موغار از دو کلمه «موغ» و «آر» تشکیل یافته است. موغار یعنی، جای آتش پرستی، جای پیشوای زردشتی. برخی گفته اند پسوند ار به معنای بسیار می باشد و به شکل مخفف آمده است، یعنی جایی که زرتشتیان بسیاری بوده اند. ممکن است که در عهد باستان در موغار آتشکده یا آتشکده هایی هم وجود داشته که با این صفت باید اعتقاد کرد که بنای اولیه موغار مربوط به زمانی بسیار قدیم و یادگار رواج آتش پرستی بوده است.
در نوشته های قدیمی و ثبتی و نیز آثار جغرافیانویسان و مورخان نام این قریه به صورت «موغار» ثبت است اما بعضی از متأخرین آن را «مغار» هم نوشته اند.
موغار در دهخدا
دهی است از دهستان گرمسیر شهرستان اردستان واقع در ۲۸ هزارگزی شمال باختر اردستان با ۱۳۸۰ تن سکنه. آب آن از قنات و راه آن ماشین رو است.
آثار تاریخی
مسجد جامع موغار : مسجدی با قدمتی بیش از ۵۰۰ سال است که توسط فردی به نام «حاج ربیع» ساخته شده است. برخی قدمت این مسجد را برابر با مسجد جامع نطنز می دانند.
بقه ای پیر بابا اسماعیل : بقعه ای است با گنبد خشتی. جای شمعدانی از عصر صفوی بر دیوار آن ساخته شده است.
بر روی صورت قبر سنگ قبری نهاده اند که دور تا دور سنگ نام دوازده امام به خط نسخ کتابه شده است.
ارگ موغار : در این روستا دو قلعه قدیمی وجود دارد که یکی به زمین زراعی تبدیل شده ولی دیگری هنوز به همان سبک باقی مانده است.
این ارگ از آثار منحصر به فرد و ناشناخته کویر مرکزی ایران است و شباهت زیادی به «ارگ بم» دارد. این قلعه تاریخی با وسعت سه هزار متر مربع در دوطبقه و چهار برج دیده بانی مربوط به دوره قاجار است. این اثر ارزشمند تاریخی که تمام سازه های آن خشت و گل است دارای یک در ورودی با دیواره های بلند می باشد که ورود به داخل آن غیرممکن است. عکس هایی از این قلعه توسط «جورج استی ونس» انگلیسی (مورخ و عکاس) در ابتدای قرن بیستم(حدود یکصد سال پیش) همزمان با نهضت مشروطیت تهیه شده که در آن زمان این قلعه سالم و مورد استفاده مردم و مسافران قرار می گرفته است. بخش های مسکونی این قلعه تاریخی به مرور زمان تخریب شده اما چهار برج و دیوار خارجی آن سالم مانده است.
فعالیت عمده روستاییان کشاوزری و باغداری است. /
نظر شما