به گزارش ایمنا، برای فهم سینما به طور کلی و سینمای یک کشور به نحو خاص نمی توان از عناصر و ویژگیهای فرهنگی غفلت کرد. برای فهم بهتر چیستی ها و چگونگی های سینمای امروز ایران نیز می بایست سینما را به عنوان یکی از عناصر فرهنگی در این کشور در نظر آورد و بعد در چارچوب فرهنگ ایران، به فهم مولفه ها و ویژگیهای سینمای این کشور دست یافت .روزانه صدها فیلم در سینماهای مختلف دنیا به روی پرده می رود و حاصل آن میلیاردها دلار درآمد برای شرکت های فیلم سازی و سرگرمی میلیون ها انسان در سراسر این کره خاکی است. دیگر امروزه فیلم و سینما جزء جدایی ناپذیری از زندگی آدمی است وبه عبارت دیگر بشر را وابسته خود کرده است.
در دنیای امروز خیلی از ما شاید تصور یک روز بدون فیلم وسینما بودن را هم نتوانیم بکنیم. در کشورهای توسعه یافته که مردم برنامه مشخصی برای سینما رفتن و فیلم دیدن دارند این وابستگی بیشتر مشهود و ملموس است. در کشور ما نیز به‌طبع سینما مخاطبان خاص خود را دارد اگر چه نسبت به گذشته و همچنین نسبت به سایر کشورها مخاطبان بسیار کمتری دارد ولی به هیچ وجه نمی توان تاثیر عمیق سینما را بر زندگی مردم و روابط اجتماعی نادیده گرفت.
کافیست کمی در اطراف خود دقت کنیم آنوقت تاثیر رسانه به ویژه سینما و تلویزیون را بر زندگی و اجتماع خود خواهیم دید. مثلا در هنگام پخش طنز شبهای برره اصطلاحات و الگوهای این سریال به وضوح در جامعه دیده می شد. یا مثلا بسیاری از مدها و مدل ها ابتدا در سینما نمایش داده می شوند و سپس مردم از آنها الگوبرداری می کنند. البته این موضوع به کشور ما محدود نمی شود و در همه جای دنیا نشانه هایی از این تاثیر وجود دارد. کافیست کمی به تاثیر انیمیشن هایی مانند شرک، عصر یخبندان و تن تن بر روی بچه ها فکر کنید آنوقت متوجه عمق این تاثیر می شوید. پس ازگذشت چند سال از پایان فیلم مرد عنکبوتی هنوز هم لباس مرد عنکبوتی در اسباب بازی فروشی ها یافت می شود یا عروسک شخصیت های این فیلم ها از پر طرفدارترین و پر فروشترین عروسک ها به شمار می آید.
بی گمان ارتقای سطح کیفی آثار سینمایی تاثیر بسزایی در رشد ابعاد فکری، فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی و تجاری جامعه خواهد گذاشت. ابعاد تاثیرگذاری سینما و دیگر تولیدات تصویری به لحاظ فرهنگی و اجتماعی و نقش آن ها در ترویج افکار، رفتار، ارزش ها و باورها در بین مخاطبان را می توان به نوعی با تعداد مخاطبان آن(چه مستقیم و چه غیرمستقیم) ارزیابی کرد. در سینمای جهان فرم های روایتی متفاوت و مختلفی تجربه می شود و بیشتر تماشاگران از شیوه های روایت و قصه گویی فیلم ها لذت بیشتری می برند. برای قضاوت درباره یک فیلم نباید فقط به زمان حال محدود بود، چراکه مخاطبان در سال های آینده هم همین فیلم را خواهند دید و قضاوت خواهند کرد و در نهایت از آن تاثیر می پذیرند و این تاثیر به تدریج در جامعه تسری می یابد. البته متاسفانه سینما رفتن به علت های مختلفی در بین افراد جامعه کم رنگ شده است.
در واقع لذت دیدن، خندیدن و گریستن جمعی را در سینما فراموش کرده ایم. چه بسا می توان گفت ویژگی اصلی سینما، ایجاد خودباوری در جمع برایمان خواهد بود به شرط آن که به نگاه اصیل سینما اعتقاد داشته باشیم. متاسفانه به دلیل بی توجهی به زیرساخت ها و امکان جذب نشدن سرمایه در بخش سینما، بسیاری از منابع و ذخایر فرهنگی، ادبی و تاریخی مان فراموش شده و بلااستفاده مانده است، این در حالی است که برخی از کشورها دست به تولید آثاری غیراصیل و حتی مغرضانه علیه فرهنگ و تاریخ ایران زدند که فیلم «۳۰۰» سرآمد آن هاست. پس می توان به این نتیجه رسید که ضرورت توسعه سینمای ملی برای مقابله با ساخت این نوع تولیدات در شرایط فعلی بیش از پیش احساس می شود چرا که غفلت از آن تاثیر مخربی بر زیرساخت های فرهنگی و ادبی در بلند مدت خواهد گذاشت. تاثیر سریال های تلویزیونی بر مخاطب و تکرار بخشی از دیالوگ ها در بین مردم و انجام حرکات بازیگران آن نشان می دهد و ثابت می کند که باید چقدر حساسیت نشان داد. در واقع بهترین گزینه برای شکل دهی آرمانی جامعه، سینماست به شرطی که بتوانیم از ظرفیت آن به خوبی بهره ببریم.
تاثیر انکارناپذیر هنر بر شکل‌گیری فرهنگ در هر جامعه‌ای، زوایای مختلفی دارد، تا جایی که بسیاری از قدرت‌های جهانی سال‌هاست که سلاح‌های خود را در قلافی نگه‌داری می‌کنند که هنر آن را تزئین کرده است. واقعیت این است که سینما یکی از بزرگترین ابرقدرت‌های فرهنگسازی در دنیا محسوب می‌شود که تاثیر کوچکترین نمای ظاهر شده بر آن را به سرعت می‌توان در میان مردم کوچه و بازار دید. به همین خاطر استفاده از این دنیای مدرن و در عین حال لذتبخش، وسیله‌ای تازه برای نشان دادن فرهنگ‌ها و اندیشه‌هایی است که شاید به سختی بتوان با زبان روزمره بیان کرد.
طراحی لباس با در نظر گرفتن هویت فرهنگی و واقعیت‌های روزمره جامعه یکی از عواملی است که می‌تواند از طریق سینما به عنوان یک تریبون بین‌المللی به نمایش گذاشته شود. به طور حتم تاثیر دیدن یک بازیگر زن ایرانی در حالیکه بخشی از آیین و اصالت کشور خود را به تن داشته باشد، در محافلی چون مراسم «اسکار» که شخصیت‌های متفاوت با پوشش‌ها و فرهنگ‌های مختلف در آن حضور دارند، از جنبه‌های مختلف، بسیار تاثیرگذار است. در این میانه باید دید که مسئولان برای پیوند دادن حوزه لباس با هنرمندان مختلف به خصوص در عرصه سینما چه تدابیری اندیشیده‌اند به طور حتم حرکت فعالان عرصه مد و لباس به همراه هنرهای بصری چون سینما شروعی تازه در فرهنگ و اصالت کشور خواهد بود.
بدین ترتیب این سینما خواسته یا ناخواسته نتوانسته و نمی تواند تاثیر چندانی بر جامعه و فرهنگ ایرانی داشته باشد و حداکثر توانسته برخی از تحولات آن را منعکس کند. این سینما برای تاثیر بیشتر بسیاری از موارد غیر مجاز و تحریم شده خود را باید نقض کند که معلوم نیست نتیجه آن چه باشد. فرهنگ سینمایی آینده ایران حاصلی از برایند عناصر نمایشی غربی، ایرانی و دینی خواهد بود که به خاطر حجم گسترده واردات فرهنگی عنصر غربی غلبه خواهد داشت. سینما با کل جامعه تاثیر و تاثر متقابل دارد یا می تواند داشته باشد. سیاستگذاری ها طبیعتاً باید در جهت تسهیل این امر باشد. بیشتر مباحث منتقدان و جامعه شناسان متوجه به تاثیر سینما بر جامعه است و از طرف دوم این رابطه غفلت دارند. در بحث از سینمای جوامع و کشورها می توان رنگ و بو و مضامین فیلمها را بر اساس ویژگیها و ساختهای فرهنگی اجتماعی آنان دنبال کرد. بدین ترتیب سینما را نمی توان منفک از وضعیت ادبیات، موسیقی، نمایش، معماری و دیگر هنرهای یک جامعه و نیز فلسفه علوم انسانی آن تبیین کرد./
نظر شما