریداری می گردد، افزود: هر یک کیلو کتیرای مفتولی در بازار به قیمت140 هزار تومان و  هر کیلو کتیرای خرمنی به قیمت 70 تا 90 هزار تومان به فروش می رسد.

درآمد زایی کتیرا برابر با حقوق یک سال کارمندان!

رئیس اداره منابع طبیعی فریدن، زمان برداشت کتیرا را از اوایل تیرماه تا اواخر شهریور اعلام کرد و با بیان این که یک کارگر به طور متوسط 75 روز الی 3 ماه کتیرا برداشت می کند از در آمد زایی بین 12 تا 18 میلیون تومانی این کار خبر داد. وی افزود:  درآمد زایی کتیرا در 3 ماه برای کارگران برابر با حقوق یک سال کارمندان است.

کرکوندی با طرح این پرسش که " چرا نباید این سود به جیب مردم شهرستان برود؟" از عدم اقبال عمومی مردم به خصوص روستائیان برای مشارکت در برداشت کتیرا و به ویژه منتخبان مردم در انتخابات شوراهای اسلامی که نسبت به جذب کارگران بیکار روستاها  بی توجه هستند انتقاد کرد.

کرکوندی با بیان این که  هر کارگر بسته به توانایی جسمانی و تجارب خود به طور متوسط بین 1 تا 3 کیلو کتیرا در روز برداشت می کند، ادامه داد: عرفا و بسته به شرایط اقلیمی و فنولوژی گیاهی و سوابق و تجربیات پیمانکاران خبره از هر 8 کیلو کتیرای برداشت شده در عرض دو تا سه روز، یک کیلو بابت اشتغال ایجاد شده و به صورت رایگان به کارفرما تحویل داده می شود و 7 کیلوی باقی مانده  سهم  کارگر است که  با احتساب کیلویی  حداقل 80 هزار تومان در مجموع 560 هزار تومان برای کارگر  در طی این سه روز درآمد زایی دارد و می بایستی براساس توافقات حاصله فی مابین پیمانکار وکارگران در نهایت به پیمانکار فروخته شود

وی با تاکید بر این که کلیه آموزش های لازم در خصوص این طرح در شهرستان قابل ارائه است از امکان صدور گواهی برای کارآموزان در سریع ترین زمان ممکن خبر داد.

مزایای طرح برداشت کتیرا برای روستاها

رئیس اداره منابع طبیعی فریدن در ادامه به کمک های قابل توجهی که پیمانکاران این طرح هر ساله بمنظور کسب موافقت شوراهای اسلامی  به نمایندگی از سوی دامداران محلی و نماینده دامداران  به منظور حضور در عرصه ها و بهره برداری کتیرا به شوراهای اسلامی پرداخت می کنند، اشاره کرد .

وی افزود: این کمک ها  باید با اولویت خاص به منظور همراهی و جبران عدم حضور دامداران  در مدت زمان قرق بودن عرصه ها و  در راستای تامین نیازهای مرتعی آنان (انتقال آب، احداث آبشخوار، عملیات اصلاح و احیاء و کشت گیاهان دارویی و غیره ) هزینه گردد و سایر نیازهای عام المنفعه روستا در اولویت های بعدی قرار گیرد.

مراقبت از عرصه ها، خط قرمز منابع طبیعی

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری فریدن در خصوص تدابیر و مراقبت های لازم  برای حفاظت از عرصه ها گفت: بهره برداری غیرقانونی کتیرا از عرصه های ملی و منابع طبیعی قاچاق محسوب شده و از طریق مراجع قضایی قابل پیگیری است.

کرکوندی با بیان که در اجرای این طرح طوری عمل می شود که امکان استفاده و بهره برداری تنها توسط شوراهای روستا، صاحبان پروانه چرای دام مرتع صورت بگیرد، افزود:  ناظر بخش خصوصی که آموزش های لازم را دیده است به طور روزانه بر روند  پی‌کنی و تیغ زدن گون ها نظارت دارد به طوری که هر بوته تنها یک بار تیغ می خورد و در غیر اینصورت اخطار ها و تذکرات لازم به کارگر و پیمانکار ابلاغ و در صورت عدم توجه و تکرار مجدد منجر به اخراج کارگر خواهد شد.

این مسئول با بیان این که ناظر شهرستان نیز بر کار ناظر بخش خصوصی نظارت دارد، عنوان کرد:  با توجه به مفاد قرارداد و تا سال بعد تعهدات و تضامین مالی (سفته) از شوراها دریافت می شود که پس از بررسی‌های میدانی کارشناسان مسئول، چنانچه بیش از 10 درصد گون های مورد بهره برداری قرار گرفته در عرصه  خشکیده باشد آن سفته ها به عنوان خسارت به منابع طبیعی به اجرا  گذاشته خواهد شد تا در راستای عملیات اصلاحی همان مرتع هزینه گردد.

کرکوندی تاکید کرد: در واقع راه را طوری ایمن کرده ایم که کسی تخلف نکند و همواره این نکته را در نظر داشته ایم که هدف تنها بهره برداری وکسب درآمد نباشد بلکه حفظ پایه های مولد و تمامیت عرصه منابع طبیعی که استمرار بخش حیات، تولید پایدار و اشتغال  می باشد  به عنوان خط قرمز منابع طبیعی است.

وی تاکیدکرد: رسالت منابع طبیعی حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری اصولی از منابع  خدادادی و ثروت های عمومی در ابعاد مختلف است.

بی تفاوتی مردم و به کار گیری کارگران غیر بومی

رئیس اداره منابع طبیعی فریدن  شوراهای اسلامی روستاها را در اولویت انعقاد قرارداد بهره برداری این گونه طرح ها اعلام کرد و خواستار مشارکت جمعی و حداکثری ساکنان بومی شهرستان در این زمینه شد.

وی تعامل و همکاری شوراها و ساکنان روستاها را  برای پیشبرد حداکثری اهداف اجرای این طرح ضروری دانست و افزود: طرح بهره برداری کتیرا در سامانه های عرفی در قالب شرکت تعاونی دامداران اثرگذارتر خواهد بود.

مدیر منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان فریدن در بخش دیگری از اظهارات خود  با اشاره به وجود مزیت های منحصر به فرد  و ثروت های ملی در شهرستان، تصریح کرد: متاسفانه علی رغم  تاکید های فراوان برای به کارگیری نیروی کار بومی مشاهده می شود که در برداشت محصولات از کارگران خارج شهرستان استفاده می شود و این در حالی است که زمینه برای جذب، آموزش تئوری و عملی و نیز صدور فوری گواهی در شهرستان وجود دارد.

وی با انتقاد از عدم همکاری برخی افراد در جذب نیروی بومی و نیز بی تفاوتی مردم نسبت به این موضوع، گفت: تعجب آور است که زمینه برای رشد، اشتغال و درآمدزایی در شهرستان مهیاست اما غریبه ها ورود پیدا می کنند و تمام سود و عواید حاصل از ظرفیت های منطقه را  بیرون می برند و باز هم گله مندیم که بیکاری از رشد بالایی برخوردار است وکسی به فکر مردم نیست.

گون در فریدن مغفول مانده است

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری فریدن در ادامه با اشاره این که گون در فریدن مغفول مانده است، از مظلومیت این گیاه سخن گفت و افزود: مردم عموما گون را به عنوان یک گیاه زائد و مزاحم و بی ارزش تلقی می کنند در حالی که در مقایسه با محصولات و کشت های دیگر که موقع برداشت هیچ سودی ندارد و تنها هزینه هایی که از قبل شده را جبران می نماید؛ گیاهی مقاوم بوده و ارزش های فراوان زیست محیطی و پربازده اقتصادی دارد.

کرکوندی با تاکید بر لزوم اطلاع رسانی گسترده،  فرهنگ سازی و اصلاح نگرش مردم ومسئولان به منابع طبیعی و توجه به ظرفیت ها و فرصت های نهفته در آن گفت: گاهی ظن و گمان بد کشاورز ان و دامداران به منابع طبیعی موجب غفلت از ظرفیت های عظیم این حوزه می شود.

وی افزود: این در حالی است که اهتمام  این ارگان به حفظ و احیای سرمایه های طبیعی برای نسل های آینده است و این امر از شاخصه های توسعه پایدار کشور به شمار می رود.

مرگ هر بوته سبز، مرگ یک انسان

رئیس منابع طبیعی فریدن در ادامه گریزی هم به بحث حریق و آتش سوزی های مراتع از جمله گون زارهای شهرستان زد و با اعلام کاهش حریق نسبت به سال گذشته، افزود:  متاسفانه اکثر آتش سوزی هایی که در عرصه های منابع طبیعی منطقه اتفاق می افتد عمدی است.

وی با بیان این که مرگ هر بوته سبز مرگ یک انسان است، افزود: امید می رود با همکاری و هوشیاری  بهره برداران، مردم و مسئولان  و همیاران افتخاری طبیعت و توجه به ارزش های اقتصادی اشاره شده به این باور برسیم نابودی هرگیاه و درخت پیامدهای  سوئی را برای کل جهان پدید خواهد آورد .

وی با انتقاد نسبت به بی توجهی به ارزش منابع طبیعی و ایجاد حریق در آن، دخالت بی مورد برخی از دامداران و عدم آگاهی آنان از نوع و میزان مجاز بهره برداری از علوفه موجود در مراتع و نیز بی توجهی آنان  نسبت به مطالعات و بررسی های منابع طبیعی برای حراست و حفاظت از عرصه ها را از دلایل این اقدامات  نا به هنجار دانست.

کشاورزی غیر اصولی و بی توجهی به ظرفیت های پر بازده

کرکوندی در بخش دیگری از اظهارات خود به انتقاد از روش های غیر اصولی کشاورزی و مشکلات مربوط به آن پرداخت و با اشاره به مشکلات شدید کم آبی افزود: بسیاری از رودخانه ها، قنوات، مرغزارها، چشمه سارها و دشت های سرسبزی که به نوعی از مواهب  طبیعی  این شهرستان به شمار می رفته در اثر برداشت های بی رویه آب سطحی و زیر زمینی در بخش های مختلف از بین رفته است که عمدتا برگشت پذیر نخواهد بود.

وی هم چنین از وجود برخی سیاست ها و برنامه ریزی های کلیشه ای و مقطعی در حوزه کشاورزی انتقاد کرد و گفت: واگذاری انبوه  اراضی مرتعی و تبدیل آن به زمین های زراعی در سال های قبل، تغییر غیراصولی شیوه های آبیاری و در پی آن پرت شدید آب و فقدان تغذیه سفره های زیرزمینی، صدور مجوزهای حفر چاه و افزایش دبی برداشت، موجب تسریع در کاهش منابع آبی این منطقه و نمودار شدن پدیده فرونشست زمین در برخی مناطق شده است.

مدیر منابع طبیعی فریدن با اشاره به بازدید اخیر خود به همراه تعدادی از کارشناسان خارجی و داخلی از زمین های شهر دامنه، گفت: در این بازدید ها فرونشست زمین در طی یک سال 10 سانتی متر گزارش شده است که این زنگ خطر بزرگی برای منطقه به شمار می رود.

کرکوندی با بیان این که کلیه بافت مسکونی مستقر در مسیر رودخانه ها و بسترهای پرآب قدیم نیز در معرض خطر هستند، افزود: در خصوص مدیریت این بحران لازم است یک هماهنگی جامع و مجدانه بین دستگاه های متولی شهرستان و استان صورت پذیرد  و شرایط برای تغییر اصولی الگوی کشت و استفاده مطلوب از این سرمایه های ملی که در ذهنیت جامعه  کشاورز و با صرف مالک بودن زمین و آب تداعی شده فراهم شود.

کرکوندی ضمن تشریح موقعیت و شرایط فعلی منطقه در حوزه کشاورزی، خواستار اصلاح نگرش در این بخش شد و افزود: کاشت و برداشت محصولاتی نظیر سیب زمینی و پیاز در شرایطی که وضعیت آب بحرانی است، چندان به صلاح نیست و لازم است کشاورزان و همه علاقه مندان این حوزه به بخش های بی ضرر تر و پربازده تر هدایت شوند، به خصوص این که زمینه تغییر و اصلاح روش های کشت و زراعت در شهرستان فراهم است.

وی تاکید کرد: همه باید  با همت و خود باوری، اتحاد و همدلی در صیانت از نعمت های الهی که به عنوان امانت در اختیارمان است، کوشا بوده و حفاظت از این منابع را سرلوحه زندگی و کار و تلاشمان قرار دهیم .

کرکوندی با اشاره به منویات مقام معظم رهبری که" فرهنگ منابع طبیعی باید به معارف عمومی تبدیل شود" ادامه داد: با پیروی از این رهنمودهای ارزشمند می توان به نوعی در تحقق هر چه بیشتر اقتصاد مقاومتی گام برداشت.

کتیرا؛ دست یافتنی تر از سیمان نسوز!

ایزد ابوالحسنی دبیر ستاد سرمایه گذاری و تسهیل مشارکت های مردمی فرمانداری فریدن، نیز گیاهان دارویی را یکی از ظرفیت های مغفول مانده در این شهرستان برشمرد.

وی به وجود انواع گون با کاربرد های گوناگون در منطقه اشاره کرد و گفت: گون ظرفیتی است که بهره‌برداران غیر بومی به نیکی از آن استفاده می کنند ولی ما برای تفریح آن را آتش می زنیم و یا برای راحتی چرای دام وکشت دیم آن را ریشه کن می کنیم.

ابوالحسنی با بیان این که در حال حاضر حدود 8 سامانه عرفی شهرستان مورد بهره‌ برداری کتیرا قرارگرفته، افزود:  متاسفانه این بهره برداران  از شهر های همجوار هستند و جای سوال است که چرا مردم شهرستان  خود متولی بهره‌برداری از کتیرا نمی شوند؟

وی با اشاره به این که می توان جهت فرآوری و بسته بندی این محصول در قالب ایجاد یک شرکت تعاونی اقدام کرد، خواستار ورود جهاد کشاورزی، دانشگاه علمی کاربردی، هنرستان های کشاورزی و فارغ التحصیلان بخش کشاورزی منطقه جهت انجام تحقیقات علمی و کاربردی متناسب با این مزیت منحصر بفرد در شهرستان  شد.

دبیر ستاد سرمایه گذاری و تسهیل مشارکت های مردمی فرمانداری فریدن، تصریح کرد:  بهتر است  به جای دل خوش کردن و وعده و وعید دادن برای طرح های هوایی و فرسایشی مثل سیمان نسوز، استقرار کارخانه چیپس و یا رونق شهرک صنعتی، روی آنچه داریم و با کمترین زحمت نتیجه بخش است متمرکز شویم.

وی با بیان این که برداشت کتیرا یک زمینه قابل اعتماد برای کار آفرینی و درآمد زایی است، افزود: اگر به بیابان ها و مراتع  اطراف فریدن نگاهی بیندازیم در خواهیم یافت که چه ثروت عظیمی پیش روی چشم ماست که از آن غافلیم.

به گزارش ایمنا؛ گون زارهای فریدن که به تازگی پرده از گنج های نهفته خود افکنده است؛ زمینه مساعدی برای عبور از بحران هایی هم چون بیکاری،  معیشت نامناسب، کم آبی و رکود است.

تیغ های خشن گون؛ می تواند خاری در چشم بیکاری باشد،  ظرفیت نابی که زمینه را برای ایجاد اشتغال و نیز تحقق اقتصاد مقاومتی فراهم می کند.

به نظر می رسد برای بهره گیری از این ظرفیت طبیعی و خدادادی، به توجه جدی مسئولان و ورود خودجوشانه مردم نیاز است تا خواب از سر ظرفیت های خفته این منطقه بپرد.

 درباره گون و تمام سخاوتش  هر چه بگوئیم کم است. در این باره  بسنده می کنیم به  دل نوشته ای که روی میز رئیس منابع طبیعی فریدن همه واژه ها را میخکوب کرد: "گون گیاهی با ارزش، اشتغال آفرین و در آمد زا برای دانایان بصیر و گیاهی هرز و بی ارزش برای جاهلان بی بصیرت است.گون چتری زیبا، مهربان و استوار در مقابل رگبارهای شدید و محافظ آب و خاک و استمرار بخش کشاورزی و اشتغال است.

گون؛ گیاهی خودرو، کم توقع، بی آزار و  بادگیری طبیعی در مقابل فرسایش های آبی و بادی و فیلتری در جذب گرد و غبار، تولید اکسیژن  و پیونده دهنده نزولات آسمانی به اعماق زمین است.

گون؛ پرچین و پوشش بام و دیوارهای گلی گذشتگان و خار چشمان اشغالگران اراضی ملی و بد اندیشان حال است.

گون؛ فرشی گران برای زنبور های شهد پرور و کتیرا صمغی شگفت که خودجوشانه با زخم دشنه به بیرون می تراود تا بر دردهای انسان مرهمی از حلاوت و امید  باشد و خاک فریدن، سخاوتی بی اندازه که سال ها رنج غفلت را به دوش می کشد."

گزارش از: فاطمه زمانی